امانوئل مکرون پس از سفر به چین درمصاحبه با پولیتیکو از کاهش وابستگی اروپا به دلار سخن گفت آیا مواضع رئیس‌جمهور فرانسه حاکی از تغییر سیاست‌های اروپا در دنباله‌روی از آمریکا است؟
گروه راهبرد: تلاش‌های امانوئل مکرون طی یک هفته اخیر برای کاهش وابستگی اروپا به دلار آمریکا و سیاست‌های واشنگتن بیش از پیش او را در کانون توجه رسانه‌های جهانی قرار داده است. دو اقدام مهم، سفر امانوئل مکرون به پکن و دیدار با مقام‌های ارشد چینی همچنین طرح دیدگاه کاهش وابستگی اروپا به دلار و سیاست‌های واشنگتن دو دلیل عمده توجه رسانه‌های جهانی و مقام‌های کشورهای مختلف جهان به این سیاست‌مدار اروپایی است.
برنامه هسته‌ای ایران؛پکن - پاریس روبه‌روی واشنگتن
سفر امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه طی روزهای ۱۷ تا ۱۹ فروردین ماه در برنامه‌ای سه روزه به پکن و دیدار با مقام‌های ارشد پکن پس از سال‌ها وخامت روابط میان غرب و چین رقم می‌خورد و به همین اعتبار توجه و تحلیل‌های متعددی را در پی داشت. اما صرف این دیدار تحلیل‌های متعددی را در پی نداشت، بیانیه مشترک شی جین پینگ رئیس جمهور چین و امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه در پایان دیدار درباره دو مساله مناقشه‌برانگیز جهانی اعم از جنگ اوکراین و برنامه هسته‌ای ایران هم بر گستره تحلیل و توجه‌های جهانی دامن زد. مفادی از بیانیه مشترک پاریس-پکن ناظر بر برنامه هسته‌ای ایران بود و بر خلاف اراده واشنگتن و سیاست‌های خصمانه این کشور در قبال برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای تهران، دو کشور چین و فرانسه علاوه بر حمایت از فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای تهران در چارچوب معاهده NPT نسبت به تحریم‌های آمریکا در قبال ایران انتقاد کردند.
آن بیانیه مشخصاً تصریح کرد: «نهایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) در سال ۲۰۱۵ دستاورد مهمی در دیپلماسی چندجانبه محسوب می‌شد. فرانسه و چین بر تعهد خود مبنی بر پیدا کردن راه‌‌حل دیپلماتیک و سیاسی درخصوص مساله هسته‌ای ایران تاکید می‌کنند. دو کشور بر حمایت خود از حفظ رژیم بین‌المللی عدم اشاعه هسته‌ای همچنین بر اعتبار قطعنامه‌های شورای امنیت مجددا تاکید می‌کنند. چین و فرانسه همچنین بر حمایت خود از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز تاکید می‌کنند.» همچنین روسای جمهور دو کشور چین و فرانسه بیانیه‌ایی مشترک درباره مساله جنگ اوکراین و راه‌های پایان دادن به آن منتشر کردند که بیش از پیش توجه افکار عمومی و رسانه‌های جهانی را برانگیخت.
دلار زدایی از اقتصاد جهان
زمزمه‌های اتحاد کشورهای مختلف جهان برای کاستن از ارج و قرب و اعتبار دلار در مناسبات جهانی اقتصاد پررنگ‌تر و بلندتر از پیش به گوش می‌رسد. در تازه‌ترین رویداد درباره تلاش کشورهای مختلف جهان برای کاهش وابستگی به دلار آمریکا، امانوئل مکرون چهره خبرساز هفته در سطح جهانی هم پس از بازگشت از پکن به پاریس در مصاحبه با رسانه «پولیتیکو» عنوان کرد: اروپا باید وابستگی‌اش به دلار آمریکا را کاهش دهد.
این مقام ارشد اروپایی همچنین نسبت به وابستگی اروپا به انرژی و تسلیحات آمریکایی هشدار داد و گفت: «ما در زمینه تسلیحات و انرژی بیش از حد وابسته به آمریکا هستیم و باید تمرکز خود را بر تقویت صنایع دفاعی اروپا قرار دهیم.» او وابستگی شدید اتحادیه اروپا به تسلیحات، انرژی و دلار آمریکایی را به عنوان موانع و چالش‌های جدی استقلال عمل منطقه یورو توصیف کرد و گفت: «خطر بزرگی که اروپا با آن مواجه است، این است که وسط بحران‌هایی گیر بیفتد که مربوط به اروپا نیست و این موضوع مانع رسیدن اروپا به استقلال راهبردی می‌شود. اروپا باید وابستگی خود به آمریکا را کاهش دهد.»
او یکی از مصادیق دنباله‌روی اروپا از آمریکا را مساله «تایوان» و رقابت‌های میان پکن و واشنگتن توصیف کرد و در این‌باره هشدار داد: « اروپا باید کشیده شدن به تنش بین آمریکا و چین بر سر تایوان خودداری کند.»
