هدا احمدی، گروه سیاسی
فردا سهشنبه، اول خرداد ماه، اولین اجلاس خبرگان درحالی برگزار میشود که احمد جنتی به دلیل کهولت سن در انتخابات شرکت نکرد، حسن روحانی ردصلاحیت شد و صادق آملیلاریجانی نیز رای لازم را برای دوره بعد کسب نکرد. در دوره جدید قرار است، اعضای هیاترئیسه مجلس نیز انتخاب شوند. ریاست مجلس خبرگان به دلیل حواشی پیرامونش در ۲ ماه اخیر موضوع قابل توجهی شده است. در همین راستا، غلامرضا مصباحیمقدم از اعضای مجلس خبرگان رهبری درباره اینکه چه کسانی در معرض کاندیداتوری برای انتخابات هیاترئیسه خبرگان رهبری هستند، میگوید که طبق شنیدهها، آقایان «مدرسییزدی»، «حسینیبوشهری» و «موحدیکرمانی» سه گزینه اصلی و مطرح برای ریاست خبرگان رهبری هستند که به گفته او، هر سه از شانس یکسان برای پیروزی برخوردار هستند.
علاوه بر اسامی گفته شده توسط مصباحیمقدم، گمانهزنیهایی نیز درباره کاندیداتوری رئیسی برای ریاست مجلس خبرگان وجود دارد که در این مورد چند منبع خبری به خبرنگار تسنیم گفتند این موضوع تنها در حد شنیده است اما به گفته آنها در صورت تمایل رئیسی، وی میتواند مورد اقبال اعضای خبرگان قرار بگیرد. مجلس خبرگان جدید با تغییر چهره ۴۵ درصدی تشکیل میشود و برخی از نمایندگان این دوره در دوره آینده حضور ندارند. از ۵۸ نماینده فعلی مجلس خبرگان رهبری که مُهر تایید صلاحیت شورای نگهبان بر پرونده کاندیداتوریشان در انتخابات مجلس ششم خورده بود ۴۸ نماینده در مجلس ماندگار شدند و علاوه بر این ۲۴ نماینده جدید از شهرستانها نیز در خبرگان ششم حاضر خواهند شد.
در آخرین جلسه چه گذشت؟
پیشتر سازندگی در گزارشی به این موضوع پرداخته بود که در دوره جدید مجلس خبرگان رهبری کدام یک از نمایندگان به ریاست آن میاندیشند و جایگزین جنتی خواهند شد. این درحالی است که احمد جنتی از سال ۱۳۹۵ ریاست این مجلس را بر عهده داشت.
برای اینکه در این فرصت کم و درحالی که فردا آغاز خبرگان جدید است گمانهزنی بهتری درخصوص ریاست این مجلس داشته باشیم، کمی به عقب برمیگردیم. آن زمانی که آخرین اجلاسیه مجلس خبرگان پنجم با حواشی عجیبی به پایان رسید.
آخرین جلسه خبرگان که میتوان را اجلاسیه خداحافظی دور پنجم اعضای خبرگان شمرد، غایبانی داشت که توجه رسانهها را به خود جلب میکرد. صادق لاریجانی، احمد علمالهدی و آیتالله سید محمدعلی موسویجزایری. حسن روحانی که ردصلاحیت شد اما حضور پیدا کرد. آیتالله مدرسییزدی اما بیشتر مورد رصد بود. او احتمالاً قویترین گزینه ریاست خبرگان ششم محسوب میشود. یزدی همانطور که در آن دوره مشخص بود و از صحبتهای اخیر مصباحیمقدم نیز معلوم است شاید راحتتر از گزینههای دیگر بتواند جایگزین احمد جنتی شود. زیرا نبود احمد جنتی، رئیس ۹۷ ساله دوره پنجم مجلس خبرگان رهبری در دوره ششم این مجلس، وضعیت نامشخصی را برای ریاست آن پدید آورده است.
درعین حال با توجه به ترکیب نامزدهایی که پس از انتخابات یازدهم اسفندماه به دوره ششم مجلس خبرگان رهبری راه یافتهاند، فعلاً میتوان تا شروع رسمی دور جدید دست به گمانهزنی زد. اما این افراد باقیمانده که در چنین جایگاهی ممکن است تکیه بزنند، کیستند و چه کردهاند و گرایش سیاسی آنها چیست؟
آخرین گزینههای احتمالی ریاست چه کسانی هستند؟
اگر بخواهیم به گفته مصباحیمقدم استناد کنیم باید چند چهره مطرح و گمانهزنیهای گذشته را حذف کنیم. بنابراین از بین گزینههای احتمالی مانند مدرسییزدی، علیرضا اعرافی، سیدابراهیم رئیسی، حسینیبوشهری، محسنقمی، محمدعلی موحدیکرمانی، احمد علمالهدی و مرتضی مقتدایی، تنها سه گزینه یعنی آیتالله مدرسییزدی، حسینیبوشهری و موحدیکرمانی باقی میمانند.
