همزمان با ادامه بارش شدید باران در سیستانوبلوچستان، گزارشها حاکی از محاصره صدها روستا در سیل و مسدود شدن حداقل ۱۳ مسیر ارتباطی در این استان است. خبرگزاری ایسنا روز پنجشنبه، نهم اسفند گزارش داده است که بارش باران و جاری شدن سیلاب موجب محاصره شدن دستکم ۳۸۷ روستا در شهرستانهای دشتیاری، چابهار و قصرقند شده و وضعیت بیش از ۱۱۰ هزار نفر از مردم روستای جنوب سیستانوبلوچستان را بحرانی کرده است. براساس این گزارش به دلیل نبود راه و شکسته شدن پل و آبنما، امدادرسانی به این مناطق تنها به صورت هوایی امکانپذیر است.
در همین رابطه معینالدین سعیدی، نماینده چابهار در مجلس شورای اسلامی درباره «حجم سیلاب» در سیستانوبلوچستان و «کمبود زیرساختها» هشدار داده است. سعیدی ضمن اشاره به اینکه حجم بارش و آب «از توفان گونو بیشتر است» درباره وضعیت شهروندان به ویژه «زنان باردار، بیماران خاص و دیالیزی» ابراز نگرانی کرده و گفته است که «به شدت نیاز به بالگرد داریم».
مدیرکل ستاد بحران سیستان و بلوچستان صبح روز پنجشنبه گفته بود که «براساس برآورد اولیه تاکنون سیلاب خسارت ۱۴ هزار میلیارد ریالی به زیرساختهای ۱۳ شهرستان این استان وارد کرده و بیشتر این خسارتها به ترتیب به حوزههای راه، برق و کشاورزی مربوط میشود».
مدیرکل فرودگاههای سیستانوبلوچستان هم روز پنجشنبه «به علت شرایط نامساعد جوی و دید افقی کم در زاهدان»، از لغو پروازها از تهران به این شهر و به عکس خبر داده است.
صادق محمودی، رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلالاحمر در ادامه گفته که امدادرسانی به بیش از ۳۰۰۰ نفر در ۱۳ شهرستان استان سیستانوبلوچستان انجام شده است، گفت و تاکنون ۱۷۱ خانواده اسکان داده شدند. همچنین ۶۱ تیم امدادی درحال خدمترسانی هستند و امدادرسانی تا پایداری شرایط ادامه خواهد داشت. دیروز تقریباً چهار منطقه اصلی در شهرستانهای چابهار دچار آبگرفتگی شدند. این موضوع ناشی از بارشهایی بود که در شمال چابهار رخ داده است؛ اما به سمت جنوب شهر جاری شده بود.
در همین حال، سازمان هواشناسی اعلام کرد که نیمه غربی کشور، روز جمعه سردترین بامداد را از ابتدای فصل پاییز تجربه خواهد کرد. سازمان هلالاحمر هم از «گرفتار شدن» نزدیک به ۱۶ هزار نفر در کولاک خبر داد.
سازمان هواشناسی روز پنجشنبه ۱۰ اسفند درباره بارشها، وزش باد شدید و شکلگیری سیلاب در مناطق مختلف کشور هشدار داد و اعلام کرد که بامداد روز جمعه ۱۱ اسفند سردترین بامداد از ابتدای پاییز در نیمهغربی خواهد بود و با تاخیری ۲۴ ساعته همین شرایط روز شنبه در نیمهشرقی کشور رخ خواهد داد.
در همین حال، رئیس سازمان هلالاحمر هم از «گرفتار شدن» نزدیک به ۱۶ هزار نفر در ۲۶ استان خبر داده و اعلام کرده است که از روز پنجم تا دهم اسفند ۲۶ استان بهجز ایلام، بوشهر، خوزستان، کردستان و کرمانشاه از بارش برف، کولاک و آبگرفتگی متاثر شدهاند.
احمد شیرانی، رئیس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک پلیس راهور فراجا نیز گفته که با بارش برف و باران در جادههای ۲۰ استان کشور، برخی محورهای مواصلاتی ازجمله در استانهای قم و مرکزی به علت «بارش، یخزدگی و عدم ایمنی» مسدود شدهاند.
براساس گزارشهای هواشناسی برخی نواحی کشور که به طور معمول شاهد بارش نیستند ازجمله سیستانوبلوچستان، خراسان و یزد در روزهای گذشته شاهد بارش شدید باران و برف بودهاند. در همین رابطه، رئیس پلیس راه استان یزد از مسدود شدن تمام راههای روستاهای این استان به علت بارش سنگین برف خبر داده است.
در ادامه لغو سریالی پروازها به دلیل شرایط جوی در مناطق مختلف ایران در روزهای گذشته هم خبرگزاری فارس روز پنجشنبه از لغو پروازها در فرودگاه کرمان به دلیل «مه غلیظ» خبر داده است. بنا بر اعلام سازمان هواشناسی، سامانه بارش بعدی از روز دوشنبه آینده وارد ایران خواهد شد. همزمان با تداوم بارشها و کاهش شدید دمای هوا در بسیاری از نقاط کشور، شرکت گاز درباره «رکوردزنی پیدرپی» در مصرف هشدار داده و از شهروندان خواسته که در مصرف انرژی صرفهجویی کنند.
