توسط : وزیر فرهنگ در اولین کنفرانس مطبوعاتی: متاسفانه اعتماد مردم به نظام حکمرانی کمتر شده است. بدون اعتماد ذی‌نفعان کاری پیش نمی‌رود
سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی صبح روز گذشته پس از چهار ماه از آغاز وزارتش مقابل خبرنگاران نشست و به پرسش‌های آنها پاسخ داد. بیشتر پرسش‌های خبرنگاران درباره سانسور و ممیزی در حوزه کتاب و سینما، چگونگی و دلایل انتخاب مدیران و معاونانش، ممنوع‌الکاری هنرمندان، ایجاد تعادل در تولیدات سینمایی، سهمیه کاغذ در حوزه نشر و مطبوعات، بیمه و مسکن خبرنگاران و … بود که البته به دلیل محدودیت وقت و تعدد سوالات تعدادی از این پرسش‌های بی‌پاسخ ماند. نکته جالب توجه در این نشست این بود که مسئولان برگزاری پرسش‌های اهالی رسانه را نه به ترتیب حضور در جلسه بلکه با تقسیم‌بندی خود میان پرسش‌های خبرنگاران خبرگزاری‌ها، روزنامه‌ها و صداوسیما، طرح می‌کردند که این موضوع باعث اعتراض برخی از خبرنگاران ازجمله نماینده روزنامه سازندگی شد و همین اتفاق هم باعث بی‌پاسخ ماندن تعدادی از پرسش‌ها شد که وزیر ارشاد قول داد به سوالات باقی‌مانده به صورت کتبی پاسخ دهد.
کمی صبر کنید
صالحی که برای دومین بار به عنوان وزیر به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پا گذاشته در پاسخ به پرسش خبرنگار روزنامه سازندگی درباره تفاوت انتخاب مدیران و معاونان زیرمجموعه‌اش و اینکه به نظر می‌رسد با حساسیت، دغدغه کمتر و سهل‌گیری نسبت به دوره قبل دست به انتخاب آنها زده است و با این انتخاب‌ها در پایان دوره‌اش چه چیزی را می‌خواهد به یادگار بگذارد که تبدیل به فعالیتی ماندگار در این وزارتخانه شود، توضیح داد: «وقتی آقای انتظامی در دوره قبل وزارت من وارد سازمان سینمایی شدند خیلی‌ها فکر نمی‌کردند که می‌تواند در این حوزه کار کند. اما دیدیم که توانست در این زمینه مدیریت مطلوبی داشته باشد. در این دوره هم من چنین رویکردی دارم و چون نمی‌خواهم به صورت مصداقی وارد ماجرای مدیریت باشم باید به این نکته اشاره کنم که انتخاب مدیران (رائد فریدزاده) وزارت ارشاد به صورت انداختن سکه شیر یا خط یا بررسی گزینه‌های اول در همان ابتدا نبوده است. من معتقدم باید در این زمینه کمی بیشتر صبر کرد و بعد نتیجه کار مدیران را دید. به نظرم دوستانی که انتخاب شده‌اند مبتنی بر تغییر بافت و جوان‌گرایی بوده که بتوانند به عنوان یک صاحب‌نظر در این عرصه معرفی شوند. تغییرات فناورانه که پدید آمده ما را به سمتی برده که به سراغ نیروهای جدیدتری برویم که بتوانند با نسل جوان‌تر ارتباط بگیرند. من دوست نداشتم اینحا بیایم تا آخرین لحظات مقاومت کردم که در این مسند قرار نگیرم اما وقتی مسئولیت را پذیرفتم به تمام معنا کار را جدی گرفتم. ممکن است انتصاب‌ها اشتباه باشد اما مبنایی داشته و براساس آن پیش رفته است. حالا ممکن است آن مبنا اشتباه باشد».
