Page 4 - 10-05-1403-1752 Sazandegi
P. 4

‫تاز‌ههای ادبیات و هنرکافه‬                                                                                                                                                                ‫سال هفتم‌شماره ‪1752‬‬     ‫‪04‬‬
                                                                                                                                                                                                                                                     ‫چهارشنبه‌ ‪ 10‬مرداد ‪1403‬‬

                                                             ‫زوال تدریجی سلیقه‬                                                                                                                                                                                ‫دریچه‪ :‬تحلیل عادات‬

                                                             ‫رونماییکتابکارستانهنرایرانی با حضور آیدین آغداشلو‬                                                                                                                                              ‫آینده‌ای متفاوت‬

‫و ســنت خانواده خاصی شــکل میگیرند‪ ،‬معنای افزود‌های‬          ‫و فاســد را قورت م ‌یدهیم و با دســتمال در نهایت ادب دور‬                                                                     ‫پریسا احدیان‬                                                ‫المپیک پاریس و تغییر سبک زندگی مردم جهان‬
‫دارند‪ .‬مانند نمونههایی که فرانســوای اول جمع کرده از جمله‬    ‫دهانمان را پاک میکنیم! خوبی کتاب «کارستان هنر ایرانی»‬
‫مونالیزای داوینچی‪ .‬از اینجا متوجه میشــوید‪ ،‬ســلیق ‌هاش‬      ‫این اســت که جزو سلیق ‌های که گفتم‪ ،‬نیست‪ .‬همین که کتاب‬                                                                                        ‫خبرنگار فرهنگی‬                                                           ‫حسن محرابی‬
‫چطور عمل کرده است‪ .‬به عنوان نمونه در ایران خانوادۀ ملک‬       ‫عیب ندارد خود حســن بزرگی اســت‪ ».‬آغداشلو در بخش‬
‫و خانواده ســودآور مجموعهشان را تبدیل به موزه کردند و این‬    ‫دیگری از سخنانش گفت‪« :‬مجموع ‌هداری و مجموعهها عمر‬                                        ‫هفتصدو پنجا ‌هونهمین شب از شبهای مجلۀ «بخارا» ایرانی‬                                                                                              ‫پژوهشگر‬
‫موزه نمون ‌های از مثالی اســت که عرض کردم‪ .‬حال اگر جایی‬      ‫طولانــی دارند‪ .‬از مصر باســتان و رم تا زمان خودمان و‪. ...‬‬                               ‫که به رونمایی از کتاب «کارســتان هنــر ایرانی» اختصاص‬
‫دولتی هنرپرور بوده خب دست کسانی که متصدی بود‌هاند‪ ،‬باز‬       ‫بســیاری از موزهها بر مبنای مجموعههای خصوصی شــکل‬                                        ‫یافته بود با همراهی مؤسسۀ کتا ‌بآرایی عصر جمعه ‪ ۵‬مرداد‬                                         ‫المپیک یک رویداد ورزشــی فو ‌قالعاده مهم است زیرا‬
‫گذاشته تا بتوانند این آثار را بخرند‪ .‬در قدیم داشتن کتابخانه‬  ‫میگیرند‪ .‬یک مجموعــۀ خصوصی وجود دارد‪ ،‬صاحبش که‬                                           ‫در این مؤسسه برگزار شد و آیدین آغداشلو‪ ،‬حسن محمدی‬                                              ‫تمام کشــورهای کره زمین را به مشــارکت در یک فعالیت‬
‫جزء ابزار سلطنت بوده یعنی پادشاه باید کتابخانه هم داشته‬      ‫در میگذرد‪ ،‬باقی میماند و از طریق دولت یا مردم خریداری‬                                    ‫و علی دهباشی سخنرانان این نشست بودند‪« .‬کارستان هنر‬                                             ‫ورزشــی و سالم فرا میخواند‪ .‬برگزاری این رویداد برجسته‬
‫باشــد‪ .‬وقتی این کتا ‌بخانهها شــکل میگرفتنــد‪ ،‬تبدیل به‬     ‫شــده و به آن اضافه م ‌یشود‪ .‬خانوادۀ مدیچی در قرن پانزدهم‬                                ‫ایرانی» گزید‌های از نفایس خطی سازمان اسناد و کتابخانۀ‬                                          ‫برای هر کدام از کشورهای شرکتکننده دارای دستاوردهایی‬
‫سرمایه پادشــاه میشــدند که معروفترینش کتا ‌بخانۀ شاه‬        ‫میلادی صاحــب مجموع ‌های فو ‌قالعــاده از هنر ماقبل خود‬                                  ‫ملی ایران است که به انتخاب و اهتمام حسن محمدی تدوین‬                                            ‫است اما برای کشــور میزبان و ب ‌هویژه امسال برای فرانسه‬
