Page 6 - 07-04-1403-1728 Sazandegi
P. 6
تاز‌ههای ادبیات و هنرکافه سال هفتم‌شماره 1728 06
پن جشنبه 7تیر 1403
درگذشت عکاس پیشکسوت مجسمه لینکلن آب شد! پرتره جدید نقاش جنجالی دریچه :تحلیل عادات
سیدعبدالله هاشمینسبنمین ،عکاس پیشکسوتی که مجسمۀ مومی آبراهام لینکلن ،رئیسجمهور اسبق آمر یکا جاناتان یئ و ،هنرمندی که چندی پیش نخستین نقاشی غفلت انتخاباتی
سالها در اصفهان زیست و سوژههای مختلفی را از لنز با افزایش دمای آخر هفته در واشــنگتن دیســی ،ذوب رسمی از چارلز سوم ،پادشاه بریتانیا پس از تاجگذاری
دوربینش گذراند و ثبت و ضبط کرد ،سهشــنبه ۵ ،تیر شــد .ابتدا سر مجسمه و سپس یکی از پاها و دستهای را خلق کرده بود ،اینبار پرترۀ سبز رنگی از چهرۀ دیوید انگیزهمه مترینعاملمشارکتسیاسیاست
درگذشت .عبدالله هاشمینسبنمین که ۱۶آذر ۱۳۱۰ آن از بین رفت .ســر این مجســمۀ مومی ۶فوتی یادبود اتنبرو را رونمایی کرده اســت .یئو این پرترۀ جدید را از
در شهرستان نمین اردبیل متولد شده بود به گفتۀ خودش لینکلن اکنون در دســت تعمیر است و ســیمی از گردن چهرۀ دیوید اتنبر و ،مستندساز و زیستشناس مشهور، حسن محرابی
و هرچه داشــت و نداشت در راه عکاسی گذاشته بود و شــانزدهمین رئیسجمهور بیرو نزده است .این مجسمه شخصیتی که از یک گنجینه ملی فراتر رفته و در سطح
پژوهش‌گر
شعار زندگیش «خدا ،میهن و محبت» بود. تنها یک اثر هنری نیست و یک شمع نیز هست. جهان شناخته شده است ،نقاشی کرده است.
یکی از مهمترین حقوق شــهروندی حق مشارکت در
تفاوتحضور ونمایش ادارۀ کشــور اســت .بنیانگذاران این نظریه معتقد بودند
اهسدافسا ،تصلقرییبًًاحهکموۀمشتهرحفوندظانحقحوققماولشیاۀرکمرتدمدار اسداترۀ .بکر اشیورن
فرهنگ رجایی در حضور و بازیگری در امر سیاسی سیر زایش انسان بازیگر در عرصۀ سیاست را تحلیل م یکند را دارند .به همین جهت آنها ممکن است راههای بسیاری
برای انجام ایــن کار برگزینند که حضور در انتخابات یکی
گف توگو با آنها با ابزارهــای تعمق ،تفحص و تدبر را میطلبد. در امر سیاســی» یکی انسا نورزی آدمی است که از گف توگوی زندگــی جمعی با کمک امر سیاســی ســامان م یگیرد و امر از مهمترین راههاست .بدینترتیب استقبال از انتخابات یا
امور بیرونی شــامل مراوده با دیگران و چگونگی مدیریت ابزارها شخص با خویشتن خویش در عرصۀ خصوصی به کمک تفکر سیاسی دربرگیرندۀ حیات فکری ،اجتماعی ،اقتصادی و سیاست
و ســاختارهای جهان تصنعی زندگی بشری یا ساحت و صحنه نتیجه میشــود و مصداق بیرونی آن ادب و حضور است .دومی است و لازمۀ پویایی امر سیاسی حضور و بازیگری است و یکی از عدم استقبال از آن دارای اهمیت شایانی است.
