توسط : فرشاد گلزاری، گروه بین‌الملل
یک‌شنبه اخباری از بروز سانحه برای بالگرد حامل ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری کشورمان و همراهان ایشان منتشر شد و پس از اجرای عملیات امداد و نجات، مشخص شد که ایشان و همراهانشان اعم از آیت‌الله سیدمحمدعلی آل‌هاشم امام جمعه تبریز، حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه، مالک رحمتی استاندار تبریز، سردار سیدمهدی موسوی رئیس یگان حفاظت رئیس‌جمهوری، سرهنگ خلبان سیدطاهر مصطفوی، سرهنگ خلبان محسن دریانوش و سرگرد فنی بهروز قدیمی به شهادت رسیدند. در این خصوص وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پی شهادت رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران، وزیر خارجه و هیات همراه، بیانیه‌ای را صادر کرد. در این بیانیه آمده است: «وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران شهادت رئیس‌جمهور محبوب، مردمی و خدوم ملت ایران، دکتر سیدابراهیم رئیسی، دکتر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه و همراهان گرانقدر آنان را به ملت بزرگ و شریف ایران تبریک و تسلیت می‌گوید. شهادت هنر مردان خدا و فخر اولیای الهی است و پاداشی شایسته از سوی خداوند به بندگان برگزیده خویش است. شهدای بزرگوار این حادثه تلخ و ناگوار، عمر با برکت خود را در خدمت به اسلام و ایران عزیز در طبق اخلاص نهادند و در مسیر خدمت صادقانه و خالصانه به ملت شریف ایران به فیض عظمای شهادت نائل آمده‌اند. بی‌تردید ملت بزرگ ایران، قدردان خدمات خالصانه و صادقانه خدمتگزاران خویش است و نام این شهدای گرانقدر و والامقام در صحیفه تاریخ پرشکوه انقلاب اسلامی و ایران عزیز با افتخار ثبت خواهد شد. دکتر رئیسی و دکتر امیرعبداللهیان در سه سال اخیر در کسوت رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نقشی تاریخی، اثرگذار و ماندگار در تاریخ سیاست و روابط خارجی کشورمان داشته‌اند. اعتلای بیش‌ازپیش جایگاه ایران در نظام بین‌الملل، تقویت همگرایی و تحکیم پیوندهای دوستی و مودت میان کشورها و ملت‌های منطقه و نیز شکل‌گیری مناسباتی سازنده در نظام بین‌المللی و حمایت از استقرار عدالت در سطح منطقه و جهان، بخشی از تلاش‌های خستگی‌ناپذیر این دو شهید گرانقدر است. بی‌شک شهادت این خدمتگزاران برجسته کشور، خللی در عزم دستگاه دیپلماسی در تامین منافع ملی و نقش‌آفرینی موثر و سازنده جمهوری اسلامی ایران در معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی ایجاد نخواهد کرد». در پایان این بیانیه آمده است: «یک بار دیگر از ابراز احساسات و عواطف انسانی و همبستگی سران دولت‌ها، ملت‌ها، شخصیت‌های برجسته سیاسی و دینی و سازمان‌های بین‌المللی با دولت و مردم ایران صمیمانه تشکر و قدردانی می‌کند. وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران برای ارواح بلند رئیس‌جمهور، وزیر امور خارجه و همراهان شهید آنان علو درجات نزد خدای سبحان و برای خانواده‌های محترم آنان صبر و شکیبایی مسألت می‌نماید».
باقری سکاندار موقت وزارت خارجه
در این راستا، در پی شهادت حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه کشورمان در سانحه بالگرد حامل رئیس‌جمهور و هیات همراهش با تصویب هیات دولت، علی باقری، سرپرست وزارت امور خارجه شد. بر همین اساس، این وزارتخانه تا انتخاب وزیر امور خارجه بعدی به مدت حداکثر سه ماه می‌تواند با سرپرست، اداره شود. طبق اصل ۱۳۵ قانون اساسی وقتی وزارتخانه‌ای وزیر ندارد، رئیس‌جمهور می‌تواند حداکثر برای سه ماه، فردی را برای سرپرستی این وزارتخانه انتخاب و معرفی کند.