‫طهماسب صفوی و کتا ‌بدارش هم کما ‌لالدین بهزاد بود‪ .‬این‬       ‫بودند‪ .‬نکت ‌های که برای من جالب بوده این اســت که اگر این‬                                ‫شــده است‪ .‬علی دهباشــی ابتدا ضمن خوشــامدگویی به‬                                              ‫تزأنثیدگریگ فسرتانردسهتورییهاداراشتزهی اروسرــو کتن‪.‬دالومبپیعدًًاکازپاهریمیسن تقراحروالاستت‪،‬‬
‫کتابخانهها بر حسب آدمی که متصد ‌یاش بود‪ ،‬میتوانست‬            ‫مجموعه نبود شــاید میکل آنژ هم نمیبــود‪ .‬چون او به عنوان‬                                 ‫میهمانان دربارۀ اهمیت کتاب «کارستان هنر ایرانی» گفت‪:‬‬
‫خیلی بزرگ شــود یا کوچــک‪ .‬نمونۀ دیگر ســلطان ابراهیم‬        ‫یک پســر جوان در این مجموعه میگشت و این مجسمهها را‬                                       ‫«بخش خطی کتابخانۀ ملی ایران بســیار غنی از آثار قدما‬                                                    ‫کشورهای دیگر نیز الگوبرداری خواهند کرد‪.‬‬
‫میرزاســت که در دورۀ قرن دهم هجری قمری زندگی میکرده‬          ‫م ‌یدید و تحت تأثیر قرار میگرفت‪ .‬اهمیت این مجموعهها در‬                                   ‫و به نسبت بســیار کمتر حاوی آثار معاصران ایران است که‬                                          ‫ایــن بازیها با پذیرش مفهوم «بیشــتر انجــام دادن با‬
‫است‪ .‬او همه چیز را م ‌یداند؛ شناگر و چوگان باز ماهر و شاعر‬   ‫ایشنوکده‪.‬تمععدامدوًاًیلامشـجـمیاوعدرههاجیایییکتله بمبراارساشودسوسبلایققهی‬  ‫این اســت نه‬  ‫بــرای این کتاب با تمرکز بر آثار قدما از میان بیش از ‪ 40‬هزار‬                                   ‫کمتریــن» اولیــن بازیهایی هســتند که بــه طورکامل با‬
‫قابل توجهی است‪ .‬خط مینوشته و اهل موسیقی بوده و کاسه‬                                                                                     ‫بماند و حفظ‬   ‫نسخه و مرقع و قطعه‪ ،‬آثاری از ‪ ۵۳‬نسخه نفیس‪ ۳۱ ،‬اثر از‬                                           ‫برنام ‌هریزیدقیقآیندهالمپیکوجهانراشکلمیبخشند‪.‬‬
‫ساز میساخته اســت‪ .‬با اینکه در ‪ ۳۴‬سالگی کشته میشود‬                                                                                                    ‫‪ ۱۳‬مرقع‪ ۵۸ ،‬قطعه‪ ۳ ،‬طومار‪ ،‬و ‪ ۱۰‬سند از آرشیو ملی ایران‬                                         ‫اولین نکته برنام ‌هریزی شــده‪ ،‬کاهش انتشــار گازهای‬
‫عمر کوتاهش را وقف نگ ‌هداری و ایجاد آثار هنری میکند‪ .‬او‬                                                                                                                                                                                              ‫گلخانــ ‌های اســت‪ .‬برگزارکننــدگان پاریــس ‪ ۲۰۲۴‬تمرکز‬
‫دســتور داده بود‪ ،‬هفت اورنگ جامی را بنویسند و نگارگری‬                                                                                                                              ‫انتخاب شده است‪».‬‬                                                  ‫فو ‌قالعاد‌های بر کاهش انتشار گازهای گلخان ‌های دارند‪ .‬این‬
‫شــود‪ .‬چند سال پیش این نســخه از کتابخانۀ او در آمریکا‬                                                                                                                                                                                               ‫بازیها در مقایســه با میانگین لندن ‪ ۲۰۱۲‬و ریو ‪۵۰ ،۲۰۱۶‬‬
‫چاپ شد‪ .‬معروف است خط میرعلی هروی را دوست داشته و‬                                                                                                                           ‫ ‪ W‬آثارمان را در پستو نگه م ‌یدارند‬                                       ‫درصد انتشــار گازهای گلخان ‌های خود را کاهش م ‌یدهند‪.‬‬
‫میخریده است‪ .‬بعد از کشته شدن ابراهیم میرزا فاجعۀ عظیم‬                                                                                                                                                                                                ‫مکانهای برگزاری یکی دیگر از جنبههای کلیدی استراتژی‬
