توسط : معامله آمریکا بر سر معادن اوکراین
گروه بین‌الملل: موضوع اعطای مالکیت و منافع معادن اوکراین به ایالات‌متحده که زلنسکی چندی پیش آن را به ترامپ پیشنهاد داد، حالا و در زمانه‌ای که مقامات واشنگتن و مسکو به صورت مستقیم در حال مذاکره درباره جنگ هستند، بیش‌ازپیش پررنگ شده و براساس اطلاعات منتشر شده از سوی رسانه‌های مطرح غربی، کی‌یف با این معامله موافقت کرده است.
دو منبع آگاه روز به رویترز اعلام کرده‌اند که آمریکا و اوکراین بر سر پیش‌نویس توافقی درباره منابع معدنی که نقشی اساسی در تلاش کی‌یف برای جلب حمایت واشنگتن دارد به تفاهم رسیده‌اند. این درحالی است که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، به دنبال پایان سریع جنگ با روسیه است. از سوی دیگر، یک منبع آگاه از محتوای این پیش‌نویس اعلام کرد که در آن هیچ تضمین امنیتی از سوی آمریکا یا تداوم ارسال سلاح ذکر نشده اما تاکید شده که ایالات‌متحده خواهان یک اوکراین «آزاد، مستقل و امن» است.
یکی از منابع مطلع از این توافق به رویترز گفت که مذاکرات درباره ارسال تسلیحات در آینده همچنان بین واشنگتن و کی‌یف در جریان است. در همین حال دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا به خبرنگاران گفت که ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، قصد دارد روز جمعه برای امضای یک «توافق بسیار بزرگ» به واشنگتن بیاید. این درحالی است که دو رهبر هفته گذشته اظهارات تندی علیه یکدیگر ردوبدل کردند.
رئیس‌جمهور آمریکا که این توافق را نوعی بازپرداخت برای میلیاردها دلار کمک به اوکراین توصیف کرده همچنین گفته است که در صورت دستیابی به توافقی برای پایان جنگ، حضور نیروهای حافظ صلح در اوکراین ضروری خواهد بود. مسکو که سه سال پیش به اوکراین حمله کرد، هرگونه استقرار نیروهای ناتو را رد کرده است. این درحالی است که برخی کشورهای اروپایی اعلام کرده‌اند که مایل به اعزام نیروهای حافظ صلح به اوکراین هستند و ترامپ روز اخیراً اعلام کرده که مسکو با این نیروها موافقت خواهد کرد اما کرملین در نهایت (سه‌شنبه) این ادعا را رد کرد.
این درحالی است که عجله ترامپ برای پایان دادن به جنگ روسیه در اوکراین و تمایل او به نزدیکی با مسکو، نگرانی‌هایی را درباره امتیازات گسترده آمریکا به ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، برانگیخته است؛ امتیازاتی که به ادعای حامیان کی‌یف می‌توانند امنیت اوکراین و اروپا را تضعیف کرده و نقشه ژئوپلیتیکی این منطقه را تغییر دهند.
همچنین آسوشیتدپرس به نقل از چند منبع نوشت که کی‌یف امیدوار است امضای این توافقنامه، ادامه جریان حمایت نظامی آمریکا که اوکراین به آن نیاز فوری دارد را تضمین کند و این خبرگزاری هم تایید کرد که احتمالاً این توافق جمعه در واشنگتن به امضا خواهد رسید. با این وجود به گفته یک منبع دیگر مطلع از محتوای این پیش‌نویس در این سند هیچ‌گونه تضمین امنیتی از سوی آمریکا یا تعهدی مبنی بر ادامه ارسال تسلیحات به اوکراین قید نشده است؛ اما تاکید شده که ایالات‌متحده خواهان آن است که اوکراین «آزاد، مستقل و امن» باشد که رویترز هم این موضوع را مورد تاکید قرار داده است.
ترامپ: درحال حاضر کمک نمی‌کنیم!
آنچه در این میان باید مورد نظر قرار بگیرد این است که ترامپ در این راستا قصد دارد که در وهله اول تیر خلاص را به زلنسکی در مورد عدم ارائه کمک به اوکراین بزند و در فاز بعدی با اعداد و ارقام مندرج درباره توافق معادن به جهت تحریک اذهان عمومی داخلی آمریکا بازی کند.
رئیس‌جمهوری آمریکا (سه‌شنبه) در کاخ سفید و در جمع خبرنگاران اعلام کرد که ایالات‌متحده درحال حاضر هیچ کمک نظامی به اوکراین ارسال نمی‌کند و اساساً ما دیگر کمک به این کشور ارائه نمی‌دهیم. در مقابل ترامپ در پاسخ به سوالی درباره احتمال لغو تحریم‌ها در جریان مذاکرات برای پایان درگیری اوکراین گفت که «ما هنوز هیچ تحریمی را لغو نکرده‌ایم و فکر می‌کنم در آینده این اتفاق بیفتد اما درحال حاضر، ما با لغو هیچ تحریمی موافقت نکرده‌ایم».