سیل پشت سیل
سیلابهای روزهای اخیر سیستانوبلوچستان را میتوان یکی از جدیترین سیلهای سال ۱۴۰۲ دانست. تابستان سال گذشته نیز وقوع سیل ناشی از بارندگیهای سامانه مونسون در سیستانوبلوچستان خسارتهای زیادی به بخشهای کشاورزی، راهداری، زیرساختهای برق، آب و مسکن، شهرداریها و منابع طبیعی وارد کرد. براساس اعلام مدیریت بحران استانداری سیستانوبلوچستان، این سیل بیش از ۳۵ هزار میلیارد ریال در بخشهای مختلف خسارت در پی داشت.
سیل دی ماه ۱۳۹۸ سیستانوبلوچستان را هم میتوان ازجمله سیلابهای مهم این استان دانست که از بیستم تا بیستودوم دی ماه در استان جریان داشت و خسارت ۳۳۲ میلیارد تومانی به زیرساختهای شهری وارد کرد. همچنین در پی این سیل، راه ارتباطی ۲۰۰ روستای بخش مرکزی و بخش بنت به مرکز شهرستان نیکشهر به طور کامل قطع شد و مسیر ارتباطی ۱۲۵ روستای دو شهرستان خاش و میرجاوه نیز دچار اختلال شد. سیل سال ۱۳۹۸ متاسفانه با تلفات جانی هم همراه بود و سه کشته برجا گذاشت که یک دختربچه ۵ ساله در میان کشتهشدگان بود.
دی ماه سال ۱۳۹۵ نیز سیلاب دیگری در سیستانوبلوچستان به وقوع پیوست که در پی بارشهای شدید آخرین روز دی اتفاق افتاد. در این سیلاب، طغیان رودخانههای فصلی باعث بسته شدن ۱۵ راه اصلی و فرعی استان شد و به حدود ۳ هزار خانه در مناطق ایرانشهر، سرباز، نیکشهر و کنارک آسیب زد و سبب تخلیه کامل ۳ روستای همجوار با رودخانه شد. تعداد کشتههای این سیل نیز ۳ نفر عنوان شد.
اسفند ماه سال ۱۳۹۳ نیز دوباره سیل به جان سیستانوبلوچستان افتاد و سبب طغیان رودخانه دلگان شد که در اثر آن دو سرنشین یک خودرو جان خود را از دست دادند. در این سیل به ۱۴۰ واحد آسیب جدی رسید و بیش از هزار نفر دچار حادثه شدند.
آذر ماه سال ۱۳۹۱ هم سیل در سیستانوبلوچستان راه ارتباطی ۵۰ روستای چابهار را مسدود کرد و سه نفر را در منطقه دشتیاری به کام مرگ کشاند. سال ۱۳۸۹ و ۱۳۸۶ هم سالهای سیاهی در تارخ سیلابهای سیستانوبلوچستان محسوب میشوند چراکه در هر یک از این سالها ۶ نفر و در مجموع ۱۲ نفر قربانی سیل شدند و خسارتهای زیادی به زیرساختهای استان وارد شد.
از آنجا که غالب بارشهای سیستانوبلوچستان طبق اعلام کارشناسان هواشناسی از نوع رگباری است، بروز حجم زیاد بارش در بازه زمانی کوتاه سبب غافلگیر شدن مردم و بروز خسارت میشود بهخصوص اینکه شیب زمین در برخی مناطق سیلخیز استان همچون دشتیاری بالاست و همین هم سرعت بروز سیلاب را بیشتر میکند. البته همیشه هم بازه زمانی بارش کوتاه نیست و نمونه آن هم همین سیل اخیر سیستانوبلوچستان است که بارشها از هفتم اسفند ماه آغاز شده و پیشبینی میشود که تا یازدهم اسفند ادامه داشته باشد.
ازجمله دلایل مهم بروز سیلاب در سیستانوبلوچستان را ساختوساز نامناسب جادهای و نبود پل در سطح استان میدانند. محمد کرمی، استاندار سیستانوبلوچستان البته معتقد است با اینکه جاده و پلهایی در استان ساخته شده اما چون این ساختوسازها غیراصولی بوده، مشکلاتی در مسیر آب ایجاد میکند بنابراین باید در زمان اجرای پروژهها موارد اینچنینی پیشبینی شود.
مدیریت ناصحیح سدها در سالهای گذشته نیز ازجمله دلایل بروز سیلابهای ویرانگر در سیستانوبلوچستان عنوان شده است. در این میان انگشت اتهام به سمت سدهای زیردان منطقه دشتیاری و پیشین در منطقه سرباز نشانه میرود که قرار بود با ذخیره آب به کمک مردم بیاید و در مهار سیلاب نقش اساسی داشته باشند. اما نبود سازه در پاییندست سدها برای ذخیره آبی که از سد سرریز شده، انتقادی بود که از سوی کارشناسان مطرح میشد که عملاً سدها را بیفایده در امر مهار سیلاب عنوان میکرد.