“علی لاریجانی” به تحلیل تحولات منطقه پرداخت و تاکید کرد: ایران علاقهمند به ماجراجویی و درگیری نیست، اما از منافع خود دفاع میکند
«زندگی میکنیم برای صلح، نه برای جنگ» این جمله را «علی لاریجانی» میگوید، یک سیاستمدار فیلسوف با کارنامهای که هم دبیری شورای عالی امنیت و ریاست مجلس در آن برجسته است، هم مشاورت رهبری و عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام. علی لاریجانی، معتقد است که مساله نفوذ در ایران در سالهای اخیر جدی است و به نظر من از سالها پیش یک غفلتهایی به وجود آمده است.
لاریجانی در گفتوگو با خبرآنلاین به تحولات منطقه پرداخت. او در بخشی از این گفتوگو که به بالا گرفتن تنش بین ایران و اسرائیل اختصاص داشت، گریزی به روزهایی زد که از جایگاه دبیری شورایعالی امنیت ملی جنگ ۳۳ روزه و البته ۲۲ روزه را در کنار سردار سلیمانی و دیگر فرماندهان بلندپایه نظامی و البته ظریف، درک و تجربه کرده بود. لاریجانی با تکیه بر همین تجربیاتش معتقد است که «جمهوری اسلامی علاقمند به درگیری نیست» اما از منافع خود هم دفاع خواهد کرد. مشاور رهبری تاکید دارد، باید هم در میدان آمادگی داشته باشیم هم از ظرفیتهای دیپلماسی بهره بگیریم. او در این گفتوگو صراحتاً مساله نفوذ در ایران را جدی دانست و وقتی به ماجرای انفجار پیجرها رسیدیم، آن را ناشی از یک نقشه فکر شده حدوداً ۱۵ ساله دانست نه صرفا مساله نفوذ.
غفلت در بخشهای امنیتی
در ادامه این گفتوگو، رئیس وقت مجلس با بیان اینکه عقل حکم میکند که از مسیرها و طرقی که هزینه کمتری داشته باشد استفاده شود. اگر نشد، ممکن است که از روش دیگری بهره ببرند، گفت: در ماجرایی که ما قرار گرفتهایم اولاً باید قبول کرد که این ماجراجویی را آمریکاییها و اسرائیلیها به وجود آوردند. یعنی آمریکاییها فعال هستند و اسرائیلیها آلت فعل هستند. در همین تجاوزی که مجدداً به ایران شده است مکشوف شده که هم اطلاعات را آمریکاییها به اسرائیلیها دادهاند هم تجهیزات را. جمهوری اسلامی علاقهمند به درگیری نیست. ولی آماده دفاع از خود است. این دو مقوله مجزا از هم است. یعنی ما نمیخواهیم ماجراجویی کنیم بلکه میخواهیم از منافع ملی خود دفاع کنیم. این حتماً باید با دیپلماسی خاص عجین شود. انشالله دولت آن را انجام خواهد داد. وی در پاسخ به این سوال که در روندی که طی یک سالونیم اخیر بهخصوص در ماههای اخیر شاهد بودیم، تعداد زیادی از فرماندهان کلیدی و چهرههای مهم حماس و حزبالله و حتی مستشاران کلیدی سپاه قدس مورد هدف قرار گرفتند. به نظر شما حذف این افراد با ترور، بمباران و … ثلمهای به ساختار موجود وارد میکند؟ میگوید: حتماً اثر وضعی دارد اما باید بین دو سطح تفاوت قائل شد. در کوتاهمدت خسارت است. تردیدی نیست و در مورد بعضی از افراد در درازمدت هم خسارت است. زمانی که آقای بهشتی را ترور کردند، خسارت بود در کوتاهمدت ولی به نظر من در درازمدت هم حذف ایشان خسارتبار بود. این اسامی که برشمردهاید، حذف شدنشان در کوتاهمدت خسارتبار بوده، بعضیها در درازمدت هم خسارتبار است. در مورد پیجرها حدود ۱۵ سال روی آن کار کردهاند. یعنی طرحی را اندیشیده بودند که باید این پیجر را درست کنند، در ۴ تا کشور شرکت بزند، چگونه بازاریابی کنند و به دست حزبالله بدهند سپس در یک لحظه ۳ هزار نفر را دچار مشکل کنند. پس شما یک حریفی دارید که سالها فکر میکند و در یک لحظه به شما لطمه میزند.
به اعتقاد لاریجانی کلاً مساله نفوذ در ایران در سالهای اخیر جدی است و در این خصوص از سالها پیش یک غفلتهایی به وجود آمده و گرچه بخشهای امنیتی کشور هم به اینها ضربه زدهاند اما نتوانستند، مانع همه اینها شوند. وی افزود: نمیتوانم بگویم که در کدام بخش اما میدانم که به هر حال یک حوادثی مثل ترورها رخ داد، چه برای دانشمندان هستهای و چه برای … که نشان میداد اینها نفوذ کردهاند. کشفش خیلی مهم است. چه تعدادش و چه از نظر کیفیت، مهم است. بنابراین باید روی این مساله حساس بود و سرنخهایش را به دست آورد که الان این حساسیت به وجود آمده است. تصورم این است که هم باید در میدان آمادگی کافی داشته باشند هم از ظرفیت دیپلماسی درست استفاده کنیم. این دیپلماسی که باید این کار را بکند، نمیتواند یک دیپلماسی نمایشی باشد بلکه باید دیپلماسی استراتژیک باشد. این بحران بالاخره خاتمه پیدا میکند. اما باید با لوازمش به آن توجه شود. خیلی مهم است که عمق مطلب درست درک شود و با مردم دقیقاً موضوع بیان شود که احساس نکنند، جمهوری اسلامی واقعاً علاقهمند به درگیری است.
