Page 4 - 27-06-1403-1786 Sazandegi

‫تاز‌ههای ادبیات و هنرکافه‬ ‫سال هفتم شماره ‪1786‬‬ ‫‪04‬‬
‫سهشنبه ‪ 27‬شهریور‪1403‬‬

‫تقدم حق بر قانون‬ ‫گزارش ویژه‬

‫رونمایی از جلد نخست دانشنامۀ حقوق ایران با حضور وزیر علوم‬ ‫انتخاباتانجمنصنفیسرپرستان‬
‫روزنامههایسراسریبرگزارشد‬
‫توســط اســتادان و صاح ‌بنظران و اندیشــمندان‬ ‫ملــت عدالتخانــه و مجلس‪ .‬اما قبل از قانون‪ ،‬مســألۀ حق مهم‬ ‫رونمایی جلد نخست «دانشــنامۀ حقوق ایران»‬
‫متخصــص در مداخل مــورد نظر تحــت زعامت‬ ‫اســت چون جامعۀ ما تا پیش از آن حقمدار نبود و دولت برای ملت‬ ‫عصر یکشــنبه ‪ ٢۵‬شــهریور و در آســتانۀ ولادت‬ ‫آذربایجا ‌نشرقی ‪ -‬سازندگی‪ :‬مجمع عمومی عادی انجمن صنفی‬
‫علمی دکتر ســیدمصطفی محق ‌قدامــاد و نظارت‬ ‫حق قائل نبود‪ .‬زیرا بشــر از آن جهت که بشر است‪ ،‬حق دارد و ما‬ ‫حضرت محمد (ص) در مرکــز دائر‌هالمعارف بزرگ‬ ‫دفاتر نمایندگی (سرپرســتان) روزنامههای سراســری برگزار شد‪.‬‬
‫شورای علمی دانشنامۀ حقوق ایران به رشتۀ تحریر‬ ‫خدایی را میپرستیم که برای بندگانش حق قائل است اما باید بر آنان‬ ‫نشستمجمععمومیعادیانجمنصنفیسرپرستانروزنامههای‬
‫درآمدند‪ ،‬ضمن آنکه اســتفاده از ویراستاران زبده‪،‬‬ ‫که دانشــکدۀ حقوق را چنین نام نهادند و نه دانشکدۀ قانون آفرین‬ ‫اسلامی برگزار شد‪.‬‬ ‫سراســری با حضور و نظارت مسئول امور تشــکلهای اداره کل‬
‫مدیر اجرایی متبحر و متخصصان کتاب و کتابخانه‬ ‫گفت و این در حالی اســت که کلی ‌هالقانون نام دانشکدههای مشابه‬ ‫در آغاز کاظــم موســویبجنوردی‪ ،‬رئیس مرکز‬ ‫تعاون‪ ،‬کار و رفاه اجتماعی استان آذربایجانشرقی در محل سالن‬
‫و مدارک و اســناد به ارزش علمی و شیوایی و رسا‬ ‫در کشورهای عربی اســت‪ .‬اگر قبل از تقنین فرهنگ حقشناسی‬ ‫دائر‌هالمعــارف بــزرگ اسلامی گفت‪« :‬بــا افزایش‬ ‫اجتماعات هتل گســترش تبریز برگزار شد‪ .‬ریاست جلسه مجمع‬
‫بودن این اثر افزوده اســت‪ .‬بنابراین‪ ،‬این اثر نه فقط‬ ‫و حقمــداری را رواج م ‌یدادیــم و در دانشــکدهها مــردم را با این‬ ‫تجربــۀ مرکز دائر‌هالمعــارف بزرگ اسلامــی در امر‬ ‫مذکور را احمد مرادپورآســیابی با نای ‌برئیسی کریم محمد ‌یرئوف‬
‫به لحاظ علمی بلکه به لحاظ شیوایی قلم و زیبایی‬ ‫فرهنگ آشنا میکردند و دولتها برای مردم قائل حق بودند‪ ،‬اتفاق‬ ‫دانشنامهنــگاری و لزوم تدوین دانشنامۀ مســتقل‬ ‫بر عهده داشتند و لیلا پاشایی بهعنوان منشی و زینب طاهربکتاش‬
‫ظاهدرر ادشانمیـزـهجنذساــبریمنینََممهایراد‪.،‬ا»ســتاد حقــوق جزا و‬ ‫دیگری م ‌یافتاد‪ .‬مرحوم جعفریلنگرودی پیشتر در عرصه کارهای‬ ‫برای حقوق ایران‪ ،‬به پیشــنهاد اینجانب‪ ،‬اندیشــۀ‬ ‫و امید محمدزاد‌هالنجق نیز در جایگاه ناظر جلسه با سایر اعضای‬
