توسط : مهتاب شهریاری، خبرنگار سازندگی
قیمت دلار تحت تاثیر مجموعه اتفاقاتی که از ۷ اکتبر در نوار غزه رخ داده، گاهی سریع و خشن و گاهی آهسته و آرام درحال افزایش است. دیروز قیمت‌ها در بازار تهران از ۵۸ هزار تومان گذشت و از روزهای سخت پیش‌رو خبر داد. مدیران بانک مرکزی و مدافعان دولت سیزدهم سخت درحال تلاش‌اند تا اوضاع را آرام جلوه دهند اما این واقعیت بازارهاست که از تحولات منطقه هراس دارند و با نوسان، ترس‌ولرز خود را نشان می‌دهند.
در چند روز گذشته، بسیاری از مدافعان دولت سیزدهم تلاش کردند تا با تحلیل‌های مثبت، سیگنال‌های امیدوارکننده به بازارها ارسال کنند اما بازارها گوششان به این حرف‌ها بدهکار نیست و راه خود را می‌روند. یکی از مدافعان دولت در شبکه ایکس نوشت:«من کارشناس علوم اقتصادی هستم، می‌توانم با اطمینان بگویم نشانه‌هایی از روزهای خوش اقتصادی در دو سال آخر دولت سیزدهم نمایان است و تمام نگرش‌های کنونی نسبت به آیت‌الله رئیسی تغییر خواهد کرد».
زمان زیادی از این پست نگذشت که قیمت دلار به ۵۸ هزار تومان رسید و نویسنده پست آماج حملات منتقدان قرار گرفت اما از میان همه کامنت‌ها، یک پیام از همه پرمعنی‌تر بود: «نزدیک به سه سال از این اظهار‌نظرها می‌گذرد و این افراد، که اغلب‌شان مناصب و ظرفیت‌های سیاست‌گذاری را قبضه کرده‌اند، نظاره‌گر دلار ۵۸ هزار تومانی هستند و هیچ مشکلی هم با آن ندارند».
بورس سوار بر اسب مرده
در روزی که بازارهای طلا و دلار به حرکت در مسیر صعودی ادامه دادند، بورس متوقف شد. دوشنبه روز سرخ بازار سهام بود. همه شاخص‌ها ریختند. از این‌رو، وضعیت بورس مجدداً به ابهامات و اگر و اماها گره خورد. شاخص کل با افت ۳۶/۰ درصدی به سطح ۲ میلیون و ۱۲۰ هزار واحد عقب‌نشینی کرد. سایر شاخصهای سهامی نیز نشان دادند که توانایی لازم برای عبور از وضعیت کنونی را ندارند. تنش‌های فرامرزی شرایط جدیدی را در بازارهای سرمایه‌گذاری رقم زده است. به همین دلیل همه بازارها در غیرقابل پیش‌بینی‌ترین حالت خود به سر می‌برند. امروز هم بازار خروج پول حقیقی را ثبت کرد که از تردیدهای معاملاتی در این بازار حکایت می‌کند.
بازار سهام دیروز با ریزش ۳۶/۰ درصدی شاخص کل همراه شد. تحلیلگران افت شاخص‌ها پس از رشد محدود در سه روز معاملاتی اخیر را به ریسک‌های غیراقتصادی و واگرایی بازار سهام با رقبایش نسبت می‌دهند. به همین دلیل ارزش معاملات نسبت به آنچه تصور می‌شود همچنان در سطوح پایینی قرار دارد. تحلیلگر دنیای اقتصاد «رشد سطح انتظارات تورمی» و «حضور تقاضای موثر در ماه‌های پایانی سال» را در زمره دلایل مهم این پدیده می‌داند و معتقد است این دو پدیده همراه با ریسک‌های سیاسی و اقتصادی، بازارها را مجاب به عبور از وضعیت رکودی کرده است. ناظران معتقدند، نزدیک شدن به پایان سال به طور سنتی بازارها را به سمت ارتفاعات قیمتی بالاتر هدایت می‌کند. این موضوع طبیعتاً باید شامل بورس نیز شود؛ به این صورت که شاخص‌ها از اواسط بهمن ماه به مرور از احتیاط حاکم بر معاملات فاصله می‌گیرند. در چنین شرایطی به نظر می‌رسد با توجه به روند صعودی بازارهای موازی درحال حاضر، بورس نیز اصلاح ماه‌های قبل را جبران کند. اما آنچه در بازار سهام رخ می‌دهد؛ خلاف روند بازارهای موازی یعنی طلا و ارز است.
تشدید فشار فروش و خروج پول ۲۹۴ میلیارد تومانی طی معاملات دیروز و تشکیل صف‌های فروش به دنبال هراس سهامداران نسبت به تشدید ریسک‌های غیراقتصادی بوده که در نهایت شاخصهای سهام را به زیر کشید. (اقتصاد نیوز) دیروز معامله‌گران شاهد فرود آمدن ترکش تنش‌های بین‌المللی در زمین بورس بودند. با توجه به اینکه چنین التهاباتی با شایعات و تحلیل‌های احتمالی نیز همراه است؛ وضعیت بازار را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اما از سوی دیگر، با توجه به اینکه «انتظارات تورمی» شکل جدیدی به خود گرفته است، امکان تشکیل صف‌های خرید با تاخیر نسبت به بازارهای موازی وجود دارد.
