گروه اجتماعی
همزمان با بارش برف و باران، مدارس و ادارات به دلیل کمبود گاز تعطیل شدند
درحالی که شمار زیادی از استانهای کشور درگیر بارش برف و باران، کولاک و یخبندان هستند، در برخی از استانها ازجمله خراسان شمالی کمبود گاز باعث تعطیلی مدارس و ادارات شده است. کارگروه مدیریت انرژی خراسان شمالی شامگاه یکشنبه، ششم اسفند تصویب کرد که «به منظور مدیریت مصرف گاز» مدارس و ادارات در این استان در روز دوشنبه تعطیل هستند. در استان تهران نیز حامد یزدیمهر، مدیرکل مدیریت بحران، با تاکید بر خاموش بودن موتورخانه ادارات و صنایع مستقر در این استان هشدار داد: چنانکه محدودیت در مصرف گاز از سوی صنایع و ادارات اعمال نشود، «گازرسانی در بخشهای مربوطه با قطعی روبهرو خواهند شد».
شرکت ملی گاز نیز، با انتشار اطلاعیهای بر «مدیریت مصرف گاز» در استانهای تهران، گیلان، البرز، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خراسان شمالی، مازندران، گلستان، اردبیل، آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی تاکید کرد. در این اطلاعیه همچنین هشدار داده شده که در صورت عدم مدیریت مصرف، احتمال قطع گاز در نیروگاههای تولید برق نیز وجود دارد و در آن صورت قطع برق منازل را به دنبال خواهد داشت.
مدارس شمار زیادی از شهرهای کشور روز دوشنبه تعطیل اعلام شده و فعالیت آنها غیرحضوری است. تمامی مقاطع در خراسان شمالی، همه مقاطع در شهر کرمان و برخی شهرستانهای این استان، همه مدارس در استان مرکزی و برخی مقاطع در شماری از شهرها در استانهای اصفهان، چهارمحالوبختیاری، آذربایجان شرقی، سمنان، یزد و خراسان رضوی روز دوشنبه تعطیل اعلام شدهاند. در استان تهران نیز تمامی مدارس چهار شهرستان فیروزکوه، دماوند، رودهن و پردیس در نوبت صبح تعطیل هستند.
کشور ما با اشاره به بیش از ۳۲ تریلیون مترمکعب گاز در مخازن گازی کشور، خود را در جایگاه دوم دارندگان گازی جهان معرفی میکند اما ناترازی شدید بین تولید و مصرف هر سال بیشتر میشود. براساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، میزان ناترازی گاز در سال گذشته در برخی روزها به بیش از ۳۰۰ میلیون مترمکعب رسید.
دیماه گذشته مرکز پژوهشهای مجلس در حوزه بهینهسازی مصرف انرژی گزارشی منتشر کرده بود که عنوان میکرد علاوه بر سوق دادن جامعه به اصلاح رفتار مصرف انرژی، باید بهبود محیط مصرف انرژی ازجمله نوسازی تجهیزات مصرفی نیز در دستور کار قرار گیرد. در حوزه تولید گاز نیز با توجه به مشکلات تامین مالی پروژههای بالادستی گاز، رویکرد اصلی باید بر ایجاد انگیزه و اطمینانبخشی به بخش خصوصی جهت ورود به بخش بالادستی متمرکز شود. «یکی از راهکارهای حل ناترازی گاز طبیعی، ذخیرهسازی آن دانسته شده و آمده است که راهحل اصلی برای حل مساله ناترازی فصلی (ناترازی در دوره اوج مصرف) گاز طبیعی، ذخیرهسازی گاز در مخازن زیرزمینی در فصل گرم و برداشت گاز ذخیره شده در فصل سرد است.
درحالی که متوسط نسبت ذخیرهسازی گاز به کل مصرف در دنیا ۱۱ درصد است و در آمریکا، روسیه و اروپا این شاخص، حدود ۲۰ درصد است، ایران دارای ظرفیت ذخیرهسازی ۴/۱ درصدی از کل مصرف است. لذا ضروری است ظرفیت ذخیرهسازی گاز طبیعی حداقل به ۱۰ درصد مصرف سالیانه گاز طبیعی کشور افزایش یابد».
این گزارش راهکار دیگر، جلوگیری از تشدید ناترازی با تغییر راهبردهای فعلی را پیشنهاد میدهد و بیان میکند سیاستهای اتخاذ شده پیشین در حوزه انرژی، منجر به بروز ناترازیهای رو به گسترش فعلی شده است. بنابراین، لذا قدم اول برای حل مساله ناترازی انرژی، تغییر رویکرد نسبت به وضعیت فعلی است. در بخش صنعت، تغییر راهبرد از توسعه صنایع انرژی بر به توسعه واحدهای تکمیلی در طول زنجیره ارزش و با امکان ایجاد ارزشافزوده بیشتر ضروری است. در بخش نیروگاهی، تبدیل نیروگاههای گازی فعلی به سیکل ترکیبی و تنوعبخشی به سبد تولید برق از طریق توسعه نیروگاههای تجدیدپذیر باید در دستور کار قرار گیرد. در بخش ساختمان ناظر به ساختمانهای جدیدالاحداث، باید صدور پایان کارهای ساختمانی به صورت تدریجی منوط به تاییدیه نهادهای متولی بهینهسازی مصرف انرژی برای رعایت مبحث (۱۹) مقررات ملی ساختمان شود.
در این گزارش درباره اصلاح ساختار بهینهسازی کشور آمده است: وزارت نفت و نیرو به صورت سنتی خود را نهادهای متولی تولید نفت، گاز و برق کشور میدانند و بر همین اساس، همواره افزایش مصرف بیرویه را با افزایش تولید پاسخ دادهاند. لذا موضوع بهینهسازی مصرف انرژی هیچگاه بهعنوان اولویت اصلی این دو وزارتخانه و در نهایت کشور قرار نگرفته است. از سوی دیگر، بهینهسازی مصرف انرژی یک موضوع فرابخشی و نیازمند همکاری سایر وزارتخانهها ازجمله وزارت راهوشهرسازی، وزارت صنعت، معدن و تجارت و جهاد کشاورزی است. لذا ضروری است یک متولی واحد برای موضوع بهینهسازی مصرف انرژی از طریق تجمیع و یکپارچهسازی ساختارهای فعلی ایجاد شود.
این درحالی است که براساس دادههای شرکت بریتیش پترولیوم، تولید گاز ایران سال گذشته تنها ۱/۱ درصد رشد داشت؛ این رقم یکپنجم متوسط رشد سالانه تولید گاز ایران طی یک دهه گذشته است. کسری شدید گاز در فصل زمستان و اجبار برای تامین گاز خانگی باعث شده است که در سالهای اخیر مازوتسوزی در نیروگاهها و قطع گاز صنایع و ادارات افزایش یابد. سازمان هواشناسی ایران صبح دوشنبه اعلام کرد که هوای سرد و بارش برف و باران تا پایان هفته جاری در بیشتر مناطق ادامه دارد.