توسط : فرشاد گلزاری، گروه بین‌الملل
از هفته گذشته تاکنون دانشگاه‌های آمریکا به صحنه اعتراض دانشجویان و اساتید علیه اقدامات اسرائیل در غزه و تداوم کشتار در این منطقه تبدیل شده است که صدها نفر در این رابطه بازداشت شده‌اند. در ابتدای امر حامیان حقوق فلسطینی‌ها در دانشگاه کلمبیا واقع در شهر نیویورک این اعتراضات را کلید زدند که بیش از ۱۰۰ نفر در این راستا توسط پلیس بازداشت شدند. در این میان باید توجه شود که مابقی دانشگاه‌ها در سایر ایالات آمریکا هم به نوعی شاهد این خیزش دانشجویی بودند و این موضوع دیگر به دانشگاه کلمبیا محدود نمی‌شود. در همین راستا آسوشیتدپرس روز جمعه مقارن با ۲۶ آوریل در گزارشی مفصل به دسته‌بندی این اعتراضات پرداخت که نشان از گسترده بودن آن دارد. در این گزارش به ضرب‌الاجل مقامات دانشگاه کلمبیا اشاره شده که روز چهارشنبه اعلام کرده بودند، مهلت تظاهرکنندگان را برای پاک‌سازی معترضان تمدید می‌کنند. در همین راستا بن چانگ، سخنگوی دانشگاه کلمبیا اعلام کرده که تظاهرکنندگان متعهد شده‌اند، تعداد قابل توجهی از چادرهایی که برای تشدید و ادامه تحصن‌های خود برپا کرده‌اند را جمع کنند و توافق کردند که سر دادن هر گونه زبان تبعیض‌آمیز یا پیام‌های آزاردهنده قومی و مذهبی را ممنوع کنند. در این میان مقامات دانشگاه کلمبیا بارها از دانشجویان خواسته‌اند به هر ترتیب که شده به تحصن و اعتراضات خود در این دانشگاه پایان دهند اما در این بین برخی از منابع خبری هم اعلام کردند که به‌رغم این هشدارها ریاست دانشگاه کلمبیا پنج‌شنبه‌شب با صدور بیانیه‌ای و با اشاره به پیشرفت در مذاکرات با معترضان، ضرب‌الاجل نیمه‌شب برای برچیدن چادرهای ضد‌اسرائیلی را لغو کرد.
در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی هم به‌نوعی اوضاع بحرانی است و مراسم فارغ‌التحصیلی در این دانشگاه لغو شد و دلیل آن هم حضور معترضان در محوطه این دانشگاه اعلام شده است. از سوی دیگر ریاست دانشگاه کالیفرنیای جنوبی سخنرانی آغازین سخنران حامی فلسطین را به دلیل نگرانی‌های موجود لغو کرده است. در همین راستا اداره پلیس لس‌آنجلس اعلام کرد که چهارشنبه‌شب بیش از ۹۰ نفر به اتهام بروز رفتار خشن در جریان تظاهرات در این دانشگاه دستگیر شدند و یک نفر هم به اتهام ضرب و شتم با سلاح مرگبار دستگیر شده است.
کلی مونیز، رئیس پلیس لس‌آنجلس هم به خبرنگاران گفت که در جریان این تجمعات درگیری رخ داده اما به جزئیات خاصی اشاره نکرد و حتی هیچ گزارشی از میزان و تعداد زخمی‌ها وجود ندارد. ریاست دانشگاه کالیفرنیای جنوبی روز چهارشنبه اعلام کرد که محوطه دانشگاه بسته شده و پلیس افرادی که این محیط را ترک نمی‌کنند، دستگیر می‌کند. روز پنج‌شنبه اما در پردیس دانشگاه تگزاس اوضاع بسیار آرام‌تر بود؛ چراکه روز چهارشنبه تظاهراتی در حمایت از فلسطین برگزار شد که پلیس و سربازان ایالتی با تجهیزات ضدشورش و سوار بر اسب حدود ۵۵ نفر را دستگیر کردند که گفته شده ۲۶ نفر از این تعداد اساساً دانشجوی دانشگاه تگزاس نبودند همچنین صدها دانش‌آموز را از فضای سبز اصلی بیرون کردند. در روز پنج‌شنبه هم مقامات دانشگاه تگزاس موانع حاضر در محوطه دانشگاه را عقب کشیدند و اجازه دادند، تظاهرات دیگری با حضور دانشجویان و برخی از اساتید برگزار شود که البته این گروه به دستگیری‌های چهارشنبه اعتراض داشتند. در تگزاس که یک ایالت کاملاً جمهوری‌خواه به شمار می‌رود، شعارهای زیادی علیه اسرائیل و ریاست این دانشگاه سر داده شد و این اعتراضات بنا بر اعلام آسوشیتدپرس حدود دو ساعت به طول انجامید.
