«سیدرضا فاطمی‌امین» وزیرصمت، نخستین وزیر دولت رئیسی بود که با استیضاح نمایندگان مجلس از کابینه خارج شد

آیت وکیلیان؛ گروه سیاسی

پنجمین وزیر دولت رئیسی از کابینه رفت و این نخستین استیضاح در کابینه دولت انقلابی رئیسی بود. او همچنین هفتمین عضو کابینه است که مجبور به خروج از آن می‌شود. جلسه استیضاح «سیدرضا فاطمی‌امین» در حالی دیروز صبح به‌عنوان اولین دستور کار مجلس برگزار شد که وی پیش این و در آبان ماه سال گذشته نیز توانسته بود از اولین استیضاح خود جان سالم به در ببرد. اما در سومین جلسه استیضاح در حالی که از روزهای قبل تلاش‌های مضاعف و لابی‌های- در راستای بی‌اثر کردن استیضاح- زیادی را درون مجلس و در بدنه دولت فعال کرده بود، نتیجه نداد و ساختمان صمت در خیابان سمیه را ترک کرد. استیضاحی که رای‌گیری آن به دلیل طولانی شدن صحبت‌های ناطقان به جلسه عصر موکول شد، جلسه پس از اظهارات مخالفان و موافقان به رای مجلس گذاشته شد که با ۱۶۲ رای موافق، ۱۰۲ رای مخالف، ۲ رای ممتنع و ۶ رای باطله پنجمین خروجی کابینه دولت را رقم زدند. طبق آیین‌نامه داخلی مجلس رای‌گیری برای استیضاح به صورت مخفی و با ورقه انجام شد. با خروج فاطمی‌امین از وزارت صمت طبق اخبار غیر رسمی شنیده می‌شود که وی احتمالا به عنوان معاون اجرایی رئیس‌جمهوری انتخاب خواهد شد. جلسه استیضاح البته حاشیه‌هایی هم داشت؛ رئیس‌جمهور که ابتدا به نظر می‌رسید، ترجیح داده بود که در جلسه شرکت نداشته باشد و حتی در این راستا شائبه اختلاف بین مجلس و دولت هم مطرح شد و قالیباف هم مجبور شد که عدم ورود رئیس جمهور را وظیفه‌ای اختیاری قلمداد کند در دقیقه ۹۰ اما رئیسی خود را به بهارستان رساند تا ضمن دفاع از وزیر خود، بتواند تیغ برنده استیضاح را کند و البته راه نجاتی بیاید که البته هیچ یک از تلاش‌های دولت در این راستا کارگر نیفتاد.

لابی‌های فعال

دولت که در روزهای قبل تمامی تلاش خود را برای به نتیجه نرسیدن استیضاح به کار گرفته بود، دیروز و درون مجلس در جلسه هم دست از این تلاش و لابی‌گری برنداشتند. اقدام خلاف قانون قاضی‌زاده‌هاشمی برای حمایت از فاطمی‌امین را باید در همین راستا ارزیابی کرد. معاون رئیس‌جمهور و رئیس بنیاد شهید با حرکت بین صندلی نمایندگان مشغول رایزنی با دیگر نمایندگان بود. به گزارش شبکه شرق در حالی که طبق آیین‌نامه داخلی مجلس اعضا و نمایندگان دولت حق ورود به کرسی نمایندگان را ندارند، قاضی‌زاده‌هاشمی این عمل خلاف قانون و آیین‌نامه‌ای را انجام داده است. در این گزارش گفته شده که کوثری و علی نظری و تعدادی دیگر از نمایندگان از فرصت استفاده کرده به او نامه هم دادند. 

لابی‌گری تیم پژمانفر از اعضای جبهه پایداری که به شدت با استیضاح فاطمی‌امین مخالف بودند، در جلسه دیروز برای ماندن و ابقای وی در وزارت نمونه‌ای دیگر از لابی‌گری‌های مخالفان استيضاح بوده است. شنیده‌ها حاکی از این بوده که جلسه حمایتی درون مجلس از فاطمی‌امین به ریاست نصرالله پژمانفر تشکیل شده است. اعضای جبهه پایداری این جلسه حمایتی را صبح دیروز و قبل از شروع جلسه استیضاح تشکیل داده بودند. گفته شده که در فرصت ایجاد شده تا زمان رای‌گیری در حال رایزنی با نمایندگان بودند و حتی موفق شده‌اند برخی از نمایندگان ممتنع را با خود همسو کنند و رای مخالف استیضاح از آنها بگیرند.

برخورد از نوع برخورد با دولت اصلاحات 

سیدمحمدرضا میرتاج‌الدینی، نماینده مردم تبریز که از مخالفان استیضاح بود، در سخنان خود نکته‌ای را به نمایندگان موافق استیضاح متذکر شد که آشکارا نشان از این داشت که مجلس باید دنبال رو سیاست‌های دولت باشد. میرتاج‌الدینی در این راستا گفت «زمانی که ما با یک دولت اصلاحات اینچنین برخورد می‌کردیم، باید پرسید که ما را چه شده که با دولت آقای رئیسی که ۲۲۰ نفر از نمایندگان، ایشان را برای شرکت در انتخابات دعوت کردند، اینچنین برخورد می‌کنیم. وی در ادامه متذکر شد که ما در یک کشتی هستیم، با همه پیش می‌رویم، موفقیت مجلس، موفقیت دولت است و موفقیت دولت، موفقیت مجلس. اینگونه تعارض و قطبی‌سازی ایجاد نکنیم.»

