سازندگی بررسی می‌کند: علی لاریجانی چگونه جبهه اصولگرایان را به هم ریخت
آیت وکیلیان؛ گروه سیاسی
خبرگزاری تسنیم روز دوشنبه با انتشار خبری نوشته بود که رئیس سابق مجلس (علی لاریجانی) با ارائه لیستی ورود به انتخابات آتی مجلس را کلید زده و قصد فعالیت در کارزار انتخاباتی سال جاری را دارد. تسنیم در ادامه خبرسازی خود و با نزدیک شدن به موسم انتخابات، علی لاریجانی را در شمار افرادی مورد خطاب قرار داده که در عرصه سیاسی آماده ورود به این عرصه هستند. تسنیم این ادعای خود را معطوف به اخذ گفت‌وگو از چند تن از نزدیکان علی لاریجانی کرده که آنها نیز این موضوع را تایید کرده‌اند. تسنیم پیش از این نیز ادعای فعالیت انتخاباتی حسن روحانی - رئیس جمهور سابق ـ برای انتخابات مجلس از طریق ارائه لیست را مطرح کرده بود. این رسانه نزدیک به اصولگرایان همچنین از قول نزدیکان روحانی نوشته بود که آنها با برگزاری جلسات منظم در راستای ارائه یک لیست واحد انتخاباتی با محوریت وی تلاش می‌کنند. تسنیم حتی به نقل از منابعی به هماهنگی میان روحانی و لاریجانی در ارائه این لیست انتخاباتی نیز اشاره کرده بود.
«علی لاریجانی» با انتشار متنی نه‌تنها به صورت رسمی شائبه و شایعات حول محور ورود خود به عرصه انتخابات را تکذیب کرد بلکه با کنایه و طعنه‌هایی معنادار که نوک پیکان آن محافل مدافع یکدست شدن حاکمیت و قدرت را نشانه رفته بود به «رفع نگرانی» میان آنان اشاره کرد. رئیس اسبق مجلس در پاسخ به
خبر اختصاصی تسنیم درباره ارائه لیست در انتخابات، مصداق گزاره «حسن و حسین هر سه خواهران معاویه هستند» است را مطرح کرد و در تبیین این گزاره نوشته که «نه بحثی درباره حرکت انتخاباتی در میان است و نه ارائه لیست سراسری و نه رایزنی با دیگران صورت پذیرفته» و در سطور پایانی پاسخ خود با اشاره به «تصنعی کردن رقابت‌های انتخاباتی تمامیت خواهان» نوشته که «بدین وسیله از جریان خالص‌سازی رفع نگرانی می‌شود و بعید است به این روش‌های برادران بتوان رقابت تصنعی ایجاد کرد. ملک را چاره‌ای دیگر نیاز است.»
نه ارائه لیست و نه حمایت از لیست
با انتشار خبری از سوی تسنیم مبنی بر اینکه علی لاریجانی، رئیس سابق مجلس از جمله افرادی است که خود را برای رقابت‌های انتخاباتی مجلس آماده کرده، نوبت به نزدیکان وی رسید تا ادعای مطرح شده از سوی این خبرگزاری اصولگرا را تکذیب کرده و در صدد پاسخگویی برآمدند. «منصور حقیقت‌پور»، نماینده دور نهم مجلس از صحت نداشتن ورود وی به رقابت انتخاباتی مجلس اذعان کرده و در ادامه خود را که از نزدیکان لاریجانی خطاب کرده از چنین موضوعی اظهار بی‌اطلاعی کرده و گفته که «آقای لاریجانی هنوز هیچ اراده‌ای برای ورود به انتخابات مجلس ندارد.» نماینده دور نهم مجلس تصریح کرده که «بنابراین در این شرایط هیچ خبری از حضور او، ارائه لیست یا طرفداری از لیست خاصی وجود ندارد و هیچ اقدامی در این زمینه انجام نشده است.» پیش از این نیز «بهروز نعمتی» در گفت‌وگو با روزنامه صبح نو گفته بود که «استدلال من این است که آقای لاریجانی ۱۲ سال رئیس مجلس بوده‌اند و به نظرم این مساله کفایت می‌کند. آقای لاریجانی اگر طرح و ایده‌ای دارند باید این را در جای دیگری هزینه کنند. هر چند ایشان اهل مشورت هستند و معمولاً در حوزه‌های حساس از افرادی که صاحب صلاحیت باشند مشورت می‌گیرند.»
«عزت‌الله یوسفیان‌ملا» از دیگر نزدیکان لاریجانی نیز در گفت‌وگو با ایسنا به خبر انتشار یافته مبنی‌بر ورود وی به عرصه انتخابات گفته «که خبر دارم که علی لاریجانی قصد حضور در انتخابات را ندارد و او در فکر این مسائل نیست اما خبر ندارم که لیستی مورد حمایت او در حال تهیه است یا خیر.» با توجه به چنین اظهاراتی، پیش‌بینی می‌شود که علی لاریجانی قصدی برای حضور در انتخابات مجلس ندارد و البته هنوز ادعای ثابت نشده ورود به انتخابات مجلس تمام نشده برخی رسانه‌ها از آماده شدن لاریجانی برای انتخابات ریاست‌جمهوری خبر داده‌اند.
