توسط : فریدون مجلسی، دیپلمات پیشین
سفر آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا به عربستان سعودی را باید در راستای پرونده غزه و جنگ میان حماس و اسرائیل دانست. هنوز خطر جنگ در آخرین جبهه غزه به قوت خود باقی است و تا زمانی که این روند به پایان نرسد، خروجی خاصی حاصل نخواهد شد. اسرائیل تهدید موجودیت خود توسط حماس را بهانه کرده و به همین دلیل به دنبال پایان رساندن این عملیات برای حفظ خود است. وضعیت کنونی رابطه فلسطین و اعراب به نوعی است که آنها از کشورهای عربی توقع حمایت دارند و در این راستا فلسطین خود را بخشی از کشورهای عربی می‌داند اما حتی این کشورها به انضمام آمریکا، حماس را قبول ندارند.
اسرائیل به دنبال آن است تا به هر ترتیب چیزی از حماس باقی نگذارد و به موازات این روند کشورهای عربی به خصوص عربستان، قطر و امارات به دنبال آن هستند تا بر مولفه‌های توسعه خود متمرکز شوند. اینکه دیده می‌شود پروژه‌های نفتی در جنوب عراق و سایر کشورهای عربی درحال پیش رفتن است به نوعی نشان می‌دهد که کشورهای عربی عملاً بر توسعه تمرکز دارند و به همین دلیل می‌خواهند هرچه زودتر پرونده جنگ در غزه بسته شود. این درحالی است که تعداد کشته‌شدگان از ۳۵ هزار نفر فراتر رفته و وجدان جهانی را آزرده کرده است. درست است که جامعه جهانی و حتی دانشجویان در آمریکا نسبت به روند فعلی و اقدامات اسرائیل دست به اعتراض زده‌اند اما واقعیت این است که این اقدامات دردی را دوا نمی‌کند و باید توافق میان دو طرف به صورت عملی حاصل شود تا خروجی آن بتواند به نزاع کنونی پایان دهد؛ چراکه اگر توافق حماس و اسرائیل حاصل نشود باز هم میزان کشته و مجروح‌ها بالاتر خواهد رفت و از سوی دیگر چندی بعد صرفاً اشاره‌ها به سمت اسرائیل نخواهد رفت بلکه حماس را هم مورد اشاره و خطاب قرار خواهند داد.
لذا موضوع غزه، آینده روابط آمریکا و عربستان، پرونده فلسطین و حتی وضعیت کنونی اسرائیل هم در سفر بلینکن مورد بررسی قرار گرفته است. توجه داشته باشید که شرایط داخلی اسرائیل هم به هیچ وجه مانند گذشته نیست. اسرائیل خود را یک قدرت بلامنازعه در منطقه می‌دانست ولی حالا متوجه شده که هم قدرت‌های قوی‌تر از آن در منطقه و در حوالی آن حضور دارند و هم اینکه اقتصادهای قوی‌تری مانند کشورهای عربی در پیرامون آن حضور دارند که به نوعی توجه چین، آمریکا و اروپا را به خود جلب کرده‌اند و حتی غرب و شرق این اقتصادها را برای خود مهم‌تر از اسرائیل می‌دانند. در این شرایط فلسطینی‌ها می‌توانند با پذیرش دو کشوری هم این موضوع را به سمت‌وسوی دیگر پیش ببرند که بحث مرزهای ۱۹۶۷ هم مطرح می‌شود.
برخی‌ها هم بحث عادی‌سازی روابط اسرائیل با عربستان در ازای توقف حمله به رفح یا توقف عملیات نظامی در غزه را هم مطرح می‌کنند اما باید توجه داشته باشید که مساله اسرائیل هم‌اکنون حیات یا بقاست و به همین دلیل چندان به اتفاقاتی مانند صدور حکم جلب از سوی دیوان کیفری بین‌المللی توجه نمی‌کند. اسرائیل به دنبال آن است تا برای بقای خود، بهای مورد نظر را بابت آن پرداخت کند. به همین دلیل است که می‌بینیم اسرائیل دائم بر این موضوع تاکید می‌کند که حاضر نیست، حماس را در دولت بعدی فلسطین پس از جنگ در کنار خود تحمل کند.
آنها می‌خواهند یک دولت غیرنظامی در فلسطین به روی کار بیاید و حتی می‌توان این موضوع را با ژاپن و آلمان بعد از جنگ جهانی مقایسه کرد که این دو هم از دارا بودن ارتش منع شده بودند. مساله اصلی این است که آنها می‌خواهند یک دولت غیرنظامی و مورد توافق طرفین در فلسطین روی کار بیاید و در این راستا عربستان سعودی و آمریکا هم با این موضوع موافق هستند. اسرائیل هم ناچار است که به این موضوع تن بدهد و حتی ناچار است که در مورد ساحل غربی رود اردن یا سازش کند یا اینکه مجدداً باید خود را برای درگیری و جنگ با جهان عرب آماده کند. به هر ترتیب اسرائیل یا باید منافع ارتباط با کشورهای عربی را بپذیرد و وضعیت فعلی فلسطین را با توافق‌های جدید به پایان برساند یا اینکه به مخاصمه ادامه دهند. توجه داشته باشید که ادامه تحریم‌ها علیه اسرائیل از سوی غرب و سایر کشورها می‌تواند برای آنها بیش از گذشته ضرر داشته باشد و در این راستا تحریم اسرائیل از سوی کشورهای عربی هم می‌تواند ضربه‌های جدی به آنها وارد کند؛ لذا اسرائیل مجبور است به مذاکرات و پذیرش شروط تن بدهد.
عربستان سعودی در این پرونده می‌تواند امتیازات خوبی برای خود دست‌وپا کند. توجه داشته باشید که این کشور غنی‌ترین کشور منطقه به حساب می‌آید و حالا هم با سرعت زیادی به سمت توسعه گام برداشته و خواهان آرامش و پایان دادن به جنگ و بحران در منطقه است. ایالات‌متحده هم خواهان فیصله پیدا کردن بحران است تا در نهایت هرچه سریع‌تر مجدداً جایگاه محوری خود در میان جهان عرب را بازتعریف کند؛ چراکه آمریکا نمی‌خواهد در این شرایط، چینی‌ها از وضعیت کنونی سوءاستفاده کرده و جای پای خود را در خاورمیانه محکم‌تر کنند. اروپا هم به دلایل اقتصادی و نگاه به بازار کشورهای عربی به دنبال پایان یافتن این درگیری‌ها خواهد بود. اگر این تنش‌ها به پایان برسد، می‌تواند برای بایدن در داخل آمریکا و در اثنای انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده هم یک مولفه مثبت قلمداد شود.
