توسط : این روزها، چرخ سرنوشت خاورمیانه بر گدازه‌های آتش به پیش می‌رود و این منطقه یکی از داغ‌ترین زمستان‌های خود را تجربه می‌کند. به نظر چشم‌انداز روشنی برای صلح در آن دیده نمی‌شود و خطر گسترش درگیری‌ها نیز روزبه‌روز بیشتر می‌شود. در این میان اظهارنظرهای سران رژیم اسرائیل نیز گاه بر آتش خشم و نفرت هیزم می‌ریزد. پنج‌شنبه گذشته نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم اسرائیل در اظهارنظری جنجالی گفت که او هرگونه اقدام برای ایجاد کشوری فلسطینی را پس از پایان یورش اسرائیل به غزه رد می‌کند و تمام مناطق غرب رود اردن تحت کنترل امنیتی اسرائیل باقی خواهد ماند. هر تفسیر دیگری این اظهارنظر آشکار جز اشغال تمامی باقی‌مانده سرزمین‌های فلسطینی از سوی اسرائیل مضحک است. به نظر سران رژیم اسرائیل تعارف را در مورد آینده غزه کنار گذاشته‌اند و این امر واکنش‌ها حتی در جهان غرب را نیز برانگیخته است. پس از اظهارات نتانیاهو، جان کربی، مشاور امنیت ملی کاخ سفید به خبرنگاران گفت که غزه پس از جنگ موجودیت خواهد داشت و دوباره اشغال نخواهد شد. با این حال بایدن ابراز امیدواری کرد که ایجاد یک کشور فلسطینی حتی در زمانی که نتانیاهو در قدرت است به قوت خود باقی بماند. ریشی سوناک، نخست‌وزیر بریتانیا این هفته اقدامات نتانیاهو برای رد پیشنهاد تشکیل کشور فلسطینی را «اشتباه و غیرقابل قبول» خواند و موضع او و دولتش را حمایت از طرح دو کشوری دانست. پس از اینکه نتانیاهو درخواست‌ها برای راه‌حل دو کشوری آینده را رد کرد، وزرای خارجه اروپا قرار است روز دوشنبه با همتایان اسرائیلی و فلسطینی خود درباره چشم‌انداز صلح پایدار مذاکره کنند. به گزارش خبرگزاری فرانسه جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز جمعه با متهم کردن اسرائیل به ایجاد سنگ‌اندازی و شکاف میان گروه‌های فلسطینی برای تضعیف چشم‌انداز تشکیل کشور فلسطین به شدت از برنامه‌های بنیامین نتانیاهو انتقاد کرد. او همچنین تاکید کرد که تنها راه برای دستیابی به صلح پایدار در منطقه، تحمیل راه‌حل دو کشوری از خارج است. درحالی که به نظر می‌رسد، جنگ اسرائیل و غزه یک راه‌حل بلندمدت را از چشم‌ها دور کرده است، مقامات اتحادیه اروپا اصرار دارند که اکنون زمان صحبت درباره حل‌وفصل نهایی مناقشه اسرائیل و فلسطین فرا رسیده است. همه اینها در حالی است که هیچ نشانه‌ای از کاهش تنش در غزه به چشم نمی‌خورد و تنها اخیر با فشار ایالات‌متحده، قطر و مصر، حماس و اسرائیل موافقت کرده‌اند تا مذاکرات برای استرداد اسرا که پس از ترور صالح العاروری متوقف شده بود را از سر بگیرند.
فشار بر نتانیاهو
بستگان و حامیان اسرای اسرائیلی در دست حماس بار دیگر در مقابل خانه بنیامین نتانیاهو در بیت‌المقدس شرقی تجمع اعتراض‌آمیز برپا کردند و خواهان استعفای او شدند. نتانیاهو و کابینه‌اش با فشار شدیدی برای بازگرداندن اسرا مواجه است. کابینه او شرایط حماس برای آزادی اسرا را رد کرده است. حماس برای آزادی اسرا شروطی تعیین کرده است ازجمله اینکه، اسرائیل به جنگ پایان دهد و حماس همچنان پس از جنگ، قدرت اول در غزه باشد. خبرگزاری فرانسه در تظاهرات یک‌شنبه‌شب در نزدیکی اقامتگاه نتانیاهو در بیت‌المقدس شرقی به نقل از یکی از معترضان علیه سیاست‌های نتانیاهو گفت که آنها از کابینه می‌خواهند، پشت میز مذاکره بنشیند و هر توافقی که منجر به آزادی اسرا می‌شود را بپذیرد. نتانیاهو نیز در بیانیه ویدئویی که پس از گزارش حماس منتشر شد، گفت: حماس در ازای آزادی گروگان‌های اسرائیلی خواستار پایان جنگ، خروج نیروهای اسرائیلی از غزه، آزادی زندانیان فلسطینی و تضمین ماندن حماس در قدرت است. او با رد پیشنهاد صلح حماس گفت، اگر او این شروط را بپذیرد، عملیات اسرائیل در غزه بیهوده بوده است و امنیت اسرائیل تضمین نمی‌شود. با رد پیشنهاد حماس از سوی کابینه نتانیاهو به نظر می‌رسد، تلاش‌ها برای رسیدن به صلح به بن‌بست خورده باشد، هرچند دو طرف توافق کرده‌اند به میز مذاکره برگردند. این امر البته باید تا پیش از گسترش شعله‌های جنگ به دیگر نواحی منطقه رقم بخورد.