رئیس‌جمهور آمریکا همچنین در جمع خبرنگاران اعلام کرد که توافق با اوکراین بر سر معادن عناصر نادر، ممکن است یک قرارداد یک تریلیون دلاری باشد، شاید هم کمتر یا بیشتر، اما مربوط به عناصر نادر و سایر منابع است».
در متن توافق چه نوشته شده است؟
در این خصوص یورونیوز در گزارش خود نوشته است که این توافق می‌تواند، منابع عظیم معدنی اوکراین را به روی آمریکا باز کند. دونالد ترامپ در این باره اعلام کرده که «آنچه ما اکنون انجام می‌دهیم این است که می‌خواهیم مطمئن شویم که سرمایه‌گذاری‌های ما محفوظ می‌ماند؛ مالیات‌دهندگان آمریکایی اکنون از طریق توافق معدنی پول خود را پس خواهند گرفت، اضافه‌تر هم دریافت خواهند کرد!»
طبق مفاد پیش‌نویس توافق، ایالات‌متحده و اوکراین یک صندوق سرمایه‌گذاری برای بازسازی اوکراین در دوران پساجنگ تاسیس خواهند کرد. این صندوق درآمدهای حاصل از منابع اوکراین ازجمله مواد معدنی، هیدروکربن‌ها و سایر منابع استخراجی را جمع‌آوری و مجدداً سرمایه‌گذاری خواهد کرد.
بر اساس این توافق، اوکراین ۵۰ درصد از درآمدهای خود را (پس از کسر هزینه‌های عملیاتی) به این صندوق اختصاص خواهد داد. این روند ادامه خواهد داشت تا زمانی که کل مشارکت‌های اوکراین به ۵۰۰ میلیارد دلار برسد. در مقابل، ایالات‌متحده متعهد خواهد شد که به صورت بلندمدت از توسعه یک «اوکراین باثبات و از نظر اقتصادی شکوفا» حمایت مالی کند. این درحالی است که زلنسکی پیش‌تر از امضای پیش‌نویس اولیه توافقنامه منابع معدنی خودداری کرده بود. دلیل این مخالفت، درخواست واشنگتن برای دستیابی به حقوقی به ارزش ۵۰۰ میلیارد دلار از منابع طبیعی اوکراین بود.
در پاسخ به این سوال که اوکراین در ازای این توافق معدنی چه چیزی دریافت خواهد کرد، دونالد ترامپ به مبلغ ۳۵۰ میلیارد دلار کمک مالی که واشنگتن قبلاً به کی‌یف ارائه داده، اشاره کرد. رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین می‌گوید که «تجهیزات نظامی فراوان و حق ادامه جنگ» نیز از دیگر امتیازاتی است که اوکراین دریافت کرده است.
بسیاری از ناظران بین‌المللی معتقدند که این توافق معدنی ممکن است از دید بسیاری از کشورهای جهان شبیه به نوعی «دزدی دریایی اقتصادی» به نظر برسد اما با این حال، این توافق برای جلب حمایت ترامپ و قانون‌گذاران جمهوری‌خواه ضروری به نظر می‌رسد. یک مقام اوکراینی اعلام کرد که برخی از جزئیات فنی توافق همچنان نیاز به تعیین و بررسی دارند. با این حال پیش‌نویس توافق شامل پیشنهاد بحث‌برانگیز دولت ترامپ برای اعطای ۵۰۰ میلیارد دلار از سود منابع معدنی نادر اوکراین به آمریکا به عنوان جبران کمک‌های جنگی واشنگتن به کی‌یف، نیست.
در این راستا ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در مصاحبه اخیر خود گفت که توافق مربوط به عناصر معدنی کمیاب که دولت دونالد ترامپ در اوکراین دنبال می‌کند به مسکو ارتباطی ندارد. رهبر روسیه خاطرنشان کرد که ارزش واقعی ذخایر عناصر کمیاب اوکراین هنوز مشخص نیست. او گفت که مسکو با توجه به اهمیت عناصر نادر در بخش‌های مختلف اقتصاد بر توسعه داخلی این منابع تمرکز خواهد کرد.
تمام این مواضع در دو سوی پرونده اوکراین درحالی مطرح می‌شود که اساساً ترامپ به دنبال آن است تا بتواند در مورد توافق معادن به اوکراین این پیام را مخابره کند که دولت بایدن میلیاردها دلار از بودجه کشور و حتی مالیات عمومی را به جنگ اوکراین تخصیص داده و حالا او به دنبال بازگرداندن این سرمایه ملی به واشنگتن است. همچنین اینکه در یک جا از عدد ۵۰۰ میلیارد دلار استفاده می‌شود ولی ترامپ حجم این توافق را یک تریلیون دلار اعلام می‌کند، موضوعی است که نشان از بازی ترامپ و تیم او با اعداد دارد.
