توسط : بیانیه مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم
در پی تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی و ایالاتمتحده آمریکا به خاک ایران، مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم با صدور بیانیهای تحلیلی ضمن ابراز تاسف عمیق نسبت به فجایع انسانی و خسارتهای مادی وارد شده، نکات راهبردی و توصیههایی برای عبور عقلانی از بحران و جلوگیری از تکرار آن ارائه کرد. این بیانیه که در تاریخ ۱۲ تیر ۱۴۰۴ منتشر شده است، با نگاهی به تجربه جنگ و مقاومت اخیر، ایران را در آستانه یک بازخوانی ملی و سیاسی معرفی میکند؛ بازخوانیای که باید بر پایه عقلانیت، بازسازی، همبستگی و تحول در سیاست داخلی و خارجی استوار باشد.
در بخش آغازین بیانیه، مجمع با یادآوری جانباختن «زنان و کودکان، مردم و اقشار مختلف، دانشمندان و فرماندهان نظامی»، فضای داغدار و سوگمند جامعه را توصیف میکند. بهباور نویسندگان بیانیه، تخریب زیرساختهای اقتصادی، نظامی و حتی منازل مسکونی، نهتنها ابعاد فاجعه را عمیقتر کرده بلکه دولت و ملت را وارد مرحلهای دشوار از بازسازی کرده است.
با این حال، این بخش از بیانیه تنها به سوگ نمیپردازد؛ در ستایشی صریح از ایستادگی مردم، آمده است: «همبستگی و انسجام مثالزدنی مردم از موافق و مخالف و همکاری و همیاری اقشار مختلف، نمودی متفاوت از ایران را در برابر دیدگان همه قرار داد»؛ حتی ایرانیانی که سالها با بیمهری مواجه شده بودند به میدان آمدند و صحنهای باشکوه از وطندوستی را رقم زدند. بیانیه سپس در ۶ بند، به تحلیل اوضاع و ارائه راهکارهایی برای مواجهه هوشمندانه با پیامدهای تجاوز میپردازد:
۱- عقلانیت بهجای هیجان؛ پرهیز از تندروی
در نخستین محور، مجمع به لزوم تسلط عقلانیت بر فضای حاکمیتی و رسانهای کشور اشاره میکند؛ ضمن ستایش از رویکرد فعال دستگاه دیپلماسی، هشدار داده شده است که تسلط جریانهای تندرو بر رسانهها و تهییج احساسات عمومی، میتواند مانع بازگشت آرامش و تثبیت شرایط شود. این بخش از بیانیه، نظامیان آماده بهخدمت را «معقول و ضروری» میداند اما تاکید میکند که نباید با ملتهبسازی فضای عمومی، فرصت تدبیرهای منطقی و گفتوگوهای سازنده از میان برود.
۲- مقابله فوری با نفوذ امنیتی
در بخش دوم، موضوع «نفوذ» بهعنوان یک خطر جدی مورد تاکید قرار گرفته است. مجمع با اشاره به هشدارهای گذشته درون و بیرون از حاکمیت، یادآور میشود که جدی نگرفتن این هشدارها به آسیبهای امروز انجامیده است. حال، دیگر جایی برای تعلل باقی نمانده است. بیانیه با لحنی هشدارآمیز میافزاید: «اگر ساختار قدرت در نظام جمهوری اسلامی برای این چالش بزرگ فکری نکند، تکرار فاجعه اخیر حتی در مقیاسی بزرگتر، دور از ذهن نیست».
۳- اولویت اقتصاد و رفع ناترازی
در سومین محور، مجمع مدرسین به وضعیت بحرانی اقتصاد کشور پیش از جنگ، اشاره کرده و خواهان برنامهریزی علمی برای کاهش فشار بر مردم شده است. این بخش به وضوح بیان میکند که تنها از مسیر تعامل سازنده با جهان میتوان به رفع تحریمها و تقویت رشد اقتصادی دست یافت. از نگاه نویسندگان، اقدامات فوری مانند پیگیری تصویب لوایح مربوط به FATF، رفع تحریمها و جلوگیری از تحریمهای جدید، حداقل خواسته مردم و فعالان اقتصادی است. مسئولان باید با «سرعت و قوت» به آنها پاسخ دهند.
۴- رعایت حقوق مردم و باز شدن فضای رسانهای
چهارمین بند بیانیه به انتقاد از محدودیتهای اعمال شده بر آزادیهای مدنی و رسانهای میپردازد. مجمع، بهصراحت بر ضرورت احترام به حقوق شهروندی، دسترسی آزاد به اینترنت و باز شدن تریبون رسانهها برای همه اقشار تاکید میکند.
با لحنی منتقدانه آمده است: «نگاه بخشی از حاکمیت این است که مردم صغیرند و حاکمان باید برای آنان تعیین تکلیف کنند»؛ همچنین رسانه ملی به قبضه یک جریان خاص متهم شده و از حاکمیت خواسته شده است به همه جریانها، اقوام و مذاهب فرصت حضور بدهد تا زمینهساز تداوم همبستگی ملی باشد.
۵- آزادی زندانیان سیاسی؛ ضرورت بازبینی رفتار در قبال بازداشتشدگان
در پنجمین بخش، بیانیه به حمله اسرائیل به زندان اوین و شهادت و مجروح شدن تعدادی از زندانیان اشاره میکند. مجمع تاکید میکند که برخی از زندانیان سیاسی خود در این روزها به دفاع از وطن برخاستند؛ با این حال، وضعیت رفاهی و بهداشتی زندانیان نامناسب گزارش شده و خواسته شده است که با تغییر رویکرد، مقدمات آزادی زندانیان سیاسی یا اعطای مرخصی به آنان فراهم شود.
۶- عفو عمومی و حق بازگشت برای همه ایرانیان
آخرین محور بیانیه به بازسازی همبستگی داخلی و خارجی ایرانیان میپردازد. مجمع مدرسین خواستار اعلام عفو عمومی، بهویژه برای ایرانیان خارج از کشور شده است تا زمینه بازگشت آنها به وطن فراهم شود. بهباور آنان، پاسداشت همبستگی تاریخی این روزها در گروی تغییر نگاه به منتقدان و مخالفان است.
کلام پایانی؛ ستایش ملت، هشدار به نادانان
بیانیه با تشکری صمیمانه از ملت ایران به پایان میرسد: «به سهم ناچیز خود بار دیگر از ملت شریف ایران بهدلیل انسجام و میهندوستی مثالزدنیشان تقدیر میکنیم»؛ همچنین از نیروهای نظامی و امنیتی که برای حفظ امنیت کشور جانفشانی کردند، قدردانی شده است.
و در پایان، دعا برای ایران: «خداوند ایران ما را از گزند بلاها و آسیبها، بداندیشی دشمنان و تنگنظری نادانان مصون بدارد».
