پس از یک دوره تنش دیپلماتیک میان هند و پاکستان، در نهایت جنگ میان این دو کشور هستهای آغاز شد
تنش میان هند و پاکستان بر سر حمله تروریستی ۲۲ آوریل در پهلگام واقع در بخش کشمیر تحت کنترل هند که ۲۶ کشته بر جای گذاشت ازجمله رویارویی دیپلماتیکی بهشمار میرود که هیچکس فکر نمیکرد دامنه آن به تقابل سخت، تبادل آتش و در نهایت شلیک موشک، آن هم در این سطح کشیده شود. در گذشته هم تنش میان این دو همسایه اتمی به نقطه جوش رسیده بود اما در نهایت با میانجیگری دولتهای منطقهای یا فرامنطقهای به پایان رسید، اما اتفاقاتی که ظرف ۴۸ ساعت گذشته رخ داده نشان میدهد که نمودار تصاعد تنش میان اسلامآباد و دهلی درحال صعود پلهکانی است. بامداد چهارشنبه رسانههای پاکستان اعلام کردند که هند حمله موشکی علیه خاک این کشور را عملیاتی کرده است و چندی بعد، سخنگوی ارتش پاکستان ضمن تایید حمله هند، گفت که «پاکستان حمله موشکی هند را تایید میکند و این کشور حمله موشکی خود را به سه منطقه آغاز کرده است». راشا تودی به نقل از منابع محلی در همان ابتدای درگیری اعلام کرد که ۸ الی ۹ موشک از سوی هند به پاکستان شلیک شده است و در نهایت سخنگوی ارتش پاکستان در گزارش تکمیلی خود اعلام کرد که یک موشک هندی، فرودگاه مظفرآباد در کشمیر پاکستان را هدف قرار داده است. خطوط هوایی بینالمللی پاکستان نیز بلافاصله اعلام کرد که پروازهایی که در آسمان درحال پرواز بودند، به سمت کراچی تغییر مسیر دادند.
ردوبدل مواضع – تبادل آتش
آنچه در ابتدای این حملات رخ داد واکنش و بیانیههای جهتدار و البته تندوتیز دو کشور علیه یکدیگر بود. پاکستان دقایقی پس از حمله موشکی هند وعده اقدام تلافیجویانه را داد و صراحتاً اعلام کرد که پاسخ حمله موشکی هند را خواهد داد. در بخشی از بیانیه وزارت دفاع هند آمده است که «نیروهای مسلح هند عملیاتی را آغاز کردند و زیرساختهای تروریستی در پاکستان، جامو و کشمیر تحت اشغال پاکستان را مورد هدف قرار دادند که از این منطقه حملات تروریستی علیه هند طراحی و هدایت شده است. همچنین، در مجموع ۹ منطقه مورد هدف قرار گرفتند و لازم به ذکر است که اقدامات ما متمرکز، سنجیده و ماهیت غیرتشدید کنندهای داشته است».
در مقابل ژنرال احمد شریف چودری، رئیس روابط عمومی ارتش پاکستان در واکنش به حمله موشکی هند گفت که «جنگندههای نیروی هوایی پاکستان مرتباً در آسمان بوده و درحال رصد تحرکات هندیها هستند؛ چراکه این یک حمله از داخل حریم هوایی هند انجام شده است. آنها هرگز اجازه نفوذ به حریم هوایی پاکستان را نداشتند اما در این راستا هند حملات هوایی به مسجدی در شهر بهاولپور انجام و همچنین شهرهای کوتلی و مظفرآباد را مورد حمله قرار داد که ما هم تلافی خواهیم کرد». با تمام این تفاسیر ظهر چهارشنبه دفتر شهباز شریف، نخستوزیری پاکستان به نیروهای مسلح این کشور دستور داد تا به حملات هند پاسخی قاطع دهند. تلویزیون پاکستان اعلام کرد که این دستور در پی حملات ارتش هند به ۹ موقعیت در پاکستان و کشمیر تحت کنترل اسلامآباد صادر شده که ۲۶ کشته و ۴۶ زخمی بر جای گذاشته است.
در این میان، یورونیوز گزارش داده که تنها ساعاتی پس از آغاز حملات موشکی هند به پاکستان، سه فروند هواپیما در مناطق مختلف هند و کشمیر تحت کنترل هند سقوط کردهاند. در حادثه نخست، یک هواپیمای ناشناس بر روی ساختمان یک مدرسه در روستای وویان در حومه سرینگر سقوط کرد. به گفته منابع محلی، این حادثه در پی حملات موشکی هند به وقوع پیوست و نیروهای آتشنشانی و ارتش برای مهار آتش و کنترل منطقه وارد عمل شدند. در روستای بهاردا کلان نزدیک خط کنترل، یک هواپیمای دیگر در زمینهای کشاورزی سقوط کرد و شاهدان گفتند دو خلبان زخمی در محل پیدا شده و توسط ارتش منتقل شدند. سومین سقوط در ایالت پنجاب هند رخ داد. یک مقام پلیس این حادثه را تایید کرد اما جزئیات بیشتری ارائه نشد.
واکنشهای جهانی
درخصوص تنش میان هند و پاکستان باید به این موضوع توجه داشت که جهان درحال نظاره کردن یک رویارویی نظامی میان دو کشوری است که هر دوی آنها، اتمی به حساب میآیند. براساس آخرین آمارهای منتشر شده، هند ۱۷۲ کلاهک هستهای و پاکستان ۱۷۰ کلاهک هستهای در اختیار دارند اما از منظر بودجه دفاعی سالانه و تسلیحات نظامی این دو با هم تفاوت زیادی دارند که این موضوع توازن نظامی را بر هم میزند. از سوی دیگر، هند یکی از مهمترین و کلیدیترین شرکای ایالاتمتحده در منطقه ایندو- پاسیفیک بهشمار میرود و عملاً ایالاتمتحده به هند بهعنوان خاکریز اول برای مقابله با چین نگاه میکند.
بر همین اساس، هند بهعنوان دومین کشور پرجمعیت دنیا که از آن بهعنوان یک قدرت نوظهور نام برده میشود و همچنین پاکستان بهعنوان یک قدرت اتمی، کشورهایی بهشمار میروند که تنش میان آنها جامعه ملل را نگران میکند. بر همین اساس علاوه بر آمریکا، وزارت خارجه چین در واکنش به عملیات برونمرزی هند علیه زیرساختهای ادعایی تروریستی در پاکستان اعلام کرد که درباره تحولات کنونی و در جریان بین دهلی و اسلامآباد نگران است و به دو کشور تاکید کرد تا از بدتر شدن اوضاع اجتناب کنند. فرانسه، آلمان و اتحادیه اروپا به انضمام ایران و روسیه هم از دو طرف خواستند که تنشها را کاهش دهند. با این تفاسیر باید دید که چه اتفاقی طی روزهای آینده در این مسیر رخ خواهد داد.