توسط : درحالی که دفتر مقام معظم رهبری و امام خمینی تعطیلی شنبه را به بلامانع می‌دانند اما علمای دیگر با این موضوع مخالفند
آیت‌الله مکارم‌شیرازی در پاسخ به استفتایی درباره «تعطیلی روز شنبه» آن را از نمادهای دین یهود دانسته و گفتند: انجام این کار در بلاد مسلمانان تشبه به یهودیان و تضعیف فرهنگ اسلامی است. پیش از نیز علمای دیگری با تعطیلی شنبه مخالفت کرده بودند که احتمال رد این لایحه از سوی شورای نگهبان را تقویت خواهد کرد.
احمد خاتمی، امام جمعه تهران گفته بود که «از تعطیلی شنبه گله داریم. این چه مصوبه‌ای بود؟» او افزود: «در اوج بمباران غزه باید مطابق اسرائیل تعطیلی داشته باشیم؟ به فضل خداوند چنین نخواهد شد و این مصوبه تصویب نخواهد شد».
این درحالی است که محسن پیرهادی، عضو هیات‌رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز در این باره گفته بود که به‌رغم مانور و اتهام‌تراشی برخی منتقدان و مخالفان، پس از بررسی‌های دقیقی که صورت گرفت، عیان شد تغییر تعطیلی از «از پنج‌شنبه و جمعه» به «جمعه و شنبه» منع شرعی و قانونی ندارد و تصمیم حاکمیتی محسوب می‌شود که نیاز به عزم و رویکرد اصلاح براساس منافع و مصالح کشور دارد.
به گفته پیرهادی همچنین در استفتای شفاهی از دفتر مقام معظم رهبری و استفتای کتبی از دفتر حضرت امام(ره) نیز در پاسخ به این سوال حرمت و اشکالی برای تعطیلی شنبه نفرمودند.
مجلس در جریان بررسی گزارش شور دوم کمیسیون اجتماعی در مورد لایحه اصلاح ماده (۸۷) قانون مدیریت خدمات کشوری پس از استماع نظر موافقان و مخالفان با پیشنهاد میرتاج‌الدینی مبنی بر تعطیلی پنج‌شنبه‌ها با ۷۵ رای موافق، ۱۳۲ رای مخالف و پنج رای ممتنع از مجموع آرای ۲۱۷ نماینده حاضر در جلسه مخالفت کرد و به این ترتیب تعطیلی پنج‌شنبه رای نیاورد و مصوبه کمیسیون درباره تعطیلی شنبه تایید شد.
این لایحه با هدف کاهش ساعات کاری و افزایش روزهای تعطیلی به دو روز در هفته از اسفند ماه سال ۱۴۰۲ در دستور کار کمیسیون اجتماعی مجلس قرار گرفت و ابتدا روز دوم تعطیل در هفته را روز پنج‌شنبه در نظر گرفته بود؛ تصمیمی که به درخواست صریح فعالان بازار و وزارت امور خارجه تغییر کرد. نظر کارشناسی اتاق بازرگانی به عنوان متولی اصلی تجارت خارجی کشور این بود که اگر پنج‌شنبه تعطیل شود، در مجموع چهار روز تعطیلی با دنیا داریم که سالانه نزدیک به ۲۲ میلیارد دلار در مناسبات اقتصادی کشور تاثیر منفی می‌گذارد.
از نظر اتاق بازرگانی ایران با توجه به شاخص‌های اقتصادی کشور و ارتباط ما با کشور‌های همسایه و اعمال تحریم‌هایی که ما را مجبور به انجام تعاملات اقتصادی و بانکی با چندین واسطه می‌کند و نمی‌توانیم مانند سایر کشورها کار‌های روتین و مناسبات بانکی‌مان را انجام دهیم، ضرر تعطیلی پنج‌شنبه‌ها بیش از اینها هم خواهد بود؛ بنابراین اتاق بازرگانی پیشنهاد مشخصی برای تعطیلی شنبه به جای پنج‌شنبه داشت.
این درخواست اتاق بازرگانی در نامه‌هایی به سران کشور اعلام شد. رئیس اتاق ایران در نامه‌های جداگانه به دفتر مقام معظم رهبری، رئیس‌جمهور و رئیس مجلس، برنامه‌ریزی و همراهی برای مطابق‌سازی تعطیلات آخر هفته با تعطیلات جهانی را خواستار شده بود.
اوایل اردیبهشت ماه وزارت امور خارجه هم تحلیل مشابهی ارائه داد. اگرچه سخنگوی وزارت امور خارجه در روزهای گذشته گفته که پیشنهادی برای تعطیلی شنبه‌ها یا پنج‌شنبه‌ها نداشتیم اما در هفته نخست اردیبهشت ماه محمداسماعیل صادقی، معاون اداره گذرنامه و روادید وزارت امور خارجه نشستی با جمعی از فعالان اقتصادی بخش خصوصی در اتاق بازرگانی تهران داشت و در همین جمع اعلام کرد، وزارت امور خارجه با تحلیل و بررسی شرایط اقتصادی، تعطیلی شنبه را به دولت پیشنهاد داده و در این باره همسو با نظر بخش خصوصی و اتاق بازرگانی است.
صادقی با بیان اینکه اضافه شدن روزهای پنج‌شنبه به ایام تعطیلی پایان هفته کشور برای بخش اقتصاد و تجارت کشور زیان به همراه خواهد داشت و عاملی بازدارنده برای سرمایه‌گذاری است، تصریح کرد که وزارت امور خارجه تعطیلی جمعه و شنبه را به دولت پیشنهاد داده است.