اصرار بر رأی‌گیری شفاف 

به نظر می‌رسد که نمایندگان موافق استیضاح این تلاش‌ها و تحرکات غیرقانونی و خارج از آیین‌نامه‌ای درون مجلس را دیده و شنیده‌اند که برخی آنها خواستار رای‌گیری شفاف درباره استیضاح شده‌اند. علیرضا سلیمی، عضو هیأت رئیسه مجلس در نطقی کوتاه اعلام کرد که جمعی از نمایندگان در خطاب به هیات رئیسه، خواستار رأی‌گیری به صورت علنی و شفاف درباره استیضاح در جلسه «امروز» شدند.

نیاز وزارت صمت به ژنرال

سیدناصر لارگانی، نماینده فلاورجان که در زمره نمایندگان موافق استیضاح بود و در روزهای گذشته انتقادات تندی را به نحوه اداره وزارت صمت و دولت داشته در جلسه استیضاح وزیر صمت در مخالفت با سیدرضا فاطمی‌امین گفت که « ابتدا از ملت ایران عذر خواهی می‌کنم که به خاطر ندانم کاری وزیر صمت، تورم را تحمل می‌کنند اما ایشان در میان آمارهای خودساخته غرق شده است. البته بنده ۶ ماه پیش نیز نسبت به توانایی ایشان هشدار دادم چون نسبت به توانایی وزیر شک داشتم.» لارگانی در ادامه گفته که «آقای فاطمی‌امین هنگام اخذ رای، هندوانه در بسته بود، ایشان آمدند و برنامه دادند، رای گرفتند اما خرابکاری کردند.متاسفانه ایشان هندوانه توزرد درآمد. وزارت صمت نیاز به ژنرال دارد اما ایشان سرجوقه هستند». لطف ‌لله سیاهکلی نیز از جمله نمایندگان موافق استیضاح دیروز و در جریان جلسه استیضاح انتقادات تندی را علیه برخی از نمایندگان مطرح کرد و گفت که «آقایان با فریاد زدن نوکری خودتان را به دولت ثابت نکنید، شما نوکر مردم هستید.»

شبیخون مافیای خودرو به مردم

سارا فلاحی، نماینده مردم ایلام نیز در جلسه دیروز مجلس جهت استیضاح وزیر صمت با اشاره به گرانی خودرو و وجود مافیا در این صنعت گفت که «امروز به مردم شبیخون زده‌اند و می‌خواهند قسر در بروند و برخی مسئولین بنا دارند، زحمات نمایندگان را هدر دهند. برخی این رفتارها ناشی از فهم اشتباه ما از همراهی با دولت است. ما تا جایی که مسئولین کارآمد باشند با دولتیم. فلاحی در ادامه به آشفتگی موجود در بازار خودرو اشاره و اظهار کرد که ما نمایندگان مخالف آشفتگی بازار خودرو هستیم. مردم بپذیرند که ما در برابر مافیا هستیم. زمانی فرماندهان این سرزمین در دفاع از این خاک کشته شدند. امروز مافیای خودرو نفس مردم را بریده است. نظام توان مقابله دارد به شرطی که این مافیا برچیده شود. این نماینده مجلس با تاکید بر اینکه اگر امروز به درستی تصمیمی نگیریم، مرگ مجلس را رقم زده ‌ایم، گفت: امروز جیب مردم خالی شده و خودرو عامل تقلیل سرمایه اجتماعی مردم است. وی یادآور شد: ما امروز از کسی خرده‌ای نداریم با ساختار غلط کار داریم. ما نماینده مردم هستیم، اهل معامله هم نیستیم چون قسم خوردیم حافظ انقلاب باشیم. فلاحی گفت: بازار خودرو عامل انهدام سرمایه اجتماعی است و باید تصمیم تاریخی بگیریم و این تلنگری به دولت است.

انتشار رأی در فضای مجازی

برخی از نمایندگان مجلس رأی خودشان را در ارتباط با استیضاح وزیر صمت در فضای مجازی منتشر کردند. صبح دیروز که دومین جلسه استیضاح وزیر کابینه دولت سیزدهم در حال برگزاری بود برخی کاربران خواستار شفافیت آرای نمایندگان در این استیضاح بودند حتی هنگام برگزاری جلسه استیضاح چندین نماینده از همکاران خودشان خواستند که آرای‌شان را در فضای مجازی منتشر کنند. از همین رو پس

از پایان یافتن جلسه، تعدادی از نمایندگان آرای خودشان را در توئیتر منتشر کردند.

ابراهیم رضایی، نماینده دشتستان در مجلس و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با انتشار برگه رأی خود در حساب شخصی توئیترش نوشت: در دفاع از حقوق ملت ایران به ویژه در حوزه خودرو به آقای فاطمی‌امین رای عدم اعتماد دادم. هر چند ایشان را فردی پاک‌دست، متعهد و برنامه‌ریز دیدم اما به علت توان مدیریتی پایین و ناتوانی در پاسخ به مطالبات مردم، رای خود را از او پس گرفتم. روح‌الله حضرت‌پور، نماینده ارومیه نیز در حساب توئیتری‌اش با انتشار برگه خودش و شعری به زبان آذری نوشت: الوعده وفا. «وزیر صمت برکنار شد.» حیدربابا، مرد اوغوللار دوغگینان، نامرد لرین بورونلارین اووگینان گدیکلرده قورد لاری توت بوغگینان. جلال رشیدی‌کوچکی نماینده مرودشت، ارسنجان و پاسارگاد با انتشار رأی خود در حساب شخصی توئیترش نوشت: امروز مجلس به ندای ملت لبیک گفت. امیدوارم فردی که برای وزارت صمت معرفی می‌شود شجاعت لازم برای برخورد با مافیای خودرو به نفع مردم را داشته باشد.