در دانشگاه جورج واشنگتن هم حدود ۵۰ دانشجو روز پنج‌شنبه چادری را در حیاط این دانشگاه برپا کردند و تظاهرات تا صبح به طور پیوسته افزایش یافت و تظاهرکنندگان، پرچم‌های فلسطین را به اهتزاز درآوردند. ساعاتی بعد در همان روز گروهی از دانشجویان و اساتید «دانشگاه جورج تاون» دست به تجمع اعتراضی زدند و به سمت محوطه دانشگاه جورج واشنگتن راهپیمایی کردند تا به معترضان آنجا بپیوندند. معترضان در دانشگاه جورج واشنگتن همچنین خواستار لغو تعلیق گروهی از دانشجویان طرفدار فلسطین شدند. در شهر کمبریج ایالت ماساچوست هم مقامات دانشگاه هاروارد به گونه‌ای دیگر عمل کردند. براساس اخبار منتشر شده، ورودی محوطه اصلی این دانشگاه از روز دوشنبه قفل شده بود همچنین تابلوهایی را در آنجا نصب کرده بودند که در مورد نصب چادر یا قرار دادن میز بدون مجوز در محوطه دانشگاه هشدار داده بودند اما این تلاش‌ها نتوانست، معترضان را از راه‌اندازی کمپین اعتراضی با ۱۴ چادر در روز چهارشنبه که پس از تظاهراتی علیه تعلیق کمیته همبستگی فلسطین در دانشگاه هاروارد صورت گرفت، منصرف کند. در کالج امرسون واقع در شهر بوستون از توابع ایالت ماساچوست همچنین در دانشگاه اموری واقع در آتلانتا (مرکز ایالت جورجیا) هم روز پنج‌شنبه چادرهای معترضان برپا بوده است. در دانشگاه نورث وسترن واقع در ایالت ایلینوی و دانشگاه ییل در ایالت کنتیکت هم روز پنج‌شنبه اوضاع به همین صورت بود اما موضوع بسیار مهم کشیده شدن دامنه این اعتراضات به پاریس است. روز پنج‌شنبه خبرگزاری فرانسه به نقل از شاهدان عینی نوشت که این اعتراض از سوی کمیته فلسطین دانشگاه علوم سیاسی «سیانس پو» پاریس سازماندهی شده و اعضای آن از دانشگاه می‌خواهند، روابط با دانشگاه‌ها و شرکت‌هایی که در وقایع غزه هم‌دست هستند را قطع کند. همچنین دانشجویان فرانسه دسترسی به دانشگاه معتبر علوم سیاسی (سیانس پو) پاریس را مسدود کردند. یکی از اعضای اتحادیه دانشجویی این دانشگاه گفته که مدیر دانشگاه با تصمیم برای فراخواندن پلیس به منظور سرکوب دانشجویان از خط قرمز رد شده است».
دوگانگی جدید
آنچه درخصوص اعتراض دانشجویان در دانشگاه‌های آمریکا و فرانسه باید موردنظر قرار بگیرد این است که برخی از کارشناسان معتقدند که این اقدام را به نوعی باید رگه‌هایی از چپ‌گرایی در ایالات‌متحده دانست که حالا درحال همه‌گیر شدن است. به عنوان مثال، مینوچه نعمت شفیق که اقتصاددان مصری‌الاصل و مقام بلندپایه سابق بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول و بانک انگلستان و رئیس سابق دانشکده اقتصاد لندن به شمار می‌رود و حالا ریاست دانشگاه کلمبیا را به عهده دارد از دو سو تحت فشار است. برخی از دانشجویان، اساتید و قانونگذاران چپ‌گرا از اینکه شفیق به پلیس نیویورک اجازه داد تا اعتراضات دانشجویان طرفدار فلسطین را متوقف کند، خشمگین هستند و علیه او دست به اعتراض زده‌اند و برخی دیگر هم خواهان کناره‌گیری وی هستند. در سوی دیگر این ماجرا هم سرمایه‌داران یهودی هستند که از نیویورک تا کالیفرنیا و حتی در اروپا حضور دارند و طی دهه‌های مختلف با نفوذی که داشتند، توانستند بورس‌های تحصیلی را از مجرای پژوهشکده‌ها و دانشگاه‌های مطرح دنیا به بسیاری از ساکنان خاورمیانه و آفریقا اعطا کنند که حالا همین اشخاص درحال موضع‌گیری علیه ریاست دانشگاه‌ها و مقامات سیاسی امریکا هستند. به عنوان مثال لیز ماگیل رئیس دانشگاه پنسیلوانیا و کلودین گی رئیس دانشگاه هاروارد، در پی فشارهایی که به دلیل واکنش آنها به یهودی‌ستیزی در محوطه دانشگاه وجود داشت از سمت خود کناره‌گیری کردند و حتی ریاست دانشگاه کلمبیا هم از دو سوی ماجرا تحت فشار است.
در این میان باید توجه داشت، اوضاع به حدی علیه اسرائیل و لابی یهود در ایالات‌متحده بحرانی شده که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل هم نسبت به این تجمعات اعتراضی در دانشگاه‌های آمریکا واکنش نشان داده است. او اعلام کرده که «اوباش یهودی‌ستیز، دانشگاه‌های پیشرو در آمریکا را تصرف کرده‌اند و خواستار نابودی اسرائیل هستند. آنها به دانش‌آموزان و هیات علمی یهودی حمله می‌کنند و این بی‌وجدانی باید فوراً متوقف شود». نتانیاهو همچنین پاسخ چند رئیس دانشگاه را «شرم‌آور» خواند و خواستار مقابله با این وضعیت شد. اگرچه این سخنان نتانیاهو به شدت مورد انتقاد قرار گرفته اما در میان مقامات ایالات‌متحده برنی سندرز، سناتور ایالت ورمونت که بسیاری او را با مواضع چپ‌گرایانه‌اش می‌شناسند علیه نتانیاهو دست به اتخاذ موضع زد. او در پاسخ به نتانیاهو و در مقابل به کار بردن واژه «اوباش یهودستیز» گفت که «اگر به این نکته اشاره کنیم که در مدت کمی بیش از ۶ ماه، دولت افراطی شما ۳۴ هزار فلسطینی را کشته و بیش از ۷۷ هزار نفر که ۷۰ درصدشان زنان و کودکان هستند را زخمی کرده است، این یک یهودی‌ستیزی یا طرفداری از حماس نیست بلکه بیان واقعیات است». حال باید دید که روند مذکور تا به کجا ادامه دارد و سیاست دولت بایدن در این خصوص چه خواهد بود.
