Page 8 - 01-09-1403-1841 Sazandegi
P. 8
بررسی رویدادهای تاریخیحافظه سال هفتم شماره 1841 08
پنجشنبه اول آذر 1403
توزیع :نشر گستر امروز61933000 : سازندگی :روزنام هسیاسیواجتماعی صاحبامتیاز:حزبکارگزارانسازندگیایران مدیرمسئول:سیدافضلموسوی سردبیر:اکبرمنتجبی عکس :رضا معطریان مدیرهنری :رضا دول تزاده
زیرنظرشورایسیاستگذاری:سیدحسینمرعشی(رئیس) ،محمدعطریانفر،محمدقوچانی،علیهاشمی،سیدعلیرضاسیاس یراد،امیراقتناعی
ویراستار :سعیده آرینفر حروفچین :مجتبی دیدگر نشانی :تهران ،پاسداران ،نگارستان پنجم ،پلاک ، 8تلفن 22841262 :چاپ :امید نشر ایرانیان88537168 -9 :
تقویم جهانگشای ایرانی کارنامه :خاطرات هاشمی 1380
وطنپرست و ملیگرا به بهانه سالروز تولد نادرشاه افشار
به مناسبت سالمرگ داریوش فروهر
داریــوش فروهــر از
سیاســتمدارانی بــود که در
نخســتین روز آذر ســال
۱۳۷۷در جریــان قتلهای افراطدراختلاف 140
زنجیر‌های به همراه همسرش
پروانه فروهر به قتل رسید. ادامه جمعه 30شهریور
او در ســال ۱۳۰۷در اصفهــان به دنیــا آمده بود و انفجار عظیم در جنوب فرانسه
ســپس از بخشهاى مختلف بــه مدت دو
در هنگام مرگ ۷۰ســال داشــت .فعالی ت سیاسی ُُارسگـاـانعهــتاباوزندیهاددکهرـدـام؛ى نخیظلاىم مىف،صغرلفـاـس‌هاتى.بهرامهى
داریوش فروهر خیلی زود و همزمان با دســتگیری
پدرش توسط انگلیس یها آغاز شد و بعد هم آشنایی
با مصــدق ،او را در این راه جدیتر کرد .چندین بار توضیح سهم خودشان دایر کرد‌هاند و ابزار جنگ
در تظاهرات دبیرســتانی همچنین فعالیت سیاسی را به نمای ش گذاشــت هاند .وزارتها و نهادهاى
در دانشــگاه تهران دستگیر شد .در رشته حقوق در غیرنظامى هم غرفههــاى مفصلى براى توضیح
دانشگاه تهران درس خواند ،عضو یک گروه سیاسی ســهم خود دایر کرد‌هاند .اعلام شد که 300هزار
ملیگرا به نام مکتب شــد کــه بعدها به حزب ملت مترمربع زیربنای نمایشگاه است .در چند غرفه
ایران تغییر نــام داد .در جریان اختلافات مصدق با بنابراین ،پس از به نتیجه نرسیدن مذاکرات راندن آنها از ایران بــود که محبوبیت زیادی مصاحبه کردم.
محمدرضا پهلوی ،جانب مصدق را گرفت بنابراین و در نهایت کشــته شــدن یکی از سرداران برای او رقم زد بنابراین ســال 1114شمسی، از آنجا بــه کرج رفتیــم .ظهر میهمــان آقاى
پس از کودتا ،دردسرهایی هم برایش ایجاد کردند و شــجاع ایرانی ،لشکرکشــی به هند را آغاز وقتی از اعتبار خود مطمئن شده بود در میان نیره خادمی [محمدرضا] نورىشــاهرودى[ ،سفیر سابق ایران
تحت تعقیب قرار گرفت و دستگیر شد .او از آن زمان کرد .در واقع فتح هند یکی از شاهکارهای سران سلسله صفویان ،پادشاهی خود را اعلام در عربستان سعودی] بودیم .شب به خانه برگشتیم.