در مصاحبه اخیر مکرون «پولیتیکو» بیش‌تر از مسائل استقلال اروپا از تسلیحات، سیاست‌ها و انرژی آمریکایی، مساله و موضوع کاهش وابستگی اروپا به دلار آمریکا مورد توجه رسانه‌ها و تحلیل‌گران متعدد سیاسی و اقتصادی قرار گرفت. برای فهم دقیق‌تر موضوع کاهش وابستگی اروپا به دلار آمریکا همچنین بررسی جوانب مختلف این دیدگاه ضرورت دارد، نگاهی به اظهارت و دیدگاه‌های مکرون در سفر چین داشته باشیم. امانوئل مکرون روز پنج‌شنبه ۱۷ فروردین ماه در نخستین روز سفرش به چین در توییتر نوشت: به این نتیجه رسیده‌ام که چین نقش بزرگی در برقراری صلح دارد. برای همین به چین آمدم که به جلو برویم. با شی درباره کسب‌وکار، آب‌و‌هوا، تنوع زیستی و امنیت غذایی هم گفت‌و‌گو خواهم کرد. او در حالی به چین سفر کرد که ده‌ها مقام تجاری فرانسوی، او را در این دیدار همراهی می‌کردند. موضوعی که از چشم رسانه‌ها و تحلیل‌گرها دور نماند و نشان از تمرکز فرانسه بر حفظ و تقویت روابط اقتصادی با چین دارد. تعامل اقتصادی فرانسه با چین و بسط و گسترش آن مساله‌ای نیست که به راحتی بتواند از کنار آن بگذرد. در شرایطی که اقتصاد چین سایه به سایه در تعقیب اقتصاد آمریکاست و در بخش‌هایی نیز از آن پیشی گرفته است. به همین اعتبار است که یک دیپلمات فرانسوی هم به روزنامه هیل گفت: «در حفظ ارتباط تجاری با چین و ترغیب شی به داشتن رفتاری مسئولانه‌تر تعارض منافعی نمی‌بینند.
دلار بی دلار
مقام‌های فرانسوی و در راس آن‌ها امانوئل مکرون به این جمع‌بندی رسیدند که با حفظ استقلال سیاسی و عدم پیروی از سیاست‌های واشنگتن در قبال چین خاصه در مساله تایوان پای‌شان را از دامنه تنش و منازعه پکن و واشنگتن بیرون بکشند همچنین برای تامین حداکثری استقلال اقتصادی با ارتقاء سطح روابط سیاسی و اقتصادی با چین، وابستگی‌شان به دلار و تجارت با آمریکا را تدریجا کاهش دهند. در چنین فضایی که هم‌پیمان‌های مهم غربی آمریکا هم ساز کاهش وابستگی به دلار را کوک می‌کنند از همین الان می‌توان صدای فروافتادن دلار از مسند مناسبات جهانی اقتصاد را شنید. سیاست جدید فرانسه در کاهش وابستگی از دلار در حالی رقم می‌خورد که پیش‌تر هم کشورهای متعددی از سیاست‌ها و برنامه‌هایشان مبنی بر کاهش وابستگی به دلار خبر داده بودند از جمله عراق، پاکستان و کشورهای عضو آسه‌آن در شمار دولت‌هایی هستند که ترجیح می‌دهند از ارزی غیر از دلار برای مبادله‌های تجاری و مالی استفاده کنند. چنان‌چه در گزارش روز ۱۶ فروردین ماه سازندگی هم به این مساله اشاره شد و در بخشی از آن آمده بود: « ایران که سال‌هاست چنین آرمانی در سر دارد اما جالب است که برزیل، عراق، عربستان، سریلانکا و پاکستان هم به کشورهای طغیان‌گر عليه سلطه دلار پیوسته‌اند. چینی ها در تلاشند، تا یوآن را به ارزی قدرتمند تبدیل کنند و در این راه، کشورها را تشویق به کنار گذاشتن دلار می‌کنند. اکنون یوآن جای دلار آمریکا را به عنوان بیشترین ارز مبادله‌ای در روسیه گرفته است. در همین زمینه دولت‌های چین و برزیل هم اخیرا تصمیم گرفته‌اند، دلار را کنار بگذارند.
چین همچنین دلار را در تعاملات بازرگانی دوجانبه با پاکستان و چندین کشور دیگر حذف کرده است. اتحادیه آسه‌آن نیز قصد دارد برای در امان ماندن از تنش‌های ژئوپلیتیک دلار، یورو، ین و پوند انگلیس را از مبادلات تجاری خود حذف کند. اتحادیه اقتصادی کشورهای جنوب شرق آسیا موسوم به «آسه‌آن» در حال بررسی حذف دلار، یورو، ین و پوند انگلیس از مبالات تجاری بین کشورهای عضو خود و استفاده از ارزهای ملی است. در نشست «آسه‌آن» قرار است، موضوع کاهش وابستگی کشورهای عضو این گروه به ارزهایی نظیر دلار، یورو، ین و پوند انگلیس مورد بررسی قرار گیرد. همچنین بر اساس بیانیه‌ای که بانک مرکزی عراق صادر کرده، دلار از مبادلات تجاری این کشور حذف خواهد شد.»
دیدگاه خود را بنویسید