چراغ روزنامه‌نگاران

مراسم افطاری انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران برگزار شد

مراسم افطاری انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران، همزمان با اختتامیه سومین دوره جایزه «چراغ»، روز ۱۶ اسفند ۱۴۰۳ با حضور جمعی از اهالی رسانه، مدیران فرهنگی و چهره‌های شاخص حوزه روزنامه‌نگاری برگزار شد. این مراسم با یاد سیدابراهیم نبوی و داود احمدی‌مونس (آروین) و دعای شفای فرید مدرسی و دیگر روزنامه‌نگاران در بستر بیماری همراه بود. در این مراسم، علاوه بر اعلام برگزیدگان سومین دوره جایزه «چراغ»، از مقام والای چندین چهره تاثیرگذار رسانه‌ای نیز یاد شد.

ادای احترام به سیدابراهیم نبوی و داود احمدی‌مونس
اکبر منتجبی، رئیس هیات‌مدیره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران، در این مراسم ضمن ابراز تاسف از فقدان سیدابراهیم نبوی و داود احمدی‌مونس، تاکید کرد که از دست دادن این دو چهره برجسته جامعه رسانه‌ای را در شوک فرو برده است. وی همچنین از همکاری‌های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در تسهیل امور مربوط به این مراسم قدردانی کرد.
در ادامه، علی ربیعی، دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور، با اشاره به دشواری‌های انتقال پیکر سیدابراهیم نبوی به ایران، از تعهد و پیگیری‌هایی که در این زمینه انجام شد سخن گفت. وی اظهار داشت که نبوی همواره آرزوی بازگشت به وطن را در دل داشت و در یکی از گفته‌هایش تاکید کرده بود: «من دوست دارم فعالیت رسانه‌ای‌ام در محیطی باشد که زبان مادری‌ام در آن به گوشم شنیده شود. مشکل من این است که می‌خواهم در محیط زبان فارسی زندگی کنم و همان رنج‌هایی را که مردم می‌کشند، تجربه کنم». این سخنان نشان‌دهنده علاقه قلبی او به ایران بود. همچنین برای آوردن پیکر داور مشکلاتی بر سر راه قرار داشت که با پیگیری، تعهد و قول‌هایی که داده شد، سرانجام پیکر داور در خاک وطن آرمید.
او در ادامه با اشاره به حضور ایرانیان خارج از کشور چالش‌های آنان را در دو بخش هویتی و زندگی کردن در ایران دانست و ابراز امیدواری کرد که بتوانیم در آینده، ایرانیان خارج از کشور به ایران بیایند.
شمس‌الواعظین،‌ روزنامه‌نگار پیشکسوت نیز درباره شادروان ابراهیم نبوی بیان کرد: پیشنهاد می‌کنم مجموعه گفت‌وگوهای نبوی را هر جا پیدا کردید، مطالعه کنید؛ گفت‌وگوهای بلند با فرج سرکوهی، امیر انتظام. گفت‌وگوشونده‌ها علاقه دارند کوتاه حرف بزنند، ولی نبوی چنان گفت‌وگوشونده را به وجد می‌آورد که گفت‌وگوشونده خودش مایل به ادامه گفت‌وگو می‌شد. همه گفت‌وگوهای او آموزنده بوده‌اند. ابراهیم نبوی با تاسی از استادانی چون سیروس علی‌نژاد، گفت‌وگو کردن را زنده نگه داشت. ابراهیم نبوی با اینکه طنزنویس بود به‌شدت به مخاطب احترام می‌گذاشت.
شمس‌الواعظین با بیان خاطره‌ای از داور بیان کرد: ابراهیم نبوی نیاز به مخاطب و رابطه عاطفی با آن داشت. به گفته این روزنامه‌نگار پیشکسوت، ابراهیم نبوی از آن دست نویسندگان توانمند با مهارت بالا بود.
او در ادامه با اشاره به خاطر دیگری از گلشیری در دفتر روزنامه جامعه به نقل از او گفت: بعد از عبید زاکانی بدون‌تردید، تنها طنزنویسی که بتواند جای عبید را بگیرد ابراهیم نبوی است. آنهایی که از ایران تبعید یا از کشور خارج شدند، دست خودشان نبوده و اینها سرمایه‌های کشور‌ هستند.

