Page 8 - 10-05-1403-1752 Sazandegi
P. 8

‫بررسی رویدادهای تاریخیحافظه‬                                                                                                                        ‫سال هفتم شماره ‪1752‬‬                      ‫‪08‬‬
                                                                                                                                                                                                            ‫چهارشنبه ‪ 10‬مرداد ‪1403‬‬

‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‪61933000 :‬‬                                           ‫سازندگی‪ :‬روزنام ‌هسیاسیواجتماعی صاحبامتیاز‪:‬حزبکارگزارانسازندگیایران مدیرمسئول‪:‬سیدافضلموسوی سردبیر‪:‬اکبرمنتجبی‬                    ‫عکس‪ :‬رضا معطریان‬  ‫مدیرهنری‪ :‬رضا دول ‌تزاده‬
                                                                             ‫زیرنظرشورایسیاستگذاری‪:‬سیدحسینمرعشی(رئیس)‪ ،‬محمدعطریانفر‪،‬محمدقوچانی‪،‬علیهاشمی‪،‬سیدعلیرضاسیاس ‌یراد‪،‬امیراقتناعی‬

                                                          ‫ویراستار‪ :‬سعیده آرینفر حروفچین‪ :‬مجتبی دیدگر نشانی‪ :‬تهران‪ ،‬پاسداران‪ ،‬نگارستان پنجم‪ ،‬پلاک ‪ ، 8‬تلفن‪ 22841262 :‬چاپ‪ :‬امید نشر ایرانیان‪88537168 -9 :‬‬

             ‫ارتباط‬                                       ‫به نام قانون‬                                                                                                                                                      ‫کارنامه‪ :‬خاطرات هاشمی ‪1380‬‬

   ‫دومین حضور در ایران‬                                    ‫روایتی از تحلیف رؤسایجمهور پیشین ایران‬

‫به بهانه تحلیف‪ ،‬ایران و مصر یک گام دیگر‬
       ‫به سوی ارتباط حرکت کردند‬

‫با حضور بدر احمد محمد عبدالعاطی‪ ،‬وزیر خارجه‬               ‫ادی سوگند آی ‌تالله سیدعلی خامن ‌های در کنار‬  ‫مراسم تحلیف بنیصدر در کنار آی ‌تالله بهشتی در شهید محمدعلی رجایی‬                                                           ‫افراطدراختلاف ‪053‬‬
‫جدید مصر همزمان با مراســم تحلیف مسعود پزشکیان‪،‬‬                ‫موسو ‌یاردبیلی‪ ،‬رئیس شورای عالی قضایی‬        ‫شرایط خاص کشور بعد از انقلاب و استعفای بازرگان در حال ادای سوگند‬
‫چهاردهمین رئیسجمهور ایران به کشور‪ ،‬دومین حضور‬                                                                                                                                                                                                    ‫ادامه جمعه ‪ 4‬خرداد‬
‫مقــام وزرات خارجه مصر در ایران رقــم خورد‪ .‬پیش از‬        ‫برگزاری مراسم تحلیف سیدمحمد خاتمی‬                                             ‫تحلیف هاشم ‌یرفسنجانی‬                                                                     ‫به هم خوردن تعادل سنای آمریکا‬
‫این در دوم خرداد امسال «سامح شکری» ب ‌ه عنوان وزیر‬               ‫با حضور مقامات و خبرنگاران خارجی‬       ‫با همراهی آی ‌تالله یزدی نخستین رئیس قوه قضائیه ایران‬                                                               ‫در [مجلــس] ســنای آمریکا کــه تاکنون با‬
‫خارجه مصر برای شرکت در مراسم تشییع و بزرگداشت‬                                                                                                                                                                               ‫حضور ‪ 50‬عضو [حزب] دموکــرات و ‪ 50‬عضو‬
