رنگ‌زمینه

صفحه اصلی > دسته‌بندی نشده : تنش پس از حکم لاهه

تنش پس از حکم لاهه

به نظر می‌رسد تنش‌ها در منطقه به‌رغم اعلام حکم دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه علیه اسرائیل به اتهام نسل‌کشی در غزه و با طرح شکایت آفریقای جنوبی علیه این رژیم شدت گرفته است. آفریقای جنوبی در جست‌وجوی حکمی برای اقدامی فوری از سوی دیوان بین‌المللی دادگستری برای بازداشتن اسرائیل از ارتکاب اقدامات بالقوه نسل‌کشی در غزه نه ‌تنها رفتار اسرائیل با فلسطینی‌ها را بدتر کرده است، که در کل نظم مبتنی بر قواعد پس از جنگ جهانی دوم ازجمله قدرت خود دیوان بین‌المللی دادگستری را نیز در معرض خطر قرار داد. این دیوان از صدور حکم برای توقف جنگ امتناع کرد، امری که می‌تواند خود بر جسارت اسرائیل برای ادامه جنگ بیفزاید. هرگز جهان چنین پرونده پرمخاطبی در میانه چنین درگیری خونینی به خود ندیده است و به ندرت پیش می‌آید که تمامی جهان پیگیر حکمی از طرف این دیوان باشند. به گفته وکیل دادگستری ایرلندی، بلین گارلیگ، که بخشی از پرونده آفریقای جنوبی را به دادگاه ارائه کرد، «خطر قریب‌الوقوع مرگ، آسیب و ویرانی که فلسطینیان در غزه امروز با آن روبه‌رو هستند و آنها هر روز در خطر بلقوه مرگ و نابودی قرار دارند. این دادرسی، از هر نظر، اقداماتی فوری را توجیه بلکه الزام‌آور می‌کند. به عقیده برخی ناظران، این حکم به شهرت حقوق بین‌الملل، یعنی صدور حکم برای توانایی و تمایل آن به الزام و حمایت یکسان از همه مردم در وضع تعادل است.

از سوی دیگر، به گزارش رویترز از خاورمیانه پس از اصابت یک موشک ضدکشتی به یک نفتکش و آتش گرفتن آن در سواحل یمن، دولت بریتانیا اعلام کرده است که این کشور و متحدانش «حق پاسخگویی مناسب» را برای خود محفوظ می‌دارند. نیروهای انصارالله یمن نیز مدعی شدند که نیروی دریایی تحت امر این جنبش عملیاتی را انجام داده‌اند که آن را «نفتکش انگلیسی مارلین لواندا» در خلیج عدن هدف قرار داده است. داده‌های کشتیرانی نشان می‌دهد که کشتی تحت پرچم جزایر مارشال حرکت می‌کند. یحیی سریع، سخنگوی ارتش حوثی‌ها در بیانیه‌ای گفت که آنها از «موشک‌های دریایی مناسب استفاده کردند، حمله مستقیم بود. سنتکام نیز ضمن تایید این حمله با انتشار بیانیه‌ای در ایکس نوشت که انصارالله یمن یک موشک بالستیک ضدکشتی از مناطق تحت کنترل این جنبش در یمن شلیک و به نفتکش تحت پرچم جزایر مارشال حمله کردند».

در سوی دیگر منطقه در مرز لبنان و اسرائیل نیز جمعه‌شب تبادل آتش سنگینی رخ داد. به گزارش الجزیره، عمران رضا، هماهنگ‌کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد در لبنان، روز جمعه خواستار کاهش تنش‌ها در جنوب لبنان شد زیرا عواقب آن بر غیرنظامیان در بحبوحه کمک‌های محدود سازمان‌های بین‌المللی شدید است. به گفته رضا بیش از ۸۶۰۰۰ نفر از زمان تشدید درگیری‌ها آواره شده‌اند و حدود ۶۰۰۰۰ نفر در روستاهای مرزی باقی مانده‌اند که به ‌شدت تحت تاثیر تبادل آتش قرار گرفته‌اند. او افزود که در حملات جمعه‌شب حداقل ۲۵ غیرنظامی کشته شده‌‌اند و خسارات قابل توجهی به مراکز بهداشتی، زیرساخت‌های ضروری ملکی، منازل مسکونی و زمین‌های کشاورزی وارد شده است. مرز لبنان و اسرائیل از ۸ اکتبر پس از شلیک ده‌ها موشک به سمت اسرائیل در حمایت از حملات حماس به اسرائیل در روز گذشته شاهد افزایش تنش بوده است. ارتش اسرائیل نیز با شلیک توپخانه سنگین به سمت جنوب شرقی لبنان پاسخ می‌دهد. به گفته منابع امنیتی لبنان، درگیری‌ها بین حزب‌الله و اسرائیل تاکنون منجر به کشته شدن ۲۳۰ نفر از طرف لبنانی ازجمله ۱۶۴ نفر از اعضای حزب‌الله و ۳۹ غیرنظامی شده است. همه این تحولات در حالی روی می‌دهد که منطقه به خطر تشدید تنش‌ها بیش از پیش نزدیک شده است و بیم آن می‌رود که اسرائیل، بی‌توجه به حکم لاهه، آتش جنگ را به جبهه‌های دیگری بکشاند.