اســت و بعد قدمی بالاتر اقدام به تفحص در اینکه این دو ســفر بعازریصگهرهیا ایسـجـمعت کیهونتهیمجگۀانمریااودسۀــشتخوِبِاص بکامحضک تورع بماقدی ،تگفرحی درص مصادیق بارز حضور و بازیگری کنش و مشارکت انتخاباتی است. م یدانیم که مشــارکت در انتخابــات و تعیین دولت به
چگونه با هم مرتبطنــد یا برهمکنش میکنند» .به اعتقاد رجایی و تدبر ایجاد میشــود .وجود «دولت» و «قــرارداد» الزامات فرهنگ رجایی ( )-۱۳۳۱اندیش هورز امر سیاسی ،نظریههای نانفتعخابخاودتماصســــرتف،مبنایبکرناییمن.ممدیزا‌تنزامیاننیحرا بضرـاـویر اشـحـترکماًاًتل بدهر
آن انســا نورزی که به حضور م یانجامــد فردیت یگانه را توانمند پایــ های بازیگری انســا ن باحضور در حوزۀ اجتماعی اســت: روابط بی نالملل و اســتادتمام در دانشگاه کارلتون کاناداست و به این بســتگی دارد که فکر کنیم مقامات منتخب ما چقدر
میکنــد و احســاسهای نشــاط ،آرامش و حکمــت در درون «وقتــی نیت و مقصود جها نداری باشــد ،تعامل و برهمکنش تدریس با روش همپرســه (گفت وگوی پرسشبرانگیز) با اذهان میتوانند خوب عمل کرده و کشــور را بهتــر اداره کنند.
آدمــی برم یانگیزد و آن انســا نورزی که ظرافتهای اســلوب بین انسا نورزی و بازیگری شرط لازم و حضور سه عامل ،یعنی خلاق و کوشــا اعتقاد دارد .او در کتــاب «حضور و بازیگری در در حقیقــت نکتۀ کلیدی در انتخابات این اســت که آیا ما
و آداب و امکانــات صحنه را تجمیع و حتــی ترکیب میکند و با انسان بازیگر ،قاعدۀ بازی برای تسهیل و ساحت و عرصه برای امر سیاســی» میکوشد تا منطق درونی ســازوکار عملی و پیامد شــخص مناســب و مطلوب را م یتوانیــم انتخاب کنیم؟
قدرتمندسازی ،او را به بازیگری تبدیل میکند که به احساسهای تحقق جها نداری ب هعنوان شرط کافی ضرورت دارد .شناسایی انسا نورزی را که حضور و بازیگری در امر سیاسی است و تجربۀ برای روشــ نتر شــدن موضوع میتوان به چند مثال اشاره
امنیت ،رضایت آسایش و قدرت دست پیدا کند و در مورد خود و و فهم ظرفیتها و پویای یهای هر سه عرصه به تعمق و تفحص نهایی آن مدنیت و تمدن است ،بررسی کند« .حضور و بازیگری کــرد .تصور کنیــد میخواهید با فرد یا موسســ های برای
برای شناختشــان و تفکر برای روشنیبخشی به معنای کلان در امر سیاسی» برگردان و بازنویسی کتاب «حضور و امر سیاسی؛ تعمیر دوچرخه خود قرارداد ببندیــد .قبل از قرارداد باید
اطرافش قدرت پیشبینی پیدا میکند. هنر انسا نورزی» رجایی است که ســال ۲۰۲۱به زبان انگلیسی مطمئن شوید آیا میتوانند دوچرخه را تعمیر کنند؟ سپس
رجایی از سفر انفســی ب هعنوان «نوعی خودمشتمالی برای جها نداری نیاز هست». منتشــر شده است .این کتاب را انتشــارات نگارستان اندیشه در میخواهید مطمئن شوید آیا بهطور مستمر و مداوم کارشان
امــکان زایش» تعبیر م یکند .به اعتقاد او «زایش با تولد تفاوت فرهنگ رجایی کوشــیده در کتاب «حضور و بازیگری در امر تقعاللیمب و«تمربجیموتع»ههآثمارمفقارلهانتیگازراجماییلید»ومرنکتهشایرمک،رلدئهوا اسشتترا.و«دسر،ادهاِِناب را خوب انجــام م یدهند؟ فرض کنید شــرکت کار خوبی
دارد .در ولادت که طبیعی اســت انسان متولد میشود و به بیان سیاســی» مروری «انفســی» و «آفاقی» دربارۀ بر سفر تاریخی آرانــت و ...در حوزۀ تعلیم و تربیت بــا انتخاب و ترجمۀ رجایی انجام داده اســت .اگر دوچرخۀ دوســتتان چند هفته بعد
دهخــدا« ،پدید آمــدن چیزی از غیرآن» در مورد شــخص رخ بشــریت داشته باشد؛ و اولی را «ســفر برای حضور» و دومی را است که در قالب مجموعه آثار او منتشر شده است و برخی دیگر نیازبه تعمیر داشــت با اطمینان همان موسسه یا تعمیرکار
