کلاهبردار ابربدهکار

روابط عمومی بانک‌مرکزی اعلام کرد: بابک زنجانی بدهی‌های خود را پرداخت نکرده است درحالی که قبلا قوه‌قضائیه گفته بود: او بدهی‌هایش را پرداخت کرده و آزاد شده است

مرد لاف‌زنی که بزرگ‌ترین دروغ زندگی‌اش، رانندگی برای رئیس‌کل فقید بانک‌مرکزی بوده و به خاطر همین انتساب، خود را فعال اقتصادی جا زده باز هم با دروغ‌های تازه، نام خود را سر زبان‌ها انداخته است. پرونده‌های مرتبط با بابک زنجانی یکی از بزرگ‌ترین موارد فساد نفتی در ایران از جمله در ارتباط با دور زدن تحریم‌ها در یک دهه اخیر بوده است. زنجانی به اتهام عدم بازپرداخت حدود ۲.۵ میلیارد یورو پول نفت و به دلیل فساد مالی و رانت‌خواری در دی ماه ۱۳۹۲ بازداشت شد. او به اتهام «اخلال در نظام اقتصادی کشور، کلاهبرداری از شرکت ملی نفت و دیگر موارد اتهامی مفسد فی‌الارض شناخته و به اعدام محکوم شد. اما وکیل او همان زمان اعلام کرده بود که اگر پول‌های یاد شده به ایران بازگردانده شوند احتمال عفو او وجود دارد. سال گذشته برخی نهادها اطلاع دادند که بدهی بابک زنجانی که بیشتر از بدهی او بوده، تسویه شده و او می‌تواند آزاد شود که زنجانی به این ترتیب آزاد شد اما اخیرا بانک‌مرکزی اعلام کرده که زنجانی هنوز بدهی‌اش را نداده و مجوز فعالیت اقتصادی هم ندارد. به هر حال این روزها نام او همه جا شنیده می‌شود؛ در جنگ ۱۲ روزه، دوبار به ساختمانش حمله می‌شود. در میان اهالی رسانه شایع شده که زنجانی قصد راه‌اندازی یک رسانه تصویری را دارد و اخیرا بانک‌مرکزی هم به یکی از دروغ‌های دیگر او پاسخ تندی داده است. آیا بابک زنجانی چنانکه درباره‌اش همه جا صحبت می‌شود، واقعا آدم مهمی است؟

