توسط : ▪️طرح آمریکایی دولت لبنان برای خلع سلاح کامل حزبالله واکنشهای زیادی در این کشور برانگیخت
▪️سازندگی به بررسی این موضوع پرداخته است
گروه بینالملل: کابینه لبنان سهشنبه گذشته جلسهای را با محوریت تعیین تکلیف سلاح حزبلله و انحصار آن در دست دولت لبنان تشکیل داد که بسیاری بر این عقیده بودند، خروجی این جلسه نمیتواند خلع سلاح مقاومت لبنان را در بطن خود داشته باشد و حتی تحلیلها بر این مبنا استوار بود که چندین ماه بررسی این طرح به طول خواهد انجامید. در این راستا برخی از منابع لبنانی اعلام کردند که وزرای نماینده حزبالله و جنبش امل مانند راکان ناصرالدین و تمارا الزین از جلسه هیات دولت پیرامون انحصار سلاح در دست دولت مرکزی و قبل از اینکه جلسه مذکور به اتمام برسد، خارج شدند و همین موضوع نشان میداد که اختلافها در کابینه در مورد این طرح به صورت کاملاً ملموس قابل مشاهده است؛ چراکه اساساً خلع سلاح حزبالله موضوعی است که از قدیمالایام به عنوان خط قرمز در این کشور محسوب میشد و بارها هم در مورد آن نزاعهای سیاسی در گرفته است. اگرچه نواف سلام، نخستوزیر لبنان پس از پایان جلسه سهشنبه اعلام کرد که بررسی پیشنهاد آمریکا پنجشنبه تکمیل میشود اما او در نهایت اعلام کرد که ارتش لبنان مکلف شده، طرح اجرایی برای انحصار سلاح تا پیش از پایان سال جاری وضع کند و تصریح کرد که ارتش مکلف شده، طرح وضع شده را تا پیش از ۳۱ آگوست به دولت ارائه دهد.
انحصار سلاح در دست دولت
تا قبل از برگزاری جلسه پنجشنبه باز هم بسیاری از تحلیگران در لبنان و حتی کشورهای منطقه بر این عقیده بودند که دولت لبنان طرح مورد نظر آمریکاییها را تصویب نمیکند و به نوعی ریسک این اقدام را به جان نمیخرد اما در نهایت پنجشنبه شب بول مرقص، وزیر اطلاعرسانی دولت لبنان در سخنانی از موافقت دولت این کشور با اهداف سند آمریکایی مبنی بر «پیشبرد یک راهحل جامع و پایدار» خبر داد و گفت، وزرایی که از جلسه هیات دولت خارج شدند به بیانیه وزارتی که بر انحصار سلاح در دست دولت تاکید دارد، پایبند هستند. او تاکید کرد که هیات دولت لبنان با انحصار سلاح در دست دولت و استقرار ارتش این کشور در جنوب موافقت کرده است. وزیر اطلاعرسانی لبنان همچنین تصریح کرد که سعی کردیم برخی از نمایندگان را از ترک جلسه دولت منصرف کنیم اما آنها تصمیم گرفتند این کار را انجام دهند تا تصمیم در حضور آنها گرفته نشود. او اعلام کرد که بحث ما محدود به اهداف سند آمریکایی بود و ما به جدول زمانی نپرداختیم اما تصمیم ما محدود به اهداف بود و ارتباط مستقیمی با سند آمریکایی نداشت.
در این خصوص شبکه خبری الجزیره گزارش داد که رئیسجمهور لبنان تلاش کرد، وزرای دو جنبش شیعی امل و حزبالله را قانع کند که از این جلسه خارج نشوند اما موفق به این کار نشد و در این راستا شبکه المنار از خروج چهار وزیر جریان شیعی کابینه از جلسه هیات دولت خبر داد. این در حالی است که محمد حیدر، وزیر کار لبنان هم اعلام کرد که دستور جلسه بررسی اهداف سند تام باراک، نماینده ویژه آمریکا در امور لبنان و سوریه و اتخاذ تصمیم در این باره بود و این منجر به فاصلهگیری و تصمیم به خروج شد. وزرای امل و حزبالله ضمن رد قاطعانه بررسی سند آمریکا به عنوان یک توافق تاکید کردند باید تا زمان خروج نظامیان اسرائیل از خاک لبنان، توقف حملات اسرائیل و آغاز بازسازی، هرگونه اظهارنظر درباره سلاح حزبالله به تعویق بیفتد اما در نهایت دولت لبنان انحصار سلاح را به نفع خود تصویب کرد.
