Page 6 - 06-05-1403-1749 Sazandegi

‫تحلیل تحولات اقتصادیتوسعه‬ ‫سال هفتم‌شماره ‪1749‬‬ ‫‪06‬‬
‫شنب ‌ه ‪ 6‬مرداد ‪1403‬‬

‫پایان کابوس وحشتناک‬ ‫دیدگاه‪ :‬تحلیل اقتصادی‬

‫ونزوئلا چگونه ابرتورم را پشت سر گذاشت؟‬ ‫فراتر از کتاب‌خوانده‬

‫چه کسی «متخصص» اقتصاد است؟‬

‫که با مجوز ویژه از واشنگتن در ونزوئلا فعالیت میکند‪ ،‬سال گذشته‬ ‫کارساز نیست‪.‬‬ ‫مهتا معرفت‬ ‫حامد قدوسی‬
‫بخشی از درآمدهای صادراتی خود را به مبادله با کاراکاس اختصاص‬ ‫نیــکلاس مادورو بهعنوان یک راهکار مالــی ‪ 95‬درصد از ارزش‬
‫بداسدـاـومیبـااـراعآییااثزورنتشزحودلئیاللقاتگواراصقانعدـمـمًًعاتحمقلدینتی اودیان‪ ،‬پنداکدسوشبخاوراریهنوشندزس‪.‬ووئاللایکیاثمًرا ًلوتبمهنگدستشـرـدوگد؟ی‬ ‫بولیوار را کاهــش داد؛ بزرگترین کاهش ارزش پول در تاریخ معاصر‬ ‫خبرنگار سازندگی‬ ‫اقتصاددان‬
‫جهان‪ .‬او همچنین ارز جدید را به قیمت نفت گره زد تا شاید پایههای‬
‫اقتصاد محکم شود اما شکست خورد‪ .‬دولت مادورو تصور میکرد‪،‬‬ ‫برای ســ‌ا ‌لهای طولانی‪ ،‬ونزوئلا بهترین مثــال برای بدبختی و‬ ‫به طور مشــخص در حوزه اقتصاد چه کســی را‬
‫کار بزرگی انجام داده و مردم دســت از مبادله دلار برم ‌یدارند؛ اما در‬ ‫میتوان متخصص (‪ )Expert‬به‌شــمار آورد که دانشی‬
‫روابط کاراکاس و کاخ ســفید بســتگی دارد؛ البته اگر اولویتهای‬ ‫عرض چند هفته پس از کاهش ارزش بولیوار و تشدید استبداد دولتی‬ ‫فلاکت بود‪ .‬در دنیا وقتی م ‌یخواســتند مثالی از آشفتگی و بدبختی‬ ‫فراتر از یک فرد عادی کتابخوانده دارد؟‬
‫رئیسجمهور جدید آمریکا شبیه اولویتهای جو بایدن باشد‪ .‬چون‬ ‫که گویی نمایشی جدید از مستند «بازی دیکتاتور» بود‪ ،‬ب ‌یاعتمادی‬ ‫را نشــان دهند‪ ،‬انگشت اشاره را به ســمت کوبا‪ ،‬ونزوئلا و زیمبابوه‬
‫ســال‪ 2023‬اگر نقطه عطفی برای روابط بین ایالاتمتحده و ونزوئلا‬ ‫عمومی به بدنه حاکمیتی به اوج خود رسید و اقتدارگرایی استبدادی‬ ‫م ‌یگرفتند‪ .‬ســه کشــوری که ب ‌هعنوان آخرین دژهای کمونیســم به‬ ‫متخصص کیســت؟ به نظر م ‌یرســد برای تعریف‬
‫با ســوراخ بزرگی که ابرتورم در اقتصاد درست کرده بود‪ ،‬اعتراض را‬ ‫تخصص‪ ،‬خوب اســت هرمــی از دانــش‪ ،‬تجربه و‬
‫بود و تا حدودی روابط نیمکرهغربی از آرمانگرایی به سمت سیاست‬ ‫به قاچاق دلار و کالا اضافه کــرد‪ .‬میلیونها ونزوئلایی با معامله در‬ ‫حســاب م ‌یآمدند‪ .‬کوبا اگرچه با اندک اصلاحاتی کــه انجام داده‪،‬‬ ‫مهارتها را تعریف کنیم‪:‬‬
