Page 8 - 05-09-1403-1844 Sazandegi
P. 8

‫بررسی رویدادهای تاریخیحافظه‬                                                                                                                                       ‫سال هفتم شماره ‪1844‬‬       ‫‪08‬‬
                                                                                                                                                                                                                                           ‫دوشنبه ‪ 5‬آذر ‪1403‬‬

‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‪61933000 :‬‬                                                       ‫سازندگی‪ :‬روزنام ‌هسیاسیواجتماعی صاحبامتیاز‪:‬حزبکارگزارانسازندگیایران مدیرمسئول‪:‬سیدافضلموسوی سردبیر‪:‬اکبرمنتجبی‬                    ‫عکس‪ :‬رضا معطریان‬  ‫مدیرهنری‪ :‬رضا دول ‌تزاده‬
                                                                                         ‫زیرنظرشورایسیاستگذاری‪:‬سیدحسینمرعشی(رئیس)‪ ،‬محمدعطریانفر‪،‬محمدقوچانی‪،‬علیهاشمی‪،‬سیدعلیرضاسیاس ‌یراد‪،‬امیراقتناعی‬

                                                                      ‫ویراستار‪ :‬سعیده آرینفر حروفچین‪ :‬مجتبی دیدگر نشانی‪ :‬تهران‪ ،‬پاسداران‪ ،‬نگارستان پنجم‪ ،‬پلاک ‪ ، 8‬تلفن‪ 22841262 :‬چاپ‪ :‬امید نشر ایرانیان‪88537168 -9 :‬‬

‫تقویم‬                                                                 ‫مردی برای تمام فصول‬                                                                                                                                                ‫کارنامه‪ :‬خاطرات هاشمی ‪1380‬‬

‫موسیقیدان دلشکسته‬                                                     ‫سالگرد درگذشت محمدعلی فروغی‬                                                                                                                                              ‫افراطدراختلاف ‪143‬‬

     ‫یادی از بابک بیات‬                                                                                             ‫قضاوت میشود و این اعتقاد وجود دارد که‬                                                                                                    ‫ادامه دوشنبه ‪ 2‬مهر‬
                                                                                                                   ‫روح فراماسونری را به دوران پهلوی منتقل‬                                                                               ‫درگيری مأموران ويژه انگليس با طالبان‬
‫بابــک بیــات‪ ،‬موســیقی‬                                                         ‫ ‪W‬را ‌ههایی که در پیش گرفت‬                                                                             ‫نیره خادمی‬                                       ‫حذف [شــعار] مرگ بر آمریــکا در نمازجمعه‪،‬‬
‫بســیاری از فیلمهــا و‬                                                                                                                    ‫کرده است‪.‬‬                                                                                     ‫رفتن [آقای احمد بورقانی]‪ ،‬نماينده هیا ‌ترئیســه‬
‫ماندگارتریــن ترانههــای‬                                              ‫مجید تفرشــی‪ ،‬مورخ و ســند پژوه‪ ،‬او‬                                                                                             ‫گروه تاریخ‬                        ‫مجلس بــرای امضای دفتر يادبود کشتهشــدههای‬
‫پاپ ایران را ساخته بود اما‬                                            ‫را روشــنفکر خردمندی معرفی کرده است‬                             ‫ ‪W‬از قاجار تا پهلوی‬                                                                               ‫[حادثه ‪ 11‬ســپتامبر] آمريکا به ســفارت سوئیس‪،‬‬
