توسط : آمریکا اعلام کرد که خواهان درگیری با ایران نیست. عصر روز گذشته کاخ سفید خبر داد: ایالات‌متحده به حمله علیه ارتش این کشور در خاورمیانه پاسخ خواهد داد و زمان و روش را برای این کار انتخاب خواهد کرد. اما واشنگتن خواهان جنگ با ایران یا تشدید تنش در خاورمیانه نیست.
این موضوع در واکنش به حمله پهپادی به مقر آمریکاییان صورت گرفت که عده‌ای مدعی شدند، ایران در آن نقش داشته است اما ایران قویاً این اتهام را رد کرد و نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد گفت: ایران هیچ ارتباطی با این حملات ندارد و درگیری میان ارتش ایالات‌متحده آمریکا و گروه‌های مقاومت در منطقه است که به صورت رفت‌وبرگشت با هم مقابله به مثل می‌کنند.
حمله پهپادی به برج ۲۲ پایگاه نظامی لجستیکی در اردن منجر به کشته شدن سه نظامی آمریکایی شد. پهپادهای انتحاری در مجاورت آسایشگاه سربازان در پایگاه فرود آمدند و در پی آن سه پرسنل ارتش آمریکا کشته شدند. دلیل عدم موفقیت پدافند هوایی در رهگیری پهپادها هنوز مشخص نیست. مقام نظامی آمریکایی به رویترز گفت که دست‌کم ۳۴ پرسنل از نظر آسیب احتمالی ضربه مغزی تحت ارزیابی قرار گرفتند. ابعاد این حمله بی‌سابقه در بیش از سه دهه گذشته و از آغاز دور جدید تنش‌ها در خاورمیانه درحالی است که بیم گسترش جنگ در جای‌جای منطقه وجود دارد.
این اولین بار است که از آغاز تهاجم اسرائیل به غزه، ایالات‌متحده از تلفات خود در نتیجه درگیری مستقیم با نیروهای مقاومت گزارش می‌دهد. البته پیش از این نیز در دریای سرخ و سواحل سومالی، سنتکام از کشته شدن احتمالی دو تفنگندار دریایی خود خبر داده بود. حال در فاز جدیدی از حملات به نیروهای آمریکایی به نظر تنش‌ها درحال گسترش است چراکه این حمله منجر به تلفاتی به نیروهای آمریکایی در خاک کشوری شده که اساساً سال‌هاست از تنش‌های خاورمیانه به دور است. همچنین این حمله پرسش‌هایی را در مورد اقدامات امنیتی و قابلیت‌های دفاعی پایگاه موسوم به «برج ۲۲» ایجاد کرده است.
موقعیت برج ۲۲
این حمله در پایگاه پشتیبانی لجستیک واقع در برج ۲۲ شبکه دفاعی اردن روی داد که دارای موقعیت راهبردی مهمی است. در مورد این پایگاه اطلاعات کمی در دسترس عموم است اما شامل پشتیبانی لجستیکی می‌شود و ۳۵۰ نیروی ارتش و نیروی هوایی ایالات‌متحده در این پایگاه حضور دارند. این پایگاه در اردن در آخرین نقطه از شمال شرقی این کشور است که سه کشور اردن، سوریه و عراق را به هم پیوند می‌دهد. فرماندهی مرکزی ایالات‌متحده در بیانیه‌ای گفت: «تقریباً ۳۵۰ پرسنل ارتش و نیروی هوایی ایالات‌متحده در این پایگاه مستقر شده‌اند که تعدادی از عملکردهای پشتیبانی کلیدی ازجمله پشتیبانی از ائتلاف برای شکست پایدار داعش را انجام می‌دهند». برج ۲۲ در نزدیکی پادگان التنف است که در آن سوی مرز در سوریه قرار دارد و تعداد کمی از نیروهای آمریکایی در آن مستقر هستند. به گزارش آسوشیتدپرس، تنف پایگاهی که نقش کلیدی برای مبارزه با داعش داشت و بخشی از راهبرد ایالات‌متحده برای مهار نفوذ ایران در شرق سوریه را بر عهده گرفته بود. پایگاه برج ۲۲ نزدیک به نیروهای آمریکایی در تنف قرار دارد که به طور بالقوه می‌تواند به حمایت از این نیروهای در سوریه کمک کند. نیروهای آمریکایی در سال‌های اخیر مدام با گروه‌های مقاومت در منطقه درگیر بوده هر چند هدف و بهانه خود برای حضور در سوریه را مقابله با داعش عنوان کرده است. به گزارش کارشناسان رویترز، مشخص نیست که چه نوع تسلیحاتی در این پایگاه نگهداری می‌شود؟ آیا اینکه از دفاع ضدهوایی منسجمی دارد یا خیر؟ و دقیقاً در حمله یکشنبهشب چه روی داده است.
