توسط : بازارها هفته گذشته را چگونه سپری کردند؟
بازارها هفته گذشته تعادل شکننده‌ای داشتند که تحت تاثیر عوامل کلان اقتصادی و رویدادهای سیاسی قرار داشت. بازار سهام و ارزهای دیجیتال با نوسان‌های بیشتری مواجه شدند، درحالی که طلا و برخی کالاها ثبات نسبی را حفظ کردند. بازار سهام، با آرامش نسبی که در فضای سیاسی حاکم بود، موفق شد هفته گذشته را با رونق خوبی به پایان برساند. شاخص‌های بورسی موفق شدند تا در سایه ترس، بازدهی خوبی را برای سهامداران به‌خصوص معامله‌گران نمادهای شاخص‌سازان به ارمغان آورند. نماگر اصلی بورس، با رشد بیش از ۴ درصدی همراه شد. نماگر هم‌وزن نیز افزایش ۷/۱ درصدی را تجربه کرد. بررسی‌ها حکایت از آن دارد که با وجود پیش‌بینی‌های خوبی که از بازدهی اسفندماه از سوی تحلیلگران منتشر شده است، احتمالاً روند قیمتی سهام طی آخرین ماه سال بهتر از ماه‌های گذشته باشد. از ابتدای اسفند شاخص کل با بازدهی ۵/۴ درصدی نشان داد که عزم خود را برای بازپس‌گیری محدوده ۳ میلیون واحد جزم کرده است.
ارزش معاملات خرد، طی هفته گذشته به‌رغم آنکه به محدوده ۵ هزار میلیارد تومان رسیده بود، اما با بهبود نسبی دادوستدهای بورس، این سنجه آماری به محدوده ۱۱ هزار میلیارد تومان رسید. به نظر می‌رسد، تقاضای خوبی وارد بازار سهام شده و طی هفته گذشته، به‌رغم عرضه‌هایی که در گروه پتروشیمی رقم خورد، اما عطش خریداران برای ورود به بازار بیشتر شده است. این موضوع به خوبی در میزان ورود و خروج پول حقیقی نیز مشاهده شده است. طی هفته قبل، بیش از هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان پول حقیقی وارد بازار شده است. این میزان از ورود پول نسبت به فضای سختی که در بهمن‌ماه بر بازار سهام حاکم بود، رقم قابل توجهی به‌شمار می‌رود. صندوق‌های طلا برخلاف آنکه نوسان منفی را تجربه کردند، اما ورود پول حقیقی به این صندوق‌ها سبب شد تا همچنان فضای خوبی برای معاملات خرید طلا نیز فراهم شود. برخلاف ورود پول به صندوق‌های طلا و بازار سهام، صندوق‌های درآمد ثابت شاهد خروج سنگین پول بودند. افزایش انتظارات تورمی سبب شده است تا صندوق‌های درآمد ثابت محل امنی برای سرمایه‌گذاری نباشند. این درحالی است که برخی از این صندوق‌ها همچنان نرخ‌هایی بالاتر از ۳۲ درصد را پیشنهاد می‌دهند.
P/E بازار سهام در هفته گذشته با رشد قیمت‌ها، به محدوده میانگین بلندمدت خود، یعنی ۵/۷ واحد نزدیک شده است. چند متغیر مهم اقتصادی-سیاسی، تعیین‌کننده این نسبت در کوتاه‌مدت خواهد بود. اول آنکه به نظر می‌رسد با وجود کاهش نرخ بهره اوراق، همچنان کف ۳۰ درصدی برای نرخ بدون ریسک می‌تواند بازار را نگران کند. به‌خصوص آنکه رشد قیمت دلار توافقی به افزایش انتظارات تورمی و رشد سودآوری شرکت‌ها دامن نمی‌زند. یکی از عوامل موثر بر روند P/E بازار گزارش‌های بهمن‌ماه صنایع هستند که به‌تازگی منتشر شده‌اند. مروری بر این گزارش‌ها نشان می‌دهد که احتمالاً شاهد رکوردشکنی جدیدی در درآمد ریالی شرکت‌ها طی یازدهمین سال جاری باشیم. با رشد قیمت دلار، احتمالاً اسفندماه نیز انتظار یک رشد درآمدی شگفت‌انگیز را خواهیم داشت. به‌خصوص آنکه در شرکت‌های بزرگ، محصولات نهایی با نرخ‌های بالاتری در بورس کالا مورد دادوستد قرار گرفتند. از این‌رو حاشیه سود زمستان می‌تواند بهتر از پاییز و تابستان باشد. بر این اساس، نسبت قیمت به سود بازار نیز می‌تواند به محدوده ۸ واحد و بالاتر نزدیک شود. اما برای تثبیت بالای این عدد، نیازمند برخی از تحولات در حوزه اقتصادی و سیاسی هستیم. اول آنکه، نرخ بهره اوراق با آرام شدن تحولات اقتصادی، باید روندی کاهشی را به طور موقت دنبال کند. علاوه بر این، کاهش فاصله قیمتی دلار توافقی و دلار بازار آزاد که اکنون به نزدیک ۳۷ درصد رسیده است، محرک اقتصادی قوی برای بازار خواهد بود. ضمن آنکه باید تحولات سیاسی به سمت یک توافق قوی در بلندمدت پیش برود. در غیر این صورت، احتمالاً سیاست‌گذار برای جبران کسری‌های خود مجبور است بر صورت‌های مالی شرکت‌ها خدشه‌هایی وارد کند. طی چند روز اخیر، انتشار اخباری مبنی بر افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها نشان داد که دولت برای جبران ناترازی‌ها، حاضر نیست این فرمول پراشکال را اصلاح کند.