‫همیشه برای انتشار آثارش‬                                               ‫که یــک ســ ‌هراهی پیش‌روی خــود دارد؛‬                                                    ‫تنهــا تاســف محمدعلــی فروغــی‪،‬‬                                        ‫[حافظ منافع آمریکا در ایران]‪ ،‬يک دقيقه ســکوت‬
‫از ســوی وزارت ارشــاد با‬                                             ‫اول اینکــه بــا حکومت معارضه داشــته و‬      ‫او در طول عمر ‪ ‌۶۷‬ساله خود ‪ ۱۵‬بار در‬         ‫سیاســتمدار ایرانــی از مردن ایــن بود که‬                               ‫[در بازی فوتبال] و هماهنگی جبهه متحد شــمال‬
‫بیمهری مواجه بود‪ .‬او آن سالها که از مرگ پسرش‬                          ‫اپوزیسیون باشد و زیر بار قبول مسئولیت در‬     ‫مسند وزير امور خارجه ایران قرار گرفت‪۳ ،‬‬      ‫م ‌یخواست بداند کار انسان به کجا م ‌یرسد‪،‬‬                               ‫افغانستان با آمر يکا و‪ ...‬گفتم‪ ،‬اگر آمر يکا درخواست‬
‫مانی دلشکســته بود با نادیده گرفتنها‪ ،‬روزب ‌هروز‬                      ‫حکومتی که آن را ســالم و صالح نم ‌یداند‪،‬‬     ‫بار ب ‌ه عنوان نخس ‌توزیر انتخاب شد و بارها‬  ‫دست آخر هم پس از س‌الها سیاس ‌تورزی‬                                     ‫عدم همراهی با انتفاضه فلسطين و حز ‌بالله لبنان و‬
‫غمگینتر شــد و در نهایت پنجم آذر ســال ‪۱۳۸۵‬‬                           ‫نرود‪ .‬دوم؛ اینکه وارد حکومت شود تا وضع‬       ‫در مناصب مختلفی چون رياســت مجلس‬             ‫و تاثیرگــذاری در مقاطــع مختلف تاریخی‬                                  ‫يا تقاضا ‌ی کمک در جنگ با طالبان کرد‪ ،‬چه جوابی‬
‫در ‪ ‌60‬سالگی‪ ،‬نارســایی کبدی او را از پا درآورد‪.‬‬                      ‫از آنچه هست بهتر شود یا لااقل بدتر نشود؛‬     ‫شورای ملی‪ ،‬دارايی‪ ،‬جنگ‪ ،‬عدليه‪ ،‬اقتصاد‬        ‫ایران در پنجمین روز آذر ســال ‪ ۱۳۲۱‬بر اثر‬
‫بیات آهنگســاز موســیقی فیلمهای بهرام بیضایی‬                          ‫براساس منافع ملی و تمامیت ارضی ایران؛‬                                                                                                                                               ‫م ‌یدهيد؟ جوابی نداشت‪.‬‬
‫و مســعود کیمیایی بود و پس از انقلاب‪ ،‬موسیقی‬                          ‫فارغ از اینکه حاکم چه کسی‬                    ‫ملی‪ ،‬ســفارت‪ ،‬وزير دربــار‪ ،‬رئيس جامعه‬                 ‫بیمــاری قلبــی از دنیا رفت‬                                   ‫آقای [رو ‌حالله] حســينيان‪[ ،‬رئیس مرکز اسناد‬
‫فیلم را با فیلم «مرگ یزدگرد» ساخته بهرام بیضایی‬                       ‫بااسشدت‪.‬کهسوممعیمنوًما ًلورردوهشنمفراکرهاین‬  ‫ملل‪ ،‬رئيس مدرســه عالی حقوق و رئيس‬                     ‫و آخــر کار جهــان را ندید‪.‬‬                                   ‫انقلاب اسلامی] آمد‪ .‬گزارشــی از وضع مرکز نشــر‬
‫ادامه داد‪ .‬تا پایان عمر موســیقی بیش از ‪ ۱۲۰‬فیلم‬                      ‫و تحصیلکــردگان ایرانــی‬                     ‫ديوان عالی كشور نشست‪ .‬از دوران قاجار‬                   ‫سازندگی به همین مناسبت به‬                                     ‫اســناد انــقلاب داد و از وزارت اقتصــاد به خاطر‬
‫سینمایی را نوشت؛ از مرسدس مسعود کیمیایی تا‬                            ‫انتخاب میکنند‪ :‬ب ‌یاعتنایی و‬                 ‫و جنبش مشروطه تا انقراض سلسله قاجار‬                    ‫جزئیاتی از زندگی و اقدامات‬                                    ‫بستن مالياتهای سنگين و عدم همکاری ناجا [=‬
‫شــاید وقتی دیگر و مســافران بهــرام بیضایی‪ ،‬از‬                       ‫بیتفاوتی نسبت به حکومت؛‬                      ‫و روی كار آوردن رضا پهلوی تا زمان اشغال‬                ‫یکــی از مهمتریــن بازیگران‬                                   ‫نیروی انتظامی] و وزارت اطلاعات‪ ،‬در دادن اسناد‬
‫کشــتی آنجلیکا محمد بزرگنیا تا دستهای آلوده‬                           ‫تلاش بــرای اینکــه از طرق‬                   ‫ایران توسط متفقین‪ ،‬کنارهگیری رضاشاه و به‬               ‫عرصــه سیاســت ایــران در‬                                     ‫[تاریخی]‪ ،‬شکایت کرد و نيز از وضع کشور به خاطر‬