تا زمان انقلاب ۵۷دســتکم ۵بار به دلیل فعالیت نظامی این شــاه افشاری بود و بعد از آن هم کرد .نادر در 12ســالی کــه در تاریخ ایران بر گروه تاریخ ســخنرانى [بوش] ،رئیسجمهور آمریکا در
سیاسی به زندان افتاد .در خلال این رف توآمدها از به ماوراءالنهر و بــه جنگ ازبکها رفت. جایگاه شاه نشست ،توانست قدرت متجاوز کنگره مورد توجه محافل خبرى جهان اســت؛
زندان به بیــرون از زندان به برخی اقدامات پرداخت تمام غنایم جنگهایــش را هم در آن بنای روســیه و عثمانی که یکسوم از خاک ایران نادرشاه افشــار کار خود را به عنوان یک مغرورانه احسمـاـستــوىصوریمتحًًکابمرانىهگوویتده،دیجندآمیگــعزلیوه
ازجمله اینکه؛ با تشکیل جبهه ملی دوم به آن پیوست عجی بوغریب کلات نادری جمع میکرد؛ را به خود اختصــاص داده بودند ،کنار بزند و جنــگاور گمنام آغاز کرد ،ایران را از اشــغال تروریسم
و جناح اقلیت را سازماندهی کرد .فروهر حدود یک بنایــی که شــبیه خندق و قلعــه و دژهای به ایران اعتبار خاصی ببخشد ،اگرچه در سه افغانهــا آزاد و عثمانیها و روسها را هم از را از القاعده در افغانستان شروع مىکنیم سپس
ســال پیش از انقلاب در ایران به همراه شاپور بختیار طبیعیمحصورشدهباکوههایصع بالعبور ســال پایانی عمر ،فرمانروای یاش خشونت ی مناطق اشــغالی بیرون کــرد و بعد از چندین به مراکز دیگر تروریســتى یا حامیان تروریســم
و کریم سنجابی نام های را به محمدرضا شاه پهلوی بــود .دیوارهای بیرونی بنــا طوری صیقل جنونآمیــز را بــه تصویر کشــید .دکتر رضا تاخ توتاز و پیروزی ،خود را در ســال ۱۱۱۴ مىپردازیم و متکبرانه مىگوید ،همه کشورهاى
نوشــت و خواست تا برای نجات کشور به حکومت داده شــده بود که امــکان آویختن سلاح و شــعبانی ،متخصص تاریخ ایــران در روزگار شمســی پادشــاه ایران اعلام کــرد .زندگی جهان در این نبرد یا با ما هســتند و یا دشم ناند
تممجکیددًان پایان داده و به اصول مشروطیت اســتبدادی دستی به آن وجود نداشــته باشد همچنین افشاریه معتقد اســت که نادرشاه افشار یکی او در مقام پادشــاه ایران ،فرا زونشــیبهای و شــریک تروریســ تها و این صحبتها مورد
ماه بعــد در د یماه همان ســال کنــد .چند نیروهایــی به صــورت شــبان هروز در آنجا از 5نابغه بزرگ عالم است و از برجستهترین زیادی داشــت .پس از فتــح دهلی و مطیع اعتراض بســیارى از شــخصیتهاى دنیا قرار
فروهر به همراه سنجابی و شاپور بختیار نامه دیگری نگهبانی م یدادند .او یک نابغه نظامی بود چهرههای تاریخ محســوب میشود.از نظر ساختن ترکمنها و ازبکها ،با عثمانیها هم گرفته است؛ ازجمله سران روسیه و مسلمانان.