به لحاظ فنی، شاخص کل بورس با عبور موفقیت‌آمیز از مقاومت داینامیک ۲ میلیون و ۷۵۰ هزار واحد، نشان داد که انگیزه کافی را برای رسیدن به محدوده ۳ میلیون واحد دارد. از این‌رو عرضه‌های نسبی در روز پایانی هفته گذشته، صرفاً یک انتقال مالکیت سهام بین سهامداران است. با توجه به آنکه خبر تجدید ارزیابی خودرویی‌ها و نوسانات مثبت بانک‌ها به اندازه کافی قدرت تغییر روند را دارد، انتظار می‌رود با ترکیب شدن این اخبار با اثر اسفندماه، بازدهی خوبی در آخرین ماه سال و روزهای ابتدایی سال آینده نصیب بورس شود.
حالا که از تحولات بازار سهام باخبر شدیم، بد نیست تحولات بازار ارز را مرور کنیم.
قیمت دلار در بازار آزاد، همچنان درحال رکوردزنی است و اثر این روند صعودی بر سایر بازارها نظیر طلا و سکه نیز مشهود است. با این حال، برخی از اخبار در مورد رفت‌وآمدهای سیاسی، نتوانست مانع از ورود تقاضا به بازار ارز شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد، به‌رغم سفر امیر قطر به تهران و سفر وزیر خارجه روسیه و دیدار با عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، نوسانات منفی در بازار عرضه همواره با تقاضای جدیدی مواجه شده است. برخی از گمانه‌زنی‌ها حکایت از آن دارد که با توجه به روابط نزدیک میان تهران و مسکو، احتمال آن وجود دارد که وزیر خارجه روسیه حامل پیامی از طرف ترامپ باشد. برخی نیز معتقدند، احتمال ارسال پیام ایران از سوی روسیه به آمریکا بیشتر است. از این‌رو، با وجود افت نسبی قیمت دلار در روزهای پایانی هفته گذشته، بازار طلا و سکه و صندوق‌های طلا نیز آرامش نسبی را تجربه کردند. آرامش کنونی، می‌تواند قبل از طوفان جدیدی باشد، یا احتمالاً مسیری برای ثبات نسبی در فضای ارز قلمداد شود. رویکرد سیاست‌گذار در مواجهه با مسائل خارجی ایران، می‌تواند در بازار ارز موثر باشد. با این حال، تحلیلگران معتقدند، قیمت ۹۲ تا ۹۳ هزارتومانی برای دلار گران محسوب می‌شود. تحلیلگران فنی نیز معتقدند، این قیمت‌ها یک مقاومت جدی است. در صورتی که دلار از محدوده مذکور عبور کرده و بالای آن تثبیت شود، سه‌رقمی شدن نرخ اسکناس آمریکایی امری محتمل خواهد بود.
اما بازارهای جهانی هفته گذشته روندی عمدتاً متغیر را تجربه کردند. در ایالات‌متحده، شاخص‌های اصلی نظیر S&P 500 و Dow Jones با نوساناتی همراه بودند که عمدتاً به انتشار داده‌های اقتصادی مرتبط با تورم و چشم‌انداز سیاست‌های پولی فدرال رزرو نسبت داده می‌شود. در عین حال، بازارهای اروپایی تحت فشار نگرانی‌های مربوط به رشد اقتصادی منطقه یورو قرار داشتند، اما برخی صنایع مانند فناوری و انرژی به دلیل افزایش تقاضا و بهبود قیمت‌های نفت، عملکرد بهتری از خود نشان دادند. در ایران، بازار بورس تهران نیز با نوساناتی مواجه بود که تحت تاثیر تغییرات نرخ ارز و اخبار مرتبط با سیاست‌های اقتصادی داخلی قرار داشت.