‫ســیروس الوند تا نقطه ضعف محمدرضا اعلامی‪،‬‬                             ‫غیرسیاســی خدمت کنند و‬                       ‫سلطنت رسیدن محمدرضا پهلوی در آسمان‬                     ‫جریان مشروطیت‪ ،‬انقراض‬                                         ‫عــد‌مجد ‌ی گرفت ‌ه شــدن خطرها از ســوی رهبری‬
‫از دو زن تهمینــه میلانی تا ولایت عشــق مهدی‬                          ‫با عافیتطلبــی و تنزهجویی‬                    ‫سیاسی ایران حضور داشت و زمستان سال‬                     ‫قاجار و روی کار آمدن پهلوی‬                                    ‫و از برخورد با خودش‪ ،‬گله داشــت و استمداد کرد‬
‫فخی ‌مزاده‪ ،‬تا سلطان شبان داریوش فرهنگ‪ .‬بابک‬                          ‫از صحنه سیاســی خودشان‬                       ‫‪ ۱۳۲۰‬پــس از آنكه پيمان اتحاد ســهجانبه‬                ‫پرداخته و اینکه در سیاســت‬                                    ‫و گفت‪ ،‬اظهارات من در رابطه با مســائل آمريکا را‬
‫بیات میگفــت؛ وقتی فیلمــی را میبینم مثل این‬                          ‫را ســالم نگه دارنــد‪ .‬فروغی‬                 ‫میان ايران‪ ،‬روسيه و انگلستان را به تصويب‬               ‫ایــران چه تصویری از او باقی‬
‫اســت که میخواهم روی تران ‌های ملودی بســازم‪،‬‬                         ‫مــورد اول و دوم را انجام داده‬               ‫مجلس رساند با سیاست خداحافظی کرد‪.‬‬                                                                                                                ‫میپسندد‪.‬‬
‫درست مثل طرح یک تابلو که توسط نقاش آن جان‬                             ‫و بــا جنب ‌ههای مثبت و منفی‬                 ‫به ذکا ‌ءالملک معــروف بود؛ آخرین رئیس‬                              ‫مانده است‪.‬‬                                       ‫آقــای [مصطفــی] برزگر‪ ،‬مســئول موسســه‬
‫میگیرد و به صــورت یک اثر در بیننده انگیزههای‬                         ‫آن هم روب ‌هرو شــده اســت‪.‬‬                  ‫دولــت دوران قاجاریه و در عین حال اولین‬                                                                              ‫رســانههای تصويــری [وزارت فرهنگ و ارشــاد‬
‫خاصی به وجود میآورد‪ ،‬اول تم آن را میسازم‪ ،‬بعد‬                         ‫تفرشــی معتقد اســت‪« :‬در‬                     ‫و آخریــن رئی ‌سالوزرای رضاشــاه و اولین‬                         ‫ ‪W‬کودکی و جوانی‬                                     ‫اسلامــی] آمد و برای حل مشــکلاتی که از ناحيه‬
‫ســعی میکنم آن را در بافت فیلم بسط و گسترش‬                            ‫دوره رضاشــاه چند ده نفر از‬                                                                                                                                       ‫فشارهای [سازمان] بازرس ‌ی کل کشور برايش پيش‬
‫بدهم‪ .‬بابک صحرایی‪ ،‬ترانهسرای ایرانی درباره او‬                         ‫فرهیختــگان ایرانــی را برای‬                            ‫نخس ‌توزیر محم ‌درضا شاه‪.‬‬                   ‫محمدعلــی فروغــی‬                                             ‫آمده‪ ،‬استمداد کرد‪ .‬آقای [جواد] مقصودی از ستاد‬
‫میگوید‪« :‬گذر زمان ثابت کرد که اسم بابک بیات‬                           ‫تحصیل به خارج فرستادند؛‬                                                                             ‫ادبیات فارســی را در محضر‬                                     ‫[برگزاری] نمازجمعه تهران آمد و درخواســ ‌ت کرد‬
‫در تاریخ این ســرزمین همیشــه روشن و درخشان‬                           ‫بسیاری از آنها برمیگردند و‬                                                                          ‫پدرش محمدحسین فروغی‬                                           ‫که من‪ ،‬يک هفته در ميان به نمازجمعه بروم و گفت‪،‬‬