‫«ســیدابرهیم رئیســی»‪« ،‬حســین امیرعبداللهیان» و‬               ‫غیبت آملیلاریجانی‪ ،‬رئیس مجمع تشخیص‬                                       ‫تحلیف روحانی‬   ‫حضور رئیس دولت اصلاحات و هاشم ‌یرفسنجانی‬                             ‫[حزب] جمهوریخواه‪ ،‬تعادل بوده با کنارهگیری‬
‫همراهانشان وارد تهران شد و در واقع این نخستین سفر‬             ‫مصلحت نظام و علی لاریجانی در تحلیف رییسی‬                      ‫با حضور مقامات ارشد خارجی‬           ‫در ردیف اول و در کنار محمود احمدینژاد‬                       ‫یک سناتور از حزب جمهوریخواه‪ ،‬تعادل به هم‬
                                                                                                                                                                                                                            ‫خــورده و دموکراتها صاحب اکثریت شــد‌هاند‬
            ‫مقام وزارت خارجه مصر به ایران بود‪.‬‬            ‫ســاعت تاخیر و غیبت برخی مسئولان فعلی‬         ‫دومین بار برای آی ‌تالله خامن ‌های برگزار شد‪.‬‬                           ‫نیره خادمی‬                                  ‫و پیشبینی شــده اســت کــه بــرای برنامههای‬
‫ایران و مصر دارای روابط تاریخی‪ ،‬فرهنگی و سیاسی‬            ‫و پیشــین نظام ازجمله هاشم ‌یرفســنجانی‪،‬‬      ‫یک ماه پس از درگذشــت آی ‌تالله خمینی در‬
‫بسیاری هســتند و این روابط تا پیش از انقلاب ایران در‬      ‫ناطقنــوری‪ ،‬محســن رضایی‪ ،‬سیدحســن‬            ‫سال ‪ 68‬مراســم تحلیف هاشم ‌یرفسنجانی‬                                                    ‫گروه تاریخ‬                          ‫جمهوریخواهان مشکلاتی پی ‌شآید‪.‬‬
‫ســال‪ ۱۳۵۷‬هم خوب بود اما پس از انقلاب و جریانات‬           ‫خمینی و رئیس دولت اصلاحات برگزار شد و‬         ‫ب ‌ه عنوان چهارمیــن رئیسجمهور در مجلس‬                                                                              ‫شب خانم [هادیه روحانی] لواسانی‪[ ،‬مدیر حوزه‬
‫مرتبط با محمدرضا شــاه و خانواده پهلوی سطح روابط‬          ‫هاشمیشاهرودی بهعنوان رئیس دستگاه قضا‬          ‫با همراهی آی ‌تالله یزدی نخستین رئیس قوه‬         ‫پــس از اســتعفای دولت موقــت مهدی‬                                 ‫علمیه حضرت زینب (س)] آمد‪ .‬از شورای مدیریت‬
‫این دو کشــور پایین آمد‪ .‬در واقع ایران پس از اســتقبال‬    ‫هم در مراسم حضور داشت‪ .‬این مراسم از صدا‬       ‫قضائیه ایران برگزار شــد‪ ،‬درحالی که پس از‬        ‫بازرگان در اعتراض به جر یانات تسخیر سفارت‬                          ‫حوزههایدینی شکایتداشت کهمیخواهندمدیربر‬
‫انورسادات از محمدرضا شاه که در بحبوحه انقلاب ایران‬        ‫و سیما پوشش زنده نداشت‪ .‬بسیاری از سفرای‬       ‫پایان جنگ تحمیلی‌‪ ،‬حضور سفرای خارجی‬              ‫آمریکا در آبان سال‪ 58‬نخستین مراسم تحلیف‬                            ‫مدرســه دخترانه دینی به او تحمیل کنند و از حربه به‬
‫در ســال ‪ ۱۳۵۷‬از ایران رفته بود‪ ،‬روابط خود را با مصر‬      ‫خارجی هم به این مراسم دعوت شده بودند اما‬      ‫هم از این مراســم به بعد جدیتر شد‪ .‬دومین‬         ‫پــس از انقلاب در ســاختمان قدیمی مجلس‬
‫قطع کرد‪ .‬اگرچه به نظر م ‌یرسد‪ ،‬روابط مصر و ایران در‬       ‫جز ســفرای بریتانیا و ســوئد بقیه در تحلیف‬    ‫مراسمتحلیفهاشم ‌یرفسنجانیمرداد‪72‬هم‬               ‫برگزار شــد و از دوره هفتم به بعد‪ ،‬این مراسم‬                           ‫رسمیت شناختن تحصیلات استفاده میکنند‪.‬‬
‫سالهای اخیر درحال شکلگیری بوده اما پی ‌شزمینه آن‬          ‫غایب بودند و برخی سفارتخانهها هم مقامات‬
