آیت‌الله علوی‌بروجردی: چرا مردم اطمینان خود را به ما از دست داده‌اند؟ باید رابطه مردم و روحانی ترمیم شود
آیت وکیلیان؛ گروه سیاسی
آیت‌الله علوی‌بروجردی، استاد فقه و اصول حوزه علمیه قم در اولین جلسه درس خارج فقه خود در سال ۱۴۰۲ نسبت به افزایش فاصله بین روحانیت و مردم هشدار داد و گفته که اینها مردمی بودند که به قول بزرگی از اولی که ما به دنیا آمدیم کنار ما بودند. بعد هم در طول زندگی همراه ما بودند. از دنیا هم که رفتیم، زیر جنازه ما همین ها بودند. الآن چه شده که این‌طور [برخی] با ماشین به طلبه‌ها حمله می‌کنند؟ مضمون سخنان آیت‌الله علوی‌بروجردی اشاره به حمله‌های اخیر در چند شهر و استان کشور به برخی از روحانیون است. یک نمونه از این خشونت‌ها علیه روحانیون، روز شنبه نهم اردیبهشت ماه بود که در قم به دو طلبه حمله شد. خبرگزاری ایرنا گزارش داد که این اتفاق پس از وقوع تصادف یک دستگاه خودروی تیبا با دو نفر عابر پیاده رخ داده است. راننده خودرو سپس با چاقو به یکی از مصدومان این حادثه که یک طلبه بوده، حمله کرد. این اتفاق تنها چند روز پس از شهادت «عباسعلی سلیمانی» امام‌جمعه پیشین زاهدان در شهرستان بابلسر رخ داد. در روزهای اخیر همچنین تصاویری در شبکه‌های اجتماعی درخصوص زیر گرفتن یک روحانی دیگر در تهران «خیابان مرزدارن» توسط خودرویی و کشیدن او روی کاپوت ماشین نیز منتشر شد. در ماه‌های اخیر گزارش‌های دیگری در خصوص حمله و تعرض به روحانیون در کشور منتشر شده که اوج این حملات در ماجرای اعتراضات چند ماهه اخیر بوده که به «عمامه‌پرانی» معروف شد. بر کسی پوشیده نیست که مساله‌ای به نام خشونت‌های اجتماعی و خیابانی هر چند از دیرباز مطرح بوده و سابقه‌ای چند ۱۰ ساله در مطالعات و پژوهش‌های اجتماعی و روان‌شناختی دارد اما پدیده تعرض علیه روحانیت از مسائل نوپدیدی است که طی یکی دو سال اخیر در جامعه ما علنی شده است.
هشدار جدی آیت‌الله علوی‌بروجردی
اما هشدار آیت‌الله بروجردی مردم حاوی چه نکاتی است که باید آن را جدی گرفت. بروجردی در نخستین درس خارج از فقه خود در سال جدید و با اشاره به مجروحیت و مصدومیت دو طلبه در قم گفته که «چه اتفاقی دارد می‌افتد. آن فیلم را در تهران دیدید، [یک فرد ]آن طلبه را می‌خواهد زیر بگیرد، روی کاپوت ماشین می‌افتد و می‌کشاند و او را تا ۶۰، ۵۰ متر می‌برد.» آیت‌الله بروجردی با اشاره به فاصله ایجاد شده بین مردم و روحانیت گفته که « این فاصله‌ای که بین روحانیت و مردم افتاده باید ترمیم شود، راه اشتباه بوده. این را ما باید متوجه بشویم. نباید این‌گونه باشد. این طلبه بیچاره نه کاره گ‌ای است و نه متصدی کاری! اینجا کنار خیابان ایستاده و حتی ماشین ندارد سوار بشود. منتظر اتوبوس است. این چه گناهی کرده؟ چه اتفاقی دارد می‌افتد؟
بی‌اعتمادی مردم را به خود بیشتر نکنید!
آیت‌الله علوی‌بروجردی در ادامه سخنان خود می‌گوید که به فکر باشید! چه شده که به اینجا رسیده‌ایم؟ چرا مردم این طور اطمینان خود را به ما از دست داده‌اند؟ شما را به خدا در این حرف زدن‌های خود ذر‌ه‌ای مراقبت کنید! حرف‌هایی نزنید که مردم را برنجاند. شما را به خدا در وعده دادن‌های خود یک ذره رعایت کنید. آقایان مسئول! وعده‌های توخالی ندهید! به مردم خلاف نگویید! این بی‌اعتمادی مردم را بیشتر نکنید! این کارها عاقبت سوئی دارد. ما چنین روزگاری نداشتیم که در قم، مرکز حوزه علمیه در خیابانی که تمام دفاتر مراجع و بزرگان در آنجاست، طلبه را با ماشین زیر بگیرند و بعد برای اینکه اطمینان پیدا کنند که ضربه کاری شده، پیاده بشوند و با چاقو هم کار خود را تکمیل کنند! این بوده نظری که مردم به من داشتند؟ فاصله بین ما و مردم کم نشود خطرناک است
آیت‌الله بروجردی در ادامه گفت: این‌طور که پیش می‌رود، امنیت برای افراد روحانی در بلاد نیست. اینها اگر هدفشان آن بزرگان مسئول است که آنها محافظ و ماشین دارند و دم‌دست مردم واقع نمی‌شوند!