‫فرهنگی اتفاق م ‌یافتد که نســخههای خطی از بین م ‌یروند‪.‬‬                                                                                               ‫در ادامه حســن محمدی به مزایای انتشار نسخ قدیمی و‬                                              ‫پایــداری و کاهش کربــن پاریس ‪ ۲۰۲۴‬هســتند‪ .‬یکی از‬
‫همسر او از شدت ناراحتی که شوهرش کشته شده بسیاری از‬                                                                                                    ‫فراز و نشیب تألیف این کتاب پرداخت و گفت‪« :‬ما مثل باقی‬                                          ‫راهحلها اســتفاده از مکا ‌نهای موجود یا مکانهای موقت‬
‫نسخههای خطی را در حوض م ‌یریزد‪ .‬حالا این هفت اورنگ‬                                                                                                    ‫جاهای دنیا نیســتیم و آثارمان را در پســتو نگه م ‌یدارند‪ .‬این‬                                  ‫اســت که ‪ ۹۵‬درصد از کل مکانها را تشکیل م ‌یدهند‪ .‬این‬
‫چگونه باقی میماند‪ ،‬نم ‌یدانم! ولی قسمت عمد‌های از نسخ‬                                                                                                 ‫خوب نیست چون یک سرمایه و هویت فرهنگی و هنری است‬                                                ‫ابتکاربرایکمکبهکاهشمیزانتولیدکربن هنگامبازیها‬
‫خطــی او در حوض آب از بین م ‌یرونــد‪ .‬همین کار را بعدها‬                                                                                               ‫و باید پژوهشگر به آن دسترسی داشته باشد‪ .‬آثاری در مخازن‬                                         ‫به نصف و همســو با به حداقل رســاندن ساخ ‌توسازهای‬
‫در دوره مظفرالدین شــاه‪ ،‬رئیس کتابخانۀ سلطنتی میکند‪.‬‬                                                                                                  ‫مجموعه ما وجود دارد که هیچکس حتی از آنها خبر ندارد و‬                                           ‫جدید بســیار مهم اســت‪ .‬ورزشــگاه نمادین ‪ ۸۰۰۰۰‬نفری‬
‫او کتابهــا را م ‌یدزدیده و میفروختــه‪ .‬وقتی او را میگیرند‬                                                                                            ‫درست فهرستنو یسی نشد ‌هاند‪ .‬خب وقتی اینها چاپ شوند‪،‬‬                                            ‫«اســتاد دو فرانس» در ســن دنی‪ ،‬محــل ورزشهای دو‬
‫بــرای اینکه این اتفاق را به گردن نگیــرد کتابها را در حوض‬                                                                                            ‫ارزش آن مجموعه را بیشتر نشان م ‌یدهد و اعتبار ویژ‌های به آن‬                                    ‫و میدانی‪ ،‬پارا دو و میدانی و راگبی و نیز ورزشــگاه ســنت‬
                                                                                                                                                      ‫میبخشــد‪ .‬زمینهساز م ‌یشود تا رویدادهای فرهنگی و هنری‬                                          ‫کوئنتین‪،‬که میزبان مســابقات دوچرخهسواری خواهد بود‪،‬‬
                                   ‫آب م ‌یریزد‪».‬‬                                                                                                      ‫حول و حوش آن کار اتفاق بیفتد‪ .‬تک تک نسخهها‪ ،‬مرقعها‬                                             ‫یعنی ‪ ۹۵‬درصد مکا ‌نهای المپیک‪ ،‬امکاناتی هســتند که یا‬
                                                                                                                                                      ‫و قطعههایی که در مجموعههای ما هست‪ ،‬قابلیت این را دارند‬                                         ‫از قبل وجود داشت ‌هاند یا به طور موقت مونتاژ شد‌هاند و برای‬
                                                                                                                                                      ‫که به طور جداگانه به آنها پرداخته شــود‪ .‬همه حســن است‬
                                                                                                                                                      ‫اگر مدیران ما راضی به همکاری شــوند‪ .‬ناشران بسیاری هم‬                                             ‫استفاد مجدد در آینده پس از بازیها برچیده میشوند‪.‬‬