‫واقعی حرکت کرد‪ ،‬پای چنــد ملاحظه کلیدی برای این تغییر وجود‬ ‫بازار ســیاه و خارج کردن پ ‌ساندازهایشان در مقابل دولت ایستادند‬ ‫وضعیت بهتری پیــدا کرده اما زیمبابوه و کر‌هشــمالی همچنان مثل‬
‫داشــت که اولویتهای دولت بایدن برای ازســرگیری دوباره روابط‬ ‫و بســیاری هم مهاجــرت کردند تا از توفان جان ســالم به در ببرند‪.‬‬ ‫قدیم‪ ،‬مایه عبرت جهان هستند‪ .‬اما در ونزوئلا معجزه رخ داده است؛‬ ‫مهارت ســطح صفر‪ :‬دانستن کلیات ادبیات‪1،‬‬
‫دوســتانه بودند‪ .‬از دیدگاه بایدن با توجه به جنگ روسیه و اوکراین و‬ ‫ونزوئلایی که ‪ 94‬درصد از ذخایر انرژی آمریکای جنوبی مانند نفت‪،‬‬ ‫رویکرد تازه نیکلاس مادورو که سیاست خارجی این کشور را از شرق‬
‫تلاشهای اوپک پلاس برای افزایــش قیمتها‪ ،‬نفت و گاز ونزوئلا‬ ‫گازوموادمعدنیچونآهنوالماسرادراختیارداردوم ‌یتواندراهبر‬ ‫به غرب متمایل کرده تورم ماهانه ژوئن ‪ 2024‬این کشــور را به یک‬ ‫قبول اکثرایصتطملتاخحـصـاصاتنف‪.‬ن میثًاوًلنحظرویزـهـتاجاترکلتیدو ایقتموصرادد‬
‫انرژی منطقه باشد به خاطر خودکامگی دولتی مادورو و تحریمهای‬ ‫اشاره‬ ‫(سمثًطا ًلحتعاصدفرل‬ ‫بی ‌نالملل را در نظر بگیریم‪ .‬مهارت‬
‫حکم یک ثــروت عظیم را دارد‪ .‬از ســویی در نگرشــی بلندمدت‪،‬‬ ‫بی ‌نالمللی تا ســال ‪ 2022‬جمعیت ‪ 28‬میلیون نفری خود را که در فقر‬ ‫درصد‪ ،‬یعنی حداقل ‪ 12‬ساله خود رسانده است‪ .‬تورم سالانه ونزوئلا‬ ‫ناشی‬ ‫به دانستن سوالات کلیدی این حوزه‬
‫اولیــن ابرقدرت جهان‪ ،‬نگران مواد معدنی آمریکای جنوبی اســت‪.‬‬ ‫مطل ‌قانــد به فکر مهاجــرت یا فرار انداخت‪ .‬بهگون ‌های که در ســال‬ ‫هم که در سال‪ ۲۰۱۹‬از‪ ۳۰۰‬درصد فراتر رفته بود‪ ،‬اکنون به‪ ۵۱۴‬درصد‬
‫خاک ونزوئلا سرشــار از آلومینیوم‪ ،‬طلا‪ ،‬بوکسیت‪ ،‬اورانیوم‪ ،‬کلتان‬ ‫‪ 35،2016‬هزارونزوئلاییبرایپیداکردنکالاهایاساسیخانگیو‬ ‫رسیده است‪.‬‬ ‫نازستــجباری)تو)‪،‬ندظرریاک دتروسـمـدتلهمافایهایمصلکلیید(میثًا(ًلمثریلکمارزیدوت‪،‬‬
‫(تانتالیت) و آهن اســت و تنوع زیستی و ذخایر آب شیرین آن (رتبه‬ ‫غذایی مانند آرد‪ ،‬صابون و دستمال توالت وارد کلمبیا شدند و بسیاری‬ ‫اینکه‪،‬‬ ‫تا‬ ‫چیســت؛‬ ‫تورم‬ ‫نم ‌یدانســتند‬ ‫اصل ًا‬ ‫ونزوئلا‬ ‫زمانی مردم‬