آنهایی که دم‌دست مردم واقع هستند مانند امام جماعت مسجد، چیزی ندارند. این طلبه‌ها در اینجا زندگی خود را به سختی اداره می‌کنند. طلبه حوزه را نمی‌گویم، استاد حوزه را می‌گویم. حقوق این استاد حوزه که شهریه طلبگی هم دارد به ۶ میلیون تومان نمی‌رسد. کارگران که حقوق ماهیانه‌شان حداقل ۷ میلیون تومان است، معترض‌اند و درآمدشان با خط فقر نمی‌سازد. این وضعیت طلبه است. با چه جان کندنی زندگی را اداره می‌کنند. الان خانواده‌های طلبه‌ها دعوا دارند و به همسرانشان می‌گویند که لباس نپوش و برو دنبال کار دیگری. با ما درد دل می‌کنند. آن وقت طلبه‌ای که با این شرایط در این حوزه مانده و درس می‌خواند، [برخی] مردم هم نسبت به او این طور رفتار می‌کنند، به او حمله می‌کنند و عمامه می‌پرانند. این عمامه چه کسی است؟! بین ما و مردم این فاصله‌ها افتاده است. اگر کم نشود، خطرناک است و خطر بیشتر می‌شود.
ناصر قوامی: مردم مشکلات را از چشم روحانیت می‌بینند
«سیدناصر قوامی» از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب که قاضی دیوان عالی، حاکم شرع، عضو ستاد اجرایی فرمان امام و نماینده ادوار مجلس بوده در خصوص شکاف ایجاد شده بین مردم و روحانیت بـه «سازندگی» می‌گوید: «مردم مشکلات را از چشم روحانیون می‌بینند و به همین دلیل با آنان برخورد خشن می‌کنند.» قوامی در ادامه و با بیان اینکه وقتی اغلب مسئولان از روحانیت تشکیل شده است، اذعان کرد «طبیعی است که برخی از مردم مشکلات را از چشم روحانیون می‌بینند و آنان را به عنوان مقصران وضع موجود می‌شناسند بنابراین به خود اجازه اهانت یا برخوردهای خشن با آنان را می‌دهند.» قوامی معتقد است که «برخی از سیاست‌های کشور مانند حجاب زیاد شده و خشونت‌های خیابانی نیز نسبت به طلاب و روحانیون نیز افزایش پیدا کرده است. تعرض به روحانیت قابل تامل است به ویژه اینکه این خشونت‌ها از خشونت کلامی گذشته و به خشونت فیزیکی در حد اقدام به قتل رسیده است. سیدناصر قوامی در ادامه و با بیان اینکه مردم سال‌ها پیش در تهیه لباس، مسکن و بسیاری مایحتاج دیگر در کنار روحانیت بودند و آنها نیز مدافع حق و حقوق مردم و در میان مردم از نفوذ معنوی برخوردار بودند اما مردم الان به این فکر می‌کنند که این طبقه تغییر رویه داده و از نهاد قدرت دفاع می‌کنند. البته همه روحانیون این سیاست و این تفکر را ندارند. اما مساله اینجاست که سیاست سکوت را پیشه کرده‌اند.
اکرمی: باعث و بانی را اشتباه گرفته‌اند
یک عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز تهران نیز در مورد مساله افزایش خشونت‌ها علیه روحانیت در جامعه به «سازندگی» می‌گوید: «هر کسی به یک روحانی می‌رسد، می‌گوید تقصیر توست که گرانی است و نظم نیست.»
«سیدرضا اکرمی» با تاکید بر تفسیر اشتباه از نقش و مسئولیت روحانیت در معضلات فعلی کشور می‌گوید: مردم در تبیین و تحلیل مقصران اصلی که موجب بحران‌های موجود چون گرانی، تورم، بیکاری، مشکل معیشت، مشکل مسکن و بسیاری دیگر از مصائب و مشکلات موجود در کشور شده است، دچار اشتباه محاسباتی شده‌اند، مقصر دانستن روحانیت در به وجود آمدن وضعیت فعلی البته مساله جدیدی نیست و مسبوق به سابقه است اما باید بین مردم آگاه‌سازی کنیم.
مسئولیت سخت دین‌داری در دوران حاضر
محسن حسام‌مظاهری، پژوهشگر جامعه‌شناسی دین نیز در مورد رواج خشونت علیه مراجع و روحانیت دینی در اظهار نظری گفته که «سلسله این اتفاقات و نشانه‌ها خبر از یک واقعیت تلخ می‌دهد. اینکه ما دین‌داران در آستانه یک دوره سخت و جان‌فرسا ایستاده‌ایم. و دین‌ستیزی.
گو اینکه چهار دهه باد کاشته شده و حالا آغاز فصل درو کردن توفان است. توفانی بی‌رحم که معلوم نیست چه بلایی بر سر دین و دین‌داران بیاورد. اگر تاکنون به ضرب‌وزور اعمال قدرت حکومت، جامعه برای دین‌داران در ظاهر امن و آرام بود اما شواهد نشان می‌دهد، دوره آسایش به سر آمده و دین‌داران باید خود را برای روزهایی دشوار آماده کنند». حسام مظاهری در تحلیل خود با عنوان «گشایش یا تنگنا» در ارتباط روند رو به رشد خشونت علیه روحانیون و دلایل آن نوشته که در حکومت دینی، دین‌داران، ناخواسته در موقعیت توجیه‌کنندگان رفتارهای حکومت و دولت قرار می‌گیرند. خصوصاً هرچه فاصله مردم و حاکمان بیشتر باشد این برچسب‌زنی فراگیرتر می‌شود.
دیدگاه خود را بنویسید