‫خواهــد ماند‪ .‬بابــک بیاتی که بــا تلاش‪ ،‬با اندوه‬                     ‫چپ میشوند و ‪ ۵۳‬نفر هسته‬                                                                             ‫آموخــت‪ .‬پــدر محمدعلی‬                                        ‫حذف [شــعار] مرگ بر آمريکا با تشــخيص خود‬
‫همیشــگی خودش و با تواناییهای منحصربهفرد‬                              ‫مرکزی حزب توده را تشکیل‬                                                                             ‫فروغــی‪ ،‬محمدحســین‬                                           ‫ستاد بوده؛ با توجه به شرايط آن روز [= حملات ‪11‬‬
‫خودش رشــد کرد‪ ،‬بالید و به جاودانگی رســید‪.‬‬                           ‫م ‌یدهند‪ .‬برخی از این افراد در‬                                                                      ‫ادی ‌باصفهانیازمردانعلمو‬                                      ‫سپتامبر] و نيز فاکس واصله از وزارت امورخارجه‬
‫او هنرمندی بود که همیشــه زخــم به روی قلبش‬                           ‫دوران تحصیل جزو سرآمدان‬                                                                             ‫ادب در دوران ناصرالدینشاه‬                                     ‫و بناست با توجه به اعتراض رهبری در جمعه آينده‪،‬‬
‫داشت‪ .‬شاید همین زخم‪ ،‬همین درد و همین اندوه‬                            ‫علمی ایران و بلکه دنیا بودند؛‬                                                                       ‫قاجــار بــود‪ ،‬تحــت تاثیر‬
‫عمیق جــاری در وجود بابک بیات‪ ،‬باعث شــد‬                              ‫اما وقتی وارد عرصه سیاست‬                                                                            ‫میرزا ملکمخان قرار داشــت‬                                               ‫[شعار مرگ بر آمریکا] تجديد شود‪.‬‬
‫که چنین آثار درخشــانی را خلق کند‪ .‬اندوهی که‬                          ‫شدند‪ ،‬نتوانســتند اثر مثبتی‬                                                                         ‫و یــک ســال پــس از ترور‬                                     ‫عصــر‪ ،‬جمعــی از [اعضای] شــورای مرکزی‬
‫بخشی از آن برگرفته از زندگی شخص ‌یاش بود‪ .‬غم‬                          ‫برای کشــور داشــته باشند و‬                                                                         ‫ناصرالدی ‌نشــاه روزنامــه‬                                    ‫حزب ايثارگران آمدند‪ .‬تحليلی از اوضاع کشور ارایه‬
‫فرزند درگذــشت ‌هاش؛ غم مانی که در ‪ 10‬سالگی پر‬                        ‫وقتی هم که از عرصه سیاسی‬                                                                            ‫تربیــت‪ ،‬نخســتین روزنامه‬                                     ‫دادنــد و گفتند‪ ،‬در حال بحران رو به خطر هســتيم‬
‫میکشــد؛ میمیرد و بابک بیات همیشه میگفت‪،‬‬                              ‫کنــار م ‌یرونــد و بــه تبعید‬                                                                      ‫غیردولتی ایران را در آن دوران‬                                 ‫و پيشــنهادهایی برای حل مشــکلات ارایه دادند‪.‬‬
‫وزن‪ ‌20‬کیلویی مانی را همیشه روی دوشم احساس‬                            ‫فرســتاده یا زندان میشوند از جهت علمی‬                                                               ‫تاســیس کرده بود‪ .‬فروغی‬                                       ‫اشــکالات پيشنهادهایشان را گفتم‪ .‬نتوانستند دفا ‌ع‬
‫میکنم‪ .‬بابک بیات بســیاری جاها به خاطر بابک‬                           ‫هم تباه میشــوند‪ .‬همچنین کســانی بودند‬                                                              ‫وقتی ‪ ۱۲‬ســال داشت‪ ،‬وارد‬                                      ‫کنند و از خود من راه چاره خواســتند؛ گفتم‪ ،‬شرط‬
‫بیات بودن مورد بیمهری و حسادت قرار گرفت اما‬                           ‫که از حیث علمی مقام بالایی داشــتند و به‬                                                            ‫دارالفنون شد و ابتدا در آنجا‬                                  ‫بر اقدام مؤثر‪ ،‬اين اس ‌ت که رهبری به واقعيت موجود‬
