درباره مرگ “آرزو خاوری”
گروه اجتماعی: به دنبال گزارش برخی رسانهها مبنی بر «خودکشی» یک دانشآموز دختر در شهرستان ری، اداره کل آموزشوپرورش شهرستانهای تهران تایید کرده که یک دانشآموز دختر تبعه افغانستان «بر اثر سقوط از ارتفاع یک ساختمان مسکونی» مصدوم شده و پس از انتقال به بیمارستان درگذشته است.
در اطلاعیه آموزشوپرورش شهرستانهای تهران آمده است: «عصر روز یکشنبه- ۱۳ آبان ۱۴۰۳- یکی از دانشآموزان دختر تبعه افغانستان ساکن شهر ری پس از ترک مدرسه بر اثر سقوط از ارتفاع یک ساختمان مسکونی مصدوم شد و پس از انتقال فوری به بیمارستان و با وجود تلاشهای تیم پزشکی، جان خود را از دست داد».
در اطلاعیه آموزشوپرورش آمده که «هنوز انگیزه و دلایل قطعی این اقدام از سوی دانشآموز مشخص نشده» اما برخی از رسانهها در ایران قبل از این گزارش داده بودند که این دختر نوجوان دانشآموز پس از برخورد مدیر مدرسه با او بر سر نوع پوشش و تهدیدش به اخراج از دبیرستان، «خودکشی» کرده است.
پیشتر گزارش شده بود، دختر دانشآموز را «آرزو خاوری ۱۶ ساله از اتباع افغانستان ساکن شهر ری» معرفی کرده که دختر نوجوان از سوی مسئولان مدرسه به دلیل نوع پوشش «تهدید به اخراج» شده بود.
خبرگزاری رکنا هم در مصاحبهای با پدر این دختر از او نقل کرده بود که این اتفاق پس از تذکر مسئولان مدرسه در مورد پوشش دخترش رخ داده است. براساس این مصاحبه، واقعه یک روز زودتر از تاریخ اعلام شده در اطلاعیه آموزشوپرورش رخ داده است.
پدر این دانشآموز که خبرگزاری رکنا بدون اشاره به نام خانوادگیاش او را «آرزو» معرفی کرده است به این خبرگزاری گفته که «روز شنبه دوازدهم آبان ماه، دخترم آرزو به همراه مدرسه به اردو رفته بود. نزدیک ساعت ۵ بود که زنگ زدند گفتند، موقع رفتن بهجای شلوار فرم، شلوار لی پوشیده بود».
اما آنطور که او در ادامه توضیح میدهد، مسئولان مدرسه از یک ساعت قبل از این تماس از محل دخترش بیاطلاع بودهاند: «نیم ساعت بعد مدیر مدرسه مجدداً تماس گرفت و گفت، آرزو ساعت چهار بعدازظهر بدون هماهنگی از مدرسه خارج شده و از او خبری نداریم». پدر این دانشآموز در ادامه میگوید: «یک ساعت بعد، از مدرسه با ما تماس گرفتند و گفتند که سریع خودمان را به بیمارستان برسانیم. من شغل ضایعات آهن دارم و با وانت کار میکنم، وقتی این خبر رو شنیدم، همه چیز را رها کردم و به بیمارستان رفتم و با جسد دخترم روبهرو شدم که فوت کرده بود». او گفت که بعد از این اتفاق دیگر تماسی از مدرسه دریافت نکرده و در کلانتری شهر ری از مسئولان مدرسه شکایت کرده است.
پدر این دانشآموز همچنین از سابقه رفتار مسئولان مدرسه با دخترش انتقاد کرد و گفت: «سال گذشته هم به بهانههایی مثل اینکه چرا دوست و رفیق زیاد دارد، یا چرا کمی از موهاش بیرون میزند، قصد داشتند که ثبتنامش نکنند».
اداره کل آموزشوپرورش شهرستانهای تهران اعلام کرده است که «هنوز انگیزه و دلایل قطعی این اقدام از سوی دانشآموز مشخص نشده و موضوع از سوی مسئولان آموزشوپرورش شهرستانهای استان تهران و دیگر نهادهای ذیربط درحال مطالعه و بررسی است».
