Page 1 - 23-01-1404-1941 Sazandegi
P. 1
7 شنبه 23فروردین 13 1404شوال 12 1446آوریل 2025 روزنامه کارگزاران سازندگیایران سال 8شماره 8 1941صفحه 10هزارتومان
غار کتوچهخاک 4پژوهشگر مرزی 3محکوم به موفقیت 3دیپلماسی و شطرنج
یادداشت کوروش احمدی افق محسن عسکری جهقی
سازندگی به بررسی فروش خاک هرمز کافه به یاد علیرضا ذکاوتی
و تبلیغ آزادانه آن پرداخته است
سازندگی جزئیات گف توگوهای ایران و آمریکا را بررسی میکند:
سرمقاله با روسیه در ماجرای اوکراین با وجود فاصلهگذاری محمد قوچانی
هوشــمندانه مقام رهبری که روابط ایران و اروپا را
برگهای مهم ایران ویران کرد و محصول تله روســیه برای ایران بود، رئیس کمیته سیاسی
جمهوری اسلامی از این تله عبور کرده و با وجود حزب کارگزاران سازندگی ایران
ظرفیتهای ایران میتواند روابط راهبردی با روســیه به پوتین کارت اعتباری
موتور محرکه اقتصاد جهانی باشد شنبه ســاعت 10صبح ،مســقط پایتخت عمان
در مذاکرات نداده است. دو میهمــان عالی رتبه خارجی از شــرق و غرب
سیدحسین مرعشی تیم مذاکرات امــروز همان تیم مذاکرات برجام جهان دارد؛ دو دیپلمات ارشــد از ایران و آمریکا،
اســت که کارشــکنی روسها در توافــق را به یاد سیدعباس عراقچی ،وزیر امور خارجه جمهوری
دبیرکلحزبکارگزارانسازندگیایران دارد؛ وقتــی که طــرح ایران برای تولید ســوخت اسلامی ایران و استیو ویتکاف ،نماینده ویژه رئیس
نیروگاه بوشــهر را رد کردند و میخواستند ایران تا جمهوری آمریــکا در امورخاورمیانه .تا اینجای
مهمترین مســاله امروز ایران که میتوان آن را مهمترین مساله ابد مستعمره هســت های روسیه باشد .چراکه ایران کار ،ایران دستکم در تشریفات سیاسی یک گام
خاورمیانه نیز دانســت ،مذاکرات ایران و آمریکا در مســقط نه همسایه آمریکا که همسایه روسیه است و یک جلوتر از آمریکاست:
است .همه مراکز تصمیمگیری منطقه همچنین نگاه بسیاری از ایران هست های برای مسکو «خطر نزدیک» و برای استیو ویتکاف ،مامور ویژه دونالد ترامپ است
سیاستمداران ایرانی ،مدیران جمهوری اسلامی و کارشناسان که معمولا برای مذاکره با رؤســای دولتها اعزام
به این مذاکرات دوخته شده اســت .در این گف توگو ،هر دو واشنگتن «خطر دور» است. میشــود و ترامپ با اعزام او برای دیــدار با وزیر
طرف باید به این واقعیت توجه داشــته باشــند تنها راهی که در چنیــن ژئوپلیتیک پیچیدهای کــه ایران از امــور خارجه ایران عملا جلوی هماوردی همتای
میتواند منافع ملت ایران ،کشورهای خاورمیانه و حتی منافع تنهایی اســتراتژیک نگران اســت ،پاسخ به نامه آمریکایــی او؛ مارکو روبیو -که جمهوریخواهی
آمریکا را تأمین کند ،رسیدن به توافق است .هر گزین های غیر ترامــپ بــه رهبری ایــران یکی از شــاهکارهای واسطهها کههووهایی چون چین ،روس ،فرانسه و متحــده عربی (مدعــی جزایر ســهگانه ایران) به بــه شــدت محافظــهکار و همزمــان رادیــکال
از توافق میتواند پیامدهای منفی برای ایران ،منطقه و جهان انگلیس و حتی آلمان بود. سلطنت عمان (متحد تاریخی ایران در میان اعراب اســت -را گرفته است .مشــابه دولت اولش که