کاهش سرمایه اجتماعی
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه این نشست خبری در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر معرفی چالش‌های پیش‌روی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه‌های مختلف هنر که از آن به عنوان شکاف، ممنوع‌الکاری و توسعه هنر زیرزمینی یاد می‌شود، توضیح داد: چالش‌های عرصه فرهنگ و هنر چالش‌های متعددی بودند اما اگر بخواهم به یک چالش مهم اشاره کنم، موضوع چالش سرمایه اجتماعی است که به شدت کاهش پیدا کرده است. متاسفانه اعتماد مردم به نظام حکمرانی کمتر شده است. این موضوع در حوزه فرهنگ و هنر نیز شتاب بیشتری پیدا کرد. برای من هم این موضوع تلخ بود و ما شاهد قهر و دوری اهالی فرهنگ و هنر در این زمینه بودیم. ما نباید سرمان را مثل کبک به برف ببریم و این موضوع را انکار کنیم. این مهم‌ترین چالش و مساله‌ای است که اگر ما اعتماد ذی‌نفعان را نداشته باشیم هیچ کاری پیش نمی‌رود و همه کارها براساس این دیوار بی‌اعتمادی فرو می‌ریزد. این موضوع هنوز هم چالش بسیار مهمی است و ما تلاش کردیم تا براساس هم‌فکری همکاران و اصحاب رسانه و فرهنگ این کار سخت را به نتیجه برسانیم. تلاش من هم این بوده که بتوانیم اصحاب فرهنگ و هنر را با فضای ایران و بحران‌های پیش‌رو، همراه کرده تا بتوانیم حرف همدیگر را بهتر بفهمیم. ما باید پاره‌ای از سوءتفاهم‌ها را با تغییر منش‌ها و روش‌ها از میان برداریم.
توجه به ژانر اجتماعی
صالحی در جواب سوالی مبنی بر به حاشیه رانده شدن ژانرهای جدی حوزه سینما به دلیل رشد فزاینده فیلم‌های کمدی گفت: این دغدغه بسیار قابل درک است. بالاخره سینمای ایران ویترینی است که اگر بخواهد در قالب یک ژانر حتی بهترین کمدی‌ها هم نمایش داده شود قطعاً به افول می‌انجامد و اصلاً نباید مفتخر باشیم که چون فروش بالاست بنابراین باید به ژانرهای دیگر توجه نکنیم. بی‌تردید اگر سینمای کمدی درست ساخته شود، سینمای محترمی است اما برای بنده و همکارانم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دیگر ژانرهای سینمایی نیز بسیار جدی است. البته در مجموع باید گفت، تعداد فیلم‌ها در حوزه سینمای اجتماعی مقداری قابل توجه‌تر شده که باید در این زمینه جدی‌تر قدم برداریم. فکر می‌کنم با اطلاعات جدیدی که پیدا کردم کم‌وبیش دیگر مسیرهای سینما نیز مورد توجه قرار گرفته است.
حل مشکل تعدادی از ممنوع‌الکارها
صالحی درباره ماجرای ممنوع‌الکاری هنرمندان و اقدامات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این زمینه بیان کرد: برخی اتفاقات افتاد که تابع زمان بود و برخی مجموعه‌ها تصمیم گرفتند که پاره‌ای از ممنوعیت‌ها صورت بگیرد. تا این مرحله مشکل بسیاری از هنرمندان مرتفع شده که من تلاش می‌کنم، اسامی افراد را به دلیل افزایش حساسیت‌ها نبرم. اما خوشبختانه با تعاملی که در نهادهای امنیتی و قضایی انجام دادیم، تلاش‌های خوبی صورت گرفته که مشکل بسیاری از هنرمندان حل شود. این طبیعی است که در این زمینه پرسش‌های زیادی مطرح است و این موضوع یکی از مهم‌ترین مسائلی است که بنده به عنوان مسئول حوزه مربوطه موظف با پاسخگویی هستم. اما باید بگویم که ۵۰ درصد مشکل بسیاری از هنرمندان ممنوع‌الکار مرتفع شده است. به طور کلی برداشت ما این است که جریان وفاق اجتماعی باید به سمتی برود که براساس چنین رویکردی مشکلات هم حل شود. خوشبختانه در این زمینه جلساتی هم با نهادهای امنیتی و قضایی برگزار شد و فکر می‌کنم، نتایج مطلوبی هم به همراه داشته باشد. شما بدانید تلاش ما به سمتی است که موثرترین کارها را داشته باشیم.
