توسط : بررسی مواضع سیال رئیسجمهور آمریکا
سازندگی: در روزهای اخیر بهصورت مکرر شاهد اظهارنظرهای گوناگون درباره هرگونه مذاکره مجدد میان ایران و ایالاتمتحده با میانجیگری برخی از طرفها بودهایم و حتی صحبتهایی در مورد گفتوگو با اروپاییها مطرح شده است اما آنچه در این میان نامفهوم بهنظر میرسد، سیال بودن مواضع و اظهارات دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالاتمتحده است. پیش از جنگ ۱۲ روزه هم این مدل از اظهارات ترامپ بهگونهای دیگر نمایان شدند؛ حتی در دور اول ریاستجمهوری ترامپ هم شاهد همین رویکرد او بودیم اما حالا همین وضعیت به گونهای دیگر در حال بروز و ظهور است.
در این مسیر او بارها در روزهای گذشته، پیشنهادهای گوناگونی در خلال سخنان خود به ایران مطرح کرده است؛ بهعنوان مثال بهتازگی پس از اجرای آتشبس، ترامپ اعلام کرد که چین میتواند از ایران نفت خریداری کند. کمی بعد حتی اعلام شد که این اقدام ترامپ بر قیمت نفت هم تاثیر گذاشته و تا حدودی موجب کاهش قیمت نفت شده است اما نکته، اینجاست که او از یکسو، مساله فروش نفت ایران به چین را مطرح میکند و از سوی دیگر دائما وزارت خزانهداری آمریکا و سایر نهادها را به ادامه تحریم ایران تشویق میکند؛ حتی تحریمهای بیشتری را علیه ایران اعمال کرده است.
عقبگرد یا بازی سیاسی؟
فارغ از این مساله باید توجه شود که دونالد ترامپ بارها و در پنج دور مذاکره غیرمستقیم ایران و آمریکا، اظهارات مختلفی داشته و سعی کرده است، پیشنهادهای مختلفی را از طریق تیم خود به تهران ارائه کند اما جدیدترین اظهارنظر او، باز هم ناقض سخنان اخیرش است. ترامپ (دوشنبه) در واکنش به اظهارات اخیر سناتور دموکرات کریس کونز مبنی بر تمایل او به لغو تحریمهای نفتی ایران، این ادعا را رد کرد و در شبکه اجتماعی خود (تروثسوشیال) نوشت: «به سناتور دموکرات دروغگو، کریس کونز، بگویید که من هیچچیز به ایران پیشنهاد نمیدهم، برخلاف اوباما که میلیاردها دلار تحت توافق برجام به آنها داد (که حالا هم منقضی شده است!)» رئیسجمهور آمریکا همچنین بار دیگر به حمله این کشور به تاسیسات هستهای ایران اشاره کرد و گفت: من با آنها حتی صحبت هم نمیکنم چراکه ما تاسیسات هستهای آنها را کاملا نابود کردهایم. این اظهارنظر رئیسجمهور آمریکا درحالی مطرح شده است که او سهشنبه گذشته گفته بود هفته آینده با ایرانیها دیدار خواهیم کرد. همچنین شبکه ان.بی.سی (شنبه) گزارش داده بود که استیو ویتکاف، فرستاده ویژه رئیسجمهور آمریکا در روزهای آینده، مذاکراتی را در مورد توافق احتمالی با ایران برای توقف غنیسازی اورانیوم در ازای لغو تحریمها انجام میدهد. در مقابل سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز درباره تمایل آمریکاییها گفته است اینکه به مذاکره با آمریکا برگردیم یا برنگردیم در حال بررسی است. منافع برای ما مهم است. مذاکره یک امر مقدس نیست و پدیدهای است که با توجه به محاسبه هزینه و فایده در مورد آن تصمیمگیری میشود. او در مورد صحبتهای ترامپ مبنی بر اینکه قرار است هفته آینده با ایران صحبت کنیم، گفت: «صحبتهای ایشان را خیلی جدی نگیرید. هیچ توافقی برای شروع مذاکره صورت نگرفته است؛ نه صحبتی نه قولوقراری در این زمینه انجام نشده است. همانطور که اشاره کردم بین خودمان در حال بررسی هستیم که بر اساس منافع ایران، چه راهی را در پیش بگیریم و این یک بحث دیگر است».
روانچی: ترامپ مواضع خود را صراحتا اعلام نکرده است
به موازات این روند، مجید تختروانچی، معاون وزیر امور خارجه در گفتوگویی با بی.بی.سی انگلیسی، گفته است دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا از طریق میانجیها به ایران گفته است که میخواهد به مذاکرات بازگردد اما در مورد مساله بسیار مهم حملات بیشتر هنگام گفتوگوها، موضع خود را به صراحت اعلام نکرده است. او در این مصاحبه گفته است که درباره هیچ تاریخی برای بازگشت احتمالی به مذاکرات، توافق نشده است و او نمیداند در صورت برگزاری مذاکرات در این هفته بر اساس ادعای ترامپ، چه موضوعاتی در دستورکار خواهند بود. تختروانچی گفت که «آمریکا باید در مورد این مساله بسیار مهم و آنچه که قرار است جهت اعتمادسازی لازم برای چنین گفتوگویی پیشنهاد دهند کاملا شفاف باشد». بهگزارش ایسنا، او در پاسخ به این سوال که «آیا ایران میتواند بازنگری در برنامه هستهای خود را احتمالا در ازای کاهش تحریمها و سرمایهگذاری خارجی بهعنوان بخشی از هرگونه توافق در نظر بگیرد»، گفت که چرا باید با چنین پیشنهادی موافقت کنیم و تاکید کرد که برنامه ایران، از جمله غنیسازی اورانیوم تا ۶۰ درصد، برای مقاصد صلحآمیز است. معاون وزیر خارجه کشورمان همچنین درباره شرایط محدودسازی غنیسازی اورانیوم در ایران گفت که سطح و ظرفیت میتواند مورد بحث قرار گیرد اما اینکه میگویید نباید غنیسازی کنید و باید غنیسازی صفر داشته باشید، اگر موافق نباشید، شما را بمباران میکنیم، قانون جنگل است.
بقایی: نوسانات ترامپ قابل اتکا نیست
در این مسیر اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه (دوشنبه) در نشست خبری هفتگی درباره ادعاهای ترامپ درخصوص تحریمهای ایران و مواضع متناقض او در این ارتباط گفت: «قبلا هم شاهد موارد مشابه بودهایم که صبح، یک بحث مطرح میشود مبنی بر اینکه قرار است، فلان اقدام انجام شود و بعدازظهر یک بسته جدید تحریمی علیه ایران اعمال میشود. این نوسانات و تغییرات مکرر در مواضع که در این سه الی چهار ماه بهعنوان الگوی ثابت رفتاری آمریکا شاهد آن هستیم، به هیچ عنوان قابل اتکا و تکیه نیستند. بیشتر باید این اقدامات را در چارچوب بازیهای روانی و رسانهای نگاه کرد تا یک بیان جدی برای گفتوگو یا حل مساله».
