توسط : تماس تلفنی صدراعظم آلمان و “پوتین”
گروه بین‌الملل: جنگ اوکراین در حال وارد شدن به فاز جدید سیاسی خود است و در این مسیر زمزمه‌هایی مبنی بر پایان آن به گوش می‌رسد. در جدیدترین تحول با محوریت جنگ اوکراین، اولاف شولتس صدراعظم آلمان (جمعه) برای اولین بار طی دو سال گذشته با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه تلفنی به گفت‌وگو و تبادل نظر پرداخت تا جایی که دولت آلمان با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که شولتس و پوتین برای اولین بار از دسامبر ۲۰۲۲ و پس از دو سال به گفت‌وگوی تلفنی پرداخته‌اند و شولتس در این گفت‌وگو بر لزوم پایان درگیری در اوکراین تاکید کرد. صدراعظم آلمان همچنین از روسیه خواست تا به مذاکره با کی‌یف بپردازد و تأکید کرد که آلمان به حمایت از اوکراین ادامه خواهد داد. به گزارش یورونیوز به گفته سخنگوی دولت آلمان اولاف شولتس در جریان گفت‌وگوی تلفنی با ولادیمیر پوتین، تهاجم روسیه به اوکراین را محکوم کرد و خواستار پایان آن و خروج نظامیان روسیه از خاک اوکراین شد. سخنگوی دولت آلمان به مدت زمانی که گفت‌وگوی تلفنی اولاف شولتس با ولادیمیر پوتین طول کشید، اشاره نکرد اما رسانه‌های آلمان مدت مذاکره دو طرف را «یک ساعت» گزارش کرده‌اند.
سخنگوی دولت آلمان اعلام کرده که صدراعظم این کشور پیش و پس از گفت‌وگوی تلفنی با ولادیمیر پوتین با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین تلفنی گفت‌وگو کرد اما در همین راستا بسیاری از رسانه‌ها اعلام کرده‌اند که زلنسکی از این اقدام دولت آلمان به شدت انتقاد کرده است. رویترز در این خصوص نوشته است: «زلنسکی اعلام کرده که تماس تلفنی شولتس با پوتین، تلاش‌ها برای منزوی کردن رئیس جمهور روسیه و پایان جنگ اوکراین با یک صلح عادلانه را تضعیف کرد». زلنسکی افزود: «به نظر من تماس اولاف شولتس جعبه پاندوراست. اکنون ممکن است مکالمات دیگری وجود داشته باشد و تماس‌های دیگری هم انجام شده باشد و این دقیقاً همان چیزی است که پوتین از مدت‌ها پیش می‌خواست؛ تضعیف انزوای خود و انجام مذاکرات عادی که به هیچ چیز ختم نمی‌شود».
کی‌یف معتقد است که روسیه آماده مذاکره برای پایان جنگ با حسن‌نیت نیست و اوکراین به تضمین‌های امنیتی قوی قبل از برقراری هرگونه آتش‌بس در خصومت‌ها برای جلوگیری از حمله آینده روسیه نیاز دارد اما مساله به اینجا ختم نمی‌شود. باید توجه شود که این گفت‌وگو در زمانی رخ می‌دهد که دونالد ترامپ حدود ۱۰ روز پیش به عنوان چهل‌وهفتمین رئیس جمهوری ایالات متحده در انتخابات ریاست جمهوری این کشور انتخاب شد و بسیاری اعتقاد دارند که این مسائل را باید پیش‌لرزه‌های حضور آتی او در کاخ سفید دانست و همین موضوع باعث شده تا زلنسکی در یک دوراهی سیاسی قرار بگیرد که یک سوی آن صلح و دیگری جنگ است.
بر همین اساس رئیس‌جمهور اوکراین در مصاحبه اخیر خود با یک رسانه اوکراینی عنوان کرد: «یک صلح عادلانه برای ما بسیار مهم است تا این احساس وجود نداشته باشد که ما بهترین‌ها را به خاطر بی‌عدالتی تحمیل شده بر شما (اوکراینی‌ها) از دست داده‌ایم. جنگ تمام خواهد شد اما تاریخ دقیقی برای آن وجود ندارد». وی گفت «مطمئنا با سیاست‌های این تیم جدید که اکنون رهبری کاخ سفید را بر عهده دارد، جنگ سریع‌تر به پایان می‌رسد. این رویکرد آنها، وعده‌شان به جامعه خود بوده همچنین برای آنها بسیار مهم است». زلنسکی با اشاره به دیداری که پیش‌تر با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا در ماه سپتامبر داشت، گفت: «من و ترامپ تعامل سازنده‌ای داشتیم که طی آن اوکراین دیدگاهش برای صلح را ارائه داد. ترامپ در آن جلسه اصول‌هایی که ما به آن معتقد هستیم را شنید و من هیچ تضادی با موضع خودمان از طرف ترامپ نشنیدم». رئیس‌جمهور اوکراین درخصوص اینکه آیا ترامپ از کی‌یف خواهد خواست تا با مسکو پای میز مذاکره بنشیند، بیان کرد: «در این خصوص باید بر استقلال اوکراین تاکید کنم. طی این جنگ هم مردم ما و هم خودم شخصا در مذاکرات با ایالات متحده، ترامپ، بایدن و رهبران اروپایی نشان داده‌ایم که لفاظی‌ها و اینکه بنشینید و گوش دهید در رابطه با ما کارساز نیست».