‫یازدهم در منابع تجدیدپذیر آب)‪ ،‬نقش بزرگی در بازیهای سیاسی‪،‬‬ ‫پوپولیســم چپ بر این کشور حاکم شد و اقتصاد این کشور به خاک‬ ‫هکشر‪-‬اولین‪ ،‬ملیتز‪ ،‬کروگمن و ‪ )...‬است‪.‬‬
‫از آنها همان جا ماندند‪.‬‬ ‫مهارت سطح یک‪ :‬درک تابع عرضه و تقاضا‪2‬‬
‫اقتصادی بلندمدت جهان خواهد داشت‪ .‬علاوه بر آن‪ ،‬وجود هزاران‬ ‫دولت مادورو در ســالهای گذشــته همواره ســعی در گسترش‬ ‫سیاه نشست‪.‬‬
‫مهاجر ونزوئلایی نیز به اندازه اکوسیستم آن برای آمریکا مهم هستند‪.‬‬ ‫روابط اقتصادی خود با کشورهایی مانند چین و روسیه داشته است‪.‬‬ ‫در ســال ‪ 1996‬بحران مالی میانگین نرخ تــورم ماهانه را به بیش‬ ‫به صورت تخصصی در آن حوزه خاص‪ :‬یک‬
‫برای مثال در دســامبر‪ 2022‬ونزوئلا و روســیه‪ 11‬توافقنامه راهبردی‬ ‫شــرط لازم‪( ،‬ولی نه کافی) برای متخصص بودن در‬
‫چون دولت بایدن با اســتناد به گزارش کمیساریای عالی پناهندگان‬ ‫با تمرکز بر حوزههایی مانند حم ‌لونقل‪ ،‬صنعت داروســازی‪ ،‬انرژی‬ ‫از صددرصد رســاند که تا آن زمان و بــرای مدت طولانی پس از آن‪،‬‬ ‫یک حوزه خاص اقتصاد‪ ،‬توانایی تشریح تابع عرضه و‬
‫ســازمان ملل متحد‪ ،‬وجود هزاران مهاجر ونزوئلایی در مسیر شمال‬ ‫و کشــاورزی امضا کردند‪ .‬در آوریل سال ‪ 2023‬نیز طی سفر سرگئی‬ ‫بالاترین رکوردی بود که اقتصاد ونزوئلا به خاطر داشــت و قرار هم‬
‫روانبزهوئعلناواقنطیعًًا بکسـخـیطارربزیرازگآنقهلامدداردخموایسکـرـد کتهپنباا بهندتدرگیشـمـ ‌یددنهنشـدـورااییطن‬ ‫لاوروف‪ ،‬وزیر امور خارجه روسیه به کاراکاس‪ ،‬دو کشور قراردادهای‬ ‫نبــود‪ ،‬ثبت مقطعی باشــد‪ .‬مرگ هوگو چاوز در ســال‪ 2013‬و روی‬ ‫تابع تقاضا در آن بازار خاص و شــهودهای ناشــی از‬
‫همــکاری دوجانبه خود را تمدید کردند‪ .‬علاوه بر این در ســالهای‬ ‫تعادل عرضه و تقاضا و اثر اصطکاکها روی این تعادل‬
‫گذشته ونزوئلا و چین قراردادهای ز یادی در حوزههای مختلفی مانند‬ ‫کار آمدن نیکلاس مادوروی ب ‌یتجربه و رادیکالیســم‪ ،‬زمینه را برای‬ ‫اســت‪ .‬هر چند که هر اقتصادخواند‌های تابع عرضه و‬
‫درحالی اســت که اکنون نیز به سختی میتوان فهمید چند ونزوئلایی‬ ‫تجارت نفت‪ ،‬هوانوردی همچنین ایجاد مناطق تجاری منعقد کردند‬ ‫یــک توفان اقتصادی با ابعــاد تاریخی فراهم کــرد و ونزوئلا صحنه‬