                                                                                                                                                      ‫عل ‌یرغم سختیهایی که در حوزۀ چاپ و نشر وجود دارد این‬                                           ‫یکی دیگــر از مکانهایــی که از روشهــای جدید در‬
                                                                                                                                                      ‫آثار را منتشر میکنند‪ .‬کتابخانۀ ملی حدود چهل هزار نسخه‬                                          ‫ســاخت آن بهره گرفته شــده‪ ،‬مرکز ورزشهای آبی است‪.‬‬
                                                                                                                                                      ‫عنوان دارد اینها به صورت ناقص فهرستنویســی شــدند و‬                                            ‫این مکان ورزشی مخصوص مسابقات شنا و شیرجه دارای‬
                                                                                                                                                      ‫خیلیها درست نیست و بسیاری هم دیده نشد‌هاند‪ .‬برای دیدن‬                                          ‫ســقف پانل خورشــیدی ‪ ۴۶۸۰‬متر مربعی است که حدود‬
                                                                                                                                                      ‫این نسخهها خیلی به سختی برخوردیم‪ .‬در برخی موارد چون‬                                            ‫‪ ۲۰‬درصــد از برق مورد نیاز محل برگزاری را تأمین میکند‪.‬‬
                                                                                                                                                      ‫تصاویر نبود ناچار بودیم اصل نسخه را ببینیم که مشکل ورود‬                                        ‫همچنین صندلیهــای آن از درب بطریهای پلاســتیکی‬
                                                                                                                                                      ‫و خروج به مخزن‪ ،‬خود ماجرای طولانی اســت‪ .‬از بین همۀ‬                                            ‫بازیافتی ســاخته شــده اما بیشــترین تحولات در ساخت‬
                                                                                                                                                      ‫این چهل هزار نسخه چکید‌های را انتخاب کرده و سعی کردم‪،‬‬                                          ‫دهکده المپیک رخ داده اســت‪ .‬ایــن دهکده با کاهش ‪۳۰‬‬
                                                                                                                                                      ‫نسخههای خیلی خوب از قلم نیفتد‪ .‬زیرنویسها را با وسواس‬                                           ‫درصدی کربن در مقایســه با ســازههای معمولی فرانسوی‬
                                                                                                                                                      ‫انتخاب کردم‪ .‬نکتۀ مهم دو زبانه بودن کتاب اســت و میتواند‬                                       ‫ساخته شــده اســت‪ ۹۴ .‬درصد از مواد فراهم آمده از مواد‬
                                                                                                                                                                                                                                                     ‫بازیافتی هســتند‪ ۱۵ .‬درصد از مصرف بــرق محله آینده از‬
                                                                                                                                                                            ‫منبعی برای دانشجویان باشد‪».‬‬                                              ‫طریق انــرژی فتوولتائیک از صفحات خورشــیدی روی‬
                                                                                                                                                                                                                                                     ‫پشتبامها تأمین میشود‪ .‬مصالح ساختمانی شامل چوب و‬
