انتخابات ریاستجمهوری آمریکا سهشنبه (۵ نوامبر) برگزار شد و بسیاری از موسسات نظرسنجی و ناظران سیاسی بر این عقیده بودند که شمارش آرا و در نهایت اعلام نتایج نهایی آن چندین روز طول خواهد کشید اما این اتفاق رخ نداد. عصر چهارشنبه (به وقت تهران) بسیاری از رسانههای ایالاتمتحده همانند آسوشیتدپرس با انتشار نقشه انتخاباتی، اعلام کردند که ترامپ به ۲۷۷ رای الکترال دست پیدا کرد و در مقابل کامالا هریس توانست ۲۲۴ رای الکترال را کسب کند که اختلاف ۵۳ رای را نشان میدهد. در نهایت رسانههای ایالاتمتحده، ترامپ را به عنوان چهلوهفتمین رئیسجمهور آمریکا معرفی کردند که پس از یک دوره غیرمتوالی دوباره به کاخ سفید راه یافت و حالا باز هم جمهوریخواهان بر کرسی قدرت نشستند. در مجلس سنا هم چنین اتفاقی رخ داده است. جمهوریخواهان با کسب ۵۲ کرسی در سنای آمریکا، اکثریت این مجلس را از آن خود کردند و دموکراتها تا زمان نگارش این گزارش و براساس اعلام نیویورک تایمز ۴۲ کرسی سنا را در اختیار دارند.
در شمارش آراء مجلس نمایندگان نیز جمهوریخواهان ۱۹۷ کرسی و دموکراتها ۱۷۷ کرسی (تا زمان نگارش گزارش) را به دست آوردهاند و هر حزبی که ۲۱۸ کرسی به بالا را کسب کند، اکثریت مجلس نمایندگان را در اختیار خواهد داشت. نکته مهم این است که انتخابات کنگره آمریکا (سنا و مجلس نمایندگان) هر دو سال یک بار برگزار میشود و وقتی این انتخابات با انتخابات ریاستجمهوری همراه شود از آن به عنوان انتخابات سراسری یاد میشود. انتخابات ۲۰۲۶ انتخابات بعدی کنگره خواهد بود که از آن به عنوان انتخابات میان دورهای نام برده میشود و به همین دلیل است که برخیها در آمریکا اعتقاد دارند به دلیل پیروزی ترامپ و در انتخابات ریاستجمهوری و کسب اکثریت سنا توسط محافظهکاران، «موج قرمز» به راه افتاده است.
ترامپ چه گفت؟
ترامپ در میان اعضای خانوادهاش، جی دی ونس، معاونش و مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا در پالمبیچ فلوریدا در میان هواداران خود اعلام کرد: «صادقانه بگویم این بزرگترین جنبش سیاسی تاریخ کشور است. کشور نیازمند کمک و التیام است. مرزها را سروسامان میدهیم و کشور را درست میکنیم، ما تاریخساز شدیم و بر موانعی غلبه کردیم که فکر نمیکردند ممکن باشد». ترامپ همچنین گفت که «به نتیجه سیاسی باورنکردنی رسیدیم. این یک پیروزی سیاسی است که مشابه آن در تاریخ کشور دیده نشده است. از مردم آمریکا متشکرم که من را به عنوان چهلوهفتمین رئیسجمهور انتخاب کردند. برای آینده و خانواده شما، با هر نفسی که دارم میجنگم تا آمریکایی شکوفا و امن ایجاد کنم؛ این تاریخ زرین آمریکا خواهد بود». جی.دی ونس، معاون ترامپ هم گفت: «متشکرم که اجازه دادید در این مسیر باورنکردنی همراه شما باشم و شاهد بزرگترین بازگشت در تاریخ سیاسی آمریکا باشیم. با رهبری ترامپ از مبارزه برای شما دست نخواهیم کشید و بعد از بزرگترین بازگشت سیاسی در تاریخ، بزرگترین احیای اقتصادی را خواهیم داشت».