جمهوری اسلامی علاقهمند به درگیری نیست
از جنگ ۳۳ روزه میگوید که خودش هم از نزدیک در جریان آن قرار داشت. لاریجانی آن روزها را اینطور توصیف کرد: نقش سردار سلیمانی خیلی زیاد بود. ایشان انسان باهوشی بود و وقتی بحث دیپلماتیکی برای حل مساله بود خیلی زود نقطه کانونی آن را میفهمید و همراهی میکرد. خود آقای نصرالله هم این ویژگی را داشت، هوشیار بود و این هوشیاری آنها را رهبرانی قوی کرده بود. آن موقع ما هر روز در دبیرخانه، عصرها جلسه در مورد جنگ ۳۳ روزه داشتهایم. سردار رشید از ستادکل میآمدند، سردار باقری هم گاهی تشریف داشتند، وزیر خارجه و سایر مسئولان هم بودند و بررسی میشد که چه کارهایی باید انجام شود. سردار سلیمانی میفهمید کجا از حوزه دیپلماتیک بهره برد و کجا در میدان عمل کند. سردار قاآنی هم خیلی شبیه سردار سلیمانی است. از نظر سلامت روحیه و وزانت. جانشین ایشان هم بود خیلی با هم همراه بودند. در مورد ۷ اکتبر با ایران مشورتی نشد. خودشان انجام دادند. نکتهای که رهبری هم فرمودند، عین واقع بود. با ایران در میان گذاشته نشده بود. وقتی که انجام شد، ایران متوجه شد.
او در ادامه سخنانش بر این موضوع تاکید میکند که ایران جریان جهادی در لبنان را به وجود نیاورده اما کمک کرده است. خود مردم لبنان آن را به وجود آوردند. کمااینکه در یمن هم اینگونه است. وقتی عربستان شروع به بمباران یمن کرد، جریان حوثی نضج گرفت، یعنی الان مردمشان متحد هستند. خودشان دارند این کار را میکنند. هیچ کشوری و هیچ ملتی دوست ندارد زیر سلطه کشور دیگری باشد. فرقی ندارد آمریکا باشد یا عربستان. لاریجانی در پاسخ به این سوال که چه شباهتهایی بین آغاز این تنش و اداره آن و پایان و آتش آن جنگ با این جنگ میبینید. مشخصاً چه وجه اشتراکات و افتراقاتی وجود دارد؟ گفت: از نظر شدت عملیات نظامی در لبنان شبیه به قبل است. در آن روزها هم خیلی شدید بود. به خصوص در یکی دو هفته اول خیلی شدید بود. آن روزها ما در دبیرخانه شورا جلسه داشتیم، شهید سلیمانی بعد از یک هفته از جنگ آمدند و گزارشی به ما دادند و با هم به مشهد خدمت آقا رفتیم. کاملاً نشان میداد که هجمهشان سنگین بوده اما اینکه ما چه کنیم، استراتژی همان بود که رهبری مدون کردند.
وی با بیان اینکه اما از نظر اینکه صحنه درگیری چگونه دنبال میشود در ظرف زمانی فعلی یک تفاوتهایی وجود دارد، ادامه داد: یک جنگ ۲۲ روزه در غزه داشتهایم و یک جنگ یکساله الان داریم. پس حریف به این نتیجه رسیده که زمان برایش خیلی مهم نیست. برایش مهم هم نیست، آبرویش در دنیا برود. الان همه دنیا علیه اسرائیل حرف میزنند اما برایش مشکلی نیست. میگوید، من ادامه میدهم. این ادامه دادن به نفعاش نیست. ولی باید بفهمیم که میخواهد چکار کند. دفعه قبل یک عده آمدند و وساطت کردند به محض اینکه اسرائیل احساس کرد که در سرازیری قرار دارد به دنبال جنگ ۳۳ روزه رفت. ۳ هفته اول نمیرفتند اما وقتی فهمیدند که اوضاع به آن نتیجهای که میخواهند، نمیرسد به سمت آتشبس رفتند. یکسری دلال هم در منطقه داشتند که شروع کردند به تماس گرفتن تا ماجرا حل شود. از این جهت تفاوت دارد.
همچنین لاریجانی در ادامه سخنانش بر این موضوع تاکید کرد که جمهوری اسلامی علاقهمند به درگیری نیست و گفت: ولی آماده دفاع از خود است. این دو مقوله مجزا از هم است. یعنی ما نمیخواهیم ماجراجویی کنیم بلکه میخواهیم از منافع ملی خود دفاع کنیم. این حتماً باید با دیپلماسی خاص عجین شود. انشاالله دولت آن را انجام خواهد داد. اینها این دفعه با یک تمهیداتی، نقطه ضعفهای قبلیشان را پوشش دادند و آمدند گفتند که ما یک ضربه کلان میزنیم بعد حزبالله ناتوان میشود. این ایدهشان الان عقیم مانده است. آن ضربهای که زدند خیلی امیدوار بودند که ظرف یکی دو هفته جنگ تمام شود اما دیدند که نه، حزبالله جانشین پیدا کرد و دارند عملیات میکنند. الان این نظریهشان برای خودشان پرهزینه شده است. وی افزود: اینکه آیا توان دارند که ادامه دهند؟ میگویند، میتوانیم اما نمیدانم که در عمل میتوانند یا نه. از حرفهای برخی از غربیها مثل فرانسویها و آمریکاییها برمیآید که اینها میخواهند به یک آتشبس برسند، به هر حال لبنان عرصه سیاستهای مختلف است. آنها فعال هستند. لذا در وضع غزه با لبنان مقداری تفاوت است.