به نظر میرسد پس از اینکه یکی از مقامات حماس گفت که بنیامین نتانیاهو شرایط آنها را رد کرد به این معنی بود که «هیچ شانسی» برای بازگشت آنها وجود ندارد، چشمانداز توافق برای آزادی اسرای باقی مانده در دست حماس کاهش یافت. نتانیاهو پیشتر شروط این گروه شبه نظامی برای پایان دادن به جنگ را رد کرده بود که به گفته او شامل رها کردن حماس در قدرت و خروج کامل اسرائیل از قلمرو است. سامی ابوزهری، یکی از مقامات حماس به رویترز گفت که امتناع نخستوزیر رژیم اسرائیل از پایان دادن به حمله نظامی به غزه «به این معنی است که هیچ شانسی برای بازگشت اسرای [اسرائیلی] که تعداد آنها ۱۳۰ نفر تخمین زده میشود، وجود ندارد». نتانیاهو برای آزادی اسرا با فشارهای فزایندهای مواجه است اما در بیانیهای گفت که خواستههای حماس شامل خروج نیروهای اسرائیل از غزه، آزادی زندانیان فلسطینی و بر سر قدرت ماندن حماس در غزه است. او افزود که قویاً شرایط حماس را رد میکند.
شامگاه یکشنبه، اعضای خانواده اسراء تظاهراتی را در خارج از خانه شخصی بنیامین نتانیاهو در بیتالمقدس شرقی آغاز کردند. انجمن اسرا و خانوادههای آنها اعلام کرد که معترضان تا زمانی که «نخستوزیر با توافقی برای بازگرداندن گروگانها موافقت نکند» باقی خواهند ماند. این گروه در بیانیهای جداگانه از نتانیاهو خواست به وضوح اعلام کند که غیرنظامیان، سربازان و سایرین ربوده شده در فاجعه اکتبر را رها نخواهد کرد. اگر نخستوزیر تصمیم گرفته است، اسرا را قربانی کند باید صادقانه موضع خود را با خانوادهها در میان بگذارد. پیش از این بر اساس توافقی که اواخر نوامبر توسط ایالات متحده، قطر و مصر انجام شد بیش از ۱۰۰ نفر از ۲۴۰ گروگانی که در جریان حمله شبه نظامیان حماس در ۷ اکتبر در غزه به اسارت گرفته شده بودند، در ازای آزادی ۲۴۰ فلسطینی که در اسرائیل زندانی بودند، آزاد شدند.
از آن زمان، تلاشهایی برای برقراری آتشبس بیشتر با شکست مواجه شده است. نتانیاهو بارها از عزم خود مبنی بر حمله به غزه تا «پیروزی کامل» گفته است اما مفسران در اسرائیل نحوه انجام جنگ را زیر سوال بردهاند و استدلال میکنند که اهداف حمله غیرواقعی است و نخستوزیر این رژیم را به بلاتکلیفی متهم میکنند. نتانیاهو در بیانیه روز یکشنبه خود همچنین مواضع قاطع خود را در مورد موضوع تشکیل کشور فلسطین تکرار کرد. او گفت که در مورد کنترل امنیتی کامل اسرائیل بر تمام قلمرو غرب رود اردن سازش نمیکند. روز شنبه، نتانیاهو درخواست جو بایدن برای تشکیل کشور فلسطین پس از جنگ را رد کرد. دفتر او نیز اعلام کرد که نتانیاهو در گفتوگو با رئیسجمهور آمریکا در روز جمعه «سیاست خود را مبنی بر اینکه پس از نابودی حماس، اسرائیل باید کنترل امنیتی خود را بر غزه حفظ کند تا اطمینان حاصل شود که غزه دیگر تهدیدی برای اسرائیل نخواهد بود را تکرار کرد. شرطی که با حاکمیت فلسطین در تضاد است.
