توسط : گروه اجتماعی
چند روز پیش حمیدرضا صارمی، معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران خبر از ساخت مسکن در بافت فرسوده تهران از سوی چینی‌ها داد. او که به قراردادی در این زمینه اشاره می‌کرد، گفت که «در محتوای قرارداد با چینی‌ها دیده شده که آنها در مقیاس‌های بزرگ‌تر یعنی ساخت ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ واحد مسکونی در قالب محله ورود پیدا کنند و کار در بافت فرسوده با روش «کلید به کلید» و براساس ضریب 1/4 برابر مساحت بنا نسبت به هر نفر با مشارکت شهرداری انجام شود
چندی پیش هم سیدمهدی هدایت، مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران اعلام کرد که پس از گذشت حدود یک سال از تایید مشارکت چینی‌ها در ساخت مسکن در ایران، آنها در زمینه سرمایه‌گذاری و انتقال تجارب و تکنولوژی مشارکت می‌کنند و با این رویکرد ۲۰۰ هزار واحد مسکونی با تکنولوژی نوین ساخته می‌شود».
اما در نهایت این اقدامات شهرداری تهران سبب واکنش تند اعضای شورای شهر تهران شد. به طوری که ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران این اقدام را مخالفت صریح با سخنان رهبر انقلاب دانست.
او گفت که «این موضوع را از این جهت تذکر میدهم که اولاً شعار شهرداری؛ تهران، الگوی جهان اسلام است و هم از طرفی مقام معظم رهبری در این باره فرمایشاتی دارند. ایشان می‌فرمایند: «در مساله مسکن، ما وابستگی نداریم به خارج؛ زمینش مال خودمان است، مصالحش مال خودمان است، طراحی اینها مال خودمان است. بنابراین به مساله مسکن باید رسید». این عین فرمایشات مقام معظم رهبری است، من عرضم این است که اگر ما در این دوره مدیریت شهری پذیرفتیم که از چین اتوبوس و واگن مترو بگیریم از روی اضطرار واکل‌میته بود چون تولیدکنندگان داخلی توانایی تولید این تعداد اتوبوس را در این مدت کم ندارند و ما به دلیل مشکلاتی که مردم تهران درگیرش هستند، ناچاریم برای تولید انبو‌ه با چینی‌ها قرارداد ببندیم».
امانی اضافه کرد: «اما درباره مسکن هیچ‌گونه نیازی به سرمایه‌گذار خارجی نداریم چون هم توان داخلی داریم و هم کسانی که در این حوزه سرمایه‌گذاری می‌کنند. همان‌طور که گفتم مردم در بافت فرسوده منتظر هستند که سرمایه‌گذاری بیاید و برای‌شان خانه بسازد. اگر بناست شهرداری همچنین کاری کند حتماً باید از شورا مجوز بگیرد. این موضوع خلاف آن چیزی است که مقام معظم رهبری فرمودند و به شدت به شهرداری تهران تذکر میدهم که قدمی در این زمینه برندارد مگر دلایل قانع‌کننده‌ای هم برای ما و هم برای افکار عمومی واقعاً داشته باشد».
مهدی عباسی، رئیس کمیسیون شهرسازی شورای شهر تهران ازجمله معترضان به شهرداری تهران درباره ساخت مسکن چینی بود. او با بیان اینکه معاون شهرسازی باید براساس جایگاه و حد اندازه خود درخصوص ساخت مسکن صحبت می‌کرد، گفت: اگر ساخت مسکن توسط شرکت‌های چینی در شورا مطرح و تصویب می‌شد، آن زمان معاون شهرسازی می‌توانست درخصوص آن اظهارنظر کند.
اما پرویز سروری، نایب‌رئیس شورا و مدافع سرسخت زاکانی در شورا که او را به عنوان نایب زاکانی در شورا هم می‌شناسند، در مقام دفاع از عملکرد شهرداری تهران برآمد و گفت که «در صحن به‌گونه‌ای صحبت شد که گویا اولین بار است از یک کشور خارجی برای ساخت مسکن استفاده می‌شود. ساختمان‌هایی در پردیس توسط شرکت‌های ترکیه‌ای ساخته شده و ساخت مسکن توسط چین اتفاق تازه‌ای نبود که این چنین با حرارت به آن پرداخته شد».
سروری با بیان اینکه عرضه فاصله نجومی با تقاضا دارد، تاکید کرد: «اگر در مسکن، به‌ویژه در بافت فرسوده اقدامی انجام می شود، باید مورد تقدیر قرار بگیرد نه اینکه به‌عنوان یک ضعف قلمداد شود. اگر شهرداری بتواند این کار را انجام دهد، باید دستش را بوسید».
در ادامه نیز زاکانی که برای توضیح درباره جزئیات قرارداد با چینی‌ها به صحن شورا آمده بود در واکنش به ساخت مسکن گفت که برای گره‌گشایی از کار مردم وارد ساخت مسکن شده است. وظیفه‌ای که به لحاظ قانونی به عهده و در چارچوب اختیار شهرداری تهران نیست. او در ادامه گفت که «این برای ما دردناک است که مردم مسکن نداشته باشند و اجاره‌نشین باشند؛ لذا برای گره‌گشایی از کار مردم وارد شده‌ایم. شهرداری تهران در تامین مسکن استطاعت‌پذیر وظیفه و مسئولیت مستقیم دارد. هدف‌گذاری ما نوسازی و ایمن‌سازی شهر است و مردم می‌توانند در این قالب صاحب مسکن می‌شوند. مبلغی که به شهرداری خواهد رسید نیز برای شهر هزینه خواهد شد».
