پزشکیان میگوید: اینکه روی طلا خوابیدهایم اما گرسنهایم مقصر خودمان هستیم نه آمریکا

دوچرخهسواری رئیسجمهور از حاشیههای جالب سفر پزشکیان به اصفهان از دید رسانهها بود. پزشکیان در جریان این سفر با هدف ترویج ورزش و سبک زندگی سالم، همراه با استاندار این استان در مسیر سلامت، مسافتی را با دوچرخه طی کرد. اما نشست اخیر توسعه عدالت آموزشی در اصفهان، صحنهای بود برای بازتاب نگاه انتقادی رئیسجمهور به ساختار مدیریتی کشور. پزشکیان در میان مدیران کل آموزش و پرورش، سخنانی صریح و غیرشعاری گفت که از سطح تذکرات اداری فراتر میرفت. او با لحنی نزدیک به اعتراف جمعی، ضعف مدیریتی، شکاف گفتار و عمل و وابستگی به دولت را ریشه بسیاری از بحرانهای کشور دانست و هشدار داد: «از آمریکا و اسرائیل نمیترسم؛ از دعوا و اختلافات داخلی میترسم».
سخنان رئیسجمهور در اصفهان را میتوان بیانیهای غیررسمی علیه فرافکنی دانست؛ نقدی از درون بر ساختاری که سالهاست، مسئولیت را به بیرون و به بیگانه حواله میدهد. او با صراحت گفت که «مشکل در خود ماست» و بار دیگر هشدار داد که اگر اختلافات داخلی ادامه یابد، نیازی به دشمن خارجی نخواهد بود. پزشکیان در آغاز سخنانش تصریح کرد که هر موفقیت یا شکستی حاصل مدیریت است و گفت: «ما اگر با هم باشیم بر همه مشکلات غلبه میکنیم اما اگر دعوا کنیم، نیازی نیست اسرائیل و آمریکا بیایند، خودمان خودمان را خراب خواهیم کرد». وی افزود: «در علم مدیریت میگویند ۹۰ درصد پیشرفت و یا شکست یک سازمان به مدیریت وابسته است» و با یادآوری تجربه مدیریتی خود در دانشگاه علوم پزشکی تبریز و دستاوردهای آن تأکید کرد که مدیران باید باور داشته باشند «در حدی که میتوانند، بهترین را بسازند»؛ چراکه کیفیت نگاه، آغاز هر اصلاحی است. رئیسجمهور با پرسشهایی انتقادی به ضعف نظام آموزشی پرداخت و با بیان اینکه اگر فرزندان ما خوب یاد نگیرند مقصر ما هستیم، افزود: «چرا باید بچههای ما آموزش درستی نداشته باشند؟ چرا باید ندانند، نتوانند و نخواهند؟ چه کسی باید روحیه پیشرفت را در بچههای ما زنده کند؟ مگر رهبر انقلاب نفرمودند که باید الهامبخش و بهترین باشیم»؟ و در پاسخ گفت: «قدم اول شما مدیران آموزش و پرورش هستید. رفتار، حرکات و پیگیری شما درسی برای مدیران بعدی، دانشآموزان و مردم است، شما میتوانید تغییر ایجاد کنید؛ مملکت با نگاه درست میشود و این نگاه به رفتار و پس از آن، رفتارها به باور تبدیل میشود. اگر تلاش کنید، راه پیدا میکنید اما اگر به دولت وابسته باشید تا ۵۰ سال دیگر هم حل نخواهد شد».
روی طلا خوابیدهایم اما گرسنهایم
پزشکیان در بخش دیگری از سخنانش درباره مهاجرت نخبگان گفت: «خارج رفتن کار بدی نیست، اینکه بروند یاد بگیرند و برگردند خوب است اما اینکه بخواهند بروند و دیگر بازنگردند، فاجعه است». او ریشه این پدیده را در کاهش امید اجتماعی و ضعف اعتماد به آینده دانست و با صراحتی کمسابقه ادامه داد: «روی طلا خوابیدهایم اما گرسنهایم؛ مقصر ما مدیران، مسئولان، سیاستمداران و قانونگذران هستیم، نه آمریکا» و تأکید کرد که مشکل در سیاستگذاری و اجراست نه تحریم.