‫خیلی وقتها این دردهاســت که ما را به تکامل و‬                          ‫قدرت هم رســیدند اما از حیث شأن علمی‬                                                      ‫به درخواســت پدرش به تحصیل پزشکی‬
‫جاودانگی م ‌یرساند‪ .‬او ترانه را به عمیقترین شکل‬                       ‫و مقــام آکادمیک و تاثیرگــذاری فرهنگی‬                                                    ‫و داروســازی پرداخت اما بعد به فلسفه‪،‬‬                                                          ‫بهتر واقف شوند‪.‬‬
‫ممکن و مردم و سرزمینش را به درستترین شکل‬                              ‫تباه شــدند»‪ .‬فروغی نخســتین بار قبل از‬                                                   ‫ادبیات و تاریخ علاقهمند شــد و رشت ‌هاش‬                                 ‫آقای [غلامحسین] محســن ‌یاژ‌های‪ ،‬دادستان‬
‫ممکن میشناخت»‪ .‬حمید حامی از نزدیکترین‬                                 ‫مشروطیت با تاســیس فراماسونری تحت‬                                                         ‫را تغییــر داد‪ .‬با فلســفه اسلامی و غربی‬                                ‫ويــژه روحانيت آمد‪ .‬گزارشــی از پرونده اطرافيان‬
‫شــاگردان او هم بیمهــری و نادیــده گرفتنها را‬                        ‫عنــوان «لژ بیداری ایران» وارد کنشــگری‬                                                   ‫آشنایی داشت و با توجه به اینکه زبانهای‬                                  ‫آی ‌تالله منتظر ‌ی داد که بازداشت شد‌هاند و گفت به‬
‫مدلیایکنلدن‪:‬اکا«مدلیگیورمیر اوگ‪،‬ایمنخاسصـوـتاصًًدا‬  ‫بهعنــوان یکی از‬  ‫سیاســی شده بود و در دوران استبداد صغیر‬                                                   ‫فرانســه و انگليســی را هم م ‌یدانســت‪،‬‬                                 ‫پخششبنامههاوپخشجزوه‪80‬صفح ‌هایونوار‬
                                                    ‫موســیقی عنوان‬    ‫نیز مخالــف حاکمیت ب ‌ه شــمار م ‌یرفت‪.‬‬                                                   ‫چندیــن زندگینام ‌ه از فلاســفه غرب را به‬                               ‫‪ 3‬ساعته‪ ،‬اعتراف کرد‌هاند و نيز گفت ‌هاند که نوار را از‬
‫در این ســالهای آخر از دنیای اطرافشــان زیاد‬                          ‫همیشــه تلاش م ‌یکرد به بدنه قدرت حاکم‬                                                    ‫فارســی ترجمه کرد‪ .‬او جز سیاســتمدار‪،‬‬                                   ‫دفتر آقای [ســیدمحمد] خاتمی‪[ ،‬رئیسجمهور]‬
‫بود که نم ‌یدانم در مورد کدامشان حرف بزنم‪ .‬البته‬                      ‫همچنین دولتهای خارجی نزدیک شود و‬                                                          ‫ادیب و فیلسوف هم بود و کتاب مینوشت‪.‬‬                                     ‫گرفت ‌هانــد که فرد دهنده نوار هم بازداشــت شــده‬
‫اینکه درباره کســی حرف بزنم و اسم بیاورم‬            ‫بکادموًانًل‬       ‫شاید به همین دلیل همواره جو منفی علیه او‬                                                  ‫سالها در روزنامه پدرش سردبیر‪ ،‬مترجم‬                                     ‫و آقــای خاتمی خواســت ‌ه که موضوع به رســانهها‬
‫مشخص است که چه کســانی ر‌ا میگویم‪.‬‬                                    ‫وجود داشت و حتی دکتر محمد مصدق هم‬                                                         ‫و نویســنده مقالات بــود و بعدها هم در‬                                  ‫کشيده نشود‪ .‬اسم آقای عبدالله نوری‪[ ،‬وزیر سابق‬
‫حالا اینکه تقصیر چه کســانی بوده‪ ،‬کاری نداریم‬                                                                                                                   ‫مدرسه علوم سیاسی مشیرالدوله‪ ،‬معلمی‬                                      ‫کشور و مدیرمســئول روزنامه خرداد] را در ليست‬
                                                                                 ‫با او خصومت پیدا کرده بود‪.‬‬                                                     ‫را آغاز کرد‪ .‬چه در زمــان قاجار یا بعد از‬                               ‫پيشنهادی برای عفو در ‪ 13‬رجب [میلاد امام علی‬