                                                                                                                                                                                    ‫ ‪W‬عصر زرین کتا ‌بآرایی‬                                           ‫پلاستیک بازیافتی میشوند که تمام چوبها از جنگلهای‬
                                                                                                                                                                                                                                                     ‫اداره شده با شــیوه نوین محی ‌طزیست از جمله حداقل ‪۳۰‬‬
                                                                                                                                                      ‫سپس آیدین آغداشلو دربارۀ اهمیت مجموع ‌هداری گفت‪:‬‬                                               ‫درصد چوب فرانسوی تهیه شــد‌هاند‪ ۶ .‬هکتار فضای سبز‬
                                                                                                                                                      ‫«صدها قطعه خط‪ ،‬مرقع و‪ ...‬در این کتاب هست و اگر کسی‬                                             ‫از جملــه ‪ ۱.۲‬هکتار زمین باز بــرای ایجاد محیط خنک و‬
                                                                                                                                                      ‫بخواهد‪ ،‬تورقی کند تا ببیند قضیه هنر کتابآرایی و به معنای‬                                       ‫کاهش دمای ساختمان فراهم شــد‌هاند‪ .‬این محیط شامل‬
                                                                                                                                                      ‫کلی خوشنویســی‪ ،‬تذهیب و نگارگری در ایران چگونه بوده‬                                            ‫‪۰‬ج‪۰‬و‪۰‬ا‪۱‬ندعرمخـدتـًًا اتزبگزورنهگهاو نیزگدییاهکیبـبـوهم‪۰‬ی‪۰‬ا‪۰‬س‪ ۸‬دتر‪.‬خت و درختچه‬
                                                                                                                                                      ‫اســت‪ ،‬این کتاب یک دورۀ مهم را دارد‪ .‬از نظر من مهمترین‬                                         ‫همه مکانهای پاریس‪ ۲۰۲۴‬با حمل و نقل عمومی قابل‬
                                                                                                                                                      ‫دورۀ هنر کتابآرایی ایران بین‪ ۸۶۰‬ه‪.‬ق تا‪ ۹۶۰‬ه‪.‬ق است‪ .‬یعنی‬                                        ‫دسترسی هستند‪ .‬این رویکرد نه تنها انتشار کربن را کاهش‬
                                                                                                                                                      ‫در این مدت عالیترین شاهکارها و زیباترین نمونهها ب ‌هوجود‬                                       ‫م ‌یدهد لکــه گزینههای تحرک پایدار را برای جامعه ترویج‬
                                                                                                                                                      ‫آمده اســت‪ .‬بعد و قبلش هم کار کرد‌هاند منتها قبلش در حال‬                                       ‫م ‌یکند‪ ۸۰ .‬درصد ســال ‌نها در شعاع ‪ ۱۰‬کیلومتری دهکده‬
                                                                                                                                                      ‫تکمیل و بعد هم در حال نزول اســت‪ .‬البته ما در دوران قاجار‬                                      ‫المپیکقراردارند‪.‬شبک ‌هایبهطول‪۴۱۸‬کیلومترازخطوط‬
                                                                                                                                                      ‫تذهیبگران فو ‌قالعاد‌های داریم که کارهایشان شاید با سلیقۀ‬                                      ‫دوچرخهســواری شــامل ‪ ۸۸‬کیلومتر مسیرهای حفاظت‬
                                                                                                                                                      ‫من خیلی جور نباشــد ولی نکتۀ جالب این اســت که درست‬                                            ‫شــده جدید را‌هاندازی شده است‪ .‬این اقدام موجب کاهش‬