‫به حدود‪ 13‬سال پیش برم ‌یگردد‪ ،‬زمانی که هر دو کشور‬                                                                      ‫به همین ترتیب گذشت‪.‬‬                ‫به ساختمان جدید بهارستان نق ‌ل مکان کرد‪.‬‬                                                   ‫شنبه ‪ 5‬خرداد‬
‫برای از سرگیری روابط تلاش کردند اما به واسطه ارتباط‬                   ‫رد‌ه پایین را راهی کرده بودند‪.‬‬    ‫مراســم تحلیــف ســیدمحمد خاتمی ‪۱۳‬‬               ‫پیش از برگزاری نخستین مراسم تحلیف‪،‬‬                                       ‫گزارش تفاهم با سیدحسن نصرالله‬
‫نظامی میان مصر و ایالاتمتحده‪ ،‬همیشه احتیاط شرط‬            ‫تحلیــف روحانــی در ســال ‪ 92‬امــا بــا‬       ‫مــرداد ‪ 76‬برگزار شــد و درحالــی که خاتمی‬       ‫دولت موقت بازرگان حکم ریاستجمهوری‬                                  ‫ســفیر ســودان برای خداحافظی آمد‪ .‬بیشــتر‬
‫اول و آخر بوده اســت بنابراین قطع روابط این دو کشور‬       ‫حضور مقامات ارشــد خارجی برگزار شد و‬          ‫هنوز بر مســند امور ننشسته بود‪ ،‬حضور سفرا‬        ‫را در مدرســه رفاه امضا کرد و ‪ 8‬ماه بعد‪ ،‬در‬                        ‫صحبتها دربــاره اخــتلاف آقای [عمر] بشــیر‪،‬‬
                                                          ‫آملیلاریجانــی‪ ،‬رئیس قــوه قضائیه در کنار‬     ‫و نماینــدگان کشــورهای خارجی نســبت به‬          ‫آخرین روز تیر ‪ 59‬مراسم تحلیف بنیصدر در‬                             ‫رییسجمهور و حســن ترابی‪ ،‬ریی ‌س مجلس بود که‬
                  ‫حدود ‪ 4‬دهه تداوم پیدا کرد‪.‬‬              ‫او ایســتاد‪ .‬وزیر خارجه اســبق انگلســتان‬     ‫دورههای گذشــته افزایش داشــت‪ .‬برای دور‬          ‫کنار آی ‌تالله بهشتی‪ ،‬رئیس وقت دیوان عالی‬                          ‫منجر به انحلال مجلس و بازداشت ترابی شده است‪.‬‬
‫پس از عاد ‌یسازی روابط ایران و عربستان سعودی‪،‬‬             ‫پرحاشیهترینفرددعو ‌تشدهبهمراسمتحلیف‬           ‫دوم خاتمــی با تغییر ریاســت قــوه قضائیه‪،‬‬       ‫کشور برگزار شــد‪ .‬آن زمان هنوز مرسوم نبود‬                          ‫تأکید کردم که به خاطر مصالح مردم سودان و اسلام‬
‫از ســرگیری روابط دیپلماتیک میان تهــران و قاهره در‬       ‫بود اما در مراسم حاضر نشد‪ .‬از دیگر میهمانان‬   ‫آی ‌تالله ســیدمحمود هاشمیشــاهرودی در‬           ‫که ریاســت قوه قضائیه همراه رئیسجمهور‬                              ‫دســت از این نزاع بردارند و همدلــی آن دو را عامل‬
‫سال گذشته نیز به مسال ‌های مهم در رسانهها تبدیل شد‪.‬‬       ‫ویژه این مراسم نخســ ‌توزیر پیشین مالزی‪،‬‬      ‫کنــار او ایســتاد‪ .‬در ایــن نشســت علاوه بر‬     ‫بایســتد این وظیفه در دو دوره بعد تا سال ‪68‬‬
‫هدی یوســفی‪ ،‬کارشناس مســائل منطقه سال پیش در‬             ‫معاون دبیرکل ســازمان ملل و مسئول سابق‬        ‫رئیسجمهــوری و ‪ ۲۵۵‬نماینــده مجلــس‪،‬‬             ‫با حضور رئیس وقت شــورای عالی قضایی‬                                               ‫تحکیم انقلاب سودان خواندم‪.‬‬
‫جمعبندی چن ‌دوچون این روابط نوشــته بود‪« :‬در مسیر‬         ‫سیاست خارجی اتحادیه اروپا بودند‪ .‬دومین‬        ‫آی ‌تالله اکبر هاشم ‌یرفسنجانی‪ ،‬رئیس مجمع‬        ‫برقرار بود اما با اصلاح قانون اساســی‪ ،‬دیگر‬                        ‫آقــای ســیداحمد موســوی‪[ ،‬مشــاور وزیــر‬
‫عادیســازی روابط ایران و مصر نباید از نقش بغداد نیز‬       ‫مراســم تحلیف روحانی هم سال ‪ 96‬به همین‬        ‫تشــخیص مصلحت نظام‪ ،‬رئیس قوه قضائیه‪،‬‬             ‫این شورا حذف شده بود‪ .‬نهتنها در این مراسم‬                          ‫امورخارجه] آمد‪ .‬گزارش تفاهم با آقای سیدحســن‬