‫در ایالاتمتحــده زندگی میکنند‪ .‬از ای ‌نرو دولت بایدن پس از ماهها‬ ‫که همگی نشان از گسترش تجارت ونزوئلا با شرق دارد‪ .‬اما افزایش‬ ‫انواع ابربحرا ‌نها شــد‪ .‬تکان ‌ههای ســنگین اقتصادی‪ ،‬ابتدا حقوق‬ ‫تقاضا را به طور عمومی میشناســد امــا این توابع در‬
‫تعاملات با شــرق موجب نشــد که مادورو از غرب چشم بپوشد؛ به‬ ‫زیربخشهــای تخصصــی جزئیات رفتــاری خاص‬
‫مذاکــره محرمانه در قطر‪ ،‬تحریمهای نفت و گاز‪ ،‬اســتخراج طلا و‬ ‫نحوی که او اکنون با اتکا و اصرار همیشگی به شعار«شمشیر بولیوار‬ ‫اجتماعی را از بین برد‪ .‬به‌تبع آن درحالی که فســاد سیســتمی بیداد‬ ‫خودشان را دارند‪.‬‬
‫شرکت هواپیمایی دولتی ونزوئلا که اکنون مسئول پروازهای بازگشت‬ ‫از آمریکای لاتین عبور م ‌یکند»‪ ،‬گزارشهای بانک مرکزی ونزوئلا‬ ‫م ‌یکرد‪ ،‬کنترل اســتبدادی دولت بر شرک ‌تهای خصوصی‪ ،‬سیاست‬
‫به این کشور اســت را لغو کرد تا روابط خل ‌قوخوی خصمانه کمتری‬ ‫(‪)BCV‬ورصدخانهتخصصیرفتاراقتصادهایملی(‪ )OVF‬رانشانه‬ ‫تهاجمی مل ‌یســازی و انکار مشــروعیت مالکیت خصوصی به اوج‬ ‫مهارت ســطح دوم‪ :‬درک جزئیات نهادی‪3/‬‬
‫داشته باشد‪ .‬همچنین به شرکتهای نفتی هالیبرتون‪ ،‬شلمبرژره‪ ،‬بیکر‬ ‫خداحافظی با تورم و تحریم م ‌یداند‪ .‬به استدلال او‪ ،‬بهبود روابط بین‬ ‫خود رســید و در ســال ‪ 2014‬کمبودها را عمق داد‪ .‬توام با آن‪ ،‬دولت‬
‫آمریکا و ونزوئلا به نفرین نفت و تحریمها پایان خواهد داد و ونزوئلا‬ ‫فناوری با لنز اقتصادی‪ :‬تابع عرضه و تقاضا‬
‫نآومهگریایزککاچندیودللمالتیتیتننفیتآخمیورایشهککدایسشیـ‪،‬ـد ا‪.‬کتکنموخااونیرتندوهکرهمک‪،‬هژادندلواویبرهاهراکهایریاکِِکشا ْْیوارسزورمان برفهشهپتراکیرییتننتنهرفاینیت‬ ‫یک نمایش مجرد از نیروی اقتصادی در آن حوزه را به‬
‫هیوز و درفورد اینترنشــنال از ســال‪ 2022‬اطمینان داد که بدون ترس‬ ‫حد خود طی یک دهه گذشته رسانده است‪ .‬غول نفتی ایالاتمتحده‬ ‫مادورو بــا کنتر ‌لگری مبادلات تجاری و مداخلات شــدید ارزی به‬ ‫اصطکاکها و پویاییها این توابع‬ ‫م ‌یدهد اما‬ ‫معامندتشـاـًًنا‬
‫مجازات از سوی دفتر کنترل داراییهای خارجی «‪ »OFAC‬م ‌یتوانند‬ ‫ورشکستگی شــرکت نفت و گاز دولتی پترولئو ‌سدی (‪ )PDVSA‬و‬ ‫درک جزئیــات و ریزهکار ‌یهای‬ ‫از طریــق‬
‫با مقامات محلی تعامل داشته باشــند که قدم بزرگی بود و آرامآرام با‬ ‫عدم تعادل پولی و مالی منجر شد‪ .‬ورشکستگی موتور مالی‪ -‬تخلیه‬