                                                                                                                                                                ‫آن‪ ،‬ارتباط نزدیکی با فراماســونها داشت‬                                  ‫(ع)] گذاشته است‪ .‬اگر آقای شاهرودی‪[ ،‬رئیس‬
                                                                                                                                                                ‫به همین دلیــل هم همواره با همین عینک‬                                   ‫قوه قضاییه] حذف نکند‪ ،‬خدمت رهبری م ‌یرود‪.‬‬
                                                                                                                                                                                                                                        ‫گفت‪ ،‬آقای [ماشاءالله] شم ‌سالواعظين‪[ ،‬سردبیر‬
‫اما بابک بیات به صرف اینکه پیشکســوت عرصه‬                                                                                                                                                                                               ‫روزنامــه جامعه] آمــده و اظهار وفــاداری کرده و‬
‫موســیقی بوده و سنشان بیشتر از ما بود و کسوت‬                                                                                                                                                                                            ‫[اکبر] گنجی و [عمادالدین] باقی هم درخواســت‬
‫بــرادر بزرگتری و پدری بر ما داشــتند و از طرف‬                                                                                                                                                                                          ‫ملاقــا ‌ت کرد‌هاند و هأيت نظارت بــر مطبوعات‪،‬‬
‫دیگر هم از بزرگترین آهنگسازان دوره خودشان در‬                                                                                                                                                                                            ‫ضعيف است و شــرو ‌ع کرده به دادن مجوز [انتشار‬
‫ایران بودند باید خیلی چیزها را در موردشان نادیده‌‬
‫میگرفتیم‪ .‬مایی که کوچک بودیم‪ ،‬کم بودیم و تازه‬                                                                                                                                                                                                 ‫مطبوعات] و وضع بدی پيش آمده است‪.‬‬
‫اول کارمان بــود‪ .‬بعض ‌یها نادیده نگرفتند و همین‬                                                                                                                                                                                        ‫اعلام شــده که مأموران ويژه انگليس در کابل با‬
‫نادیده نگرفتن‪ ،‬تاثیر زیادی بر روحیه و پیشــرفت‬                                                                                                                                                                                          ‫طالبان درگير شــد‌هاند و وحشت حملات تروريستی‬
‫بیماری ایشــان گذاشت و در نهایت منجر به مرگ‬                                                                                                                                                                                             ‫با مواد شيميايی و ميکروبی‪ ،‬غرب را فرا گرفته است‪.‬‬
‫ایشان شــد‪ .‬نادیده نگرفتن یکســری اتفاقات و‬
‫ســوءتفاهم هایی که بین شــاگرد و استاد به وجو‌د‬
‫میآید‪ ،‬باعث دلشکســتگی شــدید او شــد»‪.‬‬
‫بابک بیات سالها در دانشگاه تهران موسیقی فیلم‬
‫تدریس کرد و شــاگردانی چون مانی رهنما‪ ،‬حمید‬
‫حامی و نیما مسیحا را پرورش داد‪.‬‬
   3   4   5   6   7   8