توسط : انتقاد تندروها به “سرلشکر باقری”
در یکی از مهمترین و بحثبرانگیزترین سخنرانیهای سال جاری، سرلشکر محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در مراسم چهلوسومین سالگرد تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی، سخنانی ایراد کرد که بهسرعت بازتابی گسترده یافت اما نه لزوما از جنس تمجید؛ این بار، این مقام عالیرتبه نظامی کشور، نه هدفی بیرونی بلکه هدف حملات تند و بیامان بخشی از جریان رسانهای اصولگرا قرار گرفت. پرچمدار این انتقادات، سایت خبری «رجانیوز» بود که با لحنی تند، باقری را به عدول از مواضع سابق و عقلانیت انقلابی متهم کرد اما واقعا چه گفت که اینچنین برآشفته شدند؟ سرلشکر باقری در سخنرانی خود به رویکردی جدید و متناسب با پیچیدگیهای جامعه امروز اشاره کرد. او با تاکید بر لزوم عبور از نگاه فقط امنیتی و سختافزاری در مدیریت اجتماعی، گفت: «نیاز ما فقط به علوم فنی و فناوریهای صنعتی محدود نیست. جامعه بسیار پیچیده و در حال تحول ما نیاز به کار علمی دارد. اگر فرماندهی انتظامی بخواهد با رویکرد سخت و باتوم و دشنه برخورد کند، راه بهجایی نمیبرد. ما نیاز به تدبیر داریم». او در ادامه با تکیه بر اهمیت فهم نسل جدید، خواستار تجهیز افسران پلیس به دانش جامعهشناسی و علوم انسانی شد. جملهای از او بهطور خاص در رسانهها بازتاب یافت: «افسر پلیس ما باید نسل جدید را بهخوبی بشناسد و رگ خواب او را بداند»؛ جملهای که بیش از آنکه یک اظهارنظر ساده باشد، نوعی بازتعریف از نقش نیروهای انتظامی در عصر حاضر بود. این سخنان اگرچه در نگاهی کارشناسانه میتوانست، نشانهای از بلوغ راهبردی در ساختار امنیتی کشور قلمداد شود اما به مذاق طیفهایی از اصولگرایان خوش نیامد. سایت «رجانیوز»، رسانهای که پیوندی نزدیک با جبهه پایداری دارد و مدیریت بر عهده «میثم نیلی» است، با انتشار یادداشتی بهتندی به باقری تاخت. در این یادداشت به سابقه او در پیام نوروزی از تختجمشید، نبود لباس نظامی در برخی مواضع و دور شدن از «وعده صادق ۳» اشاره کرد و چنین نوشت: «فرمانده دغدغهمند «گفتوگو با نسل جدید» تاکنون در چند نشست دانشگاهی حضور یافته و به سوالات نسل جدید پاسخ داده یا درباره حل مشکل سربازی «نسل جدید در حال تحول» که مستقیما به زیرمجموعه ایشان مربوط است، چه اقدامی انجام داده است؟ این پرسشها و امثال آن، گرههای مهمی از این ابهام را بازخواهند کرد که چرا تصویر ماندگار باقری و حاجیزاده در «وعده صادق ۱» این روزها به چنین چهرهای با چنین مواضعی تغییریافته است». رجانیوز همچنین نوشت: «کمتر از ۶ ماه زمان کافی بود تا تصویر سردار باقری بر دیوارنگاره «جنگبلد» جای خود را به فرماندهای بدهد که پیام نوروزیاش را از تخت جمشید و بدون لباس نظامی میدهد». در ادامه نیز از او پرسیده است که چند بار در دانشگاهها حاضر شده یا چه اقدامی برای حل مشکل سربازی نسل جوان کرده است؛ لحن پرسشها، نه از سر کنجکاوی بلکه از سر تردید و نارضایتی بوده است. نویسنده گزارش، بیپرده از تغییری که در چهره و مواضع باقری رخ داده، ابراز نگرانی کرده است. در پاسخ به این هجمه، تحلیلگران مستقل و حتی بخشی از افکار عمومی از تعبیر «خفقان وفاق» استفاده کردهاند؛ اشاره به آنکه، هرگونه سخن از تعامل، گفتوگو و مدیریت عقلانی جامعه بهسرعت با انگ سازش و عقبنشینی سرکوب میشود. در واقع، این واکنشها بهروشنی نشان داد که درون حاکمیت، جدالی در حال شکلگیری است میان دو قرائت از قدرت؛ یکی مبتنی بر عقلانیت نرم، علم و گفتوگو و دیگری بر پایه سختافزار و قدرت قهری. نکته قابلتوجه در سخنان سرلشکر باقری، ارجاع پیوسته او به علوم انسانی بهمثابه نیروی راهبردی در مدیریت تحولات اجتماعی بود. او بهصراحت از لزوم بازنگری در ساختارهای آموزشی و تربیتی نیروهای نظامی سخن گفت و دانشگاه را نهفقط یک نهاد آموزشی بلکه شریکی استراتژیک برای نیروهای مسلح دانست. این سخنان از زاویهای دیگر پاسخی بود به ضرورتهای زمانه. کشوری با جمعیتی جوان، تحولات سریع اجتماعی و فناوری و مطالباتی روزافزون، دیگر نمیتواند با فرمولهای دهههای پیشین اداره شود.