موافقان و مخالفان چه می‌گویند؟
اما این لایحه جنجال زیادی به دنبال داشت. مخالفت برخی نمایندگان با تعطیل شدن شنبه به جای پنج‌شنبه بر دو استدلال بنا شده بود؛ تعطیلی روز شنبه به لحاظ فرهنگی قرابت ندارد و تعطیلی پنج‌شنبه یا شنبه هم هیچ تفاوتی در روند تجارت خارجی ایران ایجاد نمی‌کند؛ بنابراین چرا باید روزی که قرابت فرهنگی ندارد را تعطیل کرد؟
عباس گودرزی، نماینده مردم بروجرد در مجلس، موافقان تعطیل شدن شنبه به جای پنج‌شنبه را به زیر سوال بردن مناسک دینی، سبک زندگی و سنت‌های مردم ایران عنوان می‌کند و می‌گوید: تصمیمی بگیرید که به بعد فرهنگی ایران آسیب نزند. اقتصاد ما از این مساله آسیب نمی‌بیند. اقتصاد ما از تنبلی، تن‌پروری، عدم روحیه جهادی و عدم روحیه انقلابی‌گری آسیب می‌بیند. سال‌هاست پنج‌شنبه‌ها تهران تعطیل بوده؛ آیا به اقتصاد کشور اشکالی وارد شده است؟ نماینده دیگری تعطیلی شنبه‌ها را به معنای دنباله‌روی از غرب قلمداد کرده است.
علی‌اکبر علیزاده‌برمی، نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی در موافقت با پیشنهاد تعطیلی پنج‌شنبه‌ها می‌گوید: ۹۰ درصد تجارت ما با همسایگان است و مدل تعطیلی همسایگان هم مثل خودمان است و ربطی به پنج‌شنبه و شنبه ندارد؛ جریان غرب‌گرا موضوع تعطیلی شنبه را مطرح کرده است. چرا ما باید دنبال غربی‌ها برویم؟ آنها باید دنبال ما بیایند. اگر به فکر دین مردم هستید باید پنج‌شنبه‌ها تعطیل باشد و اگر به فکر دین مردم نیستید، هر کاری خواستید بکنید».
محمدرضا میرتاج‌الدینی، نماینده دیگر مجلس بود که با تعطیلی شنبه‌ها مخالف بود. او درخصوص مخالفت خود توضیح داده است: نیمه‌تعطیل بودن پنج‌شنبه در کشور ما نهادینه شده است و قرار نیست با یک لایحه، تعطیلی پنج‌شنبه را حذف کنیم و به طور قطع تعطیلی و نیمه‌تعطیلی پنج‌شنبه باقی خواهد ماند، اگر شنبه هم به تعطیلات اضافه شود، سه روز در هفته تعطیل است و در عمل کشور از فعالیت برای مسائل مختلف اقتصادی خارج می‌شود. پایان هفته، دیگر موضوع منفعت بیشتر مطرح نیست بلکه تعطیلی روز شنبه یک ضرورت است.
استقبال اصناف
طبق گزارش‌های اتاق بازرگانی تهران، تصویب تعطیلی روز شنبه با اقبال گسترده اتاق تهران و تشکل‌های اقتصادی مواجه شد و هر یک از تشکل‌ها در نامه‌های جداگانه‌ای از این تصمیم قدردانی کردند. اکنون اما اجرایی شدن تعطیلی روز شنبه مستلزم آن است که این مصوبه موافقت شورای نگهبان را نیز جلب کند. اما تعطیلی روز شنبه به جای پنج‌شنبه چه تاثیری بر فضای کسب‌وکار گذاشته و چه منافعی را برای اقتصاد کشور به دنبال دارد؟
محمدرضا فرشچیان، رئیس اتحادیه صادرکنندگان خشکبار ایران در این باره گفت: هر کسی که اندکی از تجارت بداند به اهمیت تسهیل مراودات با دیگر کشورها که یکی از اصول اولیه آن ایجاد همخوانی در روزهای کاری است، واقف خواهد بود.
او افزود: درحال حاضر، فعالان اقتصادی که با سایر کشورها مراوده دارند، کالا صادر کرده یا در حوزه واردات فعال هستند، تنها طی سه روز در هفته امکان فعالیت دارند؛ به این دلیل واضح که پنج‌شنبه، جمعه در ایران و شنبه و یک‌شنبه در اغلب کشورها تعطیل است. بنابراین اکنون که موضوع ساماندهی تعطیلات پایان هفته مطرح شده باید این مساله را به صورت منطقی و اصولی حل کرد.
فرشچیان تاکید کرد که در بحث ساماندهی تعطیلات پایان هفته، دیگر موضوع منفعت بیشتر مطرح نیست بلکه تعطیلی روز شنبه یک ضرورت است.
اتاق بازرگانی تهران اعلام کرد که وحید قندچی‌زاده، دبیر انجمن شرکت‌های آب شیرین‌کن نیز معتقد است که با تعطیلی روز شنبه، یک روز به روزهایی که امکان ارتباطات خارجی فراهم می‌شود، افزوده می‌شود و این امکان برای همه صنایع و کسب‌وکارها و فعالان اقتصادی کشور ازجمله صنعت آب شیرین‌کن برای برقراری تعاملات بیشتر موثر خواهد بود.