به شاه مینویسند که متن آن از نامه قبلی تندتر است. و در جنــگ با هند بــا ۸۰هزار مرد جنگی غلامحسینزرگرینژاد،تاری خپژوههمنادرشاه جنگهایی را شــروع کرد .ارتش نادر در آن [تونی بلر] ،نخســ توزیر انگلستان گفته در
در این نامه حکومت شــاه به متلاشی کردن اقتصاد در برابر 300هزار مرد جنگی 2 ،هزار زنجیر افشار احیاکننده ایران درحال فروپاشی بود: دوران یکی از قدرتمندترین ارتشهای جهان مذاکــره تلفنى با آقاى [ســیدمحمد] خاتمى،
کشورازطریقتورمهمچنیننقضحقوقبی نالمللی فیل 900 ،عراده توپ سنگین و دیگر ادوات «شــیوه غلط دوره صفویه و مرگی که قدم به بود ،اگرچه در نهایت به دست فرمانده قشون ببدا‌هیرددمستبـاکـرزذیهت بآابوتررشدهووردیک؛هساـیچـروامننهرحمهابکراضررىاىسصکـنرـیدحتًکًابهاباآقماحرعیمدلتکً ًااه
و حقوق بشر و قانون اساسی متهم میشود .در این از ترفندهایی استفاده کرد که آنها را شکست قــدم این نظام را در کاخ خــود فرو برد و فرو خود کشــته شد .او ۲آذر سال ۱۰۶۷شمسی
نامه آمده است« :تنها راه اعاده وحدت ملی و حقوق دهد .میرزا مهدیخان استرآبادی در کتاب ریختن آن نظام ،مصیبت و بلایی برای کشور به دنیا آمده بود و سازندگی به همین مناسبت
فردی ترک اســتبداد ،احترام به قوانین مشــروطه، «جهانگشای نادری» نوشته است که بیش ایــران بود .قحطی ،گرســنگی ،خونریزی و به بخشی از زندگی و اقدامات این شخصیت آمریــکا به افغانســتان ،مخالفــت کرد‌هاند .در
رعایت اعلامیه حقوق بشر ،الغای نظام تکحزبی، از 30هزار ســرباز هندی در این نبرد کشته عدم امنیت واقعیتی بود که بعد از فروپاشــی جهانگشــای ایرانی پرداخته است و اینکه آیا جنوب فرانسه ،انفجار عظیمى در مراکز صنعت
تامیــن آزادی مطبوعات و تجمعات ،آزادی زندانیان شــدند ،درحال ی کــه کشتهشــدگان ایرانی صفویه بر ایران حکمرانــی میکرد .روسها جهانگشا بود یا خونخوار؟ کودکی و گمنامی پتروشــیمى رخ داده که تاکنون 15کشته و 200
سیاسی ،صدور اجازه بازگشت به وطن برای تبعیدیان تنها 1500نفر بودنــد .اما تمام نبوغ نظامی وارد ایران شــده بودند و عثمانی نیز به راحتی در فقر و در مســیر کوچ زیر یک چادر به دنیا مجروح آن اعلام شده است.
و تشکیل حکومتی برخوردار از اعتماد مردم و معتقد و جلوگیری از تقســیم ایــران ،زمانی رنگ اندیشــه انتزاع قفقاز را از ایــران به همدان به آمد ،چند ســالی چوپان بود و گل هداری کرد.
به قانون اساسی است» .در بحبوحه انقلاب ایران که باخت که نادرشــاه بدبین شــده بود و شاید اجرا گذاشته بود و بر سر این مساله عهدنامه از خانواده سرشناســی نبــود بنابراین چندان شنبه 31شهریور
شاه از ایران خارج شد ،او هم راهی فرانسه شد و پس این خاصیت قدرت اســت که فرد را بدبین نوشته بودند .نخســتین قرار داد رسمی برای اطلاعات دقیقــی از دوران کودکی و آنچه بر گزارش اقدامات شوراى عالى امنیت ملی
از دیدار با آی تالله خمینی همزمان با بازگشــت امام کرده و به جنون میکشــاند .او برای تدارک تجزیه ایــران ،عهدنامه سلاطیــن عثمانی و او رفته اســت در دست نیست اگر هم هست اولین جلســه مجمع [تشــخیص مصلحت