واکنش کشورها و نهادهای منطقه
در این راستا بسیاری از مقامات کشورهای منطقه همچنین جریان مقاومت با ارسال پیام تسلیت با تهران همدردی کردند. آیت‌الله سیستانی، مرجع عالی‌قدر شیعیان در نجف هم در پیامی اعلام کردند: «با نهایت تاسف خبر وفات سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران و همراهانش را دریافت کردیم و این ضایعه دردناک را به ملت و دولت ایران به‌ویژه خانواده جان‌باختگان تسلیت می‌گویم و برای آنها آرزوی صبر و شکیبایی دارم». طبق گزارش خبرگزاری رسمی عمان سلطان هیثم بن‌طارق، پادشاه عمان در پیامی به رهبر انقلاب شهادت سیدابراهیم رئیسی و همراهان وی را تسلیت گفت و برای شهدا آرزوی مغفرت و برای خانواده‌های آنها آرزوی صبر و شکیبایی کرد. خبرگزاری رسمی عربستان(واس) هم اعلام کرد که سلمان بن عبد‌العزیز، پادشاه عربستان و محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان در بیانیه‌ای درگذشت رئیس‌جمهور و وزیر خارجه کشورمان و سایر همراهانشان را تسلیت گفتند. خبرگزاری رسمی کویت (کونا) هم اعلام کرد: شیخ مشعل الاحمد الجابر الصباح، امیر کویت در پیامی به محمد مخبر، سرپرست اجرایی ریاست‌جمهوری شهادت سیدابراهیم رئیسی و حسین امیرعبداللهیان، رئیس‌جمهور و وزیر خارجه ایران و همراهان آنها را تسلیت گفت. همچنین حمد بن عیسی آل‌خلیفه، پادشاه بحرین در پیامی به رهبر انقلاب اعلام کرد: «این حادثه دردناک را به رهبری و ملت جمهوری اسلامی ایران تسلیت می‌گوییم و همدردی عمیق خود را با آنها اعلام می‌کنیم». خبرگزاری آناتولی هم گزارش داد که رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه در پیامی درباره سیدابراهیم رئیسی گفت: «به‌عنوان همکاری که شخصاً شاهد تلاش‌های او برای صلح و آرامش ملت ایران و منطقه‌مان در دوران زمامداری او بودم، از رئیسی با احترام و قدردانی یاد می‌کنم». خبرگزاری اسپوتنیک هم اعلام کرد که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در تماس تلفنی با محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور، شهادت رئیس‌جمهور ایران را تسلیت گفت و بر ادامه راه او در توسعه روابط صمیمانه دو کشور تاکید کرد. نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر جمهوری ارمنستان هم در پیامی اعلام کرد: «اینجانب از طرف دولت و مردم جمهوری ارمنستان درگذشت غم‌انگیز دوست و همکار عزیزم رئیس‌جمهور سیدابراهیم رئیسی، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه و هیات همراه را صمیمانه تسلیت عرض می‌کنم». امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور تاجیکستان هم با ارسال پیامی شهادت سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران را تسلیت گفت. عبدالله دوم، پادشاه اردن هم با انتشار پیامی در حساب کاربری خود در شبکه ایکس، توئیتر سابق این ضایعه بزرگ را تسلیت گفت. علاوه بر این احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب در پیامی در ایکس نوشت: «درگذشت ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه و سایر مقامات ایران را در پی سانحه دلخراش سقوط بالگرد به ملت ایران تسلیت می‌گویم». در همین راستا نجیب میقاتی، نخست‌وزیر لبنان در دستوری در پی شهادت ابراهیم رئیسی و هیات همراه وی سه روز عزای عمومی در این کشور اعلام کرد. خبرگزاری دولتی سوریه (سانا) هم اعلام کرد که دولت این کشور علاوه بر تقدیم پیام تسلیت به تهران، سه روز عزای عمومی در این کشور اعلام می‌کند. دولت عراق هم یک روز عزای عمومی اعلام کرد. گردان‌های حزب‌الله عراق و دبیرکل جنبش مقاومت اسلامی النُجَباء عراق به انضمام حزب‌الله لبنان، جنبش حماس و جهاد اسلامی فلسطین هم شهادت رئیس‌جمهور ایران، وزیر خارجه و هیات همراه آن را در سانحه سقوط بالگرد تسلیت گفته و با ملت و رهبر انقلاب ابراز همدردی کردند.
واکنش کشورها و نهادهای فرامنطقه
علاوه بر کشورها و نهادهای منطقه‌ای، مقامات غربی و فرامنطقه‌ای هم به این سانحه دلخراش واکنش نشان دادند. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پیامی اعلام کرد که «اتحادیه اروپا درگذشت ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران و دیگر مقامات ایرانی حاضر در سانحه اندوه‌بار سقوط بالگرد در روز یک‌شنبه را تسلیت می‌گوید». وزارت امور خارجه فرانسه هم این سانحه را تسلیت گفت. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم با انتشار پیامی این ضایعه بزرگ را تسلیت گفت. همچنین شی جین پینگ رئیس‌جمهور چین ، فرح دخل‌الله سخنگوی سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو)، الهام علی‌اف رئیس‌جمهوری آذربایجان، نیکلاس مادورو رئیس‌جمهوری ونزوئلا، شارل میشل، رئیس شورای اروپا، لوئیس آرسه رئیس‌جمهوری بولیوی، الکساندر لوکاشنکو رئیس‌جمهوری بلاروس، لوئیجی دی مایو نماینده ویژه اتحادیه اروپا در امور خلیج‌فارس و ایگناتزیو کاسیس وزیر امور خارجه سوئیس هم این ضایعه ملی را تسلیت گفتند. دفتر نمایندگی ایران در مقر سازمان ملل در ژنو هم در پیامی در شبکه مجازی ایکس نوشت: «در سوگ و غم شهادت ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه و هیات همراه در مقر سازمان ملل در ژنو پرچم جمهوری اسلامی ایران نیمه افراشته شد».