‫غافل شــد؛ عراق ب ‌هویژه پس از ســال‪ ۲۰۱۸‬و برقراری‬        ‫ترتیب برگزار شد‪ .‬براساس آخرین جمعبندی‬         ‫محمدیگلپایگانی‪ ،‬دبیر شــورای عالی امنیت‬          ‫که در دو مراســم بعدی هم از حضور پررنگ‬                             ‫نصرالله [رهبر جنبش حز ‌بالله لبنان] در خصوص‬
‫آرامش نســبی پس از مبارزه با تروریسم در این کشور در‬       ‫وزارت امــور خارجــه ‪ 10‬رئیسجمهور‪ ،‬دو‬          ‫ملی و سایر مقامات کشوری حضور داشتند‪.‬‬            ‫سفرای خارجی بهخصوص کشورهای غربی‪،‬‬                                   ‫واگذاریکارهابهحز ‌باللهوگرفتنتصفیهحسابرا‬
‫سیاســت خارجی خود در تلاش بوده تا هم روابط خود‬            ‫نخســ ‌توزیر‪ 7 ،‬رئیس مجلــس‪ 7 ،‬معاون‬          ‫ســوگند اول احمدینــژاد ‪ ۱۵‬مــرداد ماه‬           ‫خبری نبــود و علت آن هم بــه همزمانی این‬                           ‫داد و اینکه از او خواســته شده که برای بخشی از کار‬
‫با کشورهای منطقه را توسعه بخشیده و هم ب ‌ه عنوان پلی‬      ‫رئی ‌سجمهور‪ ،‬سه معاون نخس ‌توزیر و بیش‬        ‫‪ 1384‬در مجلــس برگزار شــد و ایــن بار هم‬        ‫ســه مراســم با دوران پر از تنش دهه ‪ 60‬ایران‬                       ‫همکار ‌ی کنند‪ .‬گفت با آی ‌تالله [محمدتقی] بهجت‬
‫برای برقراری روابط میان دیگر کشورها عمل کند‪ .‬نقشی‬         ‫از ‪ 10‬وزیر خارجــه همچنین بیش از ‪ 10‬مقام‬      ‫هاشمیشــاهرودی کنار احمدینژاد ایستاد‪.‬‬            ‫همچنین جنگ ایــران و عــراق برمیگردد‪.‬‬
‫که در رابطه با مذاکرات میان نمایندگان جمهوری اسلامی‬       ‫در سطح ســایر وزیران در این مراسم حضور‬        ‫تمــام شــخصیتهای مهــم داخلــی در این‬           ‫دومین مراسم تحلیف برای ریاستجمهوری‬                                   ‫درخصوص این تصمیمات مشورت داشته است‪.‬‬
                                                          ‫داشــتند‪ .‬مراســم تحلیف مرحوم سیدابراهیم‬      ‫مراســم حاضر بودند؛ ازجملــه رئیس دولت‬           ‫محمدعلی رجایی برگزار شد؛ مراسمی که به‬                              ‫آقای [ســیدعباس حســینی] قائممقامی آمد‪.‬‬
    ‫ایران و عربستان سعودی به خوبی آن را ایفا کرد»‪.‬‬        ‫رئیسی بهعنوان سیزدهمین ریسجمهور ایران‬         ‫اصلاحات و هاشم ‌یرفســنجانی در ردیف اول‬          ‫علت شرایط خاص آن دوران‪ ،‬یک روز با تنفیذ‬                            ‫گفت‪ ،‬از عضویت در جامعــه روحانیت مبارز دلزده‬
‫محمد العرابی‪ ،‬رئیس شــورای راهبــردی مصر هم‬               ‫هم پنجشنبه ‪ ۱۴‬مرداد در مجلس برگزار و گفته‬     ‫و در کنار احمدینژاد دیده میشــد‪ .‬مقامات‬          ‫فاصله داشــت‪ .‬پس از شــهادت او در هشتم‬                             ‫شــده و مایل نیســت‪ ،‬ادامه دهد و نیز از ضررهای‬
‫ســالگذشــتهدرگف ‌توگوباخبرگــزاریالعالمالعربی‬            ‫شــد که ‪ 115‬مقام رسمی از ‪ ۷۳‬کشور جهان‬         ‫خارجــی در این مراســم حضور نداشــتند اما‬        ‫شــهریور همان ســال بار دیگر زنگها برای‬                            ‫جناحهــای افراطی چپ و راســت و قدرتطلبیها‬
‫گفته بود که روابط دیپلماتیک با ایران وجود دارد و قطع‬      ‫در این مراســم شــرکت کردند‪ .‬از نکات مهم‬      ‫بیشتر ســفارتخانهها در سطح سفیر در مراسم‬         ‫برگزاری دوره ســوم ریاستجمهوری به صدا‬                              ‫گفت‪ .‬تصمیم گرفته برای نجات از شــرایط داخلی‪،‬‬
‫نشده است اما بازگشت کامل روابط نیازمند ملاحظات‬            ‫مراســم‪ ،‬غیبت آملیلاریجانی‪ ،‬رئیس مجمع‬         ‫حاضــر بودند؛ اگرچــه دوره دوم احمدینژاد‪،‬‬        ‫درآمد و ‪ 21‬مهر آی ‌تالله سیدعلی خامن ‌های در‬                       ‫مأموریت خارج از ایران بگیرد‪ .‬آقای [ســیدمحمد]‬