ارتش اردن یکی از بزرگ‌ترین دریافت‌کنندگان کمک‌های مالی نظامی خارجی واشنگتن است. این پادشاهی دارای صدها مستشار آمریکایی است و یکی از معدود متحدان منطقه‌ای است که در طول سال تمرینات گسترده‌ای با نیروهای آمریکایی برگزار می‌کند. از زمان آغاز درگیری سوریه در سال ۲۰۱۱ واشنگتن صدها میلیون دلار برای کمک به امان هزینه کرده است تا یک سیستم نظارتی دقیق موسوم به برنامه امنیت مرزی را برای جلوگیری از نفوذ نیروهای مقاومت منطقه از سوریه و عراق راه‌اندازی کند.
واکنش‌ها
بلافاصله پس از حمله یکشنبهشب، جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات‌متحده گفت که این حمله نفرت‌انگیز است و متعهد شد که ایالات‌متحده همه کسانی که مسئول هستند را در یک زمان مناسب بازخواست خواهد کرد. لوید آستین، وزیر دفاع ایالات‌متحده نیز گفت ما هر اقدامی را که لازم باشد، انجام خواهیم داد. جک رید، رئیس دموکرات کمیته نیروهای مسلح سنا نیز اذعان کرد که او مطمئن است، دولت بایدن متناسب با موقعیت منطقه پاسخ لازم را خواهد داد. همچنین به گزارشCNN پنتاگون مدعی شده که اهدافی را برای حمله به خاک ایران به بایدن پیشنهاد داده است. لیندسی گراهام، سناتور جمهوری‌خواه با رویکردی ضدایرانی نیز از کاخ سفید خواست که در اقدامی تلافی‌جویانه، تهران را هدف حملات مستقیم قرار دهد. جان برنان، مدیر سابق سیا این حمله را تشدید خطرناکی در خاورمیانه توصیف کرد. سامی ابوزهری، یکی از مقامات ارشد حماس نیز به رویترز گفت که این حمله پیامی به دولت آمریکا بود که اگر کشتار بی‌گناهان در غزه متوقف نشود باید با کل ملت [مسلمان] مقابله کند و هشدار داد که این درگیری می‌تواند به یک انفجار منطقه‌ای منجر شود.
اتهام به ایران
ایران دست داشتن در حمله هواپیمای بدون سرنشین در اردن که منجر به کشته شدن سه نظامی آمریکایی و زخمی شدن ده‌ها تن دیگر شد را رد کرده است. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران ضمن رد اتهامات دست داشتن ایران در حملات علیه پایگاه برج ۲۲ اذعان کرد: «همان‌طور که قبلاً به صراحت اعلام کردیم، گرو‌های مقاومت در منطقه به جنایات جنگی و نسل‌کشی رژیم کودک‌کش صهیونیستی پاسخ می‌دهند و از جمهوری اسلامی ایران دستور نمی‌گیرند. او در ادامه افزود که این گروه‌ها براساس اصول و اولویت‌های خود و نیز منافع کشور و مردم خود تصمیم می‌گیرند و عمل می‌کنند. کنعانی گفت که ادعای دخالت ایران با انگیزه اهداف سیاسی خاصی برای وارونه جلوه دادن واقعیت‌های منطقه بوده و تحت تاثیر اشخاص ثالث ازجمله رژیم کودک‌کش صهیونیستی است. به گزارش ایرنا، نمایندگی ایران در سازمان ملل نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد که تهران هیچ ارتباط و نقشی در حمله نداشته است و علت آن را درگیری نیروهای آمریکایی و گروه‌های مقاومت در منطقه می‌داند. مقاومت اسلامی در عراق که یک سازمان تحت حمایت ایران است، مسئولیت این حمله را بر عهده گرفته است.
با این حال جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا و دیوید کامرون، وزیر خارجه بریتانیا گروه‌های مورد حمایت ایران را مسئول حمله روز یک‌شنبه در نزدیکی مرز با سوریه دانسته‌اند. به گزارش از سی‌ان‌ان مهند مبیضین، سخنگوی دولت اردن با اشاره به حملات یکشنبهشب به پایگاه برج ۲۲ اذعان کرد با هر کسی که بخواهد به امنیت ما حمله کند با توانایی و اراده کامل مقابله خواهیم کرد. او افزود که دولت اردن این اقدام را محکوم می‌کند و گفت که این حمله، تلفات جانی در میان نیروهای مسلح اردن نداشته است. او در اظهارنظری گفت که اردن پیش‌تر از آمریکا خواسته بود که تجهیزات بیشتری برای حفاظت مرزی در اختیار این کشور قرار دهد تا بتواند با تهدیدات این‌چنینی مقابله کند.