‫مبادله زندانیان بزرگتر شد؛ بهنحوی که طبق گفته هوراسیو ولوتینی‪،‬‬ ‫جدی ارز خارجی‪ -‬که ونزوئلا را از بزر ‌گترین تامی ‌نکننده نفت مورد‬ ‫حقوقــی‪ ،‬نهادی و حتی فیزیکی ممکن اســت‪ .‬یک‬
‫متخصص نیــروی کار باید زمان زیــادی برای درک‬
‫مدیر شورای ترویج سرمایهگذاری ‪ CONAPRI‬و بورس اوراق بهادار‬ ‫نیازپالایشگا‌ههایآمریکاییدرسال‪ 2015‬بهبزر ‌گترینبدهکارنفتی‬ ‫قانون کار‪ ،‬مقررات اخراج‪ ،‬نظام بازنشســتگی‪ ،‬بیمه‬
‫کاراکاس‪ ،‬بعــد از یک قــرن اقتصاد دولتی رانتی‪ ،‬ونزوئلا از ســال‬ ‫تبدیل کــرد‪ ،‬ترس بازپ ‌سگیری طل ‌بهــای دلاری‪ ،‬بحران نقدینگی‬
‫‪ 2019‬شاهد تغییراتی آشکار در سیاس ‌تهای اقتصادی است‪ .‬امنیت‬ ‫آمریکایی‪ -‬ونزوئلایی را رقم زد و شکم چین بزر ‌گتر شد‪.‬‬ ‫بیــکاری‪ ،‬ابزارهای کاریابی‪ ،‬آمــوزش حرف ‌های‪ ،‬نظام‬
‫مهاجرت و ‪ ...‬صرف کند تا درک درستی از مدلسازی‬
‫شهروندان که یک آسیب ملی بود‪ ،‬بهبود یافته است‪ .‬انضباط مالی و‬ ‫درحال حاضر این کشور نفتی از ی ‌کسو تعاملات اقتصادی خود‬ ‫بــازار کار در یک کشــور خاص داشــته باشــد‪ .‬در‬
‫پولی جدید‪ ،‬نتایج ملموســی را با تورم ایجاد کرده است‪ .‬ونزوئلاییها‬ ‫با شرق را تداوم داده و از سوی دیگر مذاکرات کاهش تن ‌شها با غرب‬
‫طرفداران مشتاق بیسبال شده و دایره لغات آنها‪ ،‬انگلیسیسمی شده‬ ‫را در دســتور کار قرار داده است‪ .‬روابط بین آمریکا و ونزوئلا از سال‬ ‫کشورهای‪ Common Law‬یک منبع کلیدی برای بروز‬
‫بودن‪ ،‬مطالعه آرای دادگاهها (بهخصوص دیوان عالی)‬
‫است‪ .‬محلههایی با حصارهایی سفید در شهرهای ماراکایبو و سیوداد‬ ‫‪ 2023‬پس از ســا ‌لها تنش و تحری ‌مهای شدید به تدریج بهبود یافته‬ ‫در حوزههای مرتبط است‪.‬‬
‫گویانا ساخته شد‌هاند تا کارکنان شرکتهای نفت و معدن آمریکایی‬ ‫است‪ .‬دور شدن ریسک تحری ‌مهای آمریکا از اقتصاد ونزوئلا همراه‬
‫‪6‬خ‪2‬و‪0‬د‪2‬هآمساتدنهدم‪ .‬تییشموفدوتوباعلمًوانًلزنوئگلراشی‬ ‫و اروپایی‪ ،‬احساس کنند در خانه‬ ‫با سیاســ ‌تهای انقباضی دولت و تزریق دلار به بازار موجب شــد‪،‬‬ ‫مهارت سطح سه‪ :‬درگیر شدن با دادهها‪ :‬یک‪4‬‬
‫اروپایی برای صعود به جامجهانی‬ ‫تورم ماهانه ژوئن در این کشور به یک درصد‪ ،‬یعنی کف ‪ 12‬ساله خود‬
‫خــط تمایــز مهــم بیــن متخصصــان و‬
‫«علاقهمندان»‪ ،‬ســروکله‌زدن متخصصان با جزئیات‬