ماجرای ساخت خانه از سوی چینی‌ها
ماجرای ساخت خانه در ایران از سوی شرکت‌های خارجی و البته به سرانجام نرسیدن آن، موضوع جدیدی نیست. اواسط سال ۱۴۰۰ بود که صحبت از حضور چینی‌ها در صنعت ساختمان‌سازی ایران از سوی دولتی‌ها مطرح شد؛ موضوعی که با اظهارات متناقضی از سوی مسئولان مواجه شد و در نهایت خبرهای خوشی از اجرای آن به گوش نرسید.
ساخت چهار میلیون واحد مسکونی مهم‌ترین وعده سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور در زمان برگزاری رقابت‌های انتخاباتی بود و حالا با وجود اینکه نصف عمر دولت گذشته، او مجدد بر اجرای این وعده تاکید می‌کند.
به موازات این امیدواری‌ها، سال گذشته خبری به نقل از یکی از دیپلمات‌های سابق کشورمان درباره پیشنهاد تهاتر نفت با ساخت مسکن به چینی‌ها و نپذیرفتن آنها منتشر شد که وزارت راه‌وشهرسازی این موضوع را تکذیب کرد. در طرف دیگر همان روزها فلاحی، نماینده همدان در مجلس خبر داد که قرارداد ساخت یک میلیون و 200 هزار واحد مسکونی طی چهار سال با یک شرکت چینی نهایی شده است.
تمام این اظهارنظرهای ضدونقیض در شرایطی است که ساخت خانه توسط چینی‌ها از دو سال قبل مطرح بود و ابتدا صرفاً اخبار ضدونقیضی در این باره منتشر شد و بعد از گذشت مدتی، موضوع به کلی در هاله‌ای از ابهام باقی ماند.
چند ماه پیش نیز حسن تیزمغز، نماینده وزیر راه‌وشهرسازی در نشستی مجدد این موضوع را مطرح کرده و آتش گمانه‌زنی‌ها در این زمینه را شعله‌ور کرده بود. او از برگزاری جلسه با شرکت‌های خارجی خبر داده و حتی برآورد دلاری از ساخت هر متر خانه را نیز اعلام کرده است.
شرکت‌های خارجی که او از آنها نام برده، بلژیکی‌ها و چینی‌ها هستند و تیزمغز در این باره گفته است که «طی جلساتی با شرکت‌های خارجی برگزار شد،قرار بر این است تا زمین در اختیار این شرکت‌ها قرار بگیرد و در کنار زمین مصالح ساختمانی و نیروی انسانی نیز از داخل کشور است».
او همچنین این را هم مورد اشاره قرار داده که «طبق توافقی که با شرکت‌های خارجی صورت گرفته، قیمت ساخت هر واحد مسکونی ۲۰۰ الی ۳۰۰ دلار برآورد شده است و چینی‌ها مشتاق مشارکت در ساخت‌وساز کشور هستند».
در آن زمان نیز اقبال شاکری، عضو کمیسیون عمران مجلس هم با این اقدام دولت مخالفت کرده و گفته بود که «در حوزه ساخت مسکن همه عوامل را در داخل کشور داریم و باید از فعالان اقتصادی، سازندگان، مشاوران، تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان داخلی حداکثر استفاده را داشته باشیم و فکر نمی‌کنم درحال حاضر کمبودی در داخل باشد».
عملیاتی نیست
حسن محتشم، عضو هیات‌مدیره انجمن انبوه‌سازان استان تهران در گفت‌وگو «سازندگی» معتقد است که یک واقعیت غیرقابل انکار این است که نمی‌شود چینی‌ها یا هر شرکت خارجی دیگری برای ساخت‌وساز وارد کشور شود، از امکانات داخلی استفاده کند، نیرو هم بیاورد اما قیمت تمام شده این ساخت‌وساز از قیمت تمام شده سازنده داخلی کمتر شود!
او ادامه می‌دهد: نقطه مغفول این موضوع این است که ما به تفاوت قیمت ساخت‌وساز چینی‌ها قرار است در محاسبه قیمت نفت جبران شود و تهاتر کنند، وگرنه امکان ندارد که سازنده خارجی با قیمت کمتر راضی به ساخت‌وساز در کشور شود و قطعاً برای آنها سود مضاعفی خواهد داشت.
به گفته این سازنده؛ به اضافه اینکه معتقدم آنها در بافت فرسوده موفق نخواهند بود زیرا این بافت یکدست نیست و دارای مشکلات عدیده است و در نتیجه ساخت‌وساز در این بافت آسان نیست. مطابق با اظهارات معاونان شهرداری این ساخت‌وسازها قرار است در زمین‌های ذخیره شهری اتفاق بیفتد. به اضافه اینکه نه دولت و نه شهرداری در راستای منافع ملی قدم برنداشته و در شرایطی که می‌توانند این ساخت‌وساز را به متخصصان داخلی بدهند و ایجاد اشتغال کنند، بازار کار برای کشوری مثل چین ایجاد می‌کنند.
این انبوه‌ساز تاکید کرد که همزمان مدیریت شهری نیز وعده‌هایی که با انبوه‌سازان داخلی مطرح کرده را عملیاتی نکرده است. شهرداری تهران روی کاغذ با انجمن شهر سازندگان قرارداد ساخت 30 هزار واحد را منعقد کرد اما تا به امروز هیچ زمینی در اختیار آنها قرار نداده و حالا بعد از دو سال می‌گویند، خودتان زمین پیدا کنید. این یعنی اظهارات شهرداری تهران شعاری است و هیچ‌کدام عملیاتی نمی‌شود.