دیپلماتیک جمهوری اسلامی بود: از زمــان حکومت پهلوی تــا جمهوری اسلامی) رکس تیلرســون ،وزیر امور خارجــه بود و مقابل
به همراه داشته باشد. ایران تنهــا نکته مثبت نامــه ترامپ را به شاید به همین جهت باشد که یک مقام عالی تغییر داد و بــا عبور از صورتبندیهای ســنتی زیادهرویهای مایک پمپئو ،رئیس وقت ســیا را
وقتی مذاکراتی با این سطح از اهمیت در شرف آغاز است فراست در یافت؛ آنجا که رئیس جمهور آمر یکا رتبه در پاســخ به پرس شها میگوید که دیگر مذاکرات به خصــوص 5+1آن را به فرمول جدید میگرفت .آن دوره البته ایران از این شکاف استفاده
نباید چنین تصور شــود که یک طرف باید تمام خواست ههایش خواهان مذاکره مســتقیم فقــط در موضوع 5+1وجود نــدارد و این پذیرش همان راهبردی 2+1بــدل کرد که در آن نه فقــط اروپا که چین و نکرد و پمپئو با حذف تیلرسون به مقام وزارت امور
محقق شــود و طرف دیگر همه مطالباتــش را نادیده بگیرد. هســت های شده بود و هیچ مســاله منطق های، اســت که یک دهه قبل ریــس جمهور وقت خارجه آمریکا رسید و به جدیترین مانع توافق دو
مذاکرهای در این ســطح باید بــ هدور از یکجانبهگرایی ،یک موشکی ،حقوق بشــری و ....را طرح نکرده ایــران از آن به عنوان راهبــرد کدخدای غرب روس هم مشارکت مستقیم ندارند. کشــور و عامل خروج آمریکای ترامپ از برجام
گف توگوی برد -برد باشــد .لازمه چنین توافقی این است که بود .از سوی دیگر بیرون از متن نامه در اظهارات نام میبرد .اینک نه تنها اروپا (فرانســه و آلمان) گذار از 5+1به( 2+1ایران و آمریکا به وساطت تبدیل شــد .پمپئو که رسما صهیونیستی مسیحی
دو طرف از مواضع سرسختان های که تا امروز داشت هاند به نفع علنی ترامپ هم مســاله هست های به انصراف ایران دیگر حاضر نیستند با روسیه (متجاوز به اوکراین عمــان) تحولی کیفــی در روابط خارجــی ایران بود به حمایت جراد کوشنر ،داماد یهودی ترامپ،
از ساخت سلاح هست های محدود شده بود که این پای یک میز بنشــیند بلکه آمریکا هم با چین دور و بیســابقه اســت .حتی در مذاکرات عل یاکبر متکی بود که مانع حذف پمپئو از فرآیند دیپلماسی
[رسیدن به توافق] کوتاه بیایند. نیز رویکردی مثبــت بود .چراکه ایران بارها اعلام یک میز نمینشیند و از همه جالبتر ایران و آمر یکا صالحی در دوران پیشــابرجام (کــه به ابتکار او و بــود و در نهایت فرصت توافق ایــران و آمریکا از
در پاسخ به این پرســش که چقدر میتوان به نتیجهبخش کرده است در پی ساخت سلاح هست های نیست و هر دو از حضور روسیه در ترکیب مذاکرات پرهیز مخالفت محمود احمدینژاد و سعید جلیلی با اذن دســت رفت .حال اما در دولــت دوم ترامپ دیگر
بودن ایــن مذاکرات امیــدوار بود ،باید گفت که در شــرایط در ماههای اخیر ریس جمهور و وزیر امور خارجه دارند .در اینجا تحول کیفی دیگری در سیاســت آیو متالحلرهمانخهاتملنقهاییمبریپاشــشـدـ.دا)ماایانزتارمکریوزب1عل+ن2یرنبسومًًاد نه خبری از پمپئو اســت و نه هنوز کوشــنر آفتابی
