ما نه فقط از کرسنت، بلکه از بسیاری قراردادهای سیاسی اقتصادی چیزی نمیدانیم
بهقلم؛ نوید حسینیون؛ عضو شورای استان خراسانرضوی حزب کارگزاران سازندگی ایران
خبر مصادره دو ساختمان متعلق به شرکت نفت در روتردام هلند و شهر لندن انگلستان باز هم قرارداد کرسنت را بر صدر اخبار برگرداند، قراردادی که بیش از دو دهه پیش بین ایران و شرکت کرسنت پترولیوم امارات منعقد شد و قرار بود ۵۰۰ میلیون فوت مکعب گاز ترش میدان نفتی سلمان که در ایران قابل استفاده نبود به امارات صادر شود و سالانه یک میلیارد دلار درآمد برای ایران داشته باشد، امروز اما حدود ۱۸ میلیارد دلار املاک ایران به علت توقف یک طرف مصادره شد!
قضیه کرسنت ابعاد مختلفی دارد، قراردادی که میتوانست در کشمکش ژئوپلیتیک گازی بین عربستان، قطر با امارات موازنه به وجود بیاورد و از حذف ایران توسط تحریمهای غرب از بازار انرژی دنیا جلوگیری کند، نحوه پر از حاشیه انعقاد قرارداد، نحوه خروج یکجانبه و یکطرفه ایران از قرارداد در دولت احمدینژاد و در زمان دبیری جلیلی بر شورای عالی امنیت ملی و دعواهای سیاسی داخلی همچنین موارد کارشناسی حقوق بینالملل هر کدام موارد تخصصی است که بنای ورود به آن در این نوشتار نیست بلکه موضوع مهم نبود ساختار و نهادهای توسعهای در ایران است که میتوانست از به وجود آمدن چنین وضعیتی جلوگیری کند!
در ماجرای برجام هم متاسفانه مانند کرسنت فرآیند همینگونه طی شد، انگیزه سیاسی حل ماجرا در وسط کار دچار تعلل شد و قراردادی که میتوانست شروع حل مناقشات باشد خود تبدیل به قسمتی از مناقشه داخلی و خارجی شد!
حدود یک ماه پیش در کرهجنوبی رئیسجمهور یون سوک یول به علت عدم تعامل با پارلمان بر سر بودجه به مشکل خورد و در کشور حالت فوقالعاده اعلام کرد و ارتش را برای انحلال پارلمان به خیابان آورد به صورتی که کره وارد مرحله بحران شد و بر صدر خبرهای دنیا آمد در کمتر از ۲۴ ساعت ارتش با توجه به تصمیم یکجانبه و خارج از عرف رئیسجمهور کره از انجام دستورات رئیسجمهور سر باز زد، فرماندهان ارتش با نمایندگان مجلس جلسه گذاشتند و رئیسجمهور مجبور به عقبنشینی و عذرخواهی شد!
تفاوت کره با ما دقیقاً در ساختارها و نهادهای توسعهیافته دو کشور است، جایی که ارتش به عنوان نیروی قهریه مبنای توسعه و پایداری کشور را میفهمد و از دستوری که حتی اگر قانونی باشد به علت ایجاد حالت ناپایدار در کشور استنکاف میکند و در ایران هیچ نهاد سیاسی، قانونی نمیتواند برای ایجاد حالتی پایدار مشکلات را کمتر کند!
مبنای توسعه دقیقاً همین درک از رفع مشکلات کشور است. در کشور ما از برجام تا قرارداد ۲۵ ساله با چین و روسیه تا قرارداد کرسنت به این دليل محل دعوا میشود که هیچگاه سیاستمدار به ایجاد فرمول و ساختاری برای حل اختلافات فکر نکرده است. قرارداد کرسنت و قراردادهای مشابه برای کشور ما برای این هیچگاه سودده نبوده که مبنای توسعه در ساختارهای جاری کشور ما و نیروی انسانی مدیریت کشور شکل نگرفته است. تا زمانی که به فکر توسعه نباشیم همیشه درحال ضرر کردن هستیم حتی اگر قراردادهایمان به دعواهای داخلی و بینالمللی ختم نشود!