به گزارش خبرگزاری مهر، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه و پس از پایان دیدارهای دوجانبه خود در نخستین روز سفر به نیویورک هشدار داد که ادامه تنش در غزه و بمباران یمن از سوی ایالات متحده و بریتانیا میتواند خطایی راهبردی از سوی آنها باشد. امیرعبداللهیان اذعان کرد «ما به آمریکاییها پیام و هشدار جدی دادیم، اقدامی که آمریکا و انگلیس به طور مشترک انجام دادند و به مناطقی در یمن حمله کردند، تهدید صلح و امنیت در منطقه است. تشدید دامنه جنگ است». اشارهای ضمنی به پیام خصوصیای که بایدن مدعی است چند روز قبل به ایران مخابره کرده و از ایران خواسته است که به گفته او دست از حمایت از انصارالله یمن بردارند و به نوعی ایران را متهم به دست داشتن در ناآرامیهای دریای سرخ کرده بود.
مخالفتها از بروکسل
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز دوشنبه گفت که طرح اسرائیل برای نابودی گروه فلسطینی اسلامگرای حماس در غزه کارساز نیست و اتحادیه اروپا باید تلاشهایی را برای ایجاد «راهحل دو کشوری» به رغم مخالفت اسرائیل دنبال کند. نخستوزیر رژیم اسرائیل روز یکشنبه بار دیگر بر موضع سخت علیه تاسیس هر کشور فلسطینی را تاکید کرد زیرا این امر ، آن طور که او ادعا میکند «خطر وجودی» برای اسرائیل به شمار میرود. بورل در گردهمایی ماهانه وزرای خارجه اتحادیه اروپا که این بار همتایان خود از عربستان سعودی، مصر و اردن و دبیرکل اتحادیه عرب در آن حضور داشتند، صحبت کرد. گفتوگوها عمدتاً بر عواقب حمله حماس در ۷ اکتبر به اسرائیل و حمله متعاقب اسرائیل در غزه متمرکز بود. یسرائیل کاتز، وزیر خارجه رژیم اسرائیل و ریاض المالکی، وزیر خارجه فلسطین در این نشست حضور داشتند که در آن به بررسی جنگ در اوکراین نیز میپرداختند.
بورل در انتقادی سخت از برنامه اسرائیل در غزه با اشاره به هدف اعلام شده اسرائیل از نابودی حماس در جنگ ویرانگر سه ماهه خود در نوار غزه به خبرنگاران گفت که راهحلهای دیگری که آنها [اسرائیلیها] در ذهن دارند، چیست؟ میخواهند کاری کنند که همه فلسطینیها از غزه بروند؟ همه آنها را بکشند؟ روشی که آنها به بهانه حذف حماس در پی گرفتهاند، کاملاً نادرست است. بورل در ادامه گفت که میخواهد، تلاشهای بینالمللی را برای ایجاد فرآیندی ادامه دهد که منجر به همزیستی یک کشور فلسطینی در کنار اسرائیل شود. آخرین گفتوگوها برای رسیدن به این هدف، یک دهه پیش در میان بیاعتمادی و ناسازگاری متقابل به شکست انجامید.