برخورد با دانشآموزان
حساسیت روی حجاب دانشآموزان از لایحه عفاف و حجاب آغاز شد. لایحهای که در تاریخ ۲۹ شهریور ۱۴۰۲ با موافقت نمایندگان مجلس برای اجرای آزمایشی ۳ ساله تصویب شد، هرچند ابتدا جزئیات کمی از این لایحه منتشر شده بود اما پس از تصویب آن، متن کامل لایحه به رسانهها راه یافت. لایحه شامل ۵ فصل و ۷۱ ماده بود که ازجمله مباحث حساس آن، مجازاتهای متنوعی مانند توقیف گذرنامه و حتی انحلال تشکلهای مردمی برای تخلفات مشخص شده بود.
یکی از موضوعات جنجالی در این لایحه، مجازات دانشآموزان بود. غلامرضا نوریقزلجه، نماینده بستانآباد، در مخالفت با لایحه اعلام کرد: «طبق برخی مواد، اگر دانشآموزی خلاف قانون عمل کند ممکن است والدین مجبور شوند، او را از کلانتری تحویل بگیرند». خبری که انتخاب آن را منتشر کرد، اگرچه این ادعا با تکذیب محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس مواجه شد، اما نوریقزلجه همچنان بر این موضوع تاکید داشت.
او گفته بود: «در مورد موضوع کودکان و نوجوانان، یعنی کودکان ۹ تا ۱۵ و نوجوانان ۱۵ تا ۱۸ سال، ادبیات لایحه تغییر پیدا کرده اما کماکان بندهای مربوط به آنها وجود دارد، یعنی باز هم این لایحه دارد برای اطفال ۹ تا ۱۵ سال و ۱۵ تا ۱۸ سال مقررات وضع میکند که اگر مشمول تخلف از این قانون شدند طبق بخش مربوط به اطفال قانون مجازات اسلامی باید با آنها برخورد شود».
نماینده سابق مردم بستانآباد در ادامه به برخی جزئیات لایحه اشاره و تاکید کرده بود که «فارغ از حذف آن یکی دو موضوع که اشاره کردم، موارد حساس دیگری که وجود داشت همچنان در لایحه وجود دارد ازجمله بحث اتصال سامانههای بانک اطلاعاتی دانشآموزی و دانشجویی به فراجا که از مواردی است که میتوان گفت به متن اضافه شده و یک مقدار لایحه را بدتر کرده است».
حواشی آرمیتا گراوند
آرزو خاوری، تنها دانشآموزی نیست که گفته شده به دلیل بیحجابی خودکشی کرده است. سال گذشته مرگ ناگهانی آرمیتا گراوند در متروی تهران نیز حواشی متعدد زیادی داشت، دانشآموزی که برخی میگفتند به دلیل برخورد ماموران حجاببان شهرداری، جان خود را از دست داده اما بعدها اعلام شد که مرگ او ارتباطی به تذکر حجاب نداشته است.
آرمیتا گراوند اهل کرمانشاه و دانشآموز کلاس یازدهم هنرستان دولتی عروهالوثقی در منطقه ۱۱ تهران بود که سال گذشته در متروی شهدا بیهوش شد و در نهایت جان خود را از دست داد.
چندی پس از انتشار خبر بیهوش شدن آرمیتا گراوند مسعود درستی، مدیرعامل شرکت بهرهبرداری مترو درباره آنچه رخ داده، گفته بود: «مقارن ساعت ۷ صبح روز یکشنبه نهم مهرماه یک دختر دانشآموز ۱۶ ساله در خط ۴ مترو میدان شهدا وارد قطار شده که به دلیل افت فشار بیهوش شد».
براساس نظریه رسمی پزشکان آرمیتا گراوند پس از افت ناگهانی فشار خون دچار سقوط، ضربه به مغز و به دنبال آن تشنج مداوم، کاهش اکسیژنرسانی مغزی و ادم مغزی شده است. مادر آرمیتا میگوید، او از صبح درحال رفتن به مدرسه بوده و با دوستانش قرار میگذارند تا در مترو همدیگر را ببینند.
مهلا، دوست آرمیتا گراوند، گفته بود که «اینکه میگویند به خاطر حجاب به ما تذکر دادند و یا یک نفر دیگر آرمیتا را هل داده، اصلا صحت ندارد و دروغ است، همه این اتفاقات در کمترین زمان ممکن رخ داد».