Page 4 - 10-07-1403-1797 Sazandegi
P. 4
تاز‌ههای ادبیات و هنرکافه سال هفتم شماره 1797 04
سهشنبه 10مهر 1403
فیلسوفی در جستوجوی رهایی گزارش ویژه
نظریۀ رهایی کریستوف ِ ِمنِ ِکه تلاشی است برای ارائۀ مفهومی نو از آزادی فناوران دانشگاه علومپزشكی قزوین
در جشنواره جهانی اختراعات آمریكا
کتاب «نظریۀ رهایی» کریســتوف منکه ،اســتاد فلســفه دانشگاه
فرانکفورت ،تلاشــی اســت برای ارائۀ مفهومی نو از آزادی و رهایی که مدال طلا كسب كردند
بر مشکلات ایدۀ سنتی رهایی در غرب فائق آید .این کتاب را نشر نی با
ترجمۀ سیدمسعود حسینی منتشر کرده است .مسعود حسینی در مقدمۀ قزوین – محمودنیا :فناوران دانشــگاه علو‌مپزشــکی قزوین در
مترجم عنوان کرده از طریق آرش اباذری با کتاب منکه آشــنا شــده و جشنواره اختراعات آمریکا با عنوا ن �INNOVERCE INVEN
نوشته« :این کتاب هنگامی به دستم رسید که مشغول پژوهشی در مفهوم 24-23 TION @ EXPOبه میزبانی دانشــگاه ویرجینیا مدال
آزادی در ایدهآلیســم آلمانی -ب هویژه نزد هگل -و امکان برو نرفت -با طلا کســب کردند .دکتر حمید کاریاب ،رئیس گروه توســعه
ابتنا بــه آراء ابنعربی -از مخمصۀ هگلی درخصــوص آزادی بودم». سلامت معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه با اعلام این خبر
کریســتوف منکه ،استاد فلســفه در دانشــگاه گوته فرانکفورت ،یکی گفت :در این مســابقه که 24آ گوســت 2024برگزار و گواهی
از چهرههای برجســته در فلســفۀ معاصر آلمان و از نمایندگان نســل آن حدود یک ماه بعد ارســال شــد زهرا نجاتیفر ،کارشناس
ســوم مکتب فرانکفورت به شــمار م یرود .او با تمرکــز بر حوزههای مرکز رشــد فناوری زیس تپزشکی معاونت و دانشجویان رشته
فلسفۀ سیاسی ،فلســفۀ حقوق ،زیباییشناسی و نظریۀ سوبژکتیویته، پزشکی دانشــگاه به نامهای رضا عسگری ،سالار یوس فزاده،
آثاری تأثیرگذار و بحثبرانگیز را به جهان فلســفه عرضه کرده اســت. محمــد محمدی و علیرضــا خدابنده با ایده محوری اســپری
نظریۀ رهایی منکه در کتابهای خود به مفاهیمــی بنیادین چون «حاکمیت هنر»، هوشــمند ترمیم زخم چندمنظوره برنده مــدال طلا در بخش
«بازتابهای برابری»« ،فلسفۀ حقوق بشر»« ،نیرو :مفهومی بنیادین سلامت جشــنواره شــدند .زهرا نجاتیفر از اعضای تیم فناور
نشر نتیر/ج۶م۳ۀک۷رسییصدسفتمحوهس/فعِ۰وِم۶دنِِ۷کحههسزایرن تیومان در انسانشناســی زیباییشــناختی» و «نقد حقوق» پرداخته است اما این جشــنواره درخصوص ایده مطرح شــده در این جشنواره