ترامپ و ابهام
اینکه زلنسکی صراحتاً اعلام می‌کند که ما (اوکراین) اهل نشستن و گوش دادن نیستیم، می‌تواند صرفاً موضع رسمی یک مقام ارشد سیاسی در کی‌یف باشد تا نخست روحیه افکار عمومی کشورش را بازیابی کند و دوم اینکه به اروپا و آمریکا بگوید که تمام هزینه‌های انسانی را اوکراینی‌ها پرداخت کرده‌اند و به همین دلیل باید سهم کی‌یف در این فرآیند مشخص و حفظ شود. اما فارغ از این مساله باید به دو موضوع بسیار مهم توجه کرد.
نخستین موضوع بدون تردید ترامپ و اساساً وجود او در کاخ سفید است که هنوز هم خروجی آن در مبنای کلی سیاست‌های کلان ایالات متحده نامشخص است. در این خصوص پولیتیکو در گزارشی با اشاره به جنگ اوکراین و برنامه‌های آتی رئیس‌جمهور منتخب آمریکا برای کی‌یف می‌نویسد: «پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا به وضوح حماقت غرب را درخصوص تداوم این جنگ و بازگشت اوکراین به مرزهای ۱۹۹۱ نشان داده است. حتی برخی از رهبران وعده عضویت سریع اوکراین در ناتو را داده‌اند؛ اقدامی که در آینده‌ای نزدیک چه با ترامپ و چه بدون حضور او چندان محتمل نبوده و نیست».
این رسانه آمریکایی با اشاره به نقش و وعده‌های ترامپ در راستای خاتمه جنگ اوکراین اعلام کرده «ترامپ هنوز برنامه‌ای با جزئیات مشخص ندارد و مشاورانش نظرات متفاوتی دارند، اگرچه آنها نسبت به اوضاع میدان نبرد آگاه هستند اما به‌رغم گزارش برخی رسانه‌ها، ترامپ هنوز تیمی را جهت پیشبرد برنامه‌های صلح برای اوکراین تشکیل نداده است». پولیتیکو در ادامه این گزارش با اشاره به رویکرد ترامپ می‌نویسد: «ترامپ خواستار خاتمه جنگ اوکراین است اما در این مرحله، اوکراین را از سلاح و تجهیزات خالی نمی‌کند زیرا می‌داند که اگر اوکراین فرو بپاشد، آن وقت پوتین کنترل میز مذاکره را در دست خواهد گرفت که این برای ترامپ و کلیت ایالات متحده مناسب نیست و می‌تواند موقعیت او در داخل را متزلزل کند».
اما دومین موضوع بایدن و دوران باقی مانده از ریاست جمهوری اوست. دموکرات ها به هر ترتیب حدود دو ماه دیگر در کاخ سفید خواهند ماند و به اقدامات خود، نه تنها در پرونده اوکراین بلکه در مورد خاورمیانه هم ادامه خواهند داد. به عنوان مثال رورز جمعه سابرینا سینگ، معاون سخنگوی وزارت دفاع آمریکا به خبرنگاران گفت: وزارت دفاع آمریکا بسیار تلاش خواهد کرد تا همانطور که جو بایدن رئیس جمهور آمریکا وعده داده بود، تسلیحات نظامی به ارزش بیش از ۷ میلیارد دلار را به اوکراین تحویل دهد.
چند روز قبل هم پاتریک رایدر، سخنگوی پنتاگون گفت که وزارت دفاع آمریکا می‌تواند روی بیش از ۷ میلیارد دلار کمک نظامی به اوکراین در راستای مکانیسم پی.دی.ای (اختیارات ریاست جمهوری) حساب کند و این برای اوکراین یک خبر خوب خواهد بود. همچنین آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا چهارشنبه گذشته گفت که دولت جو بایدن، متعهد به ارسال هر دلار موجود به اوکراین تا قبل از روی کار آمدن دونالد ترامپ جمهوریخواه بعنوان چهل و هفتمین رئیس جمهور این کشور است. این دو موضوع وقتی در کنار هم قرار می‌گیرند به خوبی نشان می‌دهند که پرونده اوکراین اساساً به سوژه‌ای تبدیل شده که نشان‌دهنده و گویای یک تضاد و حتی نگرانی عمیق در آمریکا و اروپاست. اینکه صدراعظم آلمان پس از دو سال با پوتین گفت‌وگو می‌کند و خواهان مذاکره می‌شود اما بر حمایت از کی‌یف هم تاکید می‌کند، نشان‌دهنده ترس توأم با واقع‌گرایی سیاسی است؛ ترسی که یک سوی آن ترامپ و سایه تهدید او قرار دارد و سوی دیگر، اهمیت امنیت اروپا و سایه سنگین روس‌ها بر سر قاره سبز.