‫ضدامپریالیســتی و تغییر دیدگاه رژیم واشــنگتن د ‌یسی بسیاری از‬ ‫برســد‪ .‬در واقع مادورو با گســترش تعاملات خود با کشورهای دنیا‬ ‫فنــی و ب ‌هاصطلاح فرنگ ‌یها کثیف کردن دســ ‌تها از‬
‫قفلهای رابط ‌های را شکســته است‪ .‬اما آیا این مجوزهای صادرشده‬ ‫هم تورم معروف ونزوئلا را کاهش داد و هم به دنبال رشــد اقتصادی‬
‫بعد از بایدن هــم باقی م ‌یمانند؟ اســتراتژیهای اثرگذار‪ ،‬میگویند‬ ‫‪ 8‬درصدی تا پایان سال اســت‪ .‬در سا ‌لهای گذشته برخی مخالفان‬ ‫طریق کار دست اول با متغیرهای اقتصادی است‪.‬‬
‫قمبهلاریتصرسفًًـاـبطهح«ه‪:۴‬مبتوسلتیدگ نتیای» بجینجددایدده‪:‬هادار آشیاترمه‪5‬‬
‫کامــالا هریس‪ ،‬رئیسجمهور آمریکا شــود یا ترامپ‪ ،‬بازگشــتی به‬ ‫رفع تحری ‌مها در ایران تاکیدات فراوانی بر گســترش تجارت با شرق‬
‫تحریمهای بهشــدت ســخت اقتصادی وجود نخواهد داشت چون‬ ‫داشت ‌هاند‪.‬‬
‫تحریم‪ ،‬درها را برای رفقای ونزوئلا اما دشــمنان آمریکا باز میکند و‬ ‫تجربه ونزوئلا نشــان م ‌یدهــد که اســتفاده از همه ظرفیتها‬ ‫کردیم‪ .‬یک متخصص واقعی‪ ،‬توانای ‌یهای علمی مثل‬
‫تحلیل روابط علیتی (‪ )Causal‬بین متغیرها‪ ،‬پیشنهاد و‬
‫همیشه پیروزی در منفعت است‪.‬‬ ‫میتواند مســیر ثبات اقتصادی را فراهم کند و تکیه بر یک راهحل‬ ‫آزمون فرضیههای جدید‪ ،‬نقد و بســط نتایج قبلی در‬

‫اکدبریدانتم‪،‬دپیلهاشنیهاسدامختدالرهـیـراا دیا ترئدو‪.‬ریمجکددًًاج‪ ،‬یدیدکوفرکالقیببیرهن‬
‫«متخصص» و «علاق ‌همند» این اســت که متخصص‬
‫قادر است بین همبستگی صرف و روابط علیتی محتمل‬
‫بین متغیرها تفاوت بگذارد و مشاهدات سطحی از داده‬
‫که ممکن است رهزن فکر کردن دقیق باشد را نقد کند‪.‬‬
‫مهارتسطح‪ :۵‬تبدیل شدن به مرجع فروش‪6‬‬

‫تخصص و قابلیت بیان عمومی‪ :‬متخصصی‬
‫که دانش‪ ،‬تجربه و مهــارت کافی در پنج لایه قبلی را‬
‫روی هم انباشــته میکنــد‪ ،‬کمکم تبدیــل به مرجعی‬
‫مدر‌ییتـوـاندکمثفًا ًلضاازیسرـقـابمتیت‬ ‫میشــود که برای تخصص او‬
‫تقاضــا هســت‪ .‬این تقاضــا‬
‫بنگاههــای خصوصــی و نهادهای بخــش عمومی‬
‫(مشــاور‪ ،‬عضو هیاتمدیره‪ ،‬ناظر علمی)‪ ،‬نشریات‬
‫تخصصی حوزه (ســردبیر یا داور)‪ ،‬دادگا‌هها (شــاهد‬
‫متخص)‪ ،‬کارگاههای تخصصی و ‪ ...‬باشد‪ .‬این سطح‬
‫از تجربــه و دانش‪ ،‬باعث درگیر شــدن متخصص با‬
‫جزئیات و ریزهکاریهای دنیــای واقعی‪ ،‬ذ ‌ینفعان‪،‬‬
‫نیروهای سیاســی‪ ،‬واقعی ‌تهای تاریخی و درک بهتر‬
‫محدودی ‌تهای مدلها و دادههای موجود میشود‪.‬‬