م یدهد .درحالی که زایش عمل متولد شــدن آن چیز اســت. «ســفر برای بازیگری» خوانده اســت« :اولــی تفکرات روحی از عناوین در دست انتشــار این مجموعه عبار تاند از« :اندیشۀ را معرفی خواهید کرد اما فرض کنید شــرکت دوچرخه را
شخص از مادر متولد میشــود و بقا پیدا میکند ،ولی در زایش اســت و دومی تعمقات ذهنی .اولی به سپهر خودکاوی ،مراقبه سیاسی در شــرق»« ،جمهوری خردورزی»« ،جامعۀ بیسر» و درست تعمیر نکرده پس ممکن است بخواهید آن موسسه
بــه وجهی که در اینجا مورد توجه اســت ،تولدی در درون خود و دروننگری و به همپرســه بین خود و خویشتن خویش مربوط یا فــرد را تعویض کنید و زمانی که دوچرخۀ شــما دوباره
شــخص اتفاق م یافتد که نتیجۀ آن چیــزی ورای بقا و گذران میشــود ،درحالی که دومی دیدن و مشاهده امور بیرونی است و «اگر کلاسها صحبت میکردند». به تعمیر نیاز داشــت موسســۀ مربوطه را با دقت بیشتری
زندگی اســت و به بیان دهخدا« ،عمل وضــع حمل» در خود دغدغۀ اصلی رجایی مطالعه وضع بشــر و چگونگی انسانی انتخاب میکنید .در مورد دولت هم همی نطوراســت .ما
شــخص اتفاق م یافتد .کســی که در خود متولد میشود وجود فرحهنضگو۵ر۱رجا۵اوینبیصا/سفاازنح‌نیتهو/رگشاز۰ررا۰ی۰وتی۰ن۵سدگیا۴اررتاسسومتماتارنن اسنیدایسشهی عمل کردن یا به بیان خودش «انســان ورزی» اســت .منظومۀ باید مطمئن باشیم افرادی که «انتخاب» م یکنیم میتوانند
خود را تحویل میگیــرد و تحویلگیری نه فقط تصاحب کردن فکری او بر مفاهیم هویت در معنای کیستی ،بازیگری در معنای کاری را که برای آن استخدامشــان میکنیم ،انجام دهند.
امتیاز که پذیرش روی دیگر ســکه ،یعنی مسئولیت نیز هست. کنشگــری ،مدنیت در معنــای مروت و مدارا ،جهــا نداری در نکتۀ مهم در مورد انتخاب این است که هنگامی آنها کار را
نتیجۀ آن زندگی به جا گذاشتن است که ارزش روایت و بازروایت معنای آبادانی و معناداری میچرخد .رجایی خود را هم ســخن به نمایندگی از ما شروع کردند باید آنها را زیر نظر داشته
دارد» .زایش با تفکر آغاز میشــود که به بیان آرنت ه مپرسۀ بین اندیش هورزانی مانند ارسطو ،ابن خلدون ،هانا آرنت ،چارلز تیلور، باشیم تا مطمئن شــویم کار را درست انجام م یدهند .اگر
من و خودم اســت .این روند در انفراد رخ م یدهد و شــخص با حمید عنایت و داریوش شــایگان م یداند .در ســه دهۀ اخیر آثار آنها کارشــان را خوب انجام دهند ممکن اســت در بقیۀ
خود اســت که خلوت میکند« :در وضعیت انفراد من با خودم مســیر هم به آنها اعتماد کنیم اما اگر کار را درســت انجام
با شــخص خودم همراهم و بنابراین دو ـــ در ـ یک وجود دارد. متعددی از او به فارسی و انگلیسی منتشر شده است. ندهند ممکن اســت مجاب شــویم باید دولت منتخب ما
هرگونه تفکری اگر به معنای دقیق کلمه حرف بزنیم ،در وضعیت دغدغۀ کتاب «حضور و بازیگری در امر سیاســی» چگونگی تصمیــم بگیرید افراد تواناتــری را جایگزین کند .بنابراین
انفــراد رخ م یدهد و از طریق همپرســه بین مــن و خودم اتفاق رفتــار آدمی با خویــش و کردار او در عرصۀ همگانی اســت که انتخاب به معنای اعتماد دو مرحل های اســت .مرحله اول
م یافتد» .سفر آفاقی این فرد زایش یافته ،سیر و سیاحت خارج نویســنده با دو فعل «انســان ورزیدن» و «کنش کــردن» از آن که برای انتخاب شــدن به رأی مردم نیاز است و در مرحلۀ
از خود است و با مقوله یا مقولات دیگری همراه است که همانا صحبت میکند .مصداق انسا نورزی در نحوۀ رفتار آدمی با خود دوم برای بهتر شدن فعالیتها باز هم باید به انتخاب مردم
«بیداری و هوشــیاری» است .همانطور که تولد یک بار است «حضور» و تحقــق آن در مراوده با دیگــران در عرصۀ همگانی
زایش هم یک بار است و هر دو با دردمندی و تحمل همراه است «بازیگری» اســت .عرصۀ همگانی همان ســاحت و صحن های توجه کرد.