فارغ از این اظهارات، ترامپ سعی کرد، سخنان خود را در دو بخش ارائه دهد. بخش اول آن اشاره به مسائل داخلی بود سپس به مسائل سیاست خارجی اشارهای کوتاه داشت. او در مورد مسائل داخلی گفت که «باید مرزها را ببندیم و مهاجران باید قانونی وارد آمریکا شوند» و از سوی دیگر بر شکوفا شدن اقتصاد و کاهش تورم در آمریکا تاکید مجدد کرد. در حوزه خارجی هم گفت: «شرایط را عوض خواهیم کرد، در حیطههای مختلف این روزی است که در یادها خواهد ماند. ما بیشتر از روسیه و عربستان نفت و گاز داریم. مالیاتها را کم میکنیم. چین چیزی که ما داریم، ندارد». او مدعی شد که «من آغازگر جنگی نخواهم بود، من جنگ را متوقف میکنم. در دوران ریاستجمهوری من، چهار سال جنگ نداشتیم. به جز اینکه ما داعش را شکست دادیم. ما یک ارتش قوی و نیرومند میخواهیم». او همچنین گفت که «کنترل سنا را در دست گرفتیم که فوقالعاده است. کنترل مجلس نمایندگان را نیز حفظ خواهیم کرد و من از مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان به خاطر اقداماتش تشکر میکنم».
چرا دموکراتها شکست خوردند؟
واقعیت این است که تمام نظرسنجیها حکایت از رقابت تنگاتنگ هریس و ترامپ داشتند و حتی بسیاری معتقد بودند که نامزد دموکراتها با اختلاف بسیار کمی پیروز انتخابات خواهد شد اما خروجی انتخابات اینگونه نشد. در این راستا بسیاری از ناظران و تحلیلگران سیاسی بر این عقیده هستند که عملکرد تیم بایدن به پای کامالا هریس نوشته شد و همین موضوع موجبات شکست وی را فراهم کرد. در حوزه اقتصاد افزایش قیمت مایحتاج و کالاهای اساسی بهخصوص بنزین، ضربات زیادی را به بایدن و دموکراتها وارد کرد. از سوی دیگر هریس به عنوان معاون رئیسجمهوری آمریکا، اگرچه بهعنوان اولین زن سیاهپوست به این سمت دست یافت و وارد کاخ سفید شد اما واقعیت این است که او در این ۴ سال صرفاً در کنار بایدن ایستاد و نقش پررنگی ایفا نکرد.
نکته دیگر این است که جامعه آمریکا بهرغم آنکه نشان داده میشود، نمیتواند به قدرت رسیدن یک زن در قامت هدایتکننده این کشور را بپذیرد. اگر به آخرین سخنان میشل اوباما در کمپین انتخاباتی هریس توجه کنیم، میبینیم که او هم مردانه بودن جامعه آمریکا و غلبه داشتن این موضوع را بارها به انواع و اقسام مختلف گوشزد کرد و حتی آ ن را برای زنان ایالاتمتحده خطر نامید؛ چراکه ترامپ و طرفداران راستگرای او بارها سعی کردند که یک فضای خشن را تداعی کنند که البته بعدها این موج از سوی وی و مشاوران رسانهایاش کنترل شد.
دلیل دیگر هم استفاده ترامپ از فضای مجازی خود یعنی «تروث سوشیال» بود. ترامپ پس از شکست در انتخابات ۲۰۲۰ به ظاهر کنار نشست اما در باطن سعی کرد تا «ترامپیسم» را بهعنوان یک مکتب یا حداقل ایدئولوژی محافظهکارانه حفظ کند در رسانه شخصی که برای مقابله با توئیتر (ایکس) به پا کرد طی ۴ سال گذشته متمرکز شد. او حتی با کشاندن ایلان ماسک به کمپین انتخاباتی خود، اقشار متوسط و سطح پایین جامعه که هم در فضای مجازی بیشتر فعال هستند و هم به امید آیندهای بهتر سرمایهگذاری بر رمزارزها را انتخاب کردهاند را به نفع خود سروشکل داد. استفاده از اینفلوئنسرها هم، اگرچه برای وی مفید واقع شد اما نباید از عنصر اقتصاد چشمپوشی کرد. در سوی دیگر، او در پشت صحنه به آرامی با کشورهای حاشیه خلیجفارس یک روند پنهان را پیش برد. در این خصوص خبرگزاری رویترز به برخی از نشستها و توافقات بین ترامپ و متحدانش با کشورهای خلیحفارس اشاره کرد و نوشت: «ترامپ سپتامبر (شهریور) گذشته در باشگاه خصوصی و تفریحگاهش در مارا لاگو (فلوریدا) جداگانه میزبان امیر قطر و رئیس امارات (محمد بنزاید) در دیدارهای رسمی بود و جرد کوشنر (داماد ترامپ) از زمانی که وی کاخ سفید را ترک کرد چندین بار درباره دیپلماسی آمریکا – سعودی با محمد بنسلمان ولیعهد و حاکم کنونی عربستان گفتوگو کرد. کوشنر همچنین در مسابقات جامجهانی فوتبال قطر شرکت کرد و این به معنای ادامه یک دیپلماسی پنهان بود که حالا نتیجه داده است». به علاوه سازمان ترامپ با متحدان کلیدیاش در منطقه شامل امارات، عربستان سعودی و عمان، قراردادهای تجاری منعقد کرده است که نشان از رابطه عمیق آنها دارد.