                                                                                                                                                      ‫در لحظۀ نزول این هنر‪ ،‬خوشنویســی ایران به تعالی مجددش‬                                          ‫‪ ۳۷‬درصدی ناوگان المپیک در مقایســه با باز ‌یهای قبلی‬
                                                                                                                                                      ‫م ‌یرســد‪ .‬این کتاب از هر نظر کتاب باسلیق ‌های است و چاپ‬                                       ‫شده است‪ .‬استفاده از وسایل نقلیه الکتریکی‪ ،‬هیبریدی و‬
                                                                                                                                                      ‫خیلی عالی دارد‪ .‬خاطرم هست‪ ،‬استاد یدالله کابلی میگفت‪:‬‬                                           ‫هیدروژنی ارائه شده توســط شریک المپیک جهانی یعنی‬
                                                                                                                                                      ‫ممنبنعبرای نیداایشنــکتهمبدوانامصًخا ًلطدرشآکن زستماه نن مسنتبععلییقوچجوطدونر اداسشتت‪.،‬هفیقچر‬  ‫کمپانی تویوتا از دیگر ویژگیهای سیستم حمل و نقل است‪.‬‬
                                                                                                                                                      ‫منبع وجود داشت حتی برای من‪ .‬در نتیجه این کتاب فرصت‬                                             ‫تضمین زندگی دوم برای تجهیزات و کالاها‪ ،‬بیانگر تعهد‬
                                                                                                                                                      ‫و غنیمتی است‪ .‬تقسیمبندی درستی دارد‪ .‬فص ‌لها و بخشها‬                                            ‫به اقتصاد چرخشــی است‪ .‬با نقشــهبرداری دقیق از منابع‬
                                                                                                                                                      ‫با شعور انتخاب شد‌هاند‪ .‬ما در دور‌های زندگی میکنیم که دورۀ‬                                     ‫مورد نیاز و موجود برای به حداقل رساندن استفاده از منابع‬
                                                                                                                                                      ‫انحطاط ســلیقۀ عمومی است‪ .‬طی ‪ 60‬ســال گذشته که من‬                                              ‫جدید و کنترل چرخه عمر آنها قبل‪ ،‬حین و بعد از بازیها‬
                                                                                                                                                      ‫ناظرش هستم شاهد این زوال تدریجی بودم‪ .‬این کجسلیقگی‬                                             ‫برنام ‌هریزی شده است‪ .‬تا به امروز عمر دوم برای ‪ ۹۰‬درصد‬
                                                                                                                                                      ‫در همه چیز هســت از معماری و فرش تا خط و تذهیبهای‬                                              ‫تجهیزات و کالاها تضمین شده است‪ .‬بدین ترتیب المپیک‬
                                                                                                                                                      ‫معاصر و‪ ...‬که هولناک هستند‪ .‬اما خیلی راحت در این عصر‬                                           ‫پاریس فراتر از یک رویداد ورزشی و یک برنام ‌هریزی برای‬
                                                                                                                                                      ‫زندگــی میکنیم و انــگار نه انگار! غــذای پ ‌سمانده‪ ،‬بدطعم‬
                                                                                                                                                                                                                                                                      ‫استقبال از آیند‌های متفاوت است‪.‬‬
   1   2   3   4   5   6   7   8