عواقب حکم لاهه

دیوان بین‌المللی دادگستری پس از صدور حکم خود، در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که این نهاد از آنچه به‌ عنوان وظایف خود یاد می‌کند، کوتاهی نمی‌کند. هرچند این نهاد حکم به آتش‌بس کامل نداد اما دستورات حفاظتی ازجمله پایان دادن به کشتار فلسطینی‌ها در غزه را صادر کرد که فراتر از آن چیزی بود که بسیاری از کارشناسان حقوق بین‌الملل پیش‌بینی می‌کردند. این حکم برای اسرائیل ویرانگر و برای سیاستمدارانی مانند آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات‌متحده که گفت: این پرونده حقوقی «بی‌ارزش» است و دیوید کامرون، وزیر خارجه بریتانیا که از آفریقای جنوبی خواسته بود، کلماتی مانند نسل‌کشی را از دادخواست خود حذف کند بی‌اعتبارکننده قلمداد می‌شود. بالاترین دادگاه کیفری در جهان با محوریت سازمان ملل دریافته است این خطر محتمل وجود دارد که حق فلسطینی‌ها برای محافظت از یک نسل‌کشی در معرض تهدید اقدامات اسرائیل قرار گیرد. دست بر قضا، مفاهیم «جنایت علیه بشریت» و «نسل‌کشی» از سوی یک استاد حقوق یهودی به نام رافائل لمکین ایجاد شد. به عقیده ناظران برای اسرائیل، رژیمی که تا حدی در سال ۱۹۴۸ با ادعای هولوکاست و قرن‌ها آزار و شکنجه متولد شده است، این حکم می‌تواند هشداردهنده باشد. به عقیده استفانی ون د برگ، تحلیلگر خاورمیانه در رویترز، تمام هویت رژیم اسرائیل با ادعای هولوکاست در هم آمیخته است، همان‌طور که آفریقای جنوبی از آپارتاید جدا نیست. به عقیده او در اسرائیل بسیاری که این حکم را نشانه‌ای از ماهیت «یهودستیزانه سازمان ملل»، سازمانی که اسرائیلی‌ها برای دهه‌ها از آن متنفر بوده‌اند، قلمداد می‌کنند؛ چراکه به درستی ماهیت ظالمانه این رژیم را نشانه رفته است.

اسرائیل از آسیب‌های دیپلماتیک و حقوقی علیه خود آگاه است. در تلگرافی محرمانه از وزارت خارجه رژیم اسرائیل که یک ماه پیش به دست پایگاه اکسیوس رسید و منتشر شد، آمده است که این پرونده حقوقی«می‌تواند پیامدهای بالقوه قابل توجهی داشته باشد نه‌تنها در امور حقوقی بلکه امور واقعی دوجانبه، چندجانبه، اقتصادی و امنیتی برای اسرائیل داشته باشد». همچنین این پرونده حقوقی آزمونی است برای متحدان اسرائیل به‌ویژه ایالات‌متحده و بریتانیا. حکم دادگاه الزام‌آور نیست اما هیچ سازوکار اجرایی جز فشار همتایان وجود ندارد و هیچ بازیگری مهم‌تر از ایالات‌متحده وجود ندارد. در مواردی ایالات‌متحده اقدام به تحقیر دیوان بین‌المللی دادگستری کرده است. جین کرک پاتریک، فرستاده سابق ایالات‌متحده در سازمان ملل، دادگاه را در سال ۱۹۸۴ به‌ عنوان «یک نهاد نیمه‌قانونی، نیمه‌حقوقی و نیمه‌سیاسی توصیف کرد که کشورها گاهی آن را می‌پذیرند و گاهی نمی‌پذیرند». به گزارش آسوشیتدپرس، در گذشته‌های اخیر بارها و بارها وجود داشته است که ایالات‌متحده و بریتانیا از کشورهایی مانند روسیه و میانمار خواسته‌اند تا به طور کامل آنچه که به‌‌عنوان احکام الزام‌آور دیوان بین‌المللی دادگستری توصیف کرده‌اند را اجرا کنند.

ایالات‌متحده به تازگی میلیون‌ها دلار را با موفقیت در مبارزات انتخاباتی خرج کرده است تا اطمینان حاصل کند که آخرین نامزد آمریکایی، سارا کلیولند، کرسی‌ای در دیوان بین‌المللی دادگستری به دست آورده است. جو بایدن نیز اخیراً دیوان را «یکی از حیاتی‌ترین نهادهای بشریت برای پیشبرد صلح در سراسر جهان باقی می‌ماند». اکنون که واشنگتن تصمیم گرفته است که حکم دادگاه را رد کند، ایفای این نقش حیاتی برای آن نهاد دشوار خواهد بود.

sazandegi

پست های مرتبط

دو پیروزی

انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا سه‌شنبه (۵ نوامبر) برگزار شد و بسیاری از موسسات…

۱۷ آبان ۱۴۰۳

سه گام برای حل منازعه

باید برای پایان جنگ و خاموشی نزاع در خاورمیانه هرچه سریع‌تر اقدام…

۱۱ آبان ۱۴۰۳

بانوی نور

به یاد “ایران درودی” ایران درودی سبک خاص خود را در نقاشی…

۹ آبان ۱۴۰۳

دیدگاهتان را بنویسید