واکنش جهان
بازگشت ترامپ واکنشهای زیادی در پی داشت. به عنوان مثال کارل نهامر، صدراعظم اتریش در پیامی در صفحه رسمی خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «تبریک به دونالد ترامپ برای پیروزی در انتخابات. آمریکا یک شریک مهم استراتژیک برای اتریش است. ما به گسترش بیشتر و تقویت روابط فرااقیانوسی خود به منظور رسیدگی موقیتآمیز به چالشهای جهانی در کنار هم، چشم امید داریم». امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه نیز در پیامی در صفحه رسمی خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «تبریک به رئیسجمهور ترامپ. همان طور که در گذشته ۴ سال همکاری داشتیم، اکنون با باورهای شما و من با احترام و همتی بلند برای صلح و شکوفایی آماده همکاری هستیم».
کییر استارمر، نخستوزیر انگلیس نیز در پیامی در صفحه خود در ایکس نوشت: «تبریک به دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب برای پیروزی تاریخی شما در انتخابات. چشم انتظار همکاری با شما در سالهای پیشرو هستم».
جورجا ملونی، نخستوزیر ایتالیا نیز در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «خالصانهترین تبریکات به دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب آمریکا به نیابت از خود و دولت ایتالیا. پیوند میان ایتالیا و آمریکا اتحادی تزلزلناپذیر، ارزشهای متشرک و دوستی دیرینه است». اولاف شولتس، صدراعظم آلمان نیز در پیامی با تبریک به ترامپ گفت: «آلمان و آمریکا پیشینه طولانی و موفقیتآمیزی در همکاری در راستای ارتقای شکوفایی و آزادی در هر دو سوی اقیانوس اطلس دارند. ما به همکاری به نفع شهروندانمان ادامه خواهیم داد». مارک روته، دبیرکل ناتو نیز در پیامی در صفحه خود در ایکس نوشت: «پیروزی ترامپ به عنوان رئیسجمهور آمریکا را همین الان تبریک گفتم. رهبری او باز هم راه قوی نگه داشتن ائتلافمان خواهد بود. به همکاری با او برای توسعه صلح به واسطه قدرت و به واسطه ناتو چشم امید دارم».
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه نیز در پیامی گفت: «انتخاب دوباره دوستم دونالد ترامپ را به عنوان رئیسجمهور آمریکا تبریک میگویم». عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهوری مصر نیز در پیامی پیروزی دونالد ترامپ را در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا تبریک گفت و خواستار همکاری مشترک در راستای ایجاد صلح و ثبات در منطقه شد. ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن نیز ضمن تبریک پیروزی ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، خواستار تقویت همکاریهای مشترک میان دو کشور شد.
محمد بنزاید آلنهیان، رئیس امارات هم در پیامی پیروزی دونالد ترامپ را در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا به وی تبریک گفت و خواستار تقویت شراکت میان دو کشور در مرحله پیشرو شد. عبداللطیف رشید، رئیسجمهوری عراق هم با تبریک به ترامپ برای وی و دولتش، آرزوی موفقیت در اداره کشور و پیشرفت و شکوفایی بیشتر آمریکا کرد. سلمان بنعبدالعزیز، پادشاه عربستان و محمد بنسلمان، ولیعهد این کشور هم در پیامهایی جداگانه پیروزی ترامپ را تبریک گفتند.