توسط : ایران و اروپا در نیویورک به جستوجوی راه حل رفتند
گروه بینالملل: در نیویورک و همزمان با آغاز نشست مجمع عمومی سازمان ملل، آخرین تلاشها برای جلوگیری از بازگشت تحریمهای سازمان ملل علیه ایران در جریان است. یک مقام ارشد ایرانی روز دوشنبه به خبرنگار رویترز گفت: «از صبح امروز ایران در سازمان ملل با مقامات سه کشور اروپایی همچنین رافائل گروسی در تماس بوده است. ایدههای مختلفی مطرح و مورد بحث قرار گرفته است». او تأکید کرد که مسیر دشواری پیش روی مذاکرهکنندگان است اما هنوز «پنجره امید» بسته نشده است.
از سوی دیگر، یکی از دیپلماتهای اروپایی حاضر در مذاکرات هشدار داد: «شانس موفقیت همچنان بسیار کم است. ما در آستانه پایان مهلت ۳۰ روزه قرار داریم و اگر تا بیستوهفتم سپتامبر توافقی به دست نیاید، تحریمها بهطور خودکار بازخواهد گشت». او افزود که لندن، پاریس و برلین، ایران را مسئول این وضعیت میدانند زیرا «تهران تعهدات برجامی خود را زیر پا گذاشته و غنیسازی را به سطحی رسانده که هیچ توجیه صلحآمیزی ندارد». رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز در مصاحبهای با خبرگزاری فرانسه گفت: «روشن است که این یک مقطع بسیار دشوار است. ما با وضعیت بسیار سختی روبهرو هستیم. اما نکته مهم این است که ارتباطات برقرار است و ما تلاش میکنیم اگر امکان فراهم شد، دیدارهای بیشتری در نیویورک داشته باشیم». او در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا فعال شدن مکانیسم اسنپبک میتواند، روند همکاری ایران و آژانس را نابود کند، توضیح داد: «فکر نمیکنم این اتفاق بیفتد. باید میان سازوکار تحریمها و روابط فنی ایران و آژانس، تمایز قائل شد. این روابط باید دائمی باشد نه مشروط به فشارهای سیاسی». در گفتوگوی دیگری با شبکه الجزیره، گروسی هشدار داد: «اگر تحریمها بازگردند، ایران همانطور که مقاماتش گفتهاند ممکن است، همکاریهای خود را محدود کند. به همین دلیل این روزها شاهد فعالیت دیپلماتیک فشردهای میان ایران، تروئیکای اروپایی، خود ما همچنین ایالات متحده هستیم تا راهی برای پیشرو پیدا کنیم». او درباره سطح رضایت خود از همکاری ایران نیز گفت: «این یک پروسه است. همانطور که میدانید حملات به تأسیسات هستهای ایران، تغییرات زیادی ایجاد کرده است. بازرسیها باید متوقف میشد چون تأسیسات زیر بمباران بود. اکنون باید راهی برای بازگشت به شرایط عادی پیدا کنیم».
مقام ایرانی دیگری با اشاره به همین موضوع گفت: «ایران قانونی را در داخل تصویب کرده که سازوکارهای جدیدی برای بازرسیها ایجاد کرده است. ما باید بر سر میز مذاکره بنشینیم تا برای تطبیق این قوانین داخلی با الزامات بینالمللی، راهحلی بیابیم». او تأکید کرد که ایران حاضر نیست امنیت و استقلال خود را قربانی خواستههای سیاسی غرب کند.
در همین حال عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، پس از دیدار با گروسی گفت: «ایران با حسننیت و رویکردی مسئولانه به دنبال حلوفصل مسائل است. اما هرگونه پیشرفت منوط به این است که طرفهای مقابل هم مسئولیتپذیر باشند و از زیادهخواهی و سوءاستفاده از شورای امنیت برای فشار بر ایران دست بردارند». او هشدار داد: «اگر تحریمها بازگردند، ایران بیپاسخ نخواهد ماند».
یک دیپلمات اروپایی که نخواست نامش فاش شود در واکنش به اظهارات عراقچی گفت: «ما به دنبال فشار به ایران نیستیم. هدف ما بازگشت ایران به تعهداتش است. ایران باید روشن کند که ذخایر اورانیوم غنی شده کجاست. این مسأله برای ما کلیدی است». او اضافه کرد که اروپا آماده ادامه گفتوگو است اما «توپ در زمین ایران» قرار دارد.
گروسی نیز در تکمیل این موضوع به خبرنگاران گفت: «ایران اورانیوم با غنای بالا در اختیار دارد که در تأسیسات نگهداری میشد. مقامات ایرانی میگویند این مواد در جریان حملات مدفون شدهاند. ما به آنها اطمینان دادهایم که بازرسیها صرفاً فنی است و ارتباطی با اقداماتی که کشورها ممکن است اتخاذ کنند، ندارد. امیدوارم بتوانیم به سطح همکاری بیشتری برسیم».
یک مقام ایرانی اما در پاسخ به این نگرانیها گفت: «ایران حق دارد در برابر حملات به تأسیسات خود محتاط باشد. امنیت ملی ما خط قرمز است. با این حال ما همچنان به گفتوگو پایبندیم». او همچنین یادآور شد که اگر اسنپبک فعال شود، «نه تنها اقتصاد ایران آسیب خواهد دید بلکه همکاری اخیر با آژانس نیز زیر سؤال خواهد رفت».
نشست اضطراری ایران و سه کشور اروپایی با حضور کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، عصر دوشنبه در نیویورک برگزار شد. کالاس پس از نشست به خبرنگاران گفت: «زمان بسیار اندک است. ما تلاش میکنیم، راهحلی پیدا کنیم که مانع بازگشت تحریمها شود. اما این امر نیازمند اراده از سوی همه طرفهاست».
عراقچی پس از همان نشست تأکید کرد: «ایران آماده است در صورت تحقق شرایط مشخص به تعهدات خود بازگردد. ما به دنبال منافع خود هستیم و هر توافقی باید این منافع را تضمین کند». او بار دیگر هشدار داد: «اگر اروپاییها مسیر فشار را ادامه دهند، ایران گزینههای متعددی روی میز دارد از جمله بازنگری در عضویت در معاهده NPT».
رافائل گروسی در آخرین اظهارنظر خود شب گذشته بار دیگر تأکید کرد: «این روزها شاهد تلاشهای دیپلماتیک زیادی هستیم. هیچ تضمینی برای موفقیت وجود ندارد اما ارتباطات برقرار است و این نکتهای مثبت است». او گفت: «همه ما امیدواریم این ارتباطات بتواند به کاهش تنش کمک کند».
در حالی که تنها چند روز به پایان مهلت باقی مانده، فضای مذاکرات همچنان پرتنش است. یک مقام ایرانی در پایان روز به خبرنگاران گفت: «ما میدانیم که ساعات سرنوشتسازی پیشرو داریم. یا توافقی به دست خواهد آمد یا تحریمها بازمیگردند. در هر دو حالت، ایران آماده پاسخ است».