یادبود داود احمدی‌مونس (آروین) از زبان هادی حیدری
هادی حیدری، کارتونیست سرشناس ایرانی، درباره جایگاه داود احمدی‌مونس (آروین) و تاثیرگذاری او در دنیای کاریکاتور گفت: «مرگ یک عزیز، پدیده‌ای غریب است که همواره انسان را درگیر تناقض‌ها و احساسات پیچیده می‌کند. آروین از همان نوجوانی عاشق کاریکاتور بود و با انتشار آثار مختلف توانست به چهره‌ای ماندگار در این حوزه تبدیل شود».
او در ادامه، به چالش‌های حرفه‌ای و شخصی آروین پرداخت و گفت: «آروین ازجمله هنرمندانی بود که با وجود تمام مشکلات و سختی‌های موجود، همچنان به فعالیت خود ادامه داد. او از همان سال‌های نوجوانی، در نشریات مختلف حضور داشت و تاثیر قابل ‌توجهی در حوزه کاریکاتور و طنز تصویری بر جای گذاشت. ذهن جست‌وجوگر و رویکرد خلاقانه‌اش، او را از دیگران متمایز می‌کرد». حیدری همچنین با اشاره به آخرین پست اینستاگرامی آروین که حاکی از درد و رنج جسمی او در ماه‌های پایانی زندگی‌اش بود، تاکید کرد که او همچنان عاشق ایران و زندگی بود. حیدی گفت که «آروین عاشق ایران بود. این را می‌توانید در میان انبوهی از آثارش ببینید. او زندگی را دوست داشت، ولی قدر خودش را آنچنان که بایسته بود، ندانست. در ماه‌های پایانی عمرش درد ناشی از بیماری، امانش را بریده بود. آخرین پست اینستاگرامی او به تاریخ نوزدهم بهمن‌ماه ۱۴۰۳ را که می‌خوانم، قلبم مچاله می‌شود؛ آنجا که نوشته بود: «در آستانه تغییر تا چه خواهدم تقدیر. با این اشک و درد و بی‌خوابی، بی‌تابی. دو ماه شد و این مسیر ادامه دارد».

بیانیه هیات داوران و تحلیل وضعیت روزنامه‌نگاری
مستوره برادران‌نصیری، عضو هیات داوران، در این مراسم بیانیه داوران سومین دوره جایزه «چراغ» را قرائت کرد. این بیانیه با اشاره به کاهش کیفیت آثار ارسال ‌شده نسبت به دوره‌های گذشته، بر ضرورت آموزش حرفه‌ای و حمایت از استعدادهای نوظهور تاکید داشت. در بخش‌هایی از این بیانیه آمده است: «بررسی آثار نشان می‌دهد که تعداد مطالب شاخص و باکیفیت در این دوره، کمتر از دوره‌های پیشین بوده است. این روند، ضرورت توجه بیشتر به آموزش و حمایت از خبرنگاران جوان را نشان می‌دهد».
همچنین، داوری‌ها نشان داد که نحوه‌ تنظیم و پرداخت گزارش‌ها و مصاحبه‌ها با استانداردهای حرفه‌ای فاصله دارد. در بسیاری از موارد، مصاحبه‌ها بدون چالش حرفه‌ای و نشان از مسلط نبودن مصاحبه‌گر به موضوع بود. غالب گزارش‌ها‌ با شروعی گیرا آغاز می‌شدند، در ادامه انسجام کافی را نداشتند و پایان‌بندی‌ها ناقص و رهاشده بود. گویا خبرنگار انگیزه‌ و فرصت لازم را برای پرداخت عمیق‌تر به موضوع نداشته است.
یکی از نکات مثبت در جشنواره‌ امسال، توجه ویژه به روزنامه‌نگاری تخصصی است. از این‌‌رو در حوزه‌های مختلف، از روزنامه‌نگارانی که در حوزه‌های خود به شکل تخصصی و پیگیرانه موضوعاتی را دنبال کرده‌اند، قدردانی خواهد شد. این نگاه، می‌تواند مشوقی برای روزنامه‌نگاران باشد تا در آینده، به فعالیت‌های عمیق‌تر و تخصصی‌تر در حوزه‌های مختلف خبری بپردازند.
هیات داوران همچنین به کاهش امنیت شغلی و فشارهای مضاعف اقتصادی بر خبرنگاران اشاره کرد و این موضوع را یکی از عوامل اصلی افت کیفی آثار دانست. این بیانیه تاکید داشت که بسیاری از خبرنگاران، به‌ دلیل ناامنی شغلی و فشارهای اقتصادی، قادر به تمرکز بر کار خود نیستند و همین امر موجب کاهش خلاقیت و کیفیت گزارش‌ها و مصاحبه‌ها شده است.