فعلــی ایالات متحده با پدیدهای به نام ترامپ مواجه اســت؛ خارجی ایران رخ داده و آن بازگشــت به استراتژی جایگزین 5+1م یشــود که برای یــک دهه تنها شده اســت و ترامپ دامادی لبنانی هم دارد .البته
شــخصیتی که با وجود برخی جلوههــای قاطعیت ،تاکنون ایران این راهبرد را بارها تکرار کردهاند. «نه شــرقی ،نه غربــی» یا موازنه منفی اســت. صورت ممکن رایزنی ایران و آمریکا در حضور نه نفوذ اســتیو ویتکاف در کاخ سفید بیشتر از رکس
دستاورد مهمی نداشته است .ترامپ وعده داده بود که بحران مســاله اصلــی البته ادعــای راســتیآزمایی چراکه پس از همپیمانی دولت سیدابراهیم رئیسی تیلرسون به نظر م یرسد که خیلی زود حذف شد؛
اوکراین و روسیه را حل کند اما در عمل با موانع جدی مواجه آمریکاست که این درخواست هم بیسابقه نیست
شــده اســت .روسها در برابر او سرسختی نشان م یدهند و و در برجام این مســیر طی شد و به راهحل رسید. به شرطی که ایران از این شکاف ویتکاف -روبیو
اروپاییها نیز حاضر نیستند ،کوچکترین امتیازی به روسیه راهحلی که غایــب آن دونالد ترامــپ بود و حالا بهنگام بهره ببرد.
بدهند زیرا نگران امنیت مرزهای شرقی خود هستند .آنها بر شواهد البته از هوشمندی و هوشیاری ایران تا
این باورند که هرگونه امتیازدهی به روســیه ،میتواند تهدیدی شریک اصلی از راه رسیده است. این مرحله حکایت دارد:
پایدار برای امنیت اروپا تلقی شود .بنابراین مواضع اروپاییها استراتژی ترامپ اما نه جنگ که «صلح از راه چرا ایران مذاکره غیرمستقیم را بر مذاکره مستقیم ترجیح داد؟ راهبرد «نه جنگ -نه مذاکره» به استراتژی
با موضع ترامپ تفاوت جدی دارد .از ســوی دیگر ،روسها قدرت» یا زور اســت؛ تحمیل صلح که در اولین چرا پاسخ آمریکا به ایران دو هفته طول کشید؟
نیز نمیخواهند بعد از آغاز یک جنگ پرهزینه بدون دستاورد دســتورالعمل ریاست جمهوری ترامپ دوم هم به مذاکره غیرمستقیم بدل شده است که گرچه در
صحنــه را ترک کنند .در حوزه اقتصــاد نیز ترامپ در جنگ چشــم م یخورد .و این ترکیبی از بلوف ،تهدید و پاسخ آمریکا به ایران چه زمانی و از چه طریقی رسید؟ ظاهر نسبت به «مذاکره مستقیم» کمتر امیدبخش
تجاریباکشورهایمختلفبهنقط هایرسیدهکهمجبورشده تحریک بود؛ بــدون آنکه بیش از اندازه یا کمتر از چرا اروپا از مذاکرات کنار گذاشته شد؟ تلعقمیلمکنیدش.و«دمامذااکمرهیتموانستدقیحتم»ىبنا تسبرامت بپهفآعًنا ًلمتوفجرقتبهر
تعرفهها را -جز در مورد چین -بــرای 90روز تعلیق کند .او حد امکان جدی گرفته شــود .کاخ سفید از آغاز شــکنندهای است؛ ســه تجربه رهبر کره شمالی،
اکنون نیاز دارد که حداقل با ایران به توافقی دست یابد تا بتواند دوره جدید ریاســت جمهــوری ترامپ دو خطر آیا ترامپ در نامه خود برای دیپلماسی ،فرصتی محدود تعریف رئیسجمهور اوکراین و حتی نخس توزیر اسرائیل
آن را نخستین دســتاورد مهم دوره دوم ریاستجمهور یاش راهبردی در برابر ایران را همزمان بررسی میکند: کرده است؟ نشــان م یدهد که دونالد ترامــپ هنوز به نمایش
معرفــی کند .ایران نیز در موقعیتی قــرار گرفته که علاقهمند اول :خطر جایگزینی بازدارندگی هست های ایران به بیش از گف توگو توجــه دارد؛ وقتی حتی بنیامین