اما بیداری مقولهای مداوم است و دشمن اصلی آن غفلت است اســت که در آن آدمیان به صورت مدنی مراودات گستردۀ خود را نکتــۀ فو قالعــاده مهمی کــه در مــورد انتخابات در
و از ای نرو با هوشــمندی برای تعمق و تفحص همراه اســت تا شامل همکاری ،رقابت و تخاصم سامان م یدهند .این مراودات ســالهای اخیر وجود دارد درک و فهم این موضوع است
صلحآمیز« ،امرمدنی» یا آنطور که در ادبیات و گفتار دان شوران که انتخابات برای نســ لهای مختلف معانی متفاوت دارد
شخص را بیدار نگاه دارد. امروز رایج اســت «امرسیاسی» خوانده میشــود .از این رو ،در بنابراین در مکانیســم انتخابات و حتــی در فعالی تهای
کتاب حاضر از مفهوم امرسیاســی بهره گرفته شــده است .امر تبلیغاتی باید این تغییر نســلی را درک کرد .براســاس آمار
سیاســی مقول های چند لایه است و در ذیل آن سیاست ،اقتصاد، رســمی ســال ۱۴۰۰نیمی از جمعیت زیر ۳۳ســال بوده
اجتماع ،علم و هنر ،دین و فرهنگ ،تاریخ و میراث قرار میگیرد. اســت ،یعنی به نسبت ســالهای اولیۀ انقلاب اسلامی به
دو بخش کتاب :اولی انتزاعی و نظری و دومی انضمامی و عینی، طور بنیادین ترکیب جمعیتی تغییر کرده است .در سالهای
انسا نورزی آدمی را که در نهایت به صورت مدنیت و تمدنسازی اخیر و ب هویژه امســال مشاهده میشــود در مناظرههای
بروز میکند ،توصیف ،ترسیم و تحلیل میکنند .به اعتقاد رجایی انتخاباتی یا برنامههــای تبلیغاتی برخی از کاندیداها هنوز
انسا نورزی مصداق شخص یاش «حضور» و تحققش در رابطه با فکهک اریمدهیهکاننودنبظراراینت نسسلهلاجیدقیبلد ایصسوًخاًلنتفمایوگتویبننیدا،دیدرنحداالرید
دیگران «بازیگری» است اما تأکید دارد که «حضور» با «نمایش» با آنچه از ســوی کاندیداها گفته میشــود .بنابراین وقتی
تفــاوت دارد .او برای مشــخص کردن این تفاوت بــا ارجاع به نســلی که انتخابکنندۀ اصلی هســتند خواستهها یشان
نظریات هانا آرنت مینویسد« :سقراط حامی و مشوق «حضور» را در برنامههای کاندیداها مشــاهده نمیکنند ،با مشکل
است و منظور وی این است که «برای خود بهگون های تجلی کنید مواجه میشــوند حال آ نکه انگیزه کلید افزایش مشارکت
که میل دارید به‌حضور دیگران برسید» .ماکیاولی حامی و مشوق رأ یدهنــدگان اســت .برای ایجــاد انگیــزه و حضور در
«نمایش» اســت و منظور وی این است که «آنطور ظاهر شوید انتخابات باید آنها احســاس کنند بهعنوان بخشی مهم از
که مایلید دیده شــوید ،چون خود حقیقی شــما برای دنیا معنا و جامعه ،توانایی ایجاد تغییرات معنادار را از طریق مشارکت
در انتخابــات دارند .به همین جهت در عصر دیجیتال ،در
جایگاهی ندارد؛ تنها تظاهر و نمایش که به حساب میآید». نظر گرفتن نیازهای رأ یدهندگان جوان م یتواند به افزایش
دو عامل اساسی بحث رجایی در کتاب «حضور و بازیگری
مشارکت مردم در انتخابات کمک کند.
در نهایــت بایــد اشــاره کرد کــه افزایش مشــارکت
رأ یدهنــدگان در هر نهادی بســیار مهم اســت ،زیرا به
اقدامات افراد منتخب مشــروعیت میبخشــد ،بنابراین
مهمترینرفتارآناستکهبایدهمهبهگون هایعملکنندکه
منجر به تشویق رأ یدهندگان به حضور در انتخابات شود.