تلاش برای گفت‌وگو
رئیس شورای هنر در بخش دیگری از این نشست خبری درباره حضور برخی از مجموعه‌های فرهنگی هنری در مواجهه با ممیزی و نحوه واکنش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مواجهه با این نهادها گفت: تلاش ما انجام گفت‌وگو است. این مهم‌ترین تلاش ما در مواجهه با مجموعه‌های دیگری است که باید آن را به نتیجه برسانیم. اینها حوزه‌هایی است که می‌تواند براساس گفت‌وگو اثربخش باشد. ما باید بتوانیم یک زیست‌بوم فرهنگی با مجموعه‌های فرهنگی دیگر برقرار کنیم و در این زمینه تفاهم داشته باشیم. اینها مهم‌ترین رویکردها در حوزه‌های فرهنگی، امنیتی و انتظامی است که باید به هم نزدیک شوند. البته در مواردی که به نتیجه نرسیم، برداشت من این است که هر کسی در حوزه شرح وظایف خود عاملیت پیدا می‌کند و این موضوعی است که باید دنبال شود.
چالش تغییر ذائقه موسیقی ایرانی
صالحی در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران مبنی بر رویکردهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه موسیقی ازجمله بازگشت هنرمندان خارج از کشور، صدور مجوز برای موسیقی رپ و ماجرای پرچالش بازارچه شمالی موزه هنرهای معاصر گفت: من به عنوان یک ایرانی باید بگویم این مقدار علاقه‌ای که به موسیقی کره‌ای به وجود آمده باید برای ما معنای بسیار عمیقی داشته باشد. اینکه ما کجا اشتباه کردیم و می‌کنیم که این طور ذائقه موسیقی ایران را تغییر دادیم و کودک و نوجوان ما در مسیری قرار می‌گیرد که شیفته موسیقی کره‌ای شود. این یک چالش بسیار بزرگ است که باید به آن پاسخ داد. طبعاً نمی‌خواهم بگویم این پرسش‌ها مساله ما نیست اما مساله اصلی این است که ما وقتی مجال را برای موسیقی ایرانی، موسیقی جدید و موسیقی مدرن تنگ می‌کنیم چنین فضاهایی پدید می‌آید. پس به نظرم توسعه سند موسیقی یکی از مهم‌ترین رویکردهای ماست. همین که موسیقی دارای یک سند شده به نظرم مطلوب است. حتی همین هفته قبل در شورای هنر، جلسه‌ای را با اهالی خانه موسیقی برگزار کردیم. همه این مخاطرات بحث‌های جدیدی را به وجود آورده که این می‌تواند امیدوارکننده باشد. بنابراین فکر می‌کنم براساس سند موسیقی و اصلاحات آن می‌توانیم به حل مشکلات نزدیک شویم.
کارگزار قانون
وزیر ارشاد درباره سازوکار مشخص برای بررسی کتاب و اینکه دولت برای اصلاح قانونی ممیزی کتاب چه برنامه‌ای دارد، تصریح کرد: باید باب گفت‌وگو را بین مولفان و بررسی‌کنندگان باز کنیم. بررسی باید فضای بیرونی باشد و در پستو نباشد تا گفت‌وگو بتواند انجام شود و اگر نکته‌ای دارد بگوید، زیرا می‌خواهد قانون را اجرا کند. موضوع گفت‌وگو را بررسی‌کننده و مؤلف به رسمیت بشناسند و و وقت بگذارند. ما آمر و مرشد نیستیم بلکه کارگزار قانون هستیم. مؤلفان و هنرمندان ولی‌نعمت ما هستند. این دو سازوکار تا حدودی جواب می‌دهد. به علاوه نگاه دیگری که داریم این است که حق‌الناس فقط پول نیست و اینکه بخشی از عمر شخصی را متوقف و ضبط کنید هم حق‌الناس است و باید برای آن جواب درستی داشته باشید، اگر اثری را متوقف می‌کنید، حق‌الناس است.
او یادآور شد: قانون بررسی کتاب برای زمانی است که کتاب زیر ۱۰ هزار نسخه منتشر می‌شد و متغیرهای متفاوتی داشت. جهان پیرامون ما عوض شده است، نمی‌گویم مقهور عصر تغییرات باشیم اما باید متوجه تغییرات باشیم و بدانیم ابزارهایی که ممکن است موثر باشند به مرور کند شده و علیه ما خواهند شد. باید در قانون بررسی، اصطلاحاتی صورت بگیرد.
