احمد الشرع رئیسجمهور به دیدار ترامپ رفت

رئیس دولت موقت سوریه، احمد الشرع، این هفته برای انجام دیدارهای رسمی با دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، وارد واشنگتن شد. این سفر پس از شرکت او در اجلاس بینالمللی آب و هوایی موسوم به «کاپ ۳۰» در برزیل انجام گرفت و اهمیت تاریخی آن به حدی است که کارشناسان آن را نقطه عطفی واقعی در روابط سوریه و آمریکا پس از دههها خصومت و انزوای بینالمللی میدانند. دیدار رسمی الشرع با ترامپ قرار است در دهم نوامبر در کاخ سفید برگزار شود و تنها یک روز پس از حذف نام وی از فهرست تروریسم آمریکا انجام میگیرد، اقدامی که پیشزمینه و اهمیت این دیدار را دوچندان کرده است.
این نخستین سفر یک رئیسجمهور سوری به آمریکا از زمان استقلال کشور در سال ۱۹۴۶ است و بازتاب تغییرات ژئوپولیتیک و استراتژیک عمیق در روابط دو کشور محسوب میشود. سفر الشرع در ادامه ملاقاتهای او با ترامپ در ریاض در مه ۲۰۲۵ و حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر همان سال انجام میشود. کارشناسان معتقدند این دیدار فراتر از یک تعامل دیپلماتیک معمول است و نشاندهنده تلاشهای بلندپروازانه دولت جدید سوریه برای تثبیت مشروعیت بینالمللی، بازسازی اقتصادی و بازگرداندن حاکمیت کشور از طریق توافقهای امنیتی منطقهای است.
یکی از اهداف اصلی الشرع در این سفر، رفع کامل و دائمی تحریمهای فلجکننده آمریکا، به ویژه قانون «سزار» سال ۲۰۱۹، است که شدیدترین محدودیتها را بر فعالیتهای اقتصادی و همکاریهای بینالمللی سوریه اعمال میکند. این قانون تمامی شرکتها و سرمایهگذاران خارجی را که با دولت سوریه در بخشهای مختلف همکاری کنند، هدف قرار میدهد و در نتیجه مانع اصلی بازسازی کشور محسوب میشود. لغو دائمی این تحریمها میتواند تغییرات فوری و بنیادینی در اقتصاد سوریه ایجاد کند؛ دسترسی دمشق به سیستمهای مالی بینالمللی امکانپذیر میشود، کسبوکارهای خارجی قادر خواهند بود به بخشهای حیاتی بازگردند و فشارهای تورمی شدید کاهش مییابد.الشرع علاوه بر رفع تحریمها، تلاش دارد با جلب سرمایهگذاریهای بینالمللی، بازسازی زیرساختها و مسکن پس از جنگ داخلی را سرعت ببخشد. این سرمایهگذاریها میتوانند در حوزههای انرژی، ساختوساز، حمل و نقل و فناوری اطلاعات تحول ایجاد کنند و به احیای اقتصاد سوریه کمک نمایند. همچنین، این سفر فرصتی برای الشرع فراهم میکند تا سرمایهگذاران خارجی را متقاعد کند که سوریه اکنون مسیر همکاری و ثبات را در پیش گرفته است و محیط مناسبی برای سرمایهگذاری و مشارکت اقتصادی ایجاد شده است. در کنار اهداف اقتصادی، سفر الشرع دارای ابعاد امنیتی و ژئوپولیتیک بسیار گستردهای نیز هست. واشنگتن انتظار دارد سوریه نقش فعالتری در مقابله با گروههای شبهنظامی و تروریستی از جمله داعش ایفا کند و ائتلاف بینالمللی ضد داعش را تقویت نماید. تام باراک، نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه، اعلام کرده که انتظار میرود الشرع بهزودی توافقنامهای برای پیوستن به این ائتلاف بینالمللی امضا کند. عملیات پیشدستانه اخیر دولت سوریه علیه داعش، شامل ۶۱ یورش و بازداشت ۷۱ نفر، نشانهای روشن از تعهد دمشق به مقابله با تروریسم است. این عملیات در شهرهای حلب، ادلب، حماه، حمص، دیرالزور، رقه و دمشق انجام شد و تمرکز آن بر سلولهای خفته داعش بود. انتشار ویدئویی از الشرع در حال بازی بسکتبال با فرماندهان آمریکایی، شامل برد کوپر، فرمانده ستاد مرکزی نیروهای آمریکا، و کوین لمبرت، رئیس عملیات بینالمللی ضدداعش در عراق، نشاندهنده تلاش برای ایجاد روابط دوستانه و همکاریهای نظامی و امنیتی است و پیام روشنی از تعهد عملی سوریه به مقابله با گروههای تروریستی ارسال میکند. ابعاد امنیتی سفر الشرع بسیار حساس و پیچیده است. واشنگتن انتظار دارد سوریه بهطور فعال گروههای شبهنظامی خارجی را اخراج کند، تسهیل خلع سلاح گروههای رادیکال را انجام دهد و در تلاشهای ضدتروریسم منطقهای همکاری نماید تا نفوذ داعش و دیگر گروههای افراطی به طور دائمی مهار شود. همچنین، آمریکا در نظر دارد سوریه را در چارچوب امنیت منطقهای ادغام کند و حضور محدود نظامی خود در نزدیکی دمشق را برای نظارت و هماهنگی بر تحولات منطقهای تثبیت کند.
سفر الشرع همچنین دارای پیامدهای ژئوپولیتیک مهمی است. موقعیت ایران در سوریه پس از این چرخش استراتژیک الشرع با چالش روبهرو خواهد شد، زیرا دولت جدید سوریه در تلاش است روابط نزدیکتری با واشنگتن برقرار کند و از نفوذ تهران بکاهد. مذاکرات میان آمریکا، سوریه و اسرائیل برای تثبیت مرزها، ایجاد مناطق غیرنظامی و نظارتهای مرتبط، بخشی از این بازچینی ژئوپولیتیک است و میتواند دههها تنش در منطقه شام را کاهش دهد. در این میان، سفر الشرع یک مبادله استراتژیک است: همکاری امنیتی، ضدتروریسم و تعهد به ثبات منطقهای در ازای رفع تحریمها و مشروعیت بینالمللی. موفقیت در این مذاکرات میتواند بازسازی اقتصادی سوریه را تسریع کند، امنیت منطقهای را افزایش دهد و جایگاه دمشق را در عرصه بینالمللی تقویت کند. همچنین، این سفر میتواند نقش سوریه در توازن قدرت خاورمیانه و تعاملات بینالمللی با آمریکا، اسرائیل و دیگر بازیگران منطقهای را تعیین کند. در نهایت، سفر تاریخی احمد الشرع به واشنگتن نه تنها روابط دوجانبه آمریکا و سوریه را تغییر میدهد، بلکه آغاز مرحلهای جدید در بازتعریف سیاست، اقتصاد و امنیت خاورمیانه است. این سفر نماد چرخش استراتژیک، بازآرایی ژئوپولیتیک و فرصتهای نوین برای همکاریهای بینالمللی و منطقهای است که پیامدهای آن فراتر از مرزهای دو کشور خواهد بود. بازتاب این تغییرات، از منظر سیاسی و اقتصادی، میتواند تصویری تازه از سوریه ارائه دهد: کشوری که پس از سالها بحران و انزوای بینالمللی، مسیر همکاری، بازسازی و ثبات را در پیش گرفته و به دنبال بازگشت به عرصه جهانی است.