بیانیه سیاسی یا پاسخ رسانه‌ای؟
با واکنش‌های ممتدی که لاریجانی و نزدیکان او به خبر تسنیم داشتند، این خبرگزاری هم در مقام پاسخگویی به این کنش‌ها برآمد و در این راستا نوشت که «آقای لاریجانی با سرعت جالبی به خبر تسنیم واکنش نشان داد و اطلاعیه‌ای صادر کرد اما به‌رغم این سرعت عمل، نشان داده که دقت نظر لازم را در جریان‌شناسی واقعی از فضای سیاسی به‌خصوص رسانه‌ای کشور ندارد.» تسنیم در پاسخ به این جمله کنایه‌ای و نیش‌دار لاریجانی که انتشار خبر مذکور را به اصطلاح خود به جریان «خالص‌سازی» منتسب کرده و گفته که می‌خواهد رفع نگرانی کند، نوشته که «آقای لاریجانی با سرعت جالبی به انتشار این اطلاعیه ورود کرده اما به‌رغم این سرعت عمل، نشان داده که دقت‌نظر لازم را در جریان‌شناسی واقعی از فضای سیاسی به خصوص رسانه‌ای کشور ندارد. رئیس سابق مجلس پیش‌تر هم نشان داده بود که اگرچه در تاکتیک قوی است اما به لحاظ نگاه راهبردی نیازمند تقویت است.» درباره همین خبر, آنچنان که درون متن نیز آمده، برخی اطرافیان آقای لاریجانی این مساله را تایید کرده‌اند اما به درخواست خود آنها نامشان درج نشده است. ضمن آنکه برای فردی مانند آقای لاریجانی که چند دهه در سیاست کشور بوده چیز عجیبی نیست که از اکنون برای انتخابات برنامه‌ریزی کند». تسنیم در ادامه پاسخ لاریجانی را نشانه ناراحتی او از اتفاقات انتخابات سال ۱۴۰۰ قلمداد کرد و نوشته که «با این حال به نظر می‌رسد آقای لاریجانی که به‌درستی یا به غلط از انتخابات پیشین ناراحت است سعی کرده به جای واکنش رسانه‌ای، بیانیه سیاسی بنویسد.»
محاسبات راسل میدان سیاست
تکذیبیه علی لاریجانی در پاسخ به خبری که تسنیم آن را انتشار داده بود، می‌تواند واکنشی تلویحی و البته قهرآمیز به رد صلاحیتش در مقام کاندیدای ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ نیز باشد. رد صلاحیتی که رهبری در مورد آن موضع گرفت و گلایه‌هایی را نیز نسبت به شیوه بررسی صلاحیت برخی نامزدها مطرح کردند و گفتند که در حق برخی «جفا» شد. همه این سخن رهبر انقلاب را ناظر به رد صلاحیت علی لاریجانی دانستند؛ بنابراین بسیار بعید است که شورای نگهبان او را در این دوره انتخابات مجلس رد صلاحیت کند، بنابراین تکذیب وی مبنی‌بر ورود به عرصه انتخابات می‌تواند به معنای فهم او از مناسبات و معادلاتی در حوزه سیاست است که بستر رقابت برای ورود نمایندگان مردم به مجلس در فرآیندی قانونی و مبتنی بر مشارکت حداکثری را تنگ‌تر کرده است. دوم آنکه، علی لاریجانی در سال‌های اخیر به‌واسطه رادیکال شدن فضای سیاسی از سوی نواصولگرایان و کنار رفتن میانه‌روها از مناسبات قدرت، در میان اصلاح‌طلبان هم طرفدارانی دارد و البته در اردوگاه اصولگرایی هم همچنان مقبولیت خود را حفظ کرده است. مساله دیگر اینکه، لاریجانی قطعاً مساله بحران مشارکت حداکثری را به‌عنوان معیاری در راستای عدم ورود به عرصه انتخابات در نظر گرفته است. لاریجانی به‌خوبی بر شرایط و وضعیت کنونی اتمسفر سیاسی حاکم بر کشور آگاه است که دو انتخابات اخیر، یعنی مجلس ۹۸ و ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ که به جهت مشارکت پایین مردم در تاریخ سیاسی پساجمهوری اسلامی بی‌سابقه بود، تکرار همان مشارکت حداقلی - با آمدن او به میدان انتخابات - می‌تواند از سرمایه سیاسی او بکاهد و مقبولیت کنونی وی که تلفیقی از اصولگرایان میانه‌رو و بخشی از اصلاح‌طلبان است را با خدشه جدی مواجه کند. مساله دیگر اینکه لاریجانی فلسفه و ریاضی خوانده و متاثر از این تجربه علمی و زیست سیاسی قبلی خود می‌داند که فضای سیاسی کنونی فضایی نیست که بتوان با بازگشت به آن تغییرات جدی در ساختار موجود به وجود آورد.
عباس عبدی، تحلیلگر سیاسی نیز پاسخ لاریجانی را در محتوایی هوشمندانه بررسی کرد و در این راستا گفت که «آرزوی خالص‌سازی نواصولگرایان به پاشنه آشیل آنان تبدیل شده است.» این فعال سیاسی و رسانه‌ای اصلاح‌طلب در توییتی با اشاره به پاسخ لاریجانی به ادعایی مبنی‌بر ارائه لیست انتخاباتی توسط او برای مجلس آینده نوشت: «این توضیح علی لاریجانی نشان می‌دهد که عبور از مشارکت انتخاباتی خیلی فراتر از چیزی است که نواصولگرایان تصور می‌کنند.»
دیدگاه خود را بنویسید