‫جرمشناسی دانشــگاه شهید بهشــتی گفت‪« :‬دانشنامه میتواند با‬ ‫دانشنامهنــگاری کرده بــود اما آنچه جایش خالــی بود‪ ،‬نگارش‬ ‫تهیــۀ دانشنامۀ حقوق ایران برمبنای حقوق نوشــتۀ‬ ‫هیا ‌ترئیسه مجمع عمومی همکاری کردند تا تشریفات و ضوابط‬
‫استفاده از منابع دست اول‪ ،‬منبعی مفید برای پژوهش و دانش کارآمد‬ ‫دانشنامۀ حقوق به شیوۀ مدرن بود‪ .‬آنان که به شیوۀ دانشنامهنویسی‬ ‫کشــور در کنار ســایر آثار مرکز قوت گرفت و انجام‬ ‫مربوط به برگزاری ســالم مجمــع و نیز انتخابــات هیاتمدیره و‬
‫و کاربردی باشــد تا هم مرجعی استاندارد باشد و هم به ارتقای دانش‬ ‫آ گاه باشند‪ ،‬زیاد نبودند اما این را موهبت الهی م ‌یدانم که در فرصت‬ ‫این مســئولیت فرهنگى بر عهدۀ فقیه و حقو ‌قدان نامآشنای کشور‪،‬‬ ‫بازرسان در بستر قانونی مراعات و انجام شود‪ .‬ابتدا گزارش عملکرد‬
‫حقوقی در ایران یاری برساند‪ .‬انتشار دانشنامۀ حقوق ایران حرکتی‬ ‫دوســت دیرینم‪ ،‬آی ‌تالله دکتر محق ‌قداماد‪ ،‬اســتاد دانشکدۀ حقوق‬ ‫هیاتمدیره‪ ،‬بازرسان و خزان ‌هدار قرائت و به تایید و تصویب مجمع‬
‫جسورانه‪ ،‬وطنپرســتانه و ماندگار است که با چنین ابتکار ارزند‌های‬ ‫دانشگاه شهید بهشتی‪ ،‬رئیس گروه علوم اسلامى فرهنگستان علوم‬ ‫عمومی رسید سپس انتخابات هیاتمدیره و بازرسان برگزار شد‪ .‬با‬
‫و البته مدیر بخــش حقوق مرکز دائرۀالمعارف بزرگ اسلامی محول‬ ‫رقابت‪ ۹‬نفرشــاملقادرمحمدصاد ‌قزاده‪،‬فرزادملازاد‌همحمدی‪،‬‬
‫میتواند‪ ،‬آفرینندۀ منبعی جوشان برای حقوق حال و آینده باشد‪».‬‬ ‫شــد‪ .‬کاری که نخســتین تجربۀ دانشنامهنگاری حقوقى در ایران‬ ‫ملیحه عبدلعلــ ‌یزاده‪ ،‬مهناز نظری‪ ،‬مجید مســلمیحک ‌مآبادی‪،‬‬
‫آخرین ســخنران این رونمایی حســین ســیماییصراف‪ ،‬وزیر‬ ‫با معیارهای شناختهشــدۀ جهانی اســت‪ .‬اگرچه تا قبل از این‪ ،‬آثار‬ ‫پروین امین ‌یاسکندانی‪ ،‬مریم خدابخش‪ ،‬وحید خو ‌شزر ‌عامیرخیز‬
‫علوم‪ ،‬تحقیقات و فناوری بود که گفت‪« :‬این دانشنامه نخســتین‬ ‫سترگىاز حقو ‌قدانهای نامى وبزرگ کشورتحتعناویندانشنامه‬ ‫واســدفلاحبــرایانتخابوتعیین‪ ۵‬عضواصلــیهیا ‌تمدیره‪،‬‬
‫دانشنامۀ تخصصی حقوق اســت که با استاندارد دانشنامهنویسی‬ ‫یا دائرۀالمعارف حقوقى منتشــر شــده بود اما هیچگاه خصوصیات‬ ‫چهار عضو دوره نخست شامل مجید مســلمی حکمآبادی‪ ،‬اسد‬
‫تدوین شده اســت و اطلاعات حقوقی ذیقیمتی دارد‪ ».‬وزیر علوم‬ ‫یک دانشنامۀ استاندارد در سطح جهانى مانند دائرۀالمعارف بزرگ‬ ‫فلاح‪ ،‬فــرزاد ملازادهمحمدی و مریم خدابخش بــه همراه وحید‬
‫دانشنامهنویســی را یــک فعالیت علمی مهم دانســت که در ایران‬ ‫اسلامى را نداشت‪ .‬ازای ‌نرو‪ ،‬جای خالى چنین دانشنام ‌های با هدف‬ ‫خو ‌شزر ‌عامیرخیز بهعنوان عضو جدید توانستند با کسب اکثریت‬
‫کمتر مورد توجه قرار گرفته و در ادامه گفت‪« :‬هیچ مقالۀ پژوهشــی‬ ‫تمرکز بر حقوق نوشتۀ ایرانى از آغاز قانونگذاری تا کنون مشهود بود‪.‬‬ ‫آرای مجمع عمومی عــادی بهعنوان نفرات اصلی هیاتمدیره دور‬
‫نمیتواند مانند مدخل یک دانشنامه حق مطلب را درخصوص یک‬ ‫درنتیجهبناشددرهرمدخل‪،‬مجموع ‌هایکاملازاطلاعاتتاریخى‬ ‫دوم فعالیتهای انجمن صنفی سرپرســتان روزنامههای سراسری‬
‫موضوع ادا کند لذا من به دانشجویان پیشنهاد میکنم‪ ،‬کار پژوهشی‬ ‫و علمى و عملى به شکلى مستند به خواننده ارائه شود؛ بهطوری که‬ ‫شناخته شوند‪ .‬ملیحه عبدلعل ‌یزاده و پروین امین ‌یاسکندانی نیز به‬
‫را با مراجعه به دانشنامهها شــروع کنند‪ .‬مدخلنویسی دانشنامه‬ ‫هم نیازهای علمى خواننده را مرتفع سازد و هم مجموع ‌های از منابع‬
‫یک کار مهم پژوهشی است که باید در آییننامۀ ارتقای اعضای هیأت‬ ‫معتبر در اختیار او قرار گیرد‪ .‬بدیهى است همیشه تجربۀ اول نگارش‬ ‫عنواندوعضوعل ‌یالبدلهیاتمدیرهانتخابشدند‪.‬‬
‫علمی وارد شود‪ .‬مدخلنویسی نیازمند احاطۀ کامل بر موضوعات و‬ ‫چنین دانشنامههایی بدون ک ‌موکاســت نخواهد بود‪ .‬امید اســت با‬
‫نظر یات است و با توجه به تغییراتی که در اثر زمان در مباحث حقوقی‬ ‫کوتاهیعالیترینحقو ‌قدانانکشورقبولزحمتکردندودانشنامه‬ ‫نقدها و راهنماییهایی که استادان و علاقهمندان به حقوق ایران ابراز‬
‫رخ م ‌یدهد باید دانشنامهها به ســرعت چاپ و یا برخی مدخلها‬ ‫حقوق ایران به زیور طبع آراسته شد‪».‬‬ ‫میکنند‪ ،‬مجلدات بعدی این دانشنامه غن ‌یتر و پربارتر تدوین و در‬
‫ب ‌هروزرسانی شــوند‪ .‬پیشنهاد میکنم در مجلدهای بعدی دانشنامۀ‬ ‫سپس ابراهیم بی ‌گزاده‪ ،‬استاد حقوق بی ‌نالملل دانشگاه شهید‬
‫حقوق ایران‪ ،‬مدخ ‌لهایی هم به بزرگان و مشــاهیر حقوق کشورمان‬ ‫گکفردهتا‪:‬س«آت‌ن آچنهاداسنتشنکاهماۀوًاحًلقایوقن‬ ‫بهشــتی به ایراد سخن پرداخت و‬ ‫اختیار جامعۀ حقوقى کشور قرار گیرد‪».‬‬
‫اختصاص یابد‪ ».‬در پایان از جلد نخست «دانشنامۀ حقوق ایران»‬ ‫ایران را از لحاظ محتوایی بیبدیل‬ ‫در ادامه مصطفی محق ‌قداماد‪ ،‬سرپرست علمی دانشنامۀ حقوق‬
‫دانشنامه به موضوعی خاص یعنی علم حقوق با تمرکز بر حقوق‬ ‫ایران صحبت کرد و گفت‪« :‬در عصر مشروطه مستشارالدوله رسالۀ‬
‫رونمایی به عمل آمد‪.‬‬ ‫نوشتۀ ایرانی از آغاز قانونگذاری در این کشور تاکنون توجه کرده‬ ‫«یککلمه» را نوشــت و گفت‪ ،‬مشکل جامعۀ ما یک کلمه است و‬
‫اعلسـمـغاتف‪ ،‬بلبدومانن آد‪.‬نثکانهیًاًازمسداایخرلشاایخناهثهراازیلجحاهاظنعولمسییعبوسیگارسبتارادرهزایشن‬ ‫آن قانون است زیرا در آن دورۀ بیقانونی مایۀ بدبختی بود و خواست‬
‫و مســتند هستند و این نشــان از آن دارد که این مداخل جملگی‬