‫ویژ‌هایاست‪.‬اوتاکیدکردهبودکهتما ‌سهاباایرانبرقرار‬          ‫تشــخیص مصلحت نظام و علی لاریجانی‪،‬‬            ‫در ســال ‪ ۸۸‬با وجود شــرایط خاص کشــور‬           ‫کنار عبدالکریم موســو ‌یاردبیلی آیین سوگند‬                         ‫خاتمــی‪[ ،‬رئیسجمهور] دســتور داده که ســمت‬
‫اســت اما ضرورتی ندارد که علنی شود‪« .‬مصر برای از‬                                                        ‫به واســطه اعتراضات انتخاباتــی با حدود دو‬       ‫را ادا کرد‪ .‬این مراســم مهر مــاه ‪ 64‬هم برای‬                       ‫رایزنی فرهنگی در اســترالیا را به او بدهند اما وزارت‬
‫سرگیری روابطش با ایران نیازی به میانجیگری یا دخالت‬                      ‫رئیس سابق مجلس بود‪.‬‬
‫طرفهای دیگر ندارد‪ .‬موضوع ســادهتر از چیزی است‬                                                                                                                                                                                    ‫امورخارجه که باید تأیید کند‪ ،‬عمل نمیکند‪.‬‬
‫که آن را پیچیده کنیم‪ ،‬بازگشــت روابــط کامل با تهران‬
‫انجام خواهد شــد اما مصــر محدودیتها و ملاحظات‬                                                                                                                                                                              ‫ادامه یادداشت روز‬
‫خود را دارد و برای تغییر این ملاحظات‪ ،‬فشــاری بر آن‬
‫نیست‪ .‬مصر برای از ســرگیری روابطش با ایران‪ ،‬نیازی‬                                                                                                                                                                           ‫گسترش جنگ‬
‫به میانجیگری یا دخالت طرفهــای دیگر ندارد‪ .‬قاهره‬
‫برای از ســرگیری روابط با تهران امنیت ملی عربی را در‬                                                                                                                                                                        ‫نتانیاهو به ادامه جنگ علاقه دارد تا در نهایت نتیجه‬
‫نظر گرفته و تعیین چارچوب زمانی برای بازگشت روابط‬                                                                                                                                                                            ‫انوتاخحاتباماًاتًلردیرا ایســتنجممیاهونربا تیرادمر آپمرویکجاممهوشرخیخصواهشاودن‬
‫امری دشوار اســت اما شاید گشایشــی در پروندههایی‬                                                                                                                                                                            ‫هم هماهنگ اســت تا اگر آنها به پیروزی رســیدند‪،‬‬
‫که ذکر کردیم‪ ،‬حاصل شــود و امور پیش برود»‪ .‬شهید‬                                                                                                                                                                             ‫یک دســتاورد سیاســی بــرای خود منظــور کنند و‬
‫حســین امیرعبداللهیان‪ ،‬وزیر خارجــه ایران هم در یک‬                                                                                                                                                                          ‫شرایط جدید بپذیرد‪.‬‬    ‫ااسساــسرـائـًیًالم بسهنالوهعایصآلتی اشبســسرائرایبال‬
‫گف ‌توگوی تلویزیونی در پاســخ به ســوالی در ارتباط با‬                                                                                                                                                                       ‫این است که غزه را به‬