طرح ۱۰ مادهای
به گزارش رویترز، بر اساس پیشنویس سندی که اتحادیه اروپا تدارک دیده است، یک طرح ۱۰ مادهای با عنوان «راهحل معتبر و جامع» برای مناقشه اسرائیل و فلسطین مهیا شده است، هر چند ناظران بر آنند که این طرح بسیار با واقعیتهای میدان در خاورمیانه فاصله دارد. بر اساس گزارش تهیه شده از سوی سرویس دیپلماتیک اتحادیه اروپا (EEAS)، مجموعهای از اقداماتی که در نهایت میتواند صلح را در نوار غزه تضمین، کشور مستقل فلسطینی را ایجاد، بر عادیسازی روابط بین اسرائیل و جهان عرب تاکید و تضمین امنیت طولانیمدت در منطقه را تایید کند، مشروح شده است. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در نامهای به کشورهای عضو نوشت که پیشنویس نقشه راه با پیشنهادات عملی روی این اصل توافق شده که تنها راهحل سیاسی، پایدار و بلندمدت برای مناقشه اسرائیل و فلسطین که صلح را برای دو طرف و ثبات را در منطقه به ارمغان میآورد، شرح میدهد. سون کوپمنز، نماینده ویژه اتحادیه اروپا برای روند صلح خاورمیانه، اخیراً در حال رایزنیهای مقدماتی با مصر، اردن، عربستان سعودی، اتحادیه کشورهای عربی و سایر شرکای کلیدی برای یافتن زمینه مشترک برای احیای روند صلح و بحث درباره طرح ۱۰ مادهای اتحادیه اروپا برای ایجاد صلح و ثبات در منطقه بوده است. کوپمنز همچنین پیشنهاد کرده است که در اولین فرصت نشست موقتی برای بحث در مورد پیشنویس و رایزنیها در مورد آن با مقامات کشورهای عضو اتحادیه اروپا برگزار شود. کنفرانس صلح یک سال فرصت خواهد داشت تا چارچوب طرح صلح را با در نظر گرفتن بازخورد همه طرفهای درگیر، قطعنامههای سازمان ملل، نتیجهگیریهای شورای اروپا و تلاشهای میانجیگری قبلی طراحی کند.
بر اساس طرحی که به تازگی مطرح شده است، روند صلح آتی باید به یک کشور مستقل فلسطینی «دوش به دوش» با اسرائیل و «عادیسازی کامل» روابط بین اسرائیل و جهان عرب منجر شود. یکی از عناصر کلیدی نقشه راه صلح آینده اتحادیه اروپا، «کنفرانس صلح مقدماتی» است که اتحادیه اروپا، ایالات متحده، مصر، اردن، عربستان سعودی، اتحادیه عرب و سازمان ملل را در بر میگیرد. شرکتکنندگان در آن «در هر مرحله و در هر زمان» با مقامات اسرائیلی و فلسطینی که «طرفهای درگیری» نامیده میشوند، در تماس دائمی خواهند بود اما این دو ابتدا «اجبار به گفتوگوی رودررو با یکدیگر» نخواهند داشت. نوار غزه و کرانه باختری از سوی تشکیلات خودگردان فلسطین و سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) به جای حماس که از زمان تصرف این نوار در سال ۲۰۰۷ حکومت میکند، نمایندگی خواهند شد. پس از تهیه پیشنویس، این طرح به «طرفهای درگیری» ارائه میشود و به عنوان مبنای اصلی مذاکرات نهایی استفاده میشود.
به گفته مقامات بهداشتی حماس، حملات گسترده هوایی و زمینی اسرائیل به نوار غزه بیش از ۲۶ هزار فلسطینی را به کام مرگ فرستاده، مناطق مسکونی را با خاک یکسان کرده و بیش از دو میلیون نفر از مردم آن را بیخانمان کرده است. این در حالی است که اسرائیل گفته است، جنگ میتواند «ماههای زیادی» ادامه یابد و تا زمانی که حماس ریشهکن نشود، همه اسرای اسرائیلی آزاد نشوند و نوار غزه دیگر تهدید امنیتی نباشد، آرام نخواهد گرفت. بن گویر به نقل از الجزیره از اعضای راست افراطی کابینه نتانیاهو در اظهار نظری درباره پایان جنگ نیز معتقد است که هر گونه صلح و اتمام مناقشه با حماس کابینه کنونی اسرائیل را سرنگون خواهد کرد. به نظر میرسد یکی از اهداف جنگ در مقیاس کنونی حفظ کابینه متزلزل بنیامین نتانیاهو است که در آن اعضای راست افراطی کابینه فرصت را برای طرحهای اشغالگرانه و ظالمانه خود علیه مردم فلسطین در کرانه باختری برای گسترش شهرکنشینی یهودی مغتنم دیدهاند.