پزشکیان همچنین درباره فاصله میان شعار و عمل هشدار داد: «مردم رفتار ما را قبول میکنند اما اگر فقط حرف خوب بزنم، مردم صد فحش خواهند داد چون در عمل آن کارِ دیگر میکنم». او با اشاره به خطبه ۱۶ نهجالبلاغه یادآور شد: «ما مقصریم؛ اگر هر گیری وجود دارد، ما تقصیر داریم. اینکه دیگران چه کردند، مهم نیست باید ببینیم خودمان چه کردیم». رئیسجمهور در بخش دیگری از سخنانش از «تسلیم نشدن در برابر بنبستها» گفت: «اگر ما یک راه پیدا کنیم و از آن برویم و آن راه بنبست باشد نباید تسلیم شویم. هر چقدر آلترناتیوهای ذهنی بیشتر باشد احتمال رسیدن به هدف هم بیشتر است اما اگر فقط یک راه انتخاب کنید و بگویید دولت باید پول بدهد و اگر نداشت، تسلیم میشوید این یعنی شکست خوردهاید».
سر مردم کلاه نگذاریم
پزشکیان سپس تاکید کرد: «مردم باید باور کنند که میخواهیم به آنها خدمت کنیم نه حاکمیت. باید با باور و اعتقاد بگوییم که میخواهیم، خدمتگذار باشیم، نه اینکه شعار بدهیم و سرِ مردم کلاه بگذاریم». او در ادامه افزود: من از آمریکا و اسرائیل نمیترسم از دعوا و اختلافات داخلی میترسم چراکه اگر با هم باشیم بر همه مشکلات غلبه میکنیم اما اگر دعوا کنیم، نیازی نیست اسرائیل و آمریکا بیایند، خودمان خودمان را خراب خواهیم کرد».
وی با بیان اینکه نباید به سازمان نوسازی چشم بدوزید، از مدیران خواست خود دستبهکار شوند: «خودتان بیایید وسط و بسازید، با مردم بسازید، کلاس، روش، برنامه را درست کنید؛ یعنی تغییر ایجاد کنید. این «قدر» ما نیست. وقتی بگوییم این قدر ما نیست به قدری میرسیم که باید برسیم».
رئیسجمهور با تاکید بر اینکه نباید این «قدر» امروز را بپذیریم، تصریح کرد: «این قدرِ ما نیست که آن طرفیها بچههایشان را درست آموزش بدهند و ما نتوانیم. یک عده آدم خودباخته، فریبخورده، ضعیف و در عین حال پرادعا را تربیت کنیم». پزشکیان با اشاره به نقش خیرین آموزشی گفت: «شما میتوانید بسازید، ما میتوانیم بسازیم. با کمک هم، با وحدت و انسجام و با خیرین عزیزی که امروز پا در رکاب آمدهاند و واقعا تلاش میکنند. البته مردم چیز دیگریاند؛ مردم اگر بیایند، همه چیز را میتوان حل کرد».
نشست اصفهان، فراتر از یک گردهمایی اداری حامل پیامی برای اصلاح مسیر مدیریتی کشور و یادآور این حقیقت بود که ضعف امروز کشور نه محصول تحریم بلکه نتیجه فقر مدیریت است. پزشکیان در اصفهان، مسئولیت را از دوش «دیگران» برداشت و بر دوش «مدیران» گذاشت؛ پیامی برای بازگشت به درون و آغاز اصلاح از خود. خودانتقادی، اتکا به مردم و صداقت در عمل، سه کلیدواژهای که در سخنان پزشکیان پررنگ بود؛ همان مؤلفههایی است که بدون آنها همچنان بر «طلای ملی» خواهیم خوابید اما «گرسنه» خواهیم ماند.