به ایران بازگشــت .نخستین کسی بود که از هواپیما جنگهایش از مردم مالیاتهای ســنگین روسیه اســت .بخشــی از قفقاز و گیلان به چندان قابل اعتماد نیســت .گفته میشــود نظــام] بعــد از تعطــیلات برقرار شــد .بخش
پیاده شد ،درحالی که کریم سنجابی در پاویون منتظر دریافــت میکرد و در برابــر اعتراض مردم روسها داده شــد و آذربایجــان و همدان به که پدرش پادشــاهی او را به خواب دیده بود عمــده وقت صــرف بحــث در مورد مســائل
بود و شاپور بختیار در نخس توزیری ،خبرها را دنبال خشــونت به خرج م یداد و در آوردن چشم عثمانی تعلق گرفت .ما بلای تقســیم ایران را اما تا مدتهــا آن را از دیگران پنهان میکرد. مربوط بــه حملات [ 11ســپتامبر] به آمریکا و
میکرد.دردولت موقت مهدی بازرگان بهعنوان وزیر از حدقــه را به تنبیهی رایج تبدیل کرده بود. در آن دوره داشــت هایم و اگر نادرشاه افشار در عبدالحسین زرینکوب در کتاب «روزگاران» عک سالعملهاى احتمالى آن و نیز موضع ایران
کار انتخاب شــد ولی حضــور او در دولت بازرگان در نهایت بیمــاری ،ما لانــدوزی افراطی، این فضای مصیب تزده ظهور نمیکرد ،دیگر نادرشاه افشار را اینطور توصیف کرده است:
چندان دوامی نداشــت .این همکاری به علت بروز جنــون و ب یرحمی باعث قتل او به دســت ایران و ایرانی باقی نمیماند .این نقش بزرگی «جنگجویی ســاده که از بین مــردم عادی شد.
برخــی اختلافات پایان یافت تــا او دوباره به همان یکی از فرماندهان قشون خود شد .لارنس اســت که نادر در این زمینه داشــته است .از برخاسته بود و انتساب به هیچ خانواده بزرگ دکتر [حسن] روحانى[ ،دبیر شورایعالی
فعالیتهای حزبی خود بپردازد .منتقد بود و ســال لاکهارت مورخ انگلیسی مینویسد« :نادر نظــر فرهنگی نیز موارد متعــددی در زندگی و هیچ سابقه درخشــانی او را در دایره امرا و امنیت ملی] گزارشى از اقدامات شوراى عالى
۱۳۵۸یک بار هم در انتخابات ریاســتجمهوری شــبی رئیس نگهبانان خود را احضار کرد و نادر برجســتگی دارد و آن طرح نظریه اتحاد حکام عصــر نیاورده بود .پــدرش امامقلی، امنیت ملــی و تذکرات رهبرى داد .خیلىها از
شرکت کرد ،امید داشــت کارگران ،زنان ،کردها و گفت :من از نگهبانان خود راضی نیستم .از اسلام در ایران برای نخســتین بار است .نادر پوســتی ندوزی از نواحی ابیورد بود که زندگی اقداماتى که علامت ضعف یا ترس است ،انتقاد
هواداران جبهه ملی به او رای دهند اما چنین اتفاقی وفا و دلیری شما آ گاهم .حکم میکنم فردا معتقد بود ،دو کشور ایران و عثمانی که قرآن فقیران های داشت و گویند زمستان و تابستان کردنــد؛ مثل رفتن آقاى [احمــد] بورقانى به
رخ نداد و با فاصله بســیار زیاد با ســایر رقبا ،نفر صبح همه آنان را توقیف و زنجیر کنید و اگر واحد ،پیامبر واحد و دین واحدی دارند ،نباید پوستین میپوشید .عشیره او تیر های از طوایف سفارت ســوئیس براى امضاى دفتر همدردی
چهارم شد بنابراین از سیاست فاصله گرفت .اگرچه کســی مقاومت کند ،ابقا نکنید .حیات من همدیگر را بکشند و بر کشتههای مردم جشن ترکمان افشار قرخلو بود که از عهد صفویه به به نمایندگى از هیات رئیســه مجلس که آقاى
چندان نقش پررنگی در سیاســت ایران نداشت اما در خطر است .برای حفظ جان فقط به شما بگیرند» .پادشاه خوب یا خونخوار؟ نادرشاه نواحی شمالی خراسان کوچ داده شده بود». [مهــدی] کروبى گفــت ،این کار بــا توصیه