تنش در نواحی دیگر
گزارش‌ها از مرز لبنان حاکی از آن است که تنش در این منطقه بالا گرفته است. حمله رژیم صهیونیستی در روز یک‌شنبه به کشته شدن یکی از اعضای حزب‌الله در جنوب لبنان منجر شد. به گفته یک مقام امنیتی لبنان به رویترز، حمله پهپادی به خودرویی در جنوب لبنان منجر به مرگ یکی از اعضای تیم حفاظت حزب‌الله شد و این درحالی بود که فرمانده ارشد حزب‌الله از این ترور، جان سالم به در برده است. این دور تازه ترورهای اسرائیل از زمان حمله جنگنده‌های رژیم اسرائیل به منطقه‌ای مسکونی در غرب دمشق صورت گرفت که در آن ۱۳ نفر ازجمله پنج عضو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به شهادت رسیدند. در غرب عراق، نیروهای مقاومت اسلامی عراق به پایگاه هوایی عین‌الاسد که در اختیار ارتش ایالات‌متحده است، حمله کردند و طبق گزارش‌ها خساراتی را به بار آوردند به طوری که تعدادی از سربازان ایالات‌متحده برای آسیب‌های مغزی تروماتیک تحت معاینات پزشکی قرار گرفتند. در مرز بین اسرائیل و لبنان، رگبار فزاینده حملات می‌تواند به یک جنگ تمام عیار تبدیل شود.
خبرگزاری صبا متعلق به انصارالله یمن اعلام کرد که ایالات‌متحده و بریتانیا حملاتی را در استان‌های حدیده، تعز، ضمار، البیضاء و صعده در شبانه‌روز گذشته آغاز کردند. با این حال سنتکام هیچ اشاره‌ای به دخالت بریتانیا در حملات اخیر نکرده است. سنتکام در صفحه خود در شبکه اجتماعی ایکس (X) اعلام کرد که نیروهایش در چهارمین روز از حملات مستقیم به مواضع انصارالله یمن در کمتر از یک هفته ۱۴ موشک آماده شلیک از یمن را هدف قرار دادند. حال گزارش‌ها از چراغ سبز جو بایدن به پنتاگون برای حمله گسترده به یمن به گوش می‌رسد. به گزارش روزنامه واشنگتن پست، جو بایدن به پنتاگون اختیار عمل جهت مقابله با انصارالله یمن را داده است. این فرمان می‌تواند، خبر از درگیری‌های گسترده در منطقه داشته باشد چراکه انصارالله تهدید کرده که نیروهای آمریکایی و بریتانیایی را به طرز وحشتناکی شگفت‌زده خواهد کرد.
چشم‌انداز گسترش تنش
به نظر می‌رسد گسترش جنگ در منطقه تحت تاثیر چند عامل باشد. نخست اینکه نفوذ حزب‌الله در صحنه سیاسی لبنان همچنان درحال افزایش است و به آن اجازه می‌دهد که کنترل قابل توجهی بر دستگاه‌های سیاسی و نظامی کشور اعمال کند. این تثبیت قدرت برای اسرائیل گران تمام خواهد شد و ممکن است حزب‌الله که اکنون در حمایت از مردم غزه دست به اقدامات پراکنده نظامی علیه رژیم اسرائیل می‌زند، بتواند حتی موجودیت اسرائیل را در آینده تهدید جدی کند و به طور بالقوه منجر به درگیری و کشاندن پای ایالات‌متحده به صحنه جنگ شود. دوم اینکه پویایی نوسانات منطقه‌ای وضعیت را بیشتر تشدید می‌کند. حضور قدرت‌های فرامنطقه‌ای به‌خصوص ایالات‌متحده در خاورمیانه همواره تنش‌زا بوده است. اخیراً و با حملات موشکی و هوایی آمریکا و متحدانش علیه انصارالله یمن می‌تواند آتش جنگ را به دیگر نواحی سرایت دهد. محور مقاومت در منطقه به شکل زنجیره‌وار عمل می‌کند و نیروهای مقاومت را در عراق، سوریه، لبنان، غزه و یمن به هم متصل کرده است. همه این نیروها در تلاش برای پایان دادن به اشغالگری و نفوذ ایالات‌متحده و اسرائیل هستند. سوم اینکه وقایع اخیر در منطقه، خصومت بنیادین میان حزب‌الله و اسرائیل را تشدید کرده است. انفجار ویرانگر در بندر بیروت در آگوست ۲۰۲۰ اقتصاد و بافت اجتماعی لبنان را تضعیف کرد و بحران‌های سیاسی و اجتماعی- اقتصادی موجود در این کشور را عمیق‌تر کرده است. به نظر می‌رسد، اسرائیل به دنبال همین فرصت است تا بار دیگر به لبنان حمله کند و از قدرت رو به فزونی حزب‌الله در مرزهایش بکاهد.