جزئیات طرح خلع سلاح حزبالله چیست؟
آنچه در این میان باید مورد نظر قرار بگیرد، جزئیات طرح ایالات متحده برای خلع سلاح حزبالله لبنان است که رویترز به تفصیل بدان پرداخته است و محورهای آن را منتشر کرد. این خبرگزارش نوشته است که بر اساس نسخهای از دستور کار هیات دولت لبنان که آن را بررسی کرده، ایالات متحده به لبنان پیشنهادی برای خلع سلاح حزبالله تا پایان سال ارائه داده است و این طرح همچنین شامل توقف تجاوزهای نظامی اسرائیل در لبنان و خروج نیروهایش از پنج موضع در جنوب لبنان میشود.
خبرگزاری رویترز در این باره گزارش داد که این طرح توسط تام باراک، فرستاده ویژه آمریکا برای سوریه ارائه شده که مدتی را نیز به عنوان فرستاده ویژه برای لبنان خدمت کرده است. اهداف پیشنهاد آمریکا شامل حذف تدریجی حضور مسلحانه بازیگران غیردولتی از جمله حزبالله، استقرار نیروهای لبنانی در مناطق کلیدی مرزی و داخلی، اطمینان از خروج اسرائیل از پنج نقطه، حلوفصل مسائل مربوط به زندانیان از طریق مذاکرات غیرمستقیم و ترسیم دائمی مرزهای لبنان با اسرائیل و سوریه میشود.
رویترز همچنین نوشته است که این طرح در ۴ مرحله انجام خواهد شد. مرحله اول این طرح نیازمند صدور حکمی از سوی دولت بیروت در مدت ۱۵ روز است که متعهد به خلع سلاح کامل حزبالله تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۵ شود. در این مرحله، اسرائیل نیز عملیات نظامی زمینی، هوایی و دریایی را متوقف خواهد کرد. مرحله دوم مستلزم آن است که لبنان در مدت ۶۰ روز با مصوبه دولت برای «طرح استقرار دقیق (ارتش لبنان) برای حمایت از برنامه تحت کنترل دولت درآوردن تمام سلاحها» برنامه خلع سلاح را اجرایی کند و این برنامه اهداف خلع سلاح را مشخص خواهد کرد. در مرحله دوم، اسرائیل شروع به خروج از مواضع خود در جنوب لبنان خواهد کرد و زندانیان لبنانی در اسارت این رژیم با هماهنگی کمیته بینالمللی صلیب سرخ آزاد خواهند شد.
در مرحله سوم، اسرائیل در مدت ۹۰ روز از دو مورد آخر از پنج نقطه تحت کنترل خود خارج خواهد شد و بودجه لازم برای آغاز آواربرداری در لبنان و بازسازی زیرساختها به منظور آمادهسازی برای بازسازی تامین خواهد شد. در مرحله چهارم در مدت ۱۲۰ روز، سلاحهای سنگین باقیمانده حزبالله از جمله موشکها و پهپادها باید از بین بروند.
نکته اینجاست که در این مرحله، ایالات متحده، عربستان سعودی، فرانسه، قطر و سایر کشورهای دوست یک کنفرانس اقتصادی برای حمایت از اقتصاد لبنان و بازسازی و آنچه تحقق دیدگاه رئیسجمهور ترامپ برای بازگشت لبنان به عنوان کشوری مرفه و قابل دوام عنوان شده، برگزار خواهند کرد که نشان میدهد این کشورها و برخی دیگر از دولتها از پرونده خلع سلاح حزبالله کاملاً آگاه بودند.
اعتراض مردمی به خلع سلاح حزبالله
واکنشها به تصویب این طرح از سوی کابینه لبنان ساعاتی پس از اعلام آن به سرعت به تیتر یک اخبار تبدیل شد؛ به گونهای که بامداد جمعه و پس از تصویب طرح خلع سلاح حزبالله، مردم بیروت در خیابانهای بعلبک و صور تظاهرات کردند. بر اساس برخی از گزارشها، مردم در استان نبطیه در بخشهای میانی و جنوبی لبنان در حمایت از حزبالله لبنان، کاروانهای اعتراضی تشکیل داده و به خیابانها آمدند. همچنین مردم معترض لبنان با آتش زدن لاستیک، خیابانهای بیروت را به نشانه اعتراض به تصمیم دولت مسدود و در مقابل کلیسای سنت مایکل در ریاق و علی النهری تجمع کردند.
حزبالله لبنان هم در بیانیهای و در واکنش به این اقدام دولت لبنان اعلام کرد که دولت نواف سلام، نخستوزیر لبنان در اتخاذ تصمیمی برای خلع لبنان از سلاح مقاومت در برابر دشمن اسرائیلی مرتکب اشتباه بزرگی شد؛ چراکه این مسئاه منجر به تضعیف قدرت لبنان و موضع آن در برابر ادامه تجاوز اسرائیل و آمریکا میشود و آنچه که اسرائیل نتوانست در تجاوز خود علیه لبنان به دست آورد را برای آن محقق میکند.
