پیمان جبلی؛ رئیس صداوسیما از یکی دو ماه پیش اعلام کرد: امکانات صداوسیما در اختیار نامزدهای انتخاباتی قرار خواهد گرفت تا آنها بتوانند حداکثر استفاده را از این امکانات ببرند. جبلی طوری از همکاری صداوسیما با نامزدها صحبت میکرد که این تصور برای همه به وجود آمد که رسانه ملی برای گرم کردن تنور انتخابات بیشترین امکانات و تجهیزات خود را در اختیار تمامی نامزدها قرار میدهد تا هم هزینههای انتخاباتی آنها را کاهش دهد و هم اینکه دستی در پرشور برگزار کردن انتخابات داشته باشد.
جبلی هفته گذشته با اشاره به رسالت رسانه ملی در تحقق دو رکن اساسی جمهوریت و اسلامیت نظام مردمسالار جمهوری اسلامی ایران اظهارکرد: «معتقدیم انتخابات در اشکال مختلفش، نقش مهمی در تحقق این دو رکن اساسی ایفا میکند. تلاش ما این است چهار راهبرد انتخاباتی مورد تاکید رهبر معظم انقلاب یعنی «مشارکت»، «امنیت»، «رقابت» و «سلامت» را با استفاده از ظرفیت اساسی رسانه ملی در دو بعد مشارکت و رقابت فراهم کنیم. به موجب قانون انتخابات در دورههای قبل امکان استفاده از ظرفیت صداوسیما برای تبلیغات مجلس وجود نداشت اما در اصلاحیه قانون این اجازه به رسانه ملی داده شد و ما آن را مغتنم شمردیم. با آنکه قانون ما را مجاز کرده بود اما خودمان را مکلف دانستیم تا در مسیر تحقق یکی از دو سرفصل اساسی دوره تحول رسانه ملی که یکی از آنها عدالتگستری است، عمل کنیم».
وی با اشاره به فرصتهای تبلیغ نامزدهای انتخاباتی تصریح کرد: «فرصتی برای آن دسته از افراد که در دورههای قبل به واسطه عدم تمکن مالی و پشتیبانی جریانهای قدرت از رقابت باز میماندند فراهم شده است. مهمترین مصداق عدالت انتخاباتی همین فرصت بود که قانون در اختیار ما گذاشت. راهاندازی ۲۰۰ کانال انتخاباتی به تعداد حوزههای انتخابیه امری بسیار دشوار و پیچیده بود و لازم میدانم از تلاش دستاندرکاران بهخصوص همکاران فنی سازمان صداوسیما قدردانی کنم. طی ۷ روز فرصت تبلیغات انتخاباتی کانالها به صورت ۲۴ ساعته در اختیار تبلیغات نامزدها خواهند بود. به طور متوسط ۱۰ هزار دقیقه در طول ۷ روز در اختیار خواهیم داشت و هر نامزد ۲۰ دقیقه فرصت تبلیغات پیدا میکند که خودش و حامیانش را معرفی و درباره موضوعات اساسی اعلام نظر کند».
جبلی چنان از عدالتگستری و حمایت از نامزدهایی که تمکن مالی ندارند، گفت که نه تنها نامزدها بلکه همه تصور میکردند، قرار است فضای رسانهای صداوسیما به صورت رایگان در اختیار نامزدها قرار گیرد تا آن دسته از کاندیداهای که به گفته جبلی از پشتیبانی جریانهای قدرت از رقابت باز ماندند هم امکان تبلیغاتی داشته باشند و مساوات و عدالت در این زمینه برای همه نامزدهای انتخابات رعایت شود.
حالا اینکه طی ۷ روز کانالهای تلویزیونی به صورت ۲۴ ساعته در اختیار تبلیغات نامزدها قرار گیرد خود معضل بزرگی است که باید در جای خود به آن پرداخته شود و با این صحبت رئیس صداوسیما گویا قرار است، آنقدر آش شور شود که در این مدت مخاطب حداقلی رسانه ملی عطای تماشای برنامههای تلویزیون که تمام مدت در اختیار نامزدها قرار میگیرد را به لقای آن ببخشند.
وی با اشاره به افتتاح رسمی کانالهای انتخاباتی در دهه فجر تاکید کرد: در روزهای آتی اطلاعرسانی پرحجم، دقیق و کاملی انجام خواهد شد تا تمام نامزدها با سازوکار مذکور آشنا شوند. یک وبگاه را معرفی کردیم که هر نامزد ثبتنام، وجهی را واریز و برای استفاده از این ظرفیت اعلام آمادگی میکند.
اما حالا معلوم شده است که منظور جبلی از وجهی که نامزدها باید واریز کنند، هزینههای گزاف چنیدن میلیونی است که البته برای مناطق و شهرهای مختلف تفاوت دارد. طبق جدولی که از سوی این رسانه منتشر شده است، وجه واریزی که برای نامزدهای استانها و شهرهای پرجمعیت تعیین شده، رقمی بین ۱۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان است. استانهایی مانند آذربایجان شرقی، اصفهان، تهران، خوزستان، سیستانوبلوچستان، فارس، گلستان، گیلان، همدان و… به طور متوسط بین ۱۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان تعیین شده است.
