جولانی از انحلال تحریرالشام خبر داد و اعلام کرد: تدوین قانون اساسی سوریه تقریباً ۳ سال و برگزاری انتخابات ۴ سال طول میکشد
گروه بینالملل: دمشق این روزها شاهد رفتوآمد مقامات کشورهای عربی است و قبل از آن هم مقامات غربی اعم از اروپاییها و آمریکاییها به دیدن ابومحمد الجولانی که حالا با نام احمد الشرع مشغول زندگی جدید خود است، رفتند. بهعنوان مثال، در ابتداییترین روزهای فروپاشی نظام بشار اسد، فرانسویها، انگلیسیها، آلمانها و سپس آمریکاییها به دیدار وی رفتند و حتی ایالاتمتحده جایزهای که برای ارائه اطلاعاتی درخصوص وی مشخص کرده بودند را به همراه اطلاعیه مربوط به وی، ملغی اعلام کردند.
به موازات این روند مقامات ترکیه اعم از ابراهیم کالین، رئیس سرویس اطلاعاتی این کشور (میت) و سپس هاکان فیدان وارد دمشق شدند و با جولانی دیدار کردند. حتی فیدان پس از این دیدار از کشورهای عربی درخواست کرد تا دولت موقت سوریه را به رسمیت بشناسند و روابط خود با آنها را علنی کنند. در این راستا، منابعی در آنکارا اعلام کردند که رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه هم به زودی وارد سوریه خواهد شد که البته هنوز این سفر انجام نشده است.
آنچه در این خصوص ارزش پیدا میکند این است که بسیاری از مقامات کشورهای عربی ظرف چند روز گذشته به دیدار جولانی و سایر مقامات دولت موقت در این کشور رفتهاند. بهعنوان مثال، روز شنبه اعضای یک هیات لیبیایی با جولانی رئیس گروه هیات تحریرالشام، وزیر خارجه و رئیس اطلاعات عمومی دولت انتقالی سوریه دیدار و رایزنی کردند. دقیقاً در همین روز، اعضای یک هیات عالیرتبه بحرینی به ریاست احمد بنعبدالعزیز آلخلیفه، رئیس دستگاه امنیت استراتژیک بحرین در دمشق با جولانی و تیم وی دیدار و رایزنی کرد. قبل از آن هم منابع رسانهای از سفر هیاتی عراقی به ریاست رئیس دستگاه اطلاعات این کشور به دمشق و دیدار با جولانی خبر دادند و در این راستا مسئولان قطری هم به دیدار جولانی در دمشق رفتند.
تمام این رفتوآمدها که حالا از سوی کشورهای عربی درحال انجام است و به بیان برخی از تحلیلگران نمادی از یک ترافیک دیپلماتیک به حساب میآید، به صورت کاملاً مشخص، هدایت شده و مهندسی شده است؛ چراکه بسیاری از کشورهایی که همین حالا در پرونده سوریه دست به کار شده و بهنوعی وارد میدان شدهاند، تا پیش از سقوط بشار اسد و حکومت بعث در این کشور، حتی سفارتخانههای خود را هم در دمشق بازگشایی نکرده بودند اما طی هفتههای گذشته این اقدام صورت گرفت که ترکیه و قطر اولین کشورها به حساب میآیند. اینکه قرار است در امتداد مسیر حمایتهای عربی – غربی از جولانی و تیم وی چه اتفاقی رخ دهد، مشخص نیست، اما جدیدترین اظهارات وی به خوبی نشان میدهد که آنها حداقل تا ۴ سال دیگر بنا ندارند که از قدرت در دمشق کنار بکشند و قرار است در همین کسوت جا خوش کنند.
۴ سال انتظار؟!
جولانی در مصاحبه اخیر خود با العربیه که یکشنبه منتشر شد، نکاتی را مطرح کرده که به احتمال زیاد باید آن را نقشه راه دولت موقت و انتقالی سوریه بدانیم. او گفت که کنفرانس گفتوگوی ملی همه اجزای جامعه را شامل میشود و مراحل سیاسی بسیاری قبل از انتخاب رئیسجمهور وجود خواهد داشت. وی وعده داده که «تدوین و نگارش قانون اساسی جدید در کشور ممکن است حدود سه سال طول بکشد و برگزاری انتخابات نیز ممکن است به چهار سال زمان نیاز داشته باشد».
احمد الشرع همچنین اعلام کرد که من خود را آزادکننده سوریه نمیدانم، بلکه به نظرم مردم سوریه خودشان را نجات دادند. او همچنین مدعی شد که جناحها برای جلوگیری از تلفات یا آوارگی در جریان آزادسازی بسیار دقت کردند. ما تلاش زیادی کردیم تا انتقال قدرت هموار شود. مرحله کنونی برای یک دولت موقت یک مرحله مقدماتی طولانیمدت است. او همچنین مدعی شد که انحلال هیات تحریرالشام را در کنفرانس گفتوگوی ملی اعلام خواهیم کرد.