مقاومت اسلامی عراق
مقاومت اسلامی عراق شبکه‌ای است که جزئی از محور مقاومت در منطقه خوانده می‌شود. این شبکه متشکل از نیروهای شیعه شامل چند زیرگروه است که هدف خود را به پایان دادن بر اشغالگری نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه متمرکز کرده‌اند. اما در ماه‌های اخیر و در پی حمله اسرائیل به غزه به دفاع از مردم فلسطین برخاسته و حملات موشکی، راکتی و پهپادی را علیه اسرائیل و حامی اصلی آن، ایالات‌متحده ترتیب داده‌اند. شبکه خبری CNN در ادعایی، گروه «کتائب حزب‌الله عراق» از زیرشاخه‌های مقاومت اسلامی عراق را مسئول حمله دانسته است. در اکتبر ۲۰۲۳ مقاومت اسلامی عراق پرتاب راکت و پهپاد به پایگاه‌های آمریکایی در عراق و سوریه را آغاز کرد که باعث جراحات جزئی به نظامیان آمریکایی شد. مقاومت اسلامی عراق با چندین پهپاد و موشک به اسرائیل حمله کرده است. صدمات مغزی بیشترین مورد استناد پزشکی ۵-۱۰ حمله به نیروهای آمریکایی بود و آغازگر تلاش‌های دیپلماتیک توسط آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا و مستقیم‌تر توسط محمد شیعه السودانی، نخست‌وزیر عراق در سفر به تهران بود. به طور خلاصه حملات این شبکه در ماه‌های اخیر به اسرائیل و منافع آن به شرح ذیل است:
در ۲ نوامبر مقاومت اسلامی در عراق مسئولیت حمله به یک هدف حیاتی اسرائیل در خط ساحلی دریای مرده را در تلافی حملات اسرائیل به غیرنظامیان فلسطینی در غزه بر عهده گرفت. مقاومت اسلامی در عراق در ۳ نوامبر مسئولیت حمله موشکی به ایلات را بر عهده گرفت و در ۱۲ نوامبر مسئولیت حمله موشکی دیگری به ایلات را بر عهده گرفت. در ۲۱ دسامبر، مقاومت اسلامی در عراق حمله پهپادی دیگری را به ایلات تدارک دید که بنا بر گزارش‌ها از سوی نیروی هوایی سلطنتی اردن رهگیری شد. در ۲۸ دسامبر مقاومت اسلامی در عراق مسئولیت حمله پهپادی در نزدیکی الیعاد در بخش جنوبی بلندی‌های جولان اشغالی را بر عهده گرفت. این گروه همچنین تاکنون ۱۵۹ حمله را در سطوح مختلف علیه نیروهای آمریکایی در منطقه بر عهده گرفته است که نشان از توان رزمی بالای آنها دارد. در ۳۱ دسامبر، مقاومت اسلامی در عراق مسئولیت دو حمله پهپادی به بلندی‌های جولان را بر عهده گرفت که جت‌های جنگنده اسرائیلی رهگیری شدند. چند ساعت پس از حملات پهپاد به بلندی‌های جولان، آنها مسئولیت حمله پهپادی به ایلات که از سوی ارتش اسرائیل رهگیری شد را بر عهده گرفتند. مقاومت اسلامی در عراق در ۷ ژانویه حمله به یک پایگاه اسرائیلی در بلندی‌های جولان و حمله موشکی کروز به «هدفی حیاتی» در خلیج حیفا را رقم زد. مقاومت اسلامی در عراق در ۲۲ ژانویه همچنین حمله به بندر اشدود اسرائیل را با استفاده از پهپاد تدارک دید.
پیامدها
رویترز در تازه‌ترین گزارش خود از حادثه یکشنبهشب نوشت که کاخ سفید نسبت به تشدید تنش با ایران به شدت محتاط است و درخواست‌های حمله به ایران را نمی‌پذیرد. به نظر می‌رسد با حمله دیشب به پایگاه برج ۲۲ شبح گسترش جنگ بر منطقه به پرواز درآمده باشد هر چند که خطر درگیری مستقیم ایران به ایالات‌متحده بعید به نظر می‌رسد. در شرایطی که دو طرف نسبت به هرگونه درگیری مستقیم بی‌میل هستند، مقامات آمریکایی نیز در اظهارنظرات خود از نبود اطلاعات برای انتساب حمله ایران می‌گویند و رد هرگونه اتهام نسبت به دست داشتن تهران در حمله از سوی نمایندگان و مقامات جمهوری اسلامی ایران نیز خطر درگیری مستقیم را به‌شدت کاهش داده است. از سوی دیگر، سال انتخاباتی حساس ایالات‌متحده جو بایدن را نسبت به هرگونه درگیری جدید بی‌میل و چه بسا ترسانده است. خطر افزایش قیمت نفت و تبعات سخت آن برای ایالات‌متحده نیز دلیل دیگری است که جو بایدن را از هرگونه تشدید تنش برحذر دارد. بایدن مدعی است که گروه‌های مقاومت در عراق و سوریه تحت حمایت ایران هستند و قول اقدامی تلافی‌جویانه داده است. به نظر می‌رسد حمله یکشنبهشب و پاسخ به آن در سطحی نخواهد بود که به درگیری مستقیم بینجامد اما قطعاً می‌تواند به تشدید تنش و افزایش زدوخوردهای محدود در عراق و سوریه منجر شود.
