توسط : معاهده مشارکت جامع راهبردی ایران و روسیه، روز گذشته در کاخ کرملین، توسط روسای‌جمهور دو کشور امضا شد. جزئیات این توافق هنوز منتشر نشده است
گروه بین‌الملل: رئیس‌جمهور پزشکیان (جمعه) بنا به دعوت رسمی همتای روس خود (ولادیمیر پوتین) و با هدف گسترش روابط دوجانبه و نیز امضای معاهده مشترک جامع راهبردی جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه وارد مسکو شد. رئیس‌جمهور در بدو ورود به فرودگاه بین‌المللی ونووکوا مسکو مورد استقبال سرگئی سیویلیف وزیر انرژی روسیه و رئیس طرف روسی کمیسیون همکاری مشترک دو کشور، آندری رودنکو معاون وزیر امور خارجه روسیه، کاظم جلالی و آلکسی ددوف سفرای دو کشور و برخی دیگر از مقامات روس قرار گرفت. پس از ورود پزشکیان به مسکو، او با حضور در محل بنای یادبود سرباز گمنام روسیه و نثار گل، به سربازان روس جان‌باخته در راه میهن ادای احترام کرد. پس از برگزاری این مراسم، پزشکیان با میخائیل میشوستین، نخست‌وزیر روسیه دیدار و رایزنی کرد. میشوستین در این دیدار خطاب به پزشکیان گفت که سفر شما به روسیه دارای اهمیت تاریخی است، شما و رئیس‌جمهور پوتین، معاهده مشترک جامع راهبردی بین روسیه و ایران را امضا می‌کنید که این توافق، پایه محکمی برای همکاری طولانی‌مدت بنیان خواهد گذاشت. وی تأکید کرد: دولت روسیه اجرای دقیق تمام تصمیماتی که ایران و فدراسیون روسیه در بالاترین سطح اتخاذ می‌کنند را تضمین خواهد کرد. نخست‌وزیر روسیه خاطرنشان کرد: روابط روسیه و ایران که مبتنی بر اصول دوستی، احترام متقابل و در نظر گرفتن منافع یکدیگر است، افق آینده را هدف قرار داده است. وی ادامه داد: روسیه و ایران فعالانه در بخش حمل‌ونقل، انرژی همچنین بخش آموزش در حال همکاری مشترک هستند. میشوستین با اشاره به طرح‌های مشترک ایران و روسیه در بخش حمل‌ونقل، از کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال – جنوب به عنوان مصداق بارز این همکاری‌ها یاد کرد.
رئیس‌جمهور پزشکیان هم ظرفیت‌های همکاری ایران و روسیه را متنوع توصیف و اظهار کرد که ایران و روسیه می‌توانند در زمینه‌های راه، آموزش، تجارت و دیگر عرصه‌ها همکاری‌های گسترده‌ای داشته باشند و این همکاری‌ها می‌تواند، تحریم‌ها و زیاده‌خواهی‌های آمریکا و کشورهای غربی را بی‌اثر کند.
دیدار با پوتین
پس از این دیدار، رئیس‌جمهور پزشکیان به دیدار ولادیمیر پوتین همتای روس خود در کاخ کرملین رفت. او در این دیدار خطاب به پوتین اظهار کرد که روابط ایران و روسیه، حساس، حیاتی و راهبردی است و در این مسیر محکم ایستاده‌ایم.
پزشکیان با ابلاغ سلام ویژه رهبر انقلاب به رئیس‌جمهور روسیه بر عمیق‌تر و محکم‌تر شدن روابط تهران و مسکو تاکید کرد و گفت: خوشبختانه روابط ایران و روسیه چه منطقه‌ای و چه دوجانبه بهتر می‌شود و در تمامی زمینه‌ها محکم به پیش می‌رود. رئیس‌جمهور با یادآوری معاهده مشترک جامع راهبردی بین دو کشور،گفت: با امضای این معاهده در تمامی زمینه‌های امنیتی، فرهنگی، تجاری می‌توانیم روابط فیمابین را تقویت کنیم. پزشکیان افزود: تمامی موانع برای اجرایی و عملیاتی شدن این معاهده را برطرف کرده‌ایم و مصمم هستیم همه آن‌ها را اجرا کنیم. رئیس‌جمهور در ادامه با مطلوب توصیف کردن روند اجرای توافق دو کشور برای احداث نیروگاه هسته‌ای جدید ایران،گفت: توافقات جدید در این رابطه نیز امروز امضا شده و وارد فاز عملیاتی خواهد شد. ما سعی کرده‌ایم همه موانع موجود بر سر راه گسترش روابط را برطرف کنیم.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه هم در ملاقات با پزشکیان عنوان کرد که سفر شما اهمیت ویژه‌ای دارد، به خاطر اینکه امروز نه تنها مسائل همکاری‌های دوجانبه را بررسی خواهیم کرد بلکه معاهده مشترک جامع راهبردی را به امضا خواهیم رساند. رئیس‌جمهور روسیه خاطرنشان کرد که زمان زیادی است روی این معاهده کار کرده‌ایم و بسیار خرسند هستیم که این کار به پایان رسید؛ چراکه امضای این سند به ما فرصت خواهد داد که به همه ابعاد در روابط دوجانبه تنوع بدهیم و مطمئن هستیم که به گسترش همکاری‌های اقتصادی دو کشور کمک خواهد کرد.