در پاییز سال ۱۳۶۱دستگیر و به مدت ۵ماه زندانی اعتماد دارم .نوکری گرجی این موضوع را به افشــار به آزادی اقوام ،صــادر کردن فرامین، نادر در دوران نوجوانی یک پسر معمولی بود وزارت امورخارجه انجام شــده؛گرچه وزارت
شد و تا زمان مرگ هم در حاشیه ماند ۴۵ .روز از اطلاع ســرداران نادر رساند و ایشان مصمم احترام به ارامنه و دیگر اقلیتهای دینی ایران مثل رسم رایج آن زمان ،کمی خواندن و نوشتن امورخارجه قبول ندارد و نیز حذف [شــعار]
بعد از مرگش ،وزارت اطلاعات اعلام کرد که این شدند تا دیر نشــده ،نادر را از میان بردارند. اعتقاد داشت اما با وجود این در نگاه هندیها یاد گرفت ،مدتی در خراسان به اسارت گرفته «مرگ بر آمریکا» در مراســم نمازهاى جمعه
جنایت را عوامل خودسر مرتکب شد‌هاند .اتفاقی ترس بــر آنان چنان غلبه کرد که اکثرشــان شــخصیت خونخواری چون آتیلا ،چنگیز، شد و بعد هم به خدمت یکی از سران ایل افشار که معلوم نشــد به ســفارش چه کســى انجام
کمسابقه در ایران و حتی جهان که دستگاه امنیتی، جــرأت ورود به خیمــه را نکردنــد .فقط درآمد .در نهایت پس از ازدواج با دختر ارباب شده اســت .قرار شده ،رســیدگى شود و نیز
دست به چنین اعترافی بزند و همچنان مهمترین محمدخان قاجار ،صالحخان و یک شخص هولاکو و تیمور است. خود به جایگاهی رســید و اس مورسمی برای یک دقیقه ســکوت ،هنگام برگزارى مســابقه
اقدام دولــت خاتمی به‌شــمار میآید« :با کمال متهور دیگر وارد شــدند و چوکی تا متوجه اما درباره دلایل حمله نادرشــاه افشــار خود پیدا کرد .نادر در آن دوران توانست افراد فوتبال در ورزشگاه آزادى و سه لانگارىهایى
تاسف معدودی از همکاران مسئولیت ناشناس، آنها شــد ،نادر را بیدار کرد .نادر خشمناک به هند دو دیــدگاه وجــود دارد ،دیدگاهی زیادی را به سمت خود جلب کند و همزمان کــه منجر به اجتماع 100یــا 200نفر در میدان
ک جاندیش و خودسر این وزارت که بیشک آلت از جای برخاست و شمشیر کشید .پایش در که میگوید ،او میخواســت ادای فاتحان بــا هر جومرج در میان صفویــان پا به عرصه محسنی [= مادر] به عنوان ابراز همدردی شد
دست عوامل پنهان قرار گرفته و در جهت مطامع ریسمان چادر گیر کرد و درافتاد .تا خواست بزرگی چون اســکندر و محمود غزنوی را سیاســت گذاشت .درخشــیدن ستار‌ه بخت و ســروصدایى که رســان ههاى غربى در مورد
بیگانگان دست به این اعمال جنایتکارانه زد‌هاند برخیزد ،صالحخان ضربتی وارد آورد و یک دربیاورد و دیدگاه دیگری که حمله را بر اثر نادرقلی با شاهزاده طهماسب صفوی همراه علت سفر وزیر امورخارجه انگلیس به ایران راه
در میان آنها وجود دارد». دست او را قطع کرد .محمدخان قاجار هم وقایع پیش آمده آن روزگار تحلیل میکند. شــد و ســتاره بختش در جنگ با شورشیان انداخت هاند و در ابراز رضایت از اظهارات آقاى
حدود ۸۰۰یاغی بــه دهلی فرار کرده بودند افغان و بازگشــت به اصفهان درخشــید .در
سر نادرشاه را از تن جدا ساخت». و نادرشــاه درصدد بود که آنها را بازگرداند جنگهای زیادی شرکت کرد و از مهمترین خاتمى ،تردیدهاى جدى وجود دارد.
اتفاقات این دوران پیروزی بر افغانها و بیرون