روز گذشته نیز با وجود پیش‌بینی کارشناسان مبنی بر تداوم روند صعودی نماگرها تا پایان هفته اما بورس نزول شاخص‌ها را ثبت کرد. در واقع وجود ریسک‌های متعدد به صورت مشخص وضعیت سهام را تحلیل‌ناپذیر کرده است. متغیرهای اثرگذار به‌ویژه «متغیرهای غیراقتصادی» شرایطی را به وجود آورده‌اند که وضعیت بازارها به ویژه بازار سهام را نمی‌توان با معیارهای سنتی و معتبر بورس سنجید. اکنون سهام بسیاری از شرکت‌ها حتی از خطوط قرمز ارزندگی عبور کرده‌اند اما پول چشمگیری در بازار ردوبدل نمی‌شود و ارزش معاملات خرد نیز در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. این موضوع از چند ماه قبل مطرح بود و موضوع تازه‌ای نیست و با این وجود سهام به درجازدن‌های خود ادامه می‌دهد و طی هفته‌های اخیر نیز بازار با افزایش فشار فروش مواجه شده است. از این‌رو قرار گرفتن شاخص کل در سطح ۱/۲ میلیون واحد ، واکنش‌های منفی را از سوی سرمایه‌گذاران به دنبال داشته است. کارشناسان بازار سرمایه معتقدند؛ ریسک‌های زمستانی به عنوان کارگردان بازارها نمی‌گذارند که شاخص سهام بازی متعادلی را به نمایش بگذارد و بدون دغدغه همگام با بازارهای برتر حرکت کند.
دلار سوار بر خر مراد
هر برگ اسکناس دلار مرکز مبادله ارز و طلای کشور که در بازار روز یک‌شنبه ۳۸۶ تومان کاهش یافته بود، در بازار دیروز به همین مقدار رشد کرد و در نرخ روز شنبه یعنی رقم ۴۲ هزار و ۹۲۱ تومان معامله شد. در این میان برخی از تحلیلگران به‌رغم وجود جو افزایشی در بازار کشور معتقدند که شاخص‌ها به زودی کاهشی خواهند شد. حمید حسینی، عضو اتاق بازرگانی ایران روز گذشته در تازه‌ترین اظهارنظر ارزی خود گفت: «درآمدهای ارزی کشور افزایش پیدا کرده بنابراین بانک مرکزی می‌تواند، نیاز بازار را به موقع برطرف کرده و در نتیجه قیمت دلار را کنترل کند. با توجه به تورم حدود ۳۹ درصدی، دلار هم می‌تواند مثل یک کالا همچون کشورهای مختلف با یک افزایش ملایم همراه باشد. در واقع افزایش ۱۰ درصدی قیمت دلار با توجه به میزان تورم به هیچ عنوان به ضرر اقتصاد کشور نیست». بررسی‌ها گویای آن است که نرخ ارز در سال جاری با نرخ تورم همراه نبوده و احتمال دارد رشد قیمت‌های حال حاضر با نیت تعدیل نرخ ارز با نرخ تورم باشد. اما باید دید در صورت تداوم یافتن انتشار سیگنال‌های منفی، بانک مرکزی توانایی مقابله با انتظارات تورمی را خواهد داشت یا خیر؟
بازار خوشحال سکه
همیشه وقتی قیمت دلار بالا می‌رفت، بازار سهام به سرعت خود را تعدیل می‌کرد اما در هفته‌های گذشته، بازار سهام بند ناف خود را از بازار ارز جدا کرده است. با این حال شرایط به کام بازار طلا تمام شده به گونه‌ای که سکه هر روز رکوردهای تازه‌ای به جا می‌گذارد.
نگاهی به گذشته بورس نشان می‌دهد که این بازار در مواجهه با نوسان قیمت دلار همواره با تاخیر حرکت خود را آغاز کرده است. برخی تحلیلگران معتقدند همواره بازار سهام با تاخیر زمانی نسبت به دلار حرکت کرده و هر چقدر که ریسک‌های موجود در بورس، مانع از افزایش قیمت‌ها در تالار شیشه‌ای باشند، بازار نهایتاً رشد کرده و جاماندگی خود را جبران می‌کند. سکه امامی که به تازگی وارد کانال ۳۳ میلیون تومان شده بود در مبادلات دیروز بازار تهران به مرز ۳۴ میلیون تومان رسید. جز اینکه سکه برادری‌اش را به دلار ثابت کرده، تعدیل انتظارات تورمی را هم باید در این رشد سهیم دانست.
به هر حال دیروز هر قطعه سکه طلای طرح جدید که در بازار عصر روز یک‌شنبه در قم ۳۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان معامله می‌شد، در بازار عصر دیروز حدود ۸۰۰ هزار تومان رشد کرد و در رقم ۳۳ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان معامله شد. همچنین هر قطعه نیم و ربع سکه در بازار دیروز مشترکاً ۳۵۰ هزار تومان رشد کردند. بر این اساس، نیم‌سکه در عصر دوشنبه در رقم ۱۸ میلیون و ۸۵۰ هزار تومان و ربع سکه نیز در رقم ۱۱ میلیون و ۸۵۰ هزار تومان معامله شدند. در این میان روز یک‌شنبه سومین حراج حضوری شمش طلا نیز در محل ساختمان مرکز مبادله ارز و طلای کشور برگزار شد. به نظر می‌رسد بانک مرکزی این حراج‌ها را با هدف حفظ ذخایر طلایی کشور همچنین تقویت عرضه در بازار صورت می‌بخشد. گفتنی است که در جریان ۳ حراج انجام شده تاکنون در مجموع حدود ۹۴ شمش طلای یک کیلویی با عیار ۹۹۵ معامله شده است. البته بازار هدف این حراج، تولیدکنندگان و فعالان صنف طلا و جواهر هستند و در نتیجه شمش‌های یاد شده ابتدا باید به زیورآلات تبدیل شده و پس از آن وارد بازار شوند. گفتنی است که در بازار روز گذشته، قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار نیز دچار رشد قیمت شد و با حدود ۷۵ هزار تومان رشد در رقم ۲ میلیون و ۸۷۸ هزار تومان به فروش رسید.