آیتالله مدرسییزدی ۶۹ سال دارد و نامزد انتخابات ۱۳۹۴ مجلس خبرگان بود که با قرارگیری در جایگاه بیستوپنجم استان تهران نتوانست انتخاب شود. مدرسییزدی هماکنون از فقهای شورای نگهبان قانون اساسی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه و عضو هیات امنای بنیاد نخبگان است. ازجمله مباحث جنجالی که از سوی وی مطرح شده، انتقادات بیسابقهای است که خطاب به آیتاللهالعظمی صانعی مطرح کرده است. او آیتالله صانعی را مرجع بدعتگذار نامیده و میگوید: «متاسفانه با سکوت آقایان، کسانی اینگونه خودشان را مرجع میخوانند و از سوی انگلیس، آمریکا و منحرفین مورد حمایت رسمی یا غیررسمی قرار میگیرند و بعد هم که آنها را حسابی بالا بردند، میگویند: مقام مرجعیت نباید ضربه ببیند، آخر کدام مرجعیت؟ این چه مرجعی است؟ آیا معنای مرجعیت با بدعتگذاری در دین و نادیده گرفتن دستورات و احکام قرآن کریم تفاوت ندارد؟ آیا طبق روایت پیامبر اکرم(ص) نباید از مثل چنین افرادی اظهار برائت شود؟» از فعالیتهای سیاسی او پس از انقلاب میتوان به عضویت در کمیته انقلاب اسلامی(ره) برای رتق و فتق امور استان لرستان و نیز نظارت بر انتخابات خبرگان در یزد اشاره کرد.
محمدعلی موحدیکرمانی ۹۲ ساله از روحانیون و سیاستمداران راست سنتی است که پیش از این دبیرکل جامعه روحانیت مبارز بود. از او نیز به عنوان یکی از گزینههای محتمل ریاست خبرگان نام میبرند. موحدیکرمانی در چندین انتخابات تلاش کرد، نقش ریشسفید را در بین اصولگرایان ایفا کند. اگرچه چندان نیز موفق نبود. همچنین صندلی ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را نیز تجربه کرده است. اولين جلسه مجمع تشخيص مصلحت نظام، پس از فوت هاشمیرفسنجانی، به رياست موحدیکرمانی تشکيل شد. با این حال بعد از فوت هاشمی، افرادی چون حسن روحانی دیگر به مجمع تشخیص نرفتند. در دوره ریاستجمهوری سیدابراهیم رئیسی، فعالیتهای سیاسی خود را به شدت کاهش داد و حتی شنیده شد که ازجمله ناراضیان وضع موجود است. موحدیکرمانی پیش از این نیز در سمتهایی همچون نماینده مجلس شورای اسلامی، امام جمعه کرمانشاه و نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سابقه فعالیت دارد. او همچنین از بهمن ماه سال ۱۳۷۰ تا بهمن ماه ۱۳۸۴ به مدت ۱۴ سال بهعنوان نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران به فعالیت مشغول بود. وی در سال ۱۳۹۱ با حکم رهبری بهعنوان امام جمعه موقت تهران منصوب شد. موحدی همچنین در پی درگذشت آیتالله محمدرضا مهدویکنی در تاریخ ۱۱ آذر ۱۳۹۳ به اتفاق آرای اعضا بهعنوان دبیرکل جامعه روحانیت مبارز انتخاب شد. موحدیکرمانی در دوره پنجم مجلس خبرگان رهبری و در اسفند ۱۳۹۶ بهعنوان نایبرئیس دوم انتخاب شد.
آیتالله سیدهاشم حسینیبوشهری اگرچه اصولگراست اما از بسیاری جهات میانهرو است و برای سومین بار پیاپی بهعنوان نماینده استان بوشهر در مجلس خبرگان رهبری انتخاب شده است. سیدهاشم حسینیبوشهری روحانی و فقیه حوزه علمیه قم ۶۴ سال دارد و رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دبیر شورای عالی حوزههای علمیه، مدیر سابق حوزههای علمیه سراسر کشور، امام جمعه موقت قم، عضو حوزوی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم و نماینده استان بوشهر و نایبرئیس دوم در مجلس خبرگان رهبری را در کارنامه کاری خود دارد. او نزدیک بیت رهبری محسوب میشود. او جایگزین مرحوم محمد یزدی شد و در خطبههای نماز جمعه، مصاحبهها و موضعگیریها، فاصله قابل توجهی با مرحوم یزدی دارد. برخی ویژگیهای حسینیبوشهری را انتقادپذیری و قائل بودن به مشورت در امور میدانند. اکنون برخی معتقدند که او ممکن است بر کرسی ریاست در خبرگان رهبری تکیه بزند و همین مشی میانهروی او به این موضوع کمک میکند.