معرفی برگزیدگان سومین دوره جایزه «چراغ»
گزارش خبری مکتوب: برگزیده: «بیروت ساعت ۳ بعدازظهر» (مصطفی مسجدی‌آرانی – روزنامه هفت صبح)
گزارش غیرخبری مکتوب: برگزیده: «همکاری برای محیط زیست در تنهایی» (فاطمه باباخانی – روزنامه هم‌میهن)
مصاحبه و میزگرد مکتوب: در این بخش، هیچ اثری به‌عنوان برگزیده انتخاب نشد.
بخش چندرسانه‌ای
برگزیده: «روایت تاریخ فوتبال زنان از پیش از انقلاب تا امروز» (شقایق آسیایی – شبکه شرق)
بخش ویژه «چراغ حقیقت»
راستی‌آزمایی اخبار: «مجموعه گزارش‌های حقیقت‌سنج» (سوگل دانایی و نسیم بنایی – رسانه اکو ایران)
روزنامه‌نگاری پیگیرانه: برگزیده: «مجموعه گزارش‌هایی درباره مهاجران» (زهرا جعفرزاده – هم‌میهن)
تحولات خاورمیانه: برگزیده: «مجموعه آثار درباره جنگ غزه و تحولات خاورمیانه» (شهاب شهسواری – هم‌میهن)
بخش کارزار
برگزیده: «مشکل پرسنل راه‌آهن چیست؟» (رضا اسدآبادی – ایلنا)

تحلیل آماری جشنواره
امین شول، دبیر سومین دوره جایزه «چراغ»، با ارائه گزارشی آماری، اعلام کرد که ۲۵۱ اثر به مرحله داوری راه یافتند و در این دوره، بخش‌هایی مانند عکاسی خبری و کاریکاتور به حدنصاب لازم نرسیدند. وی با اشاره به تغییر روش دریافت آثار برای افزایش شفافیت و بهبود داوری، تاکید کرد که یکی از اهداف اصلی جشنواره، تقویت روزنامه‌نگاری تحقیقی و پیگیرانه است. در این مراسم، همچنین بر اهمیت توجه به روزنامه‌نگاری حوزه خاورمیانه و تاثیر رویدادهای منطقه‌ای بر رسانه‌ها تاکید شد. هیات داوران ضمن اشاره به کاهش چشمگیر آثار در بخش چندرسانه‌ای، خواستار توجه بیشتر رسانه‌ها به تولید محتوای صوتی و تصویری حرفه‌ای شد. این مراسم با حضور ۱۵۳ روزنامه‌نگار برگزار شد و با تقدیر از برگزیدگان به پایان رسید.