پوتین در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه سرعت افزایش مبادلات تجاری دو کشور از نظر من قابل قبول است، یادآور شد: در ۱۰ ماه نخست سال ۲۰۲۴ میلادی، رشد بیش از ۱۵ درصدی را در مبادلات دوجانبه شاهد بودیم. رئیس‌جمهور روسیه در ادامه اظهار کرد: آرزوی بهترین‌ها را برای مقام معظم رهبری ایران دارم، آنچه که در مناسبات ایران و روسیه در حال انجام است با ملاحظات و کنترل ایشان صورت می‌گیرد.
رئیس‌جمهور روسیه در بخش دیگری از سخنان خود به طرح‌های مشترک دو کشور اشاره کرد و از طرح‌های توسعه نیروگاه هسته‌ای، حوزه انرژی و افزایش مواصلات و زیرساخت حمل‌ونقل به عنوان جلوه‌هایی از این همکاری‌ها نام برد. وی با ابراز خرسندی از توسعه همکاری‌های بشردوستانه میان روسیه و ایران گفت: مبادلات گردشگری و تروریستی افزایش یافته و به ۲۱ درصد افزایش یافته است. پوتین افزود: از طریق وزارتخانه‌های فرهنگی هم منتظر رویدادهای خوبی هستیم که در ماه ژوئن سال جاری همکاری مشترکی انجام شود. در نهایت عصر جمعه این معاهده به امضای رئیس‌جمهور پزشکیان و ولادیمیر پوتین رسید.
معاهده مشترک جامع راهبردی ایران و روسیه
سوالی که در این میان مطرح می‌شود این است که اساساً معاهده جامع راهبردی ایران و روسیه چیست و بر کدام بخش از روابط ناظر است؟ به گزارش ایرنا، به گفته اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه، معاهده مشترک جامع همکاری‌های ایران و روسیه در واقع متن به روز شده موافقت‌نامه‌ای است که تهران از اواخر دهه ۱۳۷۰ با مسکو منعقد کرده است؛ موافقت‌نامه اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه از سال ۱۳۸۱ برای دو طرف لازم‌الاجرا شد و در حال حاضر هم اجباری است؛ بنابراین سعی شد با توجه به تحولات با توجه به گسترش روابط بین دو کشور، با تفصیل و جزئیات بیشتری موافقت‌نامه جدید تنظیم شود.
به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه، سند جدید از اوایل تابستان ۱۴۰۳ به تایید دو کشور رسیده بود و طرفین منتظر زمان مناسب برای امضای این دو سند توسط دو رئیس‌جمهور بودند. ایران و روسیه طی سه دهه، همکاری خود را در همه حوزه‌ها گسترش دادند و با توجه به مقتضیات زمانی و سطح و گستره روابط نیاز بود که سند قبلی را روزآمد کنیم. این سندی دوجانبه و برای تقویت مناسبات و روابط دوجانبه بین ایران و روسیه است.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه پیش‌تر در یادداشتی برای مجموعه رسانه‌ای «راسیا سیوودنیا» (روسیه امروز) در مورد این توافق خاطرنشان کرد که امضای قرارداد ۲۰ ساله ایران و روسیه تنها یک سند سیاسی نیست بلکه نقشه راه آینده است. بنا بر اعلام وزیر امور خارجه ایران، این معاهده، تمامی جنبه‌های همکاری دو کشور را پوشش می‌دهد و به سه حوزه اصلی: همکاری اقتصادی، همکاری علمی و فناوری و همکاری در حوزه فرهنگ و گردشگری توجه ویژه‌ای دارد.
همچنین کاظم جلالی، سفیر کشورمان در مسکو هم در مورد سایر جزئیات این توافق اعلام کرد که با توجه به اینکه ایران و روسیه دارای منابع انرژی هستند، همکاری دو کشور در حوزه‌های تجارت بین‌المللی و انرژی نیز پیش‌بینی شده است. این دیپلمات کشورمان با بیان اینکه همکاری در حوزه فناوری به ویژه فناوری‌های نوین، امنیت اطلاعات و سایبری نیز در معاهده مشترک جامع ایران و روسیه آمده است، گفت: همکاری در بخش انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای، مسائل دفاعی و نظامی و همکاری در مبارزه با تروریسم، مسائل محیط‌زیست و دریای خزر، مقابله با پولشویی و جرائم سازمان‌یافته، برخی دیگر از مفاد این موافقت‌نامه را تشکیل می‌دهند.