در ادامه به بررسی تحولات بازار طلا می‌پردازیم؛ بازار طلا در هفته گذشته با ثبات نسبی همراه بود و قیمت‌ها در محدوده‌ای نزدیک به ۲,۹۰۰ دلار در هر اونس نوسان داشتند. این ثبات تا حدی به کاهش نگرانی‌ها از تورم افسارگسیخته در ایالات‌متحده و تقویت نسبی دلار نسبت به سایر ارزها مرتبط بود. با این حال، طلا همچنان به‌عنوان یک دارایی امن مورد توجه سرمایه‌گذاران باقی‌مانده است، به‌ویژه در شرایطی که ابهامات ژئوپلیتیکی و اقتصادی در سطح جهانی ادامه دارد.
افت‌وخیزهای متعدد در بازار ارز سبب شد تا کمی از هیجانات در بازار سکه و طلا کاهش یابد. به طوری که سکه امامی با افت بیش از یک‌درصدی موفق شد وارد کانال ۷۶ میلیون تومان شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که حباب سکه امامی پس از سقف ۷۸میلیونی، حباب ۲۶درصدی خود را از دست داد و حباب این سکه به مرز ۱۵درصدی کاهش یافت. افت نسبی قیمت طلای جهانی نیز به روند کاهشی سکه و طلا و آرام شدن اوضاع این بازار کمک کرده است. تحلیلگران طلای جهانی در دوراهی افت‌وخیزهایی قرار گرفتند. قرار گرفتن بهای هر اونس طلای جهانی در مرز روانی مهم سه هزاردلاری، وضعیت مبهمی را پیش‌روی هواداران فلز زرد قرار داده است. از سویی عواملی همچون جنگ تجاری ایالات‌متحده آمریکا و چین و از سوی دیگر جنگ تعرفه‌ای ترامپ ازجمله عوامل مهمی هستند که زمینه صعود طلای جهانی و فتح قله روانی مهم ۳ هزاردلاری را فراهم کردند. این درحالی است که مذاکرات روسیه و آمریکا که در هفته‌های اخیر آغاز شده، اصلی‌ترین و مهم‌ترین عامل کاهش در بهای طلای جهانی است. از آنجا که طلای جهانی از زمان آغاز جنگ روسیه و اوکراین متاثر از ریسک‌های ژئوپولیتیک رشد بالایی را تجربه کرده است، با توافق میان روسیه و آمریکا و پایان جنگ روسیه و اوکراین، طلای جهانی با کاهش شدید مواجه می‌شود. از این‌رو، باید منتظر آن بود که با کاهش حباب سکه و طلا در نتیجه افت قیمت دلار، بر جذابیت سکه نیز افزوده شود. اگر فضای سیاسی دوباره پرتنش شود، می‌توان انتظار داشت که سکه امامی روند صعودی را دنبال کند.
در نهایت در بازار کالاها، قیمت نفت با افزایش تقاضا و کاهش موجودی انبارها در برخی مناطق کلیدی، روندی صعودی را تجربه کرد. این درحالی است که فلزات صنعتی مانند آلومینیوم و مس تحت تاثیر کاهش رشد اقتصادی چین و نوسانات دلار با فشارهایی مواجه شدند. در بازار داخلی ایران، قیمت محصولات فولادی مانند نبشی و ناودانی نیز تحت تاثیر نرخ ارز و تقاضای فصلی، نوسانات محدودی را ثبت کرد.
بازار ارزهای دیجیتال، به‌ویژه بیت‌کوین، در هفته گذشته شاهد اصلاح قیمت‌ها پس از یک دوره رشد بود. بیت‌کوین که اخیراً از مرز ۱۰۰,۰۰۰ دلار عبور کرده بود، با افزایش فشار فروش مواجه شد و در برخی مقاطع به سطوح حمایتی نزدیک ۹۶,۰۰۰ دلار نزدیک شد. این نوسانات تا حدی به تغییرات در جریان سرمایه‌گذاری صندوق‌های قابل معامله (ETF) بیت‌کوین و انتظارات از سیاست‌های دولت جدید ایالات‌متحده نسبت به صنعت کریپتو مرتبط بود. تحلیلگران معتقدند که در صورت تثبیت قیمت زیر سطح کلیدی ۹۶,۸۰۰ دلار، احتمال اصلاح عمیق‌تر وجود دارد، درحالی که شکست مقاومت ۱۰۴,۸۰۰ دلار می‌تواند نشانه‌ای از بازگشت روند صعودی باشد.