در شهرها و استانهای محرومتر مانند ایلام، بوشهر، خراسان جنوبی و شمالی، سمنان، کردستان، لرستان، مازندران، هرمزگان و… این رقم بین ۱۰ تا ۸۰ میلیون متغیر است.
تازه این ارقام جدا از هزینههای ساخت دکور و تصویربرداری است و صداوسیما روی چگونگی ضبط و پخش این مصاحبهها هم نظارت دارد و هر نامزدی نمی تواند آنطور که خود میداند، دست به تهیه و تولید چنین گزارشهای بزند. جبلی در این باره هم گفته است: «آییننامه محتوایی تبلیغات که به تصویب ستاد انتخابات رسیده در اختیار نامزد قرار میگیرد و ضوابط فنی، شکلی، محتوایی و قانونی به اطلاع وی میرسد».
روز گذشته هم جبلی از تشکیل یک صفحه برای هر نامزد در سایت تلوبیون خبر داد و گفت: ما در تلوبیون به ازای هر نامزد تایید صلاحیت شده یک صفحه تصویری در اختیار او قرار خواهیم داد. این صفحه تصویری به گونهای است که نامزد انتخاباتی قادر است تمام ویدئوهای تبلیغاتی و اطلاعات مکتوب خود را که لازم است برای عموم اطلاعرسانی کند، در صفحه مربوط به خود بارگذاری کند و در آنجا به نمایش گذاشته میشود.
جبلی با اشاره به تاثیر این صفحه برای نامزدها تصریح کرد: نامزد انتخاباتی در این صفحه میتواند، اسامی حامیان خود را هم اعلام کند. ظرفیت تلوبیون با بیش از ۲۵ میلیون مشترک حتماً کمک خوبی برای تبلیغات نامزدهای انتخابات خواهد بود. این فعالیت باعث همافزایی بین صفحه تلویزیون و تبلیغات تلویزیونی که روی آنتن پخش خواهد شد.
سوال اینجاست که ۲۵ میلیون مشترکی که جبلی از آن یاد میکند آیا همانطور که پای فیلمها و سریالهای تلویزیونی مینشینند، حاضرند به پای برنامههای انتخاباتی هم بنشینند؟
با تمامی این اوصاف، جبلی این امکان را برای نامزدهای تبلیغاتی مهیا کرده که اگر چنانچه هر یک از آنها نتوانند، ویدئو مربوط به خود را تولید کنند این هزینه را به آنها بازگرداند تا احتمالاً در حق آنها بیش از این اجحاف نشود! او در این باره توضیح داده است: «در نهایت اگر فردی نتواند وارد عرصه شود، مبلغی که واریز کرده بود، مسترد میشود. درباره هزینه تبلیغاتی در نظر گرفته شده برای ثبتنام در تلاش هستیم، عدالت را رعایت کنیم. وجوه در نظر گرفته شده در حوزههای انتخابیه مختلف، متفاوت است و از تمام نامزدهایی که در یک حوزه هستند به یک میزان دریافت خواهد شد. قانون اجازه داده، سازمان صداوسیما هزینه تمام شده را از نامزدها دریافت کند. با این حال هزینه اعلامی نسبتی با هزینه تمام شده ندارد و یک مبلغ حداقلی را در نظر گرفتیم و امیدواریم همه بتوانند استفاده کنند».
جالب اینجاست که رئیس صداوسیما طوری از مبلغ حداقلی یاد میکند که انگار هزینههای اینچنینی برای او جزو حداقلیها به حساب میآیند. البته طبیعی است برای رئیس رسانه ملی که برای تبلیغ کالاهای تجاری ثانیهای و میلیاردی پول میگیرد چنین هزینههای حداقلی باشند و احتمالاً نامزدهایی هم که دست به تبلیغات میزنند و هزینههای گزاف صرف تبلیغ میکنند هم با او همنظرند. در این میان تنها مخاطبان تلویزیون و نامزدهایی که پشتوانه مراکز قدرت را ندارند، باقی میمانند که با حیرت به برنامههایی که نامزدهای انتخاباتی تولید میکنند، نگاه کرده و با خود به فکر فرو میروند، نامزدی که برای ورود به مجلس توانایی صرف هزینههای چند صد میلیونی و میلیاردی را دارد وقتی به آن صحن سبزرنگ پا میگذارد، چطور میتواند مدافع حقوق آنهایی باشد که چنین هزینههای برایشان بیش از حقوق یک فصل یا دو فصل سال است. راستی کاش رئیس رسانه ملی در پخش ۲۴ ساعته برنامههای انتخاباتی از تمامی کانالها تجدیدنظر کند چراکه پخش رگباری و پشت سر برنامههای انتخاباتی برای مخاطب تلویزیون میتواند، دافعهای در او به وجود آورد که دیگر آنچنان هم مایل به پیگیری این برنامهها نباشد.
تلویزیون باید برای همه سلیقهها و همه اقشار جامعه برنامهسازی کند. خلق شور انتخاباتی در رسانه ملی با پر کردن برنامه تمامی کانالها آن هم به صورت ۲۴ ساعته تفاوت دارد و این اتفاق میتواند، ضایعه دیگری را برای رسانه ملی به همراه داشته باشد.