ماجرای بلاک‌چین
پاسخ تند مدیر روابط‌عمومی بانک مرکزی به ادعاهای اخیر زنجانی، که مدعی ارائه طرح بلاک‌چین به رئیس‌کل بانک مرکزی و دستور شورای عالی امنیت ملی بود، نشان‌دهنده حساسیت نهادهای رسمی به تلاش‌های او برای خودنمایی به عنوان یک فعال اقتصادی مشروع است. مصطفی قمری‌وفا، مدیر روابط عمومی بانک مرکزی، او را «کلاهبردار و ابربدهکار» خواند و تأکید کرد که زنجانی هیچ مجوز قانونی برای فعالیت اقتصادی ندارد.زنجانی مدعی شد که در سال ۱۴۰۲ به محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی، پیشنهاد داده بود که برای افزایش شفافیت و تاب‌آوری مالی، نظام بانکی کشور به بلاک‌چین مهاجرت کند و حتی ادعا کرد که شورای عالی امنیت ملی دستور کتبی برای اجرای این طرح صادر کرده اما بانک مرکزی از اجرای آن خودداری کرده است. در پاسخ، قمری‌وفا در توئیتی تند، زنجانی را «کلاهبردار و ابربدهکار» خواند و نوشت: «جناب کلاهبردار و ابربدهکار به جای توصیه به مقامات کشور، بدهی خود به بیت‌المال را پرداخت کن؛ نیازی به راه‌حل‌های مشعشع شما نیست. تو از بانک مرکزی و هیچ نهاد قانونی کشور، مجوز فعالیت اقتصادی نداری و کمتر دروغ بگو!» این واکنش صریح بانک مرکزی به ادعاهای زنجانی به دلیل سابقه او در پرونده فساد نفتی و بدهی بیش از ۲.۵ میلیارد یورو به وزارت نفت و بانک مرکزی، صورت گرفت. قمری‌وفا تأکید کرد که زنجانی هیچ‌گونه مجوز فعالیت اقتصادی از نهادهای قانونی ندارد و تلاش‌های او برای ارائه خود به‌عنوان یک صاحب‌نظر اقتصادی غیرقابل‌ قبول است. زنجانی در پاسخ به این توئیت به قمری‌وفا هشدار داد که او را پاسخگو خواهد کرد اما جزئیات بیشتری در این باره منتشر نشده است. این جدال در فضای مجازی توجه زیادی را جلب کرد و بار دیگر پرونده زنجانی و بدهی‌هایش به بیت‌المال را در کانون بحث‌های عمومی قرار داد. بابک زنجانی و بانک‌مرکزی، ماجراهای زیادی دارند که هنوز خیلی‌هایشان افشا نشده است. مثلا زمانی که بابک زنجانی مدعی شده بود، پول‌هایش را در بانکی در مالزی سپرده‌گذاری کرده است سه کارشناس از بانک‌مرکزی، وزارت نفت و قوه قضائیه به مالزی سفر کردند تا از صحت و سقم سخنان زنجانی آگاهی پیدا کنند. در مالزی مشخص شد که بابک زنجانی دروغ می‌گوید و پول کلانی که او ادعایش را دارد، در این کشور سپرده‌‌گذاری نشده است.
در یک مورد دیگر بابک زنجانی برای دور زدن تحریم‌ها یک بانک روسی گمنام را معرفی می‌کند که با سرمایه ۷ میلیون دلار قرار بوده چند میلیارد دلار از دارایی‌های ایران را به این بانک منتقل کنند که بانک‌مرکزی به شدت مخالفت می‌کند و قضیه منتفی می‌شود.

ماجرای حمله به برج زنجانی
کسی نمی‌داند بابک زنجانی کجای جنگ ۱۲ روزه ایستاده است اما حمله به برج هلدینگ دات‌وان متعلق به او احتمالاً به دلیل گمانه‌زنی‌ها درباره نقش این برج در فعالیت‌های مالی حساس یا به عنوان نمادی از شبکه اقتصادی او بوده است. با این حال هیچ مدرک قطعی درباره دلایل دقیق این حملات وجود ندارد و برخی آن را به اهمیت استراتژیک احتمالی این مکان در شبکه‌های مالی مرتبط با تحریم‌ها نسبت می‌دهند. برخی می‌گویند حمله به برج بابک ممکن است به دلیل ارتباطات بین‌المللی زنجانی و نقش احتمالی این برج در فعالیت‌های مالی مرتبط با دور زدن تحریم‌ها بوده باشد. با این حال هیچ مدرک قطعی برای تأیید این گمانه‌زنی‌ها ارائه نشده و این موضوع همچنان در حد فرضیه باقی مانده است. از طرف دیگر می‌گویند بابک زنجانی قصد دارد، رسانه‌ای تصویری راه‌اندازی کند که در این زمینه با چند فعال رسانه‌ای وارد مذاکره شده است. تصمیم بابک زنجانی برای راه‌اندازی یک رسانه تصویری با توجه به پیشینه او به عنوان یک تاجر جنجالی با پرونده‌های قضایی و اتهامات مالی می‌تواند، انگیزه‌های چندلایه‌ای داشته باشد. فرضیه اصلی این است که او قصد دارد از طریق این رسانه، روایت‌های عمومی درباره فعالیت‌ها، پرونده‌ها و جایگاه خود را به نفع خویش شکل دهد. رسانه به عنوان ابزاری قدرتمند برای مدیریت افکار عمومی می‌تواند به او کمک کند تا تصویر مخدوش شده‌اش را ترمیم کند، اتهامات را کم‌رنگ جلوه دهد یا حتی به عنوان اهرمی برای مذاکرات سیاسی و اقتصادی از آن استفاده کند.