اســت از فضای مجادله و کشمکش به سمت یک دیپلماسی جای بازدارندگی منطق های پس از ،از دست رفتن چرا ترامپ فقط درباره مسال ه هست های پیشنهاد مذاکره داده نبهشوساتشهـبـنودگتونظبااهترًًرا نهسموولفرقز نتانیاهو در سفر اخیر
اقتصادی برد -برد حرکت کنــد .ظرفیتهای ایران میتواند نفوذ عمیق در لبنان و سوریه و تضعیف یمن و غزه. است؟ روی صندلی میهمان
موتور محرکه اقتصاد جهانی باشــد و در عین حال به رشــد دوم :از بین بردن برنامه هســت های ایران نه تنها شــد ،مجوز حمله به ایران را بگیرد و نه توانســت
اقتصادی خود و حتی آمریکا کمک کند .ترامپ باید اهمیت ناممکن اســت بلکه مفید هم نیســت .چون چرا ترامپ اولین کسی بود که خبر مذاکره را داد؟ روابط ترامپ -اردوغان را شــکرآب کند و حتی
دیپلماســی اقتصــادی را درک کند و آن را بــه عنوان یکی از به علت پراکندگی و وســعت جغرافیایی ایران شیوه برگزاری جلسه مذاکره غیرمستقیم چگونه خواهد بود؟ در زیادهرو یهایــش در غزه هــم از ترامپ کارت
محورهای مهم گف توگوهای روز شنبه بپذیرد .ایران در قبال ممکن است به مخفیکاری بیشتر و رازآلودگی تشو یق نگرفت.
تعدیلبرنامههست ها یاش،م یتواندمقصدسرمایهگذاریهای ایران منجر شــود و با سوق دادن ایران به سلاح عراقچی و ویتکاف چه زمانی به مسقط خواهند رسید؟ ایران اما در پاســخ به نامه «تهدید -تحبیب»
گسترده بی نالمللی ،از جمله سرمایهگذاران آمریکایی ،باشد؛ هست های در صورت تخریب تاسیسات هست های چه کسی از سوی ایران سخنگوی مذاکرات خواهد بود؟ ترامپ به واکنشــی گام به گام دســت زد :مذاکره
ســرمایهگذاریهایی که ظاهرا در بالاترین ســطوح با آنها برای ایران مشــروعیت دفاع ایجاد کند؛ حتی مستقیم را غیرمستقیم کرد ،زمین بازی را از امارات
موافقت شده است .ترامپ باید این موقعیت جدید اقتصادی اگر یک کارگاه کوچک با دانش هست های ایران نقطه مثبت نامه ترامپ به ایران چه بود؟
را به رسمیت بشناسد .توافقی که هم به سود ایران و هم به سود
آمریکا باشــد .چراکه تمامی گزینههای جایگزین که تاکنون از تیررس حمله در امان بماند.
مورد بحث قرار گرفت هاند ،گزینههایی پرهزینه و خســارتبار ادامه در صفحه 2
بودهانــد .امیدواریم که دو طرف با نگاهی واقعبینانه و احترام
متقابل ،چش ماندازی سازنده به آینده داشته باشند.
ایران برگهای مهمی برای بازی در اختیار دارد و میتواند
در واکنــش به تهدیداتی که از ســوی ترامپ مطرح شــده از
توان هســت های خود بهره بگیرد .با ایــن حال هر راهی غیر از
توافق سیاســی و تکیه بر یک دیپلماسی اقتصادی فعال ،تنها
بحرانهای تازهای در خاورمیانه ایجاد خواهد کرد و گرههای
جدیدی بر گرههای پیشین خواهد افزود.
نمایندگان ایران و آمر یکا که پای میز مذاکره مینشینند باید
با درک دقیق از واقعیتهای امروز منطقه و شــرایط داخلی
کشورشــان ،گامهایی شــجاعانه و مؤثر بــرای حل و فصل
مسائل بردارند .دیپلماسی تنها راهحلی است که میتواند ،در
پیوند با دیپلماســی اقتصادی به نتیجه مطلوب برسد .بسیار
امیدوارم که این روند به نتایجی ارزشمند و سازنده در روزهای
آینده منجر شود.