جولانی با بیان اینکه سوریه منبع ناراحتی برای کسی نخواهد بود، گفت که هیچ نگرانی در داخل سوریه وجود ندارد. تمامی مرتکبان جنایت به مجازات خود خواهند رسید. ما سوریها را به نقطه اول بازنمیگردانیم. ما این مرحله را با ذهنیت یک دولت مدیریت خواهیم کرد. او از سوی دیگر گفت که عربستان به دنبال ثبات در سوریه است و نقش مهمی در آینده سوریه دارد. سرکرده گروه «هیات تحریرالشام» ادعا کرد که آزادی سوریه امنیت منطقه، خلیجفارس و سوریه را برای ۵۰ سال آینده تضمین میکند.سرکرده تحریرالشام مجدداً اعلام کرد که کمیتههای حقوقی موضوع درخواست غرامت از کشورها یا گروهها را بررسی خواهند کرد.
درخصوص روابط با مسکو، جولانی گفت که «سوریه منافع راهبردی با روسیه دارد. ما در وهله نخست منافع مردم سوریه را در نظر میگیریم. وی افزود: «ما نمیخواهیم روسیه بهگونهای از سوریه خارج شود که لایق روابط آن با کشورمان نباشد».
او اظهار کرد که ما با نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) برای حل بحران شمال شرق سوریه مذاکره میکنیم. احمد الشرع با بیان اینکه کردها بخش جداییناپذیری از سوریه هستند، گفت که وزارت دفاع سوریه به نیروهای کُرد در صفوف خود جای خواهد داد اما اجازه نخواهیم داد سوریه پایگاهی برای انجام حملات حزب کارگران کردستان باشد.
احمد الشرع با بیان اینکه «ملت سوریه به تنهایی خود را نجات داد» گفت که در طول این سالها سازمان ملل متحد نتوانست حتی یک زندانی را آزاد کند و یک پناهجو را بازگرداند. وی تاکید کرد که سوریه برای کسی مشکلساز نخواهد بود و ما سوریه را از هرگونه اختلاف سیاسی در امان خواهیم گذاشت و هدف ما توسعه و بهبود وضعیت اقتصاد در کشور است.
انتقاد از ایران و چند نکته
جولانی در بخشی از اظهارات خود علیه جمهوری اسلامی ایران مدعی شد که «امیدوارم ایران در مداخلات خود در منطقه تجدیدنظر کند. انتظار داشتیم اظهارات مثبتی از ایران بشنویم. ایران باید با مردم سوریه همسو میشد. ما وارد تهران نشدیم، وارد شهرهای خودمان شدیم».
اینکه جولانی چنین مواضعی علیه کشورمان اتخاذ میکند، موضوعی است که قبلاً هم شاهد اتخاذ چنین مواضعی از سوی وی و تیم او بودیم اما مساله اینجاست که برخی از کشورهای منطقه و فرامنطقه به صورت دیکته شده به وی علیه تهران، رهنمودها و دستورالعملهایی را ارائه دادهاند که محوریت آن سمپاشی سیاسی، امنیتی و روانی علیه کشورمان است.
اما مساله مهمتر این است که جولانی صراحتاً اعداد و ارقامی را ارائه کرده که نشان از یک دوره گذار چهارساله دارد. او اگرچه اعلام کرده که قرار است تحریرالشام را منحل کند اما در ادامه این سخنان گفته است که تدوین قانون اساسی سوریه ۳ سال و روند آمادهسازی کشور برای برگزاری انتخابات سراسری چیزی در حدود ۴ سال به طول خواهد انجامید.
همین موضوع میتواند نشان دهد که سوریه حداقل در چهار سال آینده با یک فرآیند بلاتکلیفی روبهرو خواهد بود و این درحالی است که چند روز دیگر ترامپ در واشنگتن برای چهار سال وارد کاخ سفید میشود و هر مولفه سیاسی، امنیتی و بهخصوص اقتصادی در دنیا میتواند دستخوش تغییر قرار بگیرد.
نکته نهایی این است که اگرچه مقامات عربستان سعودی مستقیماً به دیدار جولانی در دمشق نیامدند، اما العربیه را به نیابت از خود به ملاقات جولانی فرستادند که میتواند نگرانی ریاض را هم درباره دولت موقت سوریه نمایان کند و باید دید که سعودیها چگونه میخواهند در این کارزار سیاسی وارد میدان شوند و چه سیاستی را اتخاذ خواهند کرد.