‫روابط ایران و مصر گفته بود‪« :‬بین ما و مصر مشــترکات‬                                                                                                                                                                         ‫منطق ‌های تبدیــل کنند که یا تحت کنتــرل و نظارت‬
‫ز یادی وجود دارد و مصر یک کشــور موثر و تاثیرگذار در‬                                                                                                                                                                        ‫نهادهای بی ‌نالمللی باشد‪ ،‬یا اینکه کنترل آن را همانند‬
‫جهان اسلام و عرب است‪ .‬ما با آقای السیسی از زمانی‬                                                                                                                                                                            ‫کرانه باختری به دســت بگیرند‪ .‬توجه داشــته باشید‬
‫که روی کار آمدند صرفنظر از چالشها و مسائلی که در‬                                                                                                                                                                            ‫که تنهــا اراده دولت آمریکاســت کــه میتواند مانع‬
‫درون مصر وجود داشــت‪ ،‬اولین نقطه همکاری مشترک‬                                                                                                                                                                               ‫اقدامات اسرائیل شــود اما نکته اینجاست که دولت‬
‫ما موضوع ســوریه بود؛ رویکرد آقای السیسی در ارتباط‬                                                                                                                                                                          ‫بایدن هم در شــرایط کنونی ب ‌ه نوعی درگیر مســائلی‬
‫با ســوریه‪ ،‬مبارزه با تروریســم و افراطیگــری و فاصله‬                                                                                                                                                                       ‫مانند انتخابات بوده و به نوعی تضعیف شــده است‪.‬‬
‫گرفتن از این موضوع بود که برای تغییر نظام سیاســی در‬                                                                                                                                                                        ‫اینکه برخی از کشورهای اروپایی اقدامات اسرائیل را‬
‫سوریه همکاری کند و باعث تشدید جنگ تروریستی در‬                                                                                                                                                                               ‫بهنفع فلسطینیها محکوم میکنند یک اقدام سیاسی‬
‫سوریه شود‪ .‬با توجه به این نگاه ما گف ‌توگوهای امنیتی‬                                                                                                                                                                        ‫به حســاب میآید اما در نهایت این آمریکاســت که‬
‫با یکدیگر در این رابطه را شــروع کردیم‪ .‬آخرین اتفاقی‬                                                                                                                                                                        ‫میتواند جلوی اقدامات اسرائیل را بگیرد‪.‬‬
‫که در ارتباط با روابط ایران و مصر اتفاق افتاد این بود که‬
‫ســلطان عمان یکهفته بعداز سفری که بهمصرداشت‬

                          ‫به تهران آمد»‪.‬‬
   3   4   5   6   7   8