توسط : فرشاد گلزاری، گروه بین‌الملل
پس از سفر اخیر آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات‌متحده به عربستان و حضور وی در نشست ریاض، شاهد آن هستیم که مذاکرات آتش‌بس غزه با قید فوریت در قاهره از سر گرفته شده است. شاید بسیاری معتقد باشند که این دور از مذاکرات همانند گذشته با موانعی روبه‌رو خواهد شد و اساساً نباید آن را چندان مهم قلمداد کنیم اما این تحلیل را باید کاملاً غلط بدانیم؛ چراکه این دور از مذاکرات در شرایطی انجام می‌شود که عملاً تمام روزنه‌های دیپلماتیک و حتی اهرم‌های میدانی بسته شده است و تنها گزینه نتانیاهو به عنوان گرداننده این کارزار خونین حمله همه‌جانبه به رفح است که البته در سوی دیگر او عملاً هیچ سناریویی جز این ندارد. واقعیت این است که نتانیاهو و کابینه افراطی وی که افرادی مانند بن گویر، وزیر امنیت داخلی و بتسلئیل اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل را در خود جای داده به نوعی سخت‌ترین روزهای خود را سپری می‌کنند و این مساله دو وجه دارد. وجه اول آن مسائل داخلی و به‌هم‌ریختگی‌هایی است که حالا هر روز در حال تشدید و ریشه دواندن است و نه تنها کابینه اسرائیل بلکه شخص نتانیاهو را هم زیر فشار قرار داده که ستون فقرات آن را باید اعتراض چن دباره خانواده اسرای اسرائیلی بدانیم که حالا به بقیه سطوح اجتماعی هم سرایت کرده است. اما وجه دوم این مشقت‌ها را باید عنصر و مولفه‌های خارجی بدانیم. اسرائیل به‌خصوص نتانیاهو از سوی برخی دولت‌های فرامنطقه‌ای و اتحادیه اروپا تحت فشار است همچنین در پشت پرده هم دولت بایدن دیگر توان حمایت از تل‌آویو را ندارد و این موضوع به هزینه سهمگین داخلی برای کاخ سفید تبدیل شده است؛ چراکه همین حالا تظاهرات دانشجویان در سراسر آمریکا آرام‌آرام هفته سوم خود را پشت سر می‌گذارد و یک آنارشی اجتماعی یا حداقل صنفی را شاهد هستیم که رگ‌وریشه آن حمایت از نتانیاهو و تیم وی است. به همین دلیل اسرائیل راهی ندارد جز اینکه مذاکرات را به سمت‌وسویی هدایت کند که کمترین هزینه را متحمل شود و به همین دلیل است که می‌بینیم مذاکرات با فشارهای ایالات‌متحده و میانجی‌گری مجدد مصر و قطر در قاهره برگزار شده است. در این میان اما همچنان جزئیات این مذاکرات به صورت علنی و تایید شده به بیرون درز نکرده و حتی اطلاعاتی که در دسترس قرار دارد به صورت قطره‌چکانی منتشر می‌شود که حتی نمی‌توان آن را به صورت علنی تایید کرد. به عنوان مثال، برخی از رسانه‌های اسرائیل اعلام کردند که پیش‌نویس توافق پیشنهاد شده به حماس دارای سه مرحله در عرض ۱۲۴ روز بوده و بخشی از آن شامل آزادی ۲۰ اسیر فلسطینی محکوم به حبس ابد در مقابل هر نظامی زن اسرائیلی است. اما نکته مهم این است که روزنامه وال‌استریت ژورنال در همین اثنا مدعی شده که میانجی‌گران عرب اعلام کرده‌اند یحیی سنوار، رهبر جنبش حماس در غزه به توافق اخیر پیشنهاد شده در قاهره واکنش نشان داده و از طریق نمایندگانش این پیام را فرستاده که توافق فعلی نزدیک‌ترین توافق پیشنهادی به خواسته‌های حماس محسوب می‌شود اما در این میان برخی پیش‌شرط‌های دیگر را هم مطرح کرده است.
به موازات این تحلیل یک منبع مصری اعلام کرده که توپ اکنون در زمین اسرائیل بوده و جنبش حماس خواستار شفافیت درباره برخی بندهای مذکور در پیش‌نویس توافق است. طبق گزارش شبکه المیادین، این منبع مصری مدعی شده اسرائیل تا زمانی که حماس پاسخ خود را نگوید، هیات خود را به قاهره اعزام نمی‌کند. اما آنچه به عنوان مهم‌ترین مولفه به موازات مذاکرات قاهره باید مدنظر قرار بگیرد، اظهارات و مواضع حماس و اسرائیل است. در این راستا اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس صراحتاً اعلام کرده که اولویت حماس متوقف کردن جنایات علیه ملت فلسطین بوده و این یک موضع قاطع و اصلی است که به آینده‌ای باثبات‌تر منجر خواهد شد. او گفته است که اگر آتش‌بس اولین نتیجه توافق نباشد پس توافق چه معنا و مفهومی خواهد داشت؟ به گفته هنیه، حماس همچنان بر دستیابی به توافق‌نامه جامع و مرحله‌ای اصرار دارد که شامل پایان دادن به جنگ و اعمال جنایات، اطمینان از عقب‌نشینی ارتش اسرائیل و دستیابی به یک معامله مبادله جدی برای اسرا باشد. در سوی مقابل یعنی در اسرائیل مواضع نتانیاهو به گونه‌ای دیگر است. او اعلام کرده شروطی که به معنای تسلیم شدن اسرائیل باشد را نمی‌پذیریم و به جنگ تا زمان تحقق اهداف‌مان ادامه می‌دهیم و بدون‌شک تسلیم شدن در برابر خواسته‌های حماس یک شکست فاجعه‌بار برای اسرائیل خواهد بود. این سخنان درحالی مطرح می‌شود که احتمالاً مذاکرات آتش‌بس در قاهره طی روزهای آینده هم ادامه خواهد داشت اما نکته مهم این است که نتانیاهو هنوز بر طبل جنگ می‌کوبد و شرکای او در دولت ائتلافی هم او را برای حمله به رفح تحت فشار قرار داده‌اند.
