توسط : ترامپ و پوتین به زودی در مجارستان دیدار می کنند
گروه بینالملل: نشست پیشرو میان دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده و ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه در بوداپست به یکی از حساسترین رویدادهای سیاسی سال تبدیل شده است. این دیدار که قرار است به میزبانی ویکتور اوربان، نخستوزیر مجارستان برگزار شود، تلاشی تازه برای مذاکره درباره آینده جنگ اوکراین تلقی میشود. برگزاری این نشست در پایتخت کشوری که روابط نزدیکی با مسکو دارد و از پیروی کامل از سیاستهای اتحادیه اروپا سر باز زده، خود نشانهای از پیچیدگی فضای سیاسی اروپا و شکاف در مواضع غرب در قبال جنگ اوکراین است. بسیاری از ناظران این دیدار را امتیازی دیپلماتیک برای کرملین میدانند؛ زیرا در غیاب نمایندگان اوکراین و اتحادیه اروپا، مسکو میتواند خواستههای خود را مستقیماً در برابر واشنگتن مطرح کند.
این نشست در شرایطی اعلام شده که تنها چند روز پیش از آن، ترامپ از احتمال ارسال موشکهای دوربرد «تاماهاوک» به اوکراین سخن گفته بود؛ اظهاراتی که با واکنش تند مسکو مواجه شد. اما تماس تلفنی میان دو رئیسجمهور به سرعت مسیر تحولات را تغییر داد و لحن تهدیدآمیز، جای خود را به گفتوگو و دعوت به صلح داد. تحلیلگران معتقدند پوتین با استفاده از وعده مذاکره توانسته است، فشارهای سیاسی و نظامی از سوی واشنگتن را کاهش دهد. این چرخش سریع از تقابل به گفتوگو، یادآور خاطرات تاریخی است که در آن امتیازدهیهای سیاسی به نام صلح به تضعیف طرفهای درگیر انجامید. اکنون بیم آن میرود که اختلاف در درون اردوگاه غرب بر سر چگونگی مواجهه با روسیه، انسجام حمایت از اوکراین را تضعیف کند. یکی از مسائل بحثبرانگیز پیرامون این دیدار، مسیر پرواز احتمالی پوتین به مجارستان است. پس از آغاز جنگ اوکراین، اتحادیه اروپا پرواز هواپیماهای روسی در قلمرو خود را ممنوع کرده و این ممنوعیت شامل هواپیمای حامل رئیسجمهور روسیه نیز میشود. هرچند بوداپست ممکن است در این زمینه استثنا قائل شود اما پرواز از مسیرهای اروپایی همچون لهستان یا کشورهای بالتیک به شدت دشوار خواهد بود. گزینههای جایگزین مانند عبور از ترکیه یا کشورهای بالکان نیز با موانع سیاسی روبهروست چراکه اغلب آنها عضو ناتو یا اتحادیه اروپا هستند و در معرض فشارهای افکار عمومی قرار دارند. هرچند احتمال بازداشت پوتین بسیار ناچیز است اما همین دشواریها در مسیر پرواز نشاندهنده، میزان انزوای بینالمللی روسیه حتی در سطوح دیپلماتیک است.
اهمیت این دیدار تنها در موضوع جنگ اوکراین خلاصه نمیشود. بوداپست اکنون به آزمایشی برای سنجش میزان پایبندی اتحادیه اروپا به سیاست انزوای روسیه و حفظ اتحاد میان اعضا تبدیل شده است. در واقع هرگونه نرمش یا عقبنشینی در قبال مسکو میتواند بر نظم سیاسی و امنیتی قاره اروپا تأثیری بلندمدت بگذارد. از سوی دیگر این دیدار میتواند، نشان دهد که آیا ترامپ قصد دارد در مسیر سنتی سیاست خارجی واشنگتن حرکت کند یا نگاه شخصی خود را مبنای تعامل با مسکو قرار دهد.
در حالی که همه نگاهها به دیدار پیشرو در بوداپست دوخته شده هنوز سایه دیدار اخیر ولودیمیر زلنسکی با ترامپ در کاخ سفید سنگینی میکند. بر اساس گزارش فایننشال تایمز چند مقام اروپایی که در جریان این جلسه بودهاند، گفتهاند ترامپ در گفتوگو با زلنسکی بسیاری از استدلالهای پوتین را تکرار کرده است. به گفته یکی از این مقامات، ترامپ به رئیسجمهور اوکراین گفته است که در جنگ شکست میخورد و هشدار داده: «اگر پوتین بخواهد، تو را نابود میکند». منابع اروپایی همچنین گفتهاند که ترامپ نقشه خطوط مقدم جبهه را کنار گذاشته و پیشنهاد داده، زلنسکی کل منطقه دونباس را به روسیه واگذار کند.
این پیشنهاد شامل واگذاری دو منطقه دونتسک و لوهانسک به مسکو و چشمپوشی روسیه از تصرف زاپوریژیا و خرسون عنوان شده است. اکنون این پرسش مطرح است که آیا دیدار پوتین و ترامپ در بوداپست میتواند زمینهساز توافقی برای پایان جنگ باشد یا تنها به ابزاری برای نمایش قدرت و رقابت دیپلماتیک دو رهبر تبدیل خواهد شد. آنچه مسلم است، نتیجه این نشست نهتنها بر سرنوشت اوکراین بلکه بر آینده روابط غرب و روسیه و جایگاه ترامپ در عرصه بینالمللی تأثیرگذار خواهد بود.
