رنگ‌زمینه

چه می‌شود؟

سیدحسین موسویان، دیپلمات پیشین

ایران در ۱۳ آوریل ۲۰۲۴ با صد‌ها پهپاد و موشک مستقیماً خاک اسرائیل را مورد هدف قرار داد. این حمله بزرگ‌ترین و مهم‌ترین حمله نظامی به اسرائیل بعد از جنگ سال ۱۹۶۷ اعراب و اسرائیل و بزرگ‌ترین حمله پهپادی تاریخ بود که پیامد‌های آن می‌تواند معادلات آینده در خاورمیانه را تغییر دهد.
متعاقب حمله نظامی اسرائیل به سرکنسولگری ایران در دمشق ۷ تن از مستشاران ارشد نظامی ایران شهید شدند. در حقیقت اسرائیل از «خط قرمز» ایران عبور کرد. اسرائیل در حمله به اماکن دیپلماتیک ایران شناخته‌شده‌ترین قرارداد‌ها و نرم‌های حقوق بین‌الملل را نقض و به حاکمیت ایران خدشه وارد کرد. ولی قدرت‌های جهانی عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل حاضر نشدند این اقدام را محکوم کنند؛ لذا ایران در پاسخ، مبادرت به حمله نظامی به اسرائیل کرد. ایران اعلام کرد که این اقدام «پاسخ» بوده که براساس اصل «دفاع مشروع» مطابق ماده ۵۱ منشور سازمان ملل صورت گرفته است. قدرت‌های غربی بلافاصله، اقدام ایران را محکوم کردند. ایران تصریح کرد که اگر شورای امنیت سازمان ملل حمله نظامی اسرائیل را محکوم کرده بود احتمالاً نیازی به اقدام متقابل ایران نبود؛ لذا استاندارد دوگانه و تبعیض‌آمیز شورای امنیت سازمان ملل می‌تواند مخل صلح و امنیت جهانی شود.
مقامات آمریکا و اسرائیل اعلام کردند که حمله ایران گسترده‌تر از حد تصور بوده است. این نکته درست است. اما واقعیت این است که پاسخ ایران تنها به حمله اسرائیل به سرکنسولگری در سوریه نبود. در ۱۵ سال گذشته اسرائیل ده‌ها تن از دانشمندان هسته‌ای و فرماندهان نظامی ایران را در داخل و خارج ایران ترور کرده و حملات سایبری و خرابکاری زیادی علیه تاسیسات هسته‌ای و نظامی ایران داشت. ایران در موارد گذشته صبر و خویشتن‌داری از خود نشان داد. اسرائیل با اشتباه محاسباتی این خویشتنداری را حمل بر«ضعف» ایران تلقی کرد و به حملات خود ادامه داد. اما حمله اسرائیل به مرکز دیپلماتیک ایران، شرایطی برای تهران به وجود آورد که در یک حمله، پاسخ همه حملات گذشته اسرائیل را یک‌جا بدهد. بایدن رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد که در صورت حمله نظامی مجدد اسرائیل به ایران، آمریکا مشارکت نخواهد کرد. این یک تصمیم درست و به موقعی است زیرا در صورتی ‌که اسرائیل حمله دوم به ایران را انجام دهد، ایران این بار در سطحی وسیع‌تر و بدون اطلاع قبلی، اسرائیل را مورد حمله قرار خواهد داد. اگر آمریکا وارد عمل شود، ایران و تمام گروه‌های جهادی منطقه همچون حزب‌الله لبنان، حوثی‌های یمن، الحشدالشعبی عراق نیز وارد معرکه شده و علاوه بر مشارکت در حمله به اسرائیل، پایگاه‌های نظامی آمریکا در منطقه را مورد حمله قرار خواهند داد که بدترین سناریو ممکن یعنی «جنگ بزرگ‌تر» به وقوع خواهد پیوست.
تصمیم بایدن در مورد عدم مشارکت در حمله به ایران یک تصمیم عاقلانه است. عدم درک درست، تصورات و محاسبات غلط عامل اصلی جنگ‌ها و بحران‌های چند دهه گذشته است. تفکر جان بولتون هم یک تفکری است که برخی سیاستمداران قدرتمند آمریکایی طرفداران پروپا قرص آن بوده و طرفدار «مداخله‌گرایی» آمریکا هستند. حقیقت این است که استراتژی اصلی آمریکا بعد از انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ در ایران هم برپایه «تحریم و فشار» و«تغییر رژیم» بوده است. نتیجه این سیاست و طرز تفکر به اینجا ختم شده که امروزه روابط ایران با آمریکا، غرب و اسرائیل در خصمانه‌ترین وضعیت ممکن قرار گرفته است.
ایرانی‌ها با تاریخ و تمدنی چند هزار ساله ملت مغروری هستند. آنها فارغ از شرایط سیاسی و اقتصادی فعلی زیربار «زور و تحقیر و توهین» نمی‌روند. اکنون واشنگتن و تل‌آویو به این واقعیت فکر کنند که ایران تحت شدیدترین تحریم‌ها و فشار‌ها و دشوارترین شرایط اقتصادی در ۴۰ سال گذشته، پاسخ حملات اسرائیل را به‌گونه‌ای داد که غیرقابل تصور همگان بود.

sazandegi

«پست قبلی

پست بعدی»

پست های مرتبط

دیوار مجلس برای اهل سنت؟

مخالفت با استعفای “عبدالکریم حسین‌زاده” گروه سیاسی: آجرهای دیواری که مخالفان دولت…

۵ مهر ۱۴۰۳

جلوه‌گاه همدلی

جشن بزرگ امت احمد دو روز پس از انتخاب استاندار کرد اهل…

۲ مهر ۱۴۰۳

دیپلماسی زیارت

رئیس‌جمهور امروز به عراق می‌رود   ابتدای شهریور ماه بود که فواد…

۲۱ شهریور ۱۴۰۳

دیدگاهتان را بنویسید