شاید مهمترین و جنجالیترین اثر او کتاب «نظریۀ رهایی» باشد که در گفت :با توجه به اهمیت پیشگیری از آسیبهای جدی پس از
دربــارۀ اینکه کتابش بیش از هر زبان دیگری ابتدا به فارســی ترجمه «دیگری» اســت .این رویکرد تجربی بر ماهیت پویــا و رابط ه آزادی سال ۲۰۲۲منتشرشدوتوجهزیادیرانهتنهادرمحافلفلسفیبلکهدر سوختگی ،فناوران دانشگاه روی ایده طراحی اسپری هوشمند
شده ،ابراز خوشــحالی کرده« :اینکه کتاب پی شرو در خارج از آلمان تأکید دارد .رهایی واقعی مستلزم تلاش جمعی برای بازاندیشی و تغییر رسانهها و شبکههای اجتماعی به خود جلب کرد. ترمیم زخم چندمنظوره که میتواند عملکردهای متعددی داشته
اول از همه در ایران منتشــر میشــود ،اتفاق مبارکی اســت که هنگام منکــه در «نظریۀ رهایــی» پیچیدگیهــا و پارادوک سهای آزادی باشد ،کار کردند .وی افزود :این اسپری هوشمند که میتواند در
نوشــتن کتاب به هی چوجه پیشبینی نمیکردم .زیــرا یکی از اغراض شکل هنجارها و ارزشهای اجتماعی است. و رهایــی را در جامعۀ معاصر امروزی بررســی کرده اســت .کتاب با سیستم درمانی و بهبود زخم کمک زیادی به بیماران کند دارای
بنیادی کتا بام این اســت که مفهوم رهایی را به طرزی قاطع از منطق منکه با این ادعا که تمامی رهاییهای برخاسته از مدرنیته در نهایت مقدم های در باب مفهوم رهایی آغاز م یشــود .نویســنده جنبشهای ویژگیهایآنتیباکتریالوتعدیلالتهاباست.گفتنیاستاین
مواجهــ های خلاص کند که آغازگر روایت غربی این مفهوم بوده و این به نتایجی متضاد انجامید‌هاند به ســراغ تجرب های متفاوت از بندگی در آزادیخواه معاصر را بررســی و بیان میکنــد ب هرغم تلاشهای متعدد جشنواره از بزرگتر ین و معتبرتر ین رقابتهای علمی ،پژوهشی
روایت را در منظومههایی متنوع پیوسته متعین ساخته است ».منکه در یهودیت باســتان م یرود .در این تجربه ،رهایــی نه به معنای آزادی از بــرای رهایــی در طول تاریخ ،بســیاری از آنها در نهایت به اشــکال و نوآوری در سطح جهانی است که با حضور 34کشور جهان،
سلطه که به معنای گسستن از عادتی است که هر دو سوی رابطه یعنی بستری بینظیر برای به نمایش گذاشتن استعدادهای برجسته از
برده و ارباب را به بند میکشد .مواجهه با خداوند در یهودیت به عنوان سراسر دنیا فراهم کرده و حامیان این مسابقه شرکت googleو
یک رویــداد رهاییبخش ،موجب قطع ارتباط بــا تمامی عادتها و
هویتها میشود .منکه سپس «فریبندگی» ( )fascinationرا به عنوان GCISRو مایکروسافت بود‌هاند.
کلیــد این رهایی معرفی میکند و معتقد اســت این تجربه میتواند به
ااداسـمـه دتربکاهراۀیهدۀدنوفعایصلرهیایکتیابراششرمحینووبیسســطدد:ه«دهکدهِِقفاادرصالِِس‌ی کتتااز آبلایودنه شکستن هنجارهای اجتماعی منجر شود .او استدلال میکند ،رهایی جدیدی از ســلطه و بندگی منجر شــد‌هاند .منکه مفاهیم سنتی آزادی
حقیقینهازطریقتصمیمگیریآ گاهانهبلکهبهعنوانتجرب هایمنفعل که اغلب ریشــه در ساختارهای طبیعی یا اجتماعی دارند را به چالش
تیلشوناـاـنشیداِِینناوخسبوریتب بررهشااب،هیمبیههاراننسفدـیرـلهشیـطـخ‌ههاتدگیراآعنوبروودارِِنکصنرطهدلا.یابحیهًًادع«برباْْرودتروایءیتدیهقااگب»ر،،لماهییااننیکاتمریاواپِِب‌نا و برآمده از واقعیــت رخ م یدهد .کتاب «نظریۀ رهایی» با بهرهگیری میکشد و در عوض بازنگری در این اید‌ههای مرسوم را پیشنهاد میکند
گسترده از آثار نویسندگان فرانسوی مانند لویی آراگون ،موریس بلانشو رعقهیایدۀیموناقکعه،یآمزادسـیـتلصزرمفًبًاافزنقگدارنیماحسادوسدیی دترنبیارسۀ متعبنلاکهی و معتقد است،
و آندره برتون به مباحث متعددی در فلســفۀ ســنتی غرب و نقدهای آزادی است .به
پتاروویاسجبفدِـی ِهررـبشنگه‌هنرارتحووک‌ییادگهیکرهبرپهاشِهِهبب،یاالریناممکیدیفیایهِِهرتناشهومهجرمحغاردقنبریریآهقس‌وبحتاًََوًنرازقپیدمییرقجاکتًدًهکناهرااآنوسنزهاــسدرسشیـامیـزِیِ ِاِمرونناسننلهقیهادیاسِِمزااسطمآزتگازدااکج:وادنرهدبنادپریا پناذوشیِِ.اـسیرامـیآتایدتنناسِِ:.ازکبآبتنستزااار؛بدبترخبالییکیدکبهنرمه‌هآپنکزِامِاتحثیادطتاآبِِۀنقبیی مدرنیته میپردازد .منکــه در عین دفاع از مفهوم «فریبندگی به عنوان فرآیند فعال درگیر شدن با شرایط و تغییر آن است .او همچنین تحلیلی
رهایی» اذعان میکند که این رهایی میتواند به فاشیسم منجر شود .او تاریخــی از جنبشهای آزادیبخش مختلف از انقلا بهای سیاســی
در تلاش برای مقابله با این مشکلات ،رهایی از طریق تجربۀ نیهیلیسم گرفته تا تحولات اجتماعی و فرهنگی ارائه و بررسی میکند که چگونه
عرفانی را پیشــنهاد م یدهد .در نهایت ،نویسنده با بررسی انتقادی دو این جنبشها اغلب در دستیابی به اهداف خود شکست خورد‌هاند ،در
نمونه از رهایی ،یعنی «رهایی اقتصــادی» و «رهایی مذهبی» نتیجه عوض سلســله مراتب قدرت و سیستمهای کنترل و سرکوب جدیدی
میگیــرد هر دو مــدل به شکســت م یانجامند و به ایجــاد نظمهای ایجاد کرد‌هاند .منکه از طیف وســیعی از ســن تهای فلسفی از جمله
پتیجشرـبـ‌هااپیی کشهبالدفرعزنلداگِِسیــهرتا.نایساننهی،ماولن بونیمادحدیوادسوتسکرکه بور پبایشۀدآهن، بهمثابۀ اگزیستانسیالیسم ،نظریۀ انتقادی و پساساختارگرایی استفاده میکند.
همواره اجتماعیجدیدمنتهیم یشوند. او برای صورتبندی استدلال خود از آثار فیلسوفانی مانند آدورنو ،فوکو
نامیهظینستربـیواـابۀنرتتدهکاریعهمهبییررباقًًاهزیمزاسبنمپااینن نمبوسایرگفدۀزرابمهررننساگـسـشـیـررِ ِِِرغوتیرمرفاهتراراریوواپجیاینمرااهیآسبغسهاتتازنمک.کجـه»اـنمرخدر.سساتـزیـیهندتمهیرانجسمرۀوت ا.یهانزم کریستوف ِِمنِِکه در مقدم های که برای ترجمۀ فارسی کتابش نوشته و ســارتر بهره گرفته اســت .این رویکرد میان رشت های پایههای نظری
غنی برای نظریۀ رهایی او را فراهم کرده اســت .محور نظریۀ منکه این
ایده اســت که آزادی یک تجربه است تا یک حالت ایستا .او استدلال
میکند که رهایی مســتلزم فرآیندی مداوم از